سوء رفتارهایی که در اولویت اصلاح قرار دارند

سوء رفتارهایی که در اولویت اصلاح قرار دارند

این نوع سوء رفتار، عمل خاصی است که شما آن را مشکل آفرین یا نامناسب می دانید. این نوع رفتار در اولویت قرار دارد چرا که میخواهید در اسرع وقت برطرف شود. سوء رفتاری که انتخاب می کنید باید خیلی خاصی باشد. دعوا کردن، جرو بحث کردن، حاضرجوابی و قسم دروغ خوردن جزو این نوع رفتارها است. اصطلاحاتی نظیر زشت، پست و بی ادب جزو رفتارهایی نیستند که باید در اولویت اصلاح قرار بگیرند و خاصی هم نیستند که بتوانند سوء رفتار را به طرز معناداری توصیف کنند. همگی میدانیم که این اصطلاحات در معنای عام خود چه معنایی دارند.

مشکل آن است که این اصطلاحات قابل سوء تفسیر و بحثبرانگیز هستند. آنچه که ممکن است برای شما زشت باشد ممکن است برای کودکتان زشت نباشد. ممکن است لازم باشد که در مورد خاصی بودن، تمرین زیادی کنید. اگر سوء رفتار کودک زیاد باشد با گفتن این که کودک من همیشه دردسرساز است، او هرگز کاری را که ازش می خواهم به شکلی که می خواهم انجام نمی دهد، حال و روز خوشی ندارد، به قدری بد می شود که من فریاد میزنم، کودک من نباید چنین رفتاری داشته باشد، میتوانید به راحتی صورت مسأله را پاک کنید. اگر می بینید که چنین هستید دقیقاً بررسی کنید که چرا کودکتان، چنان رفتار می کند. کارمن، کاری را که از او می خواهند انجام نمی دهد. فرانسیس، خواهرش را کتک میزند. کلینت، کارهای معمولی خود را به موقع انجام نمی دهد.

وقتی نوبت به سوء رفتارهایی می رسد که در اولویت اصلاح قرار دارند کودک خود را توجیه و سپس روش وقفه را در مورد او اجرا کنید. آرام باشید. محکم و استوار باشید و ابراز وجود کنید. مادر: گرگ، میشه زباله را بیرون ببری؟ گرگ: الان، حالش رو ندارم بعدا میبرم. مادر: گرگ این طرز اطاعت از مادر نیست. باید پنج دقیقه در «وقفه» بمانی.

وقتی به کودک خود گفتید که باید به عنوان تنبیه در وقفه بماند دیگر نظر خود را عوض نکنید. بعضی از کودکان برای این که شما را آرام کنند تا نسبت به آنها سخت گیری نکنید سعی می کنند به طور موردی همکاری کنند و اطاعت پذیر می شوند. فریب این کار را نخورید.

مادر: گرگ، تو به حرفهای من گوش نکردی باید پنج دقیقه در وقفه بمانی. گرگ: بسیار خوب، الان انجامش میدم. الان زباله رو می برم بیرون. مادر: نه، اول باید در وقفه بمانی. بعد از تمام شدن آن، می توانی این کار را بکنی  .

وقتی از گرگ خواسته شد تا زبالهرو را بیرون ببرد اما این کار را نکرد در واقع از خود، سوء رفتار نشان داد. مادر نیز به طرز درستی وقفه را در مورد او اجرا کرد. گرگ سعی کرد تا با اجرای خواسته مادر او را فریب دهد اما مادر، فریب رفتار ظاهری او را نخورد. حال، او فهمیده است که بیرون بردن زباله، از ماندن در وقفه بهتر است اما دیگر، خیلی دیر است. سعی نکنید فریب این گونه رفتارها را بخورید. در غیر این صورت، کودک خود را تشویق خواهید کرد تا بدرفتاری نماید و با شما جرو بحث کند. وقتی مقرراتی یک بار شکسته می شود، وقفه را در مورد کودک خاطی اجرا کنید.

وقتی می خواهید از روشی وقفه برای اولین بار استفاده کنید آن را در مورد بدرفتاری کودک اجرا نمایید. سوء رفتاری را انتخاب کنید که میخواهید کاهش یابد. برای شروع کار، مشکل ترین سوء رفتار را انتخاب نکنید، بلکه سوء رفتاری را انتخاب کنید که معمولی است. انجام چنین کاری باعث خواهد شد که قبل از این که با مشکلات بزرگ تر کودک دست و پنجه نرم کنید هم شما و هم کودک شما با این روش آشنا شوید این روش را به صورت پیوسته در مورد سوء رفتار به کار بگیرید. موفقیت شما در این زمینه، الگوی خوبی خواهد بود.

وقتی دیدید که اولین بدرفتاری کودکتان، تحت کنترل شما قرار دارد، با استفاده از روش وقفه به اصلاح سوء رفتار دیگر کودک بپردازید. احتیاط کنید، چون میخواهید کودک، موفق باشد. آهسته به سمت جلو پیش رفتن بهتر و سالم تر از حرکت سریع تر به جلو است. به فهرست اصلاح سوء رفتار، سوء رفتارهای جدید را به آرامی و به شکل نظاممند اضافه کنید تا احساس موفقیت حاصل شود.

چگونه میتوانید روش وقفه را به کودکان خود توضیح دهید؟ با هر یک از کودکان به طور جداگانه در یک جا بنشینید و این کار را برایش توضیح دهید. تعیین زمان و داوری کردن، کار راحتی نیست؛ زمانی را برای این کار انتخاب کنید که اوضاع خوب پیش میرود. سعی نکنید روش وقفه را زمانی که کودک عصبانی است به او توضیح دهید. به کودک توضیح دهید که این روش در داشتن رفتار بهتر و اتخاذ تصمیم بهتر به او کمک خواهد کرد.

به او بگویید که منظورتان از وقفه این است که او به مدت چند دقیقه تنها در حمام و یا در اتاق دیگری بماند. روش وقفه را به او خوب توضیح دهید. مثلاً به او بگویید که اگر بچهای خوب و همکاری کنندهای باشد پنج دقیقه در این حالت خواهد ماند و اگر رفتارش خوب باشد دیگر از وقفه خبری نخواهد بود. استفاده از تایمر به کودک کمک خواهد کرد تا زمان اتمام وقفه را بداند. اگر فکر می کنید که ممکن است کودک در این زمینه با شما همکاری نکند عواقب این رفتار را به خوبی و با جزئیات بیشتر به او یاد بدهید. سرانجام، سوء رفتاری که در اولویت اصلاح قرار دارد را به کودک خود توضیح دهید. توضیحات خود را به خوبی به کودک ارائه نمایید و مثال هایی برای او بیاورید.

اطمینان حاصل کنید که کودک، مفهوم بدرفتاری را به خوبی فهمیده است. نادیده گرفتن هرگونه حرفهای منفی که از طرف کودکا در این زمینه زده میشود اهمیت دارد. انتظار نداشته باشید که کودک نسبت به ماندن در وقفه، شور و شوق نشان دهد. روش وقفه را به طور ساده و با جزییات دقیق تر تا جایی که ممکن است برای کودک توضیح دهید. در اینجا به نمونه ای از توضیحی اشاره می شود که پدر و مادری برای پسر هفت ساله خود به کار می برند.

هر حرفی را که می خواهید به کودک بزنید، قبلا یادداشت کنید. پیشاپیش فهرست مواردی را که می خواهید به کودک بگویید تهیه کنید. در اینجا به خلاصه مواردی که موقع توضیح وقفه به کودک به آن نیاز دارید اشاره می شود:

این موارد را به کودک توضیح دهید:

• روش وقفه به تو کمک می کند تا رفتارت را درست کنی.
• این که وقفه چیست؟
• چه طور زمان وقفه شروع می شود؟
• استفاده از تایمر
• توضیح و آوردن مثالی در مورد سوء رفتاری که در اولویت اصلاحی قرار دارد.

باید موارد زیر را به خاطر داشته باشید:

• برای صحبت کردن با کودک، زمان مناسبی را انتخاب کنید.
• هر گونه انتقادی که از طرف کودک در این مورد می شود را نادیده بگیرید.

صرف نظر از آنچه که رخ میدهد و خواهد داد باید خونسردی خود را حفظ کنید.

پایان یافتن زمان ماندن در وقفه را چگونه می توان به کودک گفت؟

برای بسیاری از سوء رفتارهای کودک، وقفه را بعد از تمام شدن دوباره به کار بگیرید. اگر دخترتان به خاطر سوگند دروغ مجبور شد که در وقفه بماند موقع بیرون آمدن از آن، موضوع را عوض کنید. در مورد بدیهای سوگند دروغ، دیگر به وعظ و موعظه نپردازید. در غیر این صورت، این کار مثل آب در هاون کوبیدن خواهد بود. زمان نصیحت کردن کودک، زمانی است که پذیرای آن باشد. در اینجا به نمونه ای از این مورد، اشاره می کنیم:

اگر کودکتان به خاطر امتناع از انجام کاری در وقفه مانده است باید بعد از بیرون آمدن از ان، کار خواسته شده را انجام دهد. اگر کودک به خاطر امتناع از چیدن سفره در وقفه به سر می برد باید بعد از بیرون آمدن از آن، کار خواسته شده را انجام دھند ، اگر دوبارہ امتناع کرد. دوباره او را در وقفه بگذارید. نگذارید امتناع او از چیدن سفره، آماده متن شام b به تاخیر بیندازد چون این رفتار، او را قدرتمند خواهد ساخت. اگر نسبت به این که یا پسرتان با شما همکاری خواهد کرد یا نه شک دارید از او بخواهید یک ساعت قبل از شام، میز غذاخوری را آماده کند. چنین چیزی برای آماده کردن میز غذاخوری، فرصتهای زیادی را در اختیار او خواهد گذاشت. سپری کردن کل ساعت در وقفه (هر بار پنج دقیقه) ممکن است او را تشویق کند تا هر چه بیشتر با شما همکاری کند.

در اینجا در مورد اجرای وقفه و انجام کارهای عادی، احتیاطی لازم است. انجام کارهای عادی خانه، مسئولیت پذیری را به کودک یاد می دهد و فرصت انجام کار و احساس غرور به کودک خواهد داد. (به فصل ۲۸ این کتاب رجوع کنید). والدینی را سراغ دارم که از کودکان خود انتظار دارند که هر روز چند ساعت کارهای خانه را انجام دهند. کودکان از این کار متنفرند خصوصاً که خستهکننده نیز باشد. کودکان به یادگیری مسئولیتپذیری نیاز دارند اما در عین حال نیاز دارند تا کودک نیز باشند. آنها نباید چندین ساعت برای انجام کارهای خانه، زمان سپری کنند. هرگز از روش وقفه برای بیگاری کشیدن از کودکان خود استفاده نکنید.

اگر یادداشت نکنید موفق نخواهید شد

زمان ماندن کودک خود در وقفه را یادداشت کنید. استفاده از جدول به شما کمک خواهد کرد تا در این زمینه ثابت قدم باشید. پیوسته اجرا کردن ایدههای جدید، کار راحتی است، همان طور که رعایت رژیم غذایی به مدت سه روز، راحت است. وقتی تازگی کار از بین میرود، تنبل می شویم. استفاده از جدول باعث می شود که در کارتان پایداری داشته باشید. جدول به شما نشان خواهد داد که کودک شما، کمتر و کمتر به وقفه میرود. نگاه کردن به جدول باعث خواهد شد که شما و کودکتان احساس موفقیت کنید و این نیز به نوبه خود به هر دوی شما انگیزه خواهد داد. با این کار هر دوی شما به هدف تان خواهید رسید. یک نمونه از این جدول در پایان این فصل آمده است.

تعداد دفعات وقفه در روز یا در هفته را بشمارید. اگر تعداد آنها رو به کاهش باشد نشانگر آن است که این روش، خوب جواب می دهد. اگر دیدید که جدول مربوط به وقفه کودک، پیشرفت سریعی را نشان نمیدهد مأیوس نشوید. چون بعضی از کودکان برای بهبود یا اصلاح رفتار خود به زمان بیشتری نیاز دارند. بعضی ها هم در برابر تغییر، مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند. بعضی دیگر هم، چند روز، خوب رفتار می کنند و چند روز بد. بعضی دیگر از کودکان حتی ممکن است در همان روز اول سوء رفتار داشته باشند. آنها با این کارشان می خواهند به شما ثابت کنند که صرف نظر از کاری که می کنید تا رفتار و آنها عوض شود، موفق نخواهید شد. آنها پیش خود می گویند که حالا به شما نشان خواهم داد این کارها نمی توانند برای تغییر رفتار من، مؤثر واقع شوند.

تهیه جدول، اهمیت زیادی دارد چون میزان پیشرفت از کودکی به کودک دیگر، متغیر است. بعضی از کودکان در کمتر از یک هفته، پیشرفت قابل توجهی میکنند. اگر چنین وضعی برای شما پیش بیاید باور خواهید کرد که روش وقفه، کارساز است.

بعضی از کودکان در ادامه سوء رفتار خود، بسیار پایدارند. مشاهده پیشرفت روزانه کودک، کاری است بسیار سخت چرا که مشاهده پیشرفت چشمگیر، هفته ها زمان لازم دارد. بنابراین ممکن است با مشاهده پیشرفت کند، وسوسه شوید که این روشی را کنار بگذارید و ان را از فهرست کارهایی که میتوانید برای اصلاح رفتار کودک خود انجام دهید حذف کنید. کودک شما ممکن است در هفته اول به طور متوسط چهار بار در وقفه به سر ببرد. در پایان دو هفته، ممکن است به طور متوسط سه بار در روز در وقفه باشد که پیشرفت قابل توجهی نیست.

استفاده از جدول این پیشرفتها را به شما نشان خواهد داد. جدول به شما کمک خواهد کرد که در صورت مشاهده کندی پیشرفت در اصلاح رفتار کودک، دچار یأس و نامیدی نشوید. روزهایی پیش می آید که در آنها به مشوق های زیادی نیاز خواهید داشت. روزهای زیادی ممکن است بدون وقفه سپری شوند اما بعد، ظرف چهار روز، چند وقفه صورت گیرد. بعضی از کودکان بیشتر از کودکان دیگر می خواهند والدین خود را آزمایش کنند. گاه گاهی، کودک، شما را آزمایش خواهد کرد تا ببیند آیا تغییری در رفتار شما حاصل شده است یا نه. لازم است اطمینان یابد که هنوز تصمیم شما عوض نشده است. جدول به شما کمک خواهد کرد تا ببینید آیا این مورد در کودک شما رخ داده است یا نه.

بعضی وقت ها به خاطر داشتن روزهای بد مجبور خواهید بود تا تعداد وقفه های کودک را افزایش دهید. این امر شاید به این دلیل باشد که شما بیشتر از حد معمول، اجازه بروز یسوع رفتار به کودک خود را داده اید، چرا که در امر به کارگیری وقفه برای اصلاح رفتار کودک، ثابت قدم و استوار نبوده اید. شاید هم کانون توجه شما درست نبوده است و یا شاید از تشویق رفتارهای مثبت کودک خود ، غافل بوده اید۔

ادامه بدین، من وقفه رو دوست دارم؟

اگر کودک بگوید: ادامه بدین، من وقفه رو دوست دارم چون به من اجازه میده از دست خانواده دیوانه، چند دقیقهای دور باشم، چه طور؟ بسیاری از کودکان باهوش در مواجه با وقفه چنین میگویند. این حرف، ممکن است درست باشد- حداقل آن بخش از حرفهای او که میگوید چند دقیقه ای از سایر اعضای خانواده دور می شوم – اما در نهایت سعی کنید این حرف کودک خود را نادیده بگیرید. این کار، آسان نخواهد بود. اما سعی نکنید به وعظ و موعظه بپردازید. هرگز به کودک خود نگویید که اگر از وقفه، خوشت می آید یک مرضی در تو هست. چون این رفتار باعث خواهد شد تا کودک متقاعد شود که کفرتان درآورده است. سعی نکنید فریب هر حرفی را که کودک به شما میزند بخورید. اگر قصد ارزیابی کارآمدی روش وقفه را دارید، آن را از کودک خود نپرسید، بلکه به جدول وقفه نگاهی بیندازید.

اگر پیشرفتی حاصل نشد، چه طور؟

اگر پیشرفتی حاصل نشد صرفاً به این معناست که هنوز پیشرفتی حاصل نشده است. برای بسیاری از والدین، دلیل این که استفاده از وقفه، کارساز نیست این است که آن ها خیلی صبور نیستند و در برابر سختکوشی خود، دوست دارند به نتایج سریع تری دست یابند. کودکان نسبت به والدین خود، در کارشان بیشتر ثابت قدم و استوار هستند. کودکان به خوبی میدانند که اگر به اندازه کافی کله شق باشند پدر و مادرشان سرانجام تسلیم خواهند شد. به مدت چند هفته، استفاده از جدول را ادامه دهید. در عده زیادی از کودکان- مشاهده پیشرفت اندک تمامی آن چیزی است که در ابتدا، دنبال آن هستید. سؤالات زیر را از خودتان بپرسید:

آیا در استفاده از روش وقفه، به اندازه کافی، مضر هستم؟ آیا هرگونه سوء رفتاری را که در اولویت اصلاح قرار دارد، می خواهم با جدیت اصلاح کنم؟ نباید حتی یک بار هم از استفاده از وقفه صرف نظر کنید. اگر هر وقت دلتان خواست وقفه اجرا کنید و هر وقت دلتان خواست آن را کنار بگذارید صرفاً مشکل خود را بدتر خواهید کرد. با این کار، فقط به نفع کودک خود عمل خواهید نمود.

آیا موقع استفاده از روش وقفه، عصبانی می شوید؟ بعضی از کودکان دوست دارند . تا شما را عصبانی کنند. عصبانی کردن شما، هدف آن ها است. آنها تا وقتی که از این طریق، کفر شما را در می آورند از آن استقبال خواهند کرد. عصبانی کردن شما شاید برای آنها پاداش بزرگتری نسبت به تعداد دفعات وقفه باشد و به عبارت دیگر، تنبیه وقفه به خاطر عصبانی کردن شما بر سختی های آن بچربد. آیا موقع استفاده از روش وقفه، به کودک خودم توجه زیادی می کنم؟ با کودک وارد بحثها و توضیحات طولانی نشوید. اجازه ندهید که بحثهای طولانی و وقفه ها، شما را از رسیدگی به سایر فرزندان خود و از پرداختن به مسئولیتهای دیگر زندگی باز دارد. برای . توجه فردی مادر یا مادر در زمان وقفه، اختصاصی پنج دقیقه زمان، معامله خوبی است. اگر وقفه، بیشتر شبیه بازی به نظر برسد تا تنبیه، در این صورت، نشانگر آن است که دارید .توجه بیشتری به بچه مبذول می کنید.

آیا در مورد رفتار خوب، مثبت عمل نمی کنم؟ نمی توانید صرفا روش وقفه را به کار ببرید و انتظار داشته باشید که مؤثر واقع شود. از وقفه باید به عنوان بخشی از کل برنامه تربیتی استفاده شود. انرژی خود را بیشتر صرف کارهای مثبت کنید تا کارهای منفی. اگر توجه خود را بر رفتار سوء متمرکز کنید، روش وقفه، مؤثر نخواهد بود.

والدی اخیرا به من گفت که استفاده از روش وقفه، کل خانواده او り تغییر داده است. سالیان زیادی، او و همسرش سر بچه ها داد می کشیدند و انها را کتک می زدند. کودکان هم به نوبه خود، آن را تلافی می کردند. پسر هفت ساله او موضوع را به این شکل مطرح کرد: مادر، من وقفه را دوست دارم. وقفه، بهتر از چیزی است که قبلا به کار می بردید.

وقفه، شکل ملایمی از تنبیه است که بسیار مؤثر و کارآمد است. با اراده و برنامه آن را به کار ببرید و سعی کنید پیشاپیش برنامهریزی نمایید. این کار شما باعث خواهد شد که کودکان تان بدانند که عواقب رفتارشان چیست و بهتر بتوانند تصمیم گیری کنند. هر جا که سوء رفتاری رخ میدهد وقفه را به طرز درست و مستمر استفاده کنید. موقع استفاده از وقفه، کنترل خود را حفظ کنید و آرام باشید. اگر عصبانی شوید، به طرز نادرستی از این روش استفاده خواهید کرد.