بیماری اوریون Mumps چیست و راههای درمان آن

اوریون به عنوان یکی از بیماری های ویروسی شناخته می شود که بسیار آرام می باشد و خفیف می باشد و در زمان های گذشته به آن گوشک می گفتند و با این نام شناخته می شده است. در میان گوش و فک غدد بزاقی وجود دارد که در اصطلاح علمی به آن غدد پاروئید گفته می شود و در اثر ابتلا به اوریون این غدد متورم می شوند و بسیار دردناک می باشند.  گاهی در فصل بهار و زمستان دیده می شود که در اثر ابتلا به این بیماری بیضه ها و پانکراس و تخمدان و حتی پستان ها و مغز و پرده ای که آن را می پوشاند درگیر می شوند و موجب بروز مشکلاتی برای فرد خواهند شد.

بیماری اوریون به گونه ای است که فرد در هر سنی می تواند به آن مبتلا شود اما اگر بخواهیم سن مشخصی را در خصوص ابتلا به آن نام ببریم باید بگوئیم اوریون در بیشتر موارد بین کودکان۲ تا۱۲ ساله دیده می شود و این سن برای ابتلا به بیماری اوریون بسیار شایع می باشد. البته ناگفته نماند ده درصد از افراد بزرگسال نیز برای ابتلا به اوریون مستعد هستند و هیچ اهمیتی ندارد در چه سن و سالی هستند.

تاریخچه بیماری اوریون

در خصوص تاریخچه این بیماری اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد و به طور قطعی مشخص نیست اوریون برای نخستین بار در چه تاریخی دیده شده است اما تنها چیزی که مسلم است اینکه در دوران ابوعلی سینا این بیماری وجود داشته و به نام گوشک نیز شناخته می شده است. چرا که این طبیب ایرانی در خصوص آن داروهایی را در طب سنتی ذکر کرده است که موجب از بین رفتن گوشک می شده است.

هر فردی در هر سنی احتمال ابتلا به بیماری اوریون را دارد اما اگر بخواهیم برای این بیماری افراد خاصی را نام ببریم باید بگوئیم این بیماری در بین کودکان شیوع بسیار زیادی دارد و کودکان افرادی هستند که می توانند این بیماری را دریافت کرده و به دیگران نیز منتقل نمایند.

روش های انتقال بیماری اوریون

همانطور که پیش از این نیز عنوان کردیم اوریون به عنوان یک بیماری شناخته می شود که ویروسی بوده و به راحتی قابلیت انتقال از فردی به فرد دیگر را دارد. برای اینکه بهتر با روش های انتقال این بیماری آشنا شوید باید بگوئیم ویروس اوریون به وسیله بزاق و یا ترشحاتی که از تنفس فرد مبتلا به وجود می آید به سمت دستگاه تنفسی فوقانی فردی می رود که به این بیماری مبتلا نشده و وارد آن خواهد شد و به وسیله گردش خون به سمت غدد بزاقی یا همان غذذ پاروئید که در بین فک و گوش قرار دارد رفته و در این قسمت تکثیر خود را آغاز می کند و زمان بروز و نشان دهنده علائم آن دو تا شش روز پس از ابتلا می باشد. در این زمان است که اوریون خود را نشان داده و فرد مبتلا را مجاب به استفاده از دارو و مراجعه به پزشک می نماید. این بیماری دارای دوران نهفتگی کمی طولانی می باشد که در اغلب موارد این مدت به۱۴ تا۲۱ روز می رسد اما اگر بخواهیم میانگینی را برای آن در نظر بگیریم باید بگوئیم۱۸ روز طول می کشد تا این بیماری خود را نشان دهد و پس از آن است که فرد مبتلا باید مراقب خود باشد تا این بیماری را به افراد دیگر منتقل نکند. اگر از ظروف و وسایلی که فرد مبتلا به اوریون استفاده کرده است به صورت مشترک استفاده نمائید مسلما بدن شما نیز برای دریافت این بیماری مستعد خواهد بود؛ بنابراین یکی دیگر از راه های انتقال بیماری اوریون استفاده و لمس ظروفی است که فرد بیمار آن ها را لمس کرده است.

بیماری اوریون به خودی خود موجب مرگ نمی شود اما این در صورتی است که نسبت به در مان به موقع آن اقداماتی انجام شده باشد و در انجام این کار هیچ قصوری وجود نداشته باشد. بروز برخی از عارضه های نادر موجب می شود فرد مبتلا به اوریون از دنیا برود و این مساله می تواند موجب خطرناکی این بیماری شود.

عوارض بیماری اوریون

اما اگر درمان آن به درستی طی نشود عوارضی به وجود می آید که این عوارض می تواند موجب مرگ فرد شده و او را از پا دربیاورد. البته ناگفته نماند عوارضی که در ادامه ذکر می شود بسیار نادر بوده و به ندرت در فردی دیده می شود. رعایت جوانب احتیاط در خصوص این بیماری الزامی اس چرا که می تواند عواقب جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. اگر عوارضی در مورد این بیماری بروز نکند اوریون پس از ده روز خود به خود درمان خواهد شد. زمانی که فردی به این بیماری مبتلا شود پس از آن برای همیشه نسبت به ابتلای مجدد به آن مصونیت خواهد داشت.

از جمله عوارضی که در مورد این بیماری می توانیم نام ببریم تورم بیضه ها می باشد که ممکن است در هر دو سمت آن باشد و درد بسیار زیادی را برای فرد داشت باشد. این عارضه در موارد بسیار نادری موجب عقیم شدن فرد می شود و این مسئله می تواند مشکلات بیشتری را در آینده برای او به ارمغان بیاورد. دیگر عارضه نادر اوریون التهاب در پانکراس می باشد که به نام پانکراتیت شناخته می شود و دارای درد در قسمت بالایی شکم بوده و با استفراغ و حالت تهوع شدید همراه می باشد. التهاب مغزی و یا آنسفالیت دیگر عارضه ای است که این بیماری می تواند منجر شود که این مورد مشکلات عصبی بسیاری را برای فرد به وجود آورده و به عنوان خطری جدی برای او تلقی می شود که در موارد بسیار نادر موجب مرگ فرد نیز می شود.

مننژیت یا التهاب مننژ دیگر عارضه ای است که در پی درمان ناصحیح اوریون امکان دارد ایجاد شود. این التهاب به عفونتی که پرده ها و مایع موجود در اطراف مغز و نخاع وجود دارد گفته می شود که در پی منتشر شدن ویروس به وسیله جریان خون مغزی به وجود می آید و موجب درگیری سیستم عصبی مغزی خواهد شد و می تواند خطرات بسیاری را برای فرد مبتلا داشته باشد و حتی زندگی او را نیز تهدید کند.

التهاب تخمدان ها که عارضه ای دیگر بوده و در قسمت پائین شکم زنان دردهای زیادی را به وجود می آورد ولی موجب ناباروری فرد نخواهد شد. کم شدن قدرت شنوایی فرد که اغلب بیماری اوریون منجر می شود فرد به صورت موقت یا دائمی شنوایی کمی داشته باشد و این عارضه ممکن است در مورد هر دو گوش او به وجود بیاید. این عارضه ناگهانی شروع می شود و همراه با سرگیجه و استفاراغ و عدم تعادل و حتی وزوز گوش همراه می باشد و می تواند مشکلات دیگری را برای فرد مبتلا به وجود بیاورد. از دیگر عارضه هایی که در مورد اوریون می توانیم نام ببریم گرفتاری قلب و همچنین ریه می باشد که هر دو این عارضه ها نیز به مانند عارضه های قبلی می تواند موجب ایجاد مشکلاتی برای افراد بیمار باشد.

نشانه های بیماری اوریون

زمانی که فردی دچار بیماری اوریون می شود پس از ند روز علائم آن را مشاهده می کند. البته در یک سوم افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند عفونت هیچ گونه علامتی از خود نشان نمی دهد. اگر علائمی وجود داشته باشد دو تا سه هفته طول می کشد تا بیماری خود را نشان دهد. علائمی که در مورد این بیماری می توان نام برد عبارتند از: بدخالی عمومی که در اغلب موارد یک یا دو روز قبل از بروز علائم دیگر خود را نشان می دهد. وجود التهاب و تورم در غدد لنفاوی که علامت اولیه اوریون می باشد و به دنبال آن گونه های فرد مبتلا نیز دچار تورم خواهد شد. وجود تورم در غدد بزاقی که با درد بسیاری همراه است و در صورت لمس با دست بسیار سفت است و امکان دارد در یک طرف صورت باشد و یا هر دو سمت را درگیر کند.

فرد مبتلا به اوریون در خصوص بلعیدن و جویدن درد بسیاری خواهد داشت. آبریزش بینی و چشم ها نیز از دیگر علائمی است که این بیماری خود را نشان می دهد. تب و سردرد و ضعف و خستگی مفرط به همراه گلو درد و در برخی از موارد نادر وجود تورم در بیضه ها که درد بسیار زیادی دارداز علائمی است که در مورد اوریون قابل ذکر بوده و می توان از آن ها نام برد. اگر تخمدان و لوزالمعده فرد نیز درگیر اوریون شده باشد درد شدیدی در شکم فرد وجود خواهد داشت و اگر مغز و یا پرده پوشاننده آن درگیر این بیماری شده باشد فرد بیمار سردرد شدیدی خواهد داشت.

اصلی ترین عاملی که موجب به وجود آمدن اوریون می شود ویروس پارامیکسو می باشد که یکی از ویروس های خانواده روبلا ویروس می باشد و می تواند مشکلاتی را برای فرد به وجود بیاورد. این ویروس قادر است به وسیله بزاق فرد مبتلا به فرد دیگر انتقال پیدا کرده و از طریق عطسه و سرفه ای که فرد بیمار دارد در هوای اطراف او پخش شده و دیگران را نیز مبتلا سازد.

راه های درمان بیماری اوریون

هم اکنون درمان خاصی برای اینکه ویروس از بین برود وجود ندارد. برای اینکه درد بیمار تسکین پیدا کند تنها توصیه می شود از داروهای مسکنی همچون استامینوفن استفاده کنید البته افرادی که در بزرگسالی به این بیماری مبتلا شده اند می توانند از آسپرین نی استفاده نماید اما این دارو برای کودکان به هیچ وجه توصیه نمی شود چرا که می تواند موجب بروز احتمالی سندروم رای که نوعی بیماری خطرناک و کشنده است شود و برای کودکان خطرات بسیاری را دارد. اگر عوارض احتمالی که عنوان کردیم به وجود آمد حتما باید به پزشک مراجعه شود تا درمان لازم تجویز گردد.

همانطور که گفتیم راه درمانی خاصی برای این بیماری وجود ندارد اما می توان با انجام راه کارهایی که در ادامه گفته می شود از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و گاهی آن را درمان نیز کرد. بیماری که به اوروین مبتلا است باید استراحت کافی داشته باشد و در صورتی که بیضه ها درگیر این بیماری شده باشند باید اتاقی مخصوص به فرد بیمار در نظر گرفته شود تا بتواند در این اتاق استراحت کرده و آرامش کافی داشته باشد. استفاده از غذاهای مغوی و مناسب در طول درمان بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد البته بیماری که اوریون دارد معمولا اشتهایی به غذا خوردن ندارد اما باید با حوصله غذا را به داد تا ضعف در سیستم ایمنی بدن به وجود نیاید و بیماری او شدت بیشتری پیدا نکند.

استفاده از آب فراوان به همراه داروهای درمانی و خوردن غذاهای مایع همچون شیر و ماست و سوپ که بلعیدن آن ها ساده تر است و موجب ناراحتی بیمار نمی شود. استفاده از مایعات فراوان برای پیشگیری از خشکی بیش از اندازه دهان و عدم خوردن غذاهایی که دارای ترشی بسیار است چرا که نوشیدنی ها و غذاهای ترش موجب می شود تا بزاق بیشتری تولید شود و دوره درمان طولانی تر گردد. به کار بردن دستگاه بخور و مرطوب کننده فضا برای بهتر شدن سرفه و گلودرد فرد بیمار و کنترل درجه حرارت بدن فرد مبتلا در ساعات مختلف تا تب او پائین آمده و رعایت اصول بهداشتی همگی از مواردی هستند که موجب می شود تا بیمار مبتلا به اوریون بهبودی سریعتری داشته باشد. در مورد دختر و پسری که به این بیماری مبتلا شده اند باید وضعیت تب بالا و تورم و درد در بیضه ها در مورد پسران بررسی شود اما در دختران درد در ناحیه شکمی که بر اثر ابتلا به این بیماری به وجود می آید باید به همراه تب او مورد توجه و بررسی قرار بگیرد تا مشکلی برای آن ها به وجود نیاید.

اگر علائم ذکر شده و بیماری پس از گذشت ده روز بهتر نشد و سردردهای فرد شدت بیشتری پیدا کرد و به همراه آن گردن نیز سفت شد و استفراغ و شکم درد و خواب آلودگی به سراغ فرد آمد و فرد موفق به بیدار بودن نبود و درد بیضه ها شدت گرفت و عضلات موجود بر روی صورت منقبض شدند و فرد دچار تشنج و ناراحتی شد بهتر است به پزشک مراجعه شود تا بیماری به صورت دقیق تری بررسی شود و از بروز ناراحتی های بعدی جلوگیری شود.

راه های پیشگیری از بیماری اوریون

بهترین راهی که برای پیشگیری از بیماری اوریون می توانیم نام ببریم واکسیناسون به موقع کودکان می باشد. شستن دست ها با آب و صابون به صورت مرتب می تواند یکی از راه های پیشگیری بسیار مهم باشد چرا که دست ها یکی از مهمترین راه هایی هستند که موجب می شود ویروس ها به مخاط بدن منتقل شوند. افرادی که از بیماران مبتلا به عفونت مراقبت می کنند بیش از هر فرد دیگری مستعد ابتلا به بیماری هستند بنابراین باید بهداشت فردی از سوی آن ها بیشتر رعایت شود. افرادی که تا به حال به این بیماری مبتلا نشده اند و در خانواده خود فرد مبتلایی دارند بهتر است به پزشک مراجعه کرده و یا این موضوع را با مرکز بهداشتی درمانی در میان بگذارند. همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم اوریون اغلب در کودکانی که سن آن ها بین پنج تا ده سال است شیوع بیشتری دارد و باید بدانید کودکانی که در سن کمتر از دو سال هستند به این بیماری مبتلا نمی شوند و افراد مسن نیز به ندرت دچار این بیماری می شوند اما نمی توان به صورت قطعی گفت در این سن و سال افراد دچار این بیماری نمی شوند.

بیماری اوریون به عنوان یک بیماری ویروسی شناخته می شود که باید درمان مناسب با آن در پیش گرفته شود. اگر فرد نسبت به درمان بیماری خود سهل انگاری کند بیماری او تشدید پیدا کرده و موجب بروز ناراحتی ها و عارضه های دیگری خواهد شد. رعایت اصول بهداشتی و درمان به موقع مانع از پیشرفت این بیماری خواهد شد و موجب می شود بیماری زودتر بهبود پیدا کند.