عفونت؛ راز نگفته ای که بیمارستان ها دارند

عفونت؛ راز نگفته ای که بیمارستان ها دارند

فردی که مبتلا به بیماری می شود با امید و آرزوهای بسیاری به بیمارستان مراجعه می کند، ولی در آخر با مشکلی بزرگ تر از درد خودش روبه رو می شود. چندین سال است که یکی از شایع ترین دلیل های مرگ در بیمارستان های کشور عفونت بیمارستانی می باشد، با وجود این که اکثر کشورهای پیشرفته موفق شده اند که عفونت های بیمارستانی را کنترل کنند.

به گزارش ازمن بپرس، هنوز آمار دقیق و قابل اعتمادی از تعداد تلفات انسانی و اقتصادی ناشی از عفونت های بیمارستانی به دست نیامده است، ولی چندی قبل وزارت بهداشت خبر داده بود که سالانه تعداد شش میلیون نفر در تمام بیمارستان های کشور بستری می شوند که تقریبا ده تا پانزده درصد از آن ها دچار عفونت بیمارستانی می شوند. طبق این آمارهای به دست آمده می توان گفت که هر سال تقریبا ششصد هزار بیماری که در بیمارستان های کشور بستری می شوند، با عفونت های بیمارستانی مواجه می شوند.

آمار بالایی که برای عفونت های بیمارستانی وجود دارد باعث شده است که همچنان بستری شدن در بیمارستان ها در معرض ابتلا به عفونت های بیمارستانی قرار بگیرد با این که عفونت بیمارستانی در تمام قسمت های بیمارستان ها وجود دارد، ولی این عفونت ها در بخش مراقبت های ویژه نوزادان و کودکان، عفونی، سوختگی و مراقبت های ویژه افزایش می یابد.

علاوه بر این افراد بیماری که دچار بیماری های مزمن و صعب العلاج شده اند و مجبور هستند که برای درمان زمان زیادی را در بیمارستان بمانند، یکی دیگر از افرادی هستند که امکان دارد به عفونت های بیمارستانی دچار شوند.

کیمیای آمار دقیق از عفونت های بیمارستانی

در تعداد زیادی از کشورهایی که پیشرفت کرده اند آمار دقیق عفونت های بیمارستانی با اشاره دقیق به منشا عفونت وجود دارد، ولی در اکثر بیمارستان های کشور ما، آمار عفونت های بیمارستانی به طور کامل خدشه دار است. تعدادی از مسئولان بیمارستان های خصوصی به خاطر این که وجهه بیمارستان شان خراب نشود آمار دقیقی از عفونت های بیمارستانی نمی دهند.

در تعداد زیادس از بیمارستان های دولتی نیز به خاطر نداشتن آزمایشگاه های مرجع، نمونه های عفونت بیمارستانی درست مورد بررسی قرار نمی گیرند. به طور مثال در اکثر مرکزهای درمانی در شهرهای کوچک و منطقه هایی که محروم هستند، نمونه های ازمایشگاهی مشکوک به عفونت های بیمارستانی به مرکزهای استان ها فرستاده می شود، ولی بیشتر مواقع به خاطر جدی نگرفتن فرآیند آزمایش نمونه ها، در آن مرکز درمانی آمار دقیقی از عفونت های بیمارستانی تهیه نمی شود.

معاون فنی معاونت درمان وزارت بهداشت، علی ماهر نیز نبود آمار دقیق از عفونت های بیمارستانی را پذیرفته است و می گوید: یکی از چالش های جدی در زمینه سلامت جمع آوری اطلاعات در مورد مقاومت میکروبی و آمار عفونت های بیمارستانی می باشد. باید برای به دست آوردن گزارش دقیق تری از آمار عفونت های بیمارستانی از بیمارستان ها حمایت کنیم تا آمار دقیق را به ما اعلام کنند. در این حوزه ۴۰۰بیمارستان کشور دارای سامانه ثبت عفونت های بیمارستانی می باشند، ولی طبق گزارش هایی که در سال۹۵ به دست آمده است تنها یک درصد از موارد عفونت های بیمارستانی به ثبت رسیده اند و این نشان دهنده این است که گزارش دهی بیمارستان ها ضعیف بوده است. علی ماهر بر این تاکید است که ما در حال بازنگری نظام پایش و بررسی عفونت بیمارستانی و به دنبال به دست آوردن اطلاعات می باشیم و تا جایی که بتوانیم در حوزه ثبت و گزارش میزان عفونت های بیمارستانی قرهنگسازی می کنیم.

کاهش ۷۰درصدی عفونت ها با رعایت بهداشت دست

از جمله مهم ترین اقداماتی که از سوی وزارت بهداشت برای کنترل عفونت های بیمارستانی اعلام شده است عبارت اند از تولید و بازنگری راهنماهای فنی، دفع ایمن پسماندها، پیشگیری و کنترل عفونت در بیمارستان ها، تزریقات ایمن و رعایت بهداشت محیط.

علی ماهر با توجه به مهم ترین علت های منتقل شده عفونت های بیمارستانی در کشور تاکید کرد: بیشترین عاملی که باعث انتقال عفونت های بیمارستانی می شود انتقال آلودگی میکروبی از راه دست ها می باشد و ما از مسئولان حوزه سلامت تقاضا داریم که در رعایت بهداشت دست ها، تا جایی که می توانند تلاش شان را بکنند، چرا که با رعایت بهداشت دست می توان ۷۰درصد از عفونت های بیمارستانی را کاهش داد. به عنوان مثال در بسیاری از موارد به خاطر شیوع عفونت بیمارستانی مجبور شدیم که یک بخش را تعطیل کنیم و در ارزیابی ها به این نتیجه رسیدیم که دلیل شیوع عفونت، رعایت نکردن بهداشت دست ها بوده است.

علاوه بر این محمد حسن اعلمی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز توصیه کرد: بالاتر از یک سوم افراد بیمار در بخش مراقبت های ویژه دچار عفونت های بیمارستانی می شوند، با وجود این که اصلی ترین ریشه برای جلوگیری از عفونت های بیمارستانی، بهداشت دست ها می باشد. متاسفانه شرایط و مقدار قبول بهداشت دست حتی در کادر بهداشت و درمان بیمارستان ها و مرکز های درمانی بسیار پایین می باشد.

ضرورت تجویز منطقی آنتی بیوتیک در انسان و دام

این که تصور کنید در بیمارستان هایی که شیک هستند عفونت کمتری وجود دارد صحیح نمی باشد. چنانچه کادر درمانی در یک بیمارستان مجلل و مدرن کاهلی کند و بهداشت را رعایت نکند، ممکن است که عفونت های بیمارستانی به وجود بیاید. رئیس مرکز تحقیقات بیماری های عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی آقای داوود یادگاری در مصاحبه ای گفته است که نباید به هیچ عنوان عفونت های بیمارستانی را دست کم بگیریم و یا این که سعی بر این داشته باشیم تا آمار عفونت های بیمارستان را مخفی کنیم. حتی گفته می شود که تا چند سال آینده، احتمال افزایش مرگ و میر بر اثر عفونت های بیمارستانی وجود دارد و حتی ممکن است که از آمار مرگ و میر ناشی از سرطان نیز بیشتر شود. یک نکته ی دیگری که ممکن است به آن توجه کمتری شود، ضرورت منطقی سازی تجویز آنتی بیوتیک در قسمت دام و طیور می باشد. بر اساس گفته ی داوود یادگاری، تقریبا ۷۰درصد استفاده از آنتی بیوتیک در قسمت غیر انسانی رخ می دهد. به خاطر همین مسئله، مقاومت دارویی در دام و طیور می تواند به انسان انتقال پیدا کند و همین موضوع باعث گسترش عفونت های بیمارستانی می شود.

در اصل بر اساس اعتقادی که رئیس مرکز تحقیقات بیماری های عفونی دارد علاوه بر این که برای مقابله با عفونت های بیمارستانی باید با استفاده ی بی رویه آنتی بیوتیک در انسان مقابله شود، بلکه باید در حوزه دام و طیور نیز به صورتی انجام دهیم که مقدار تجویز آنتی بیوتیک در حیواناتی که انسان ها گوشت شان را مصرف می کنند کم شود. با این که اگر کادر درمانی در بیمارستان ها بهداشت را رعایت کنند آمار عفونت های بیمارستانی به طور قابل توجهی کاهش پیدا می کند ولی نیاز است که ملاقات کنندگان بیمارانی که بستری شده اند نیز بهداشت شخصی شان را حفظ کنند تا عفونت از بیرون بیمارستان به داخل انتقال پیدا نکند. از جمله روش هایی که می توان از احتمال منتقل شدن عفونت های بیمارستانی در بیمار و ملاقات کننده تا حدودی جلوگیری کرد روبوسی نکردن و دست ندادن ملاقات کننده با بیمار بستری شده می باشد.