با بیماری پنوموکونیوز Pneumoconiosis بیشتر آشنا شوید

بیماری پنوموکونیوز Pneumoconiosis

زمانی که ریه در اثر بوییدن غبارهای صنعتی دچار التهاب گردد در واقع بیماری پنوموکونیوز ایجاد شده است. زمانی که فرد در طول چندین سال این ذرات را استنشاق کند در یکی از ریه ها و یا هر دو ریه او مناطق کوچک التهابی به وجود خواهد آمد که به نام پنوموکونیوز شناخته می شود. بافت های جوشگاهی که به دلیل التهاب به وجود می آید احتمال دارد موجب پائین آمدن خاصیت کشسانی و انعطاف پذیری بافت های ریه خواهد شد. به طور معمول پیش از اینکه پنوموکونیوز به وجود بیاید دست کم ده سال و در برخی مواقع بیست و پنج سال تماس با غبارهای صنعتی وجود دارد.

سنین ابتلا به بیماری پنوموکونیوز

بیماری پنوموکونیوز در اثر تماس با ذرات و غبارهای صنعتی به وجود می آید و اغلب تعداد بسیار کمی از افرادی که در تماس با این غبارها هستند به این بیماری مبتلا می شوند. شایع ترین سن ابتلا به این بیماری سنین بالای۴۰ سال می باشد. البته دیگر افراد نیز می توانند در هر دوره ای از زندگی خود به این بیماری مبتلا شوند اما بیشترین آمار مبتلایان به این بیماری سن بیشتر از۴۰ سال را داشته اند و تعداد بسیار کمی در سن پائین به این بیماری مبتلا گشته اند.

تاریخچه بیماری پنوموکونیوز

در خصوص تاریخچه این بیماری اطلاعاتی در دسترس نمی باشد و به طور دقیق مشخص نیست که این بیماری در چه دوره ای برای نخستین بار شناسایی شده و چه درمانی برای افراد مبتلا به این بیماری در نظر گرفته شده است.

این بیماری به عنوان یکی از بیماری هایی شناخته می شود که تنها مخصوص مردان می باشد و این دسته بیشترین آمار مبتلایان به پنوموکونیوز را به خود اختصاص داده اند.

روش های انتقال بیماری پنوموکونیوز

بیماری پنوموکونیوز به عنوان یک ببیماری مسری شناخته نمی شود و به همین دلیل نمی توان راه سرایت و انتقالی را برای آن در نظر گرفت.

بیماری پنوموکونیوز به عنوان یک بیماری ای معرفی می شود که هم اکنون هیچ راه درمانی ای برای آن پیدا نشده است و یکی از بیماری های غیر قابل علاج می باشد اما علائمی که برای آن نام برده شده است به وسیله درمان می تواند کنترل شده و کمی تسکین پیدا کند. بیماری پنوموکونیوز موجب می شود عمر فرد کمتر شود اما اغلب بیماران مبتلا می توانند تا دهه های هفتاد و هشتاد عمر خود زندگی نمایند. به همین دلیل می توان گفت این بیماری به عنوان یکی از بیماری های خطرناک شناخته می شود که می تواند به مرور موجب مرگ فرد مبتلا شود.

نشانه های بیماری پنوموکونیوز

بیماری پنوموکونیوز دارای علائم متفاوتی می باشد که در هر مرحله خود را به نوعی نشان می دهند. علائمی که اغلب در مراحل اولیه بیماری بروز می کند کوتاهی نفس کشیدن می باشد؛ در کنار این حالت می توان سرفه هایی با خلط بسیار کم و گاهی بدون خلط را مشاهده کرد. فرد مبتلا به طور معمول احساس ناخوشی عمومی داشته و بیماری موجب می شود تا حس خوبی نیز نداشته باشد. زمانی که بیماری پیشرفته تر شده باشد علائم دیگری خود را نشان می دهد که می توان به خواب نامنظم اشاره کرد. فرد مبتلا اشتهای خود را از دست می دهد و در پی آن کاهش وزن نیز خواهد داشت.

داشتن درد در سینه و خشن شدن صدا به همراه سرفه هایی که خونی است و علائم نارسایی احتقانی قلب می باشد به طور معمول نشان دهنده بیماری پنوموکونیوز می باشد. از دیگر علائمی که می توان برای مرحله پیشرفته بیماری پنوموکونیوز معرفی کرد کبدی ناخن ها و کدر شدن ریه ها می باشد که البته در عکس رادیو گرافی کدر بودن ریه ها خود را نشان می دهد. در صورت مشاهده هر کدام از این علائم باید در سریع ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کرد تا بررسی های لازم در خصوص این بیماری انجام شود و در صورت ابتلا درمان مناسب و سریعی برای آن در نظر گرفته شود.

عوامل ایجاد بیماری پنوموکونیوز

بیماری پنوموکونیوز به عنوان یکی از بیماری هایی شناخته می شود که در صورت استنشاق طولانی مدت غبارهای صنعتی به وجود می آید و این یکی از مهمترین عوامل ایجاد کننده این بیماری به شمار می رود. البته ناگفته نماند تماس با ذرات ریز غبارهای صنعتی موجب می شود انواع مختلفی از پنوموکونیوز به وجود بیاید که در ادامه برخی از آن ها را نام می بریم:

استنشاق غبار حاصل از زغال سنگ موجب می شود تا بیماری ریه سیاه به وجد بیاید که به نام پنوموکونیوز کارگران زغال سنگ شناخته می شود و اصطلاح علمی آن آنتراکوز می باشد.

غباری که از بریلیوم و تورکیبات آن حاصل می شود که اغلب در تولید لامپ های فلورسنت و سرامیک و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد موجب می شود تا فرد مبتلا به بیلیوز گردد.

استنشاق غبار های تالک و پنبه و آهن و الیاف مصنوعی و همچنین آلومینیوم موجب ابتلا به نوع بسیار کمیابی از پنوموکونیوز شوند.

غبارهای آزبست و سیلیکا موجب می شوند تا فرد به بیماری های آزبستوز و یلیکوز مبتلا گردد. از سوی دیگر می توان تغذیه نامطلوب و استعمال دخانیات و سوء استفاده از الکل و مصرف بیش از اندازه این ماده در طول سال ها موجب می شود تا افراد به انواع مختلفی از بیماری پنوموکونیوز مبتلا گردند.

راه های درمان بیماری پنوموکونیوز

برای درمان این بیماری راه های بسیاری در نظر گرفته شده است اما در ابتدا باید بررسی های تشخیصی در خصوص آن انجام شود که می توان به رادیوگرافی از قفسه سینه و آزمون های عملکرد ریه اشاره کرد که می توانند میزان آسیب وارد ده به ریه را به خوبی تشخیص بدهند.

در این بیماری هدف از درمان آرام کردن و تحت کنترل درآوردن علائم و از بین بردن عوارضی است که می تواند بروز کند. برای این که علائم کنترل شوند و تحت کنرل دربیایند و در مقابل عفونت های ریوی پی در پی محافظت به عمل بیاید باید اقداماتی را انجام داد که عبارتند از: انجام درمان های طبی برای از بین بردن هر گونه عفونت تنفسی همچون سرماخوردگی، در صورتی که بیماری در مرحله پیشرفته قرار دارد باید در مناطق آب و هوایی گرم و خشک سکونت کرد که موجب می شود تنفس بهتری به وجود بیاید.

تخلیه کلیه ترشحاتی که در نایژه وجود دارد، به کارگیری دستگاه مرطوب کننده و یا بخار سرد برای رقیق تر کردن ترشحاتی که در ریه جمع شده است و در نهایت آسان تر تخلیه کردن این ترشحات با استفاده از سرفه. در خصوص دستگاه مرطوب کننده به خاطر داشته باشید که هر روز باید تمیز شود تا بتواند عملکرد بهتری را داشته باشد. در صورتی که از دخانیات استفاده می کنید بهتر است تمام آن ها را ترک نمائید تا ریه بتواند بهتر به درمان پاسخ دهد.

برای درمان این بیماری از داروهایی همچون آنتی بیوتیک ها نیز استفاده می شود که اغلب مخصوص زمان هایی است که عفونتی وجود داشته باشد. داروهای استنشاقی و یا خوراکی که به عنوان گشاد کننده نایژه محسوب می شوند در کنار استنشاق درمانی که حتما باید زیر نظر فرد متخصصی باشد که در این زمینه فعالیت دارد برای باز کردن لوله های نایژه تا جایی که امکان دارد می تواند راه درمانی مناسبی باشد و تنفس راحت تری را برای فرد مهیا کند. در خصوص ناراحتی های خفیف و بسیار کم می توان از داروهایی همچون استامینوفن و یا آسپرین استفاده کرد. استفاده از این داروها در شرایطی که بیماری در حالت خفیف قرار دارد بدون نسخه پزشک می تواند پاسخ مناسبی نسبت به بهبود بیماری را داشته باشد.

افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند باید تا زمانی که بهبودی لازم را به دست می آورند در بستر مانده و استراحت نمایند و میزان فعالیت خود را کاهش دهند و پس از اینکه بهبودی نسبی حاصل گردید و علائم بهتر شدند می توانند مجددا فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرند. برخی افراد مبتلا گمان می کنند با داشتن رژیم غذایی می توان این بیماری را درمان کرد در صورتی که اینچنین نیست و رژیم غذایی خاصی را برای درمان این بیماری نمی توان توصیه کرد. در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید و شرایط اجازه می دهد بهتر است محل زندگی خود را تغییر داده و به مناطقی که دارای آب و هوای گرم و خشکی هستند نقل مکان کنید تا تا بتوانید دوره درمانی خود را بهتر سپری کنید.

در صورتی که یکی از نشانه ها و شرایطی که در ادامه گفته می شود را در خود و یا اطرافیان تان مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه کنید تا بررسی های لازم در خصوص شما انجام شود. چنانچه شما و یا یکی از افراد خانواده تان علائم بیماری پنوموکونیوز را دارا می باشید و یا داشتن تب بیشتر از۳۸.۳ درجه سانتیگراد و یا حتی بیشتر از آن، شدت یافتن درد سینه و احساس تنگی نفس و داشتن خلط خونی و کاهش وزن پیاپی و مشاهده علائم جدید که هیچ توجیهی برای بروز آن ها وجود ندارد. این نکته را نیز باید به خاطر داشته باشید که در صورت ابتلا به این بیماری باید در نظر داشته باشید که برخی از داروها می توانند عوارض بسیار زیادی نیز داشته باشند که موجب می شود علائم جدیدی در فرد بروز کند.

راه های پیشگیری از بیماری پنوموکونیوز

برای این که نسبت به ابتلای این بیماری ایمنی داشته باشید باید نکات ایمنی را در زمان تماس با غبارهای صنعتی رعایت کرده و از ماسک استفاده نمائید. داشتن هواکش مناسب و انجام رادیوگرافی از قفسه سینه یک بار در سال می تواند راه پیشگیری مناسبی در برابر این بیماری به شمار برود. عدم استفاده از دخانیات نیز می تواند مانع از ابتلا به این بیماری باشد، انجام تمرینات ورزشی به صورت منظم برای حفظ وضعیت قلبی و ریوی در حد مطلوب و سالم نیز می تواند راهکار خوبی برای عدم ابتلا به این بیماری به نظر برسد. ترجیحا سعی کنید از کلیه محرک های ریه همچون استنشاق ناخواسته دود سیگاری که به وسیله دیگران استفاده می شود دوری کرده و خود را در معرض غبارهای صنعتی قرار ندهید.

عوامل تشدید کننده بیماری پنوموکونیوز

در صورتی که نسبت به درمان این بیماری کوتاهی شود بیماری شدت پیدا کرده و می تواند مشکلات دیگری را نیز به وجود بیاورد. چنانچه عوارض بیماری خود را نشان دهد باید گفت که بیماری شدت بسیاری یافته و هیچ پاسخی نسبت به درمان نخواهد داد. استفاده از دخانیات و مواد شیمیایی و یا قرار گرفتن در معرض استنشاق دود سیگار دیگران و یا حتی غبارهای صنعتی می تواند امکان تشدید بیماری را فراهم کند و مشکلاتی را برای فرد ایجاد نماید.

بیماری پنوموکونیوز دارای عوارضی است که در صورت تشخیص و درمان به موقع احتمال بسیار کمی دارد که خود را نشان دهد اما چنانچه نسبت به درمان کوتاهی شود بروز کرده و می تواند زندگی فرد مبتلا را در معرض خطر قرار دهد. نارسایی احتقانی قلب و روی هم افتادگی ریه و پلورزی که به نام التهاب پرده جنب شناخته می شود از مهمترین عوارض این بیماری شناخته مب شوند که بسیار سخت بوده و می توان گفت از عوارض کشنده این بیماری به شمار می رود. در صورتی که بیماری وارد مراحل پیشرفته شده باشد می توان به عارضه سل ریوی اشاره کرد که در صورت ابتلا مدت زمان زیادی را برای زندگی فرد فراهم نخواهد کرد.

سرطان دیگر عارضه ای است که می تواند در اثر پنوموکونیوز به وجود بیاید و موجب سخت تر شدن دوره درمان می گردد. آزبستور در کنار استفاده از دخانیات موجب می شود خطر ابتلا به نوعی از سرطان ریه بسیار افزایش پیدا کند و می تواند مشکلات بسیاری را برای فرد مبتلا ایجاد کرده و در نهایت منجر به مرگ او خواهد شد. چنانچه این عوارض به وجود بیایند احتمال کنترل علائم بسیار کاهش پیدا کرده و بدن فرد مبتلا نسبت به درمان هیچ پاسخی نخواهد داد و این مساله می تواند مشکلات بسیار زیادی را برای او فراهم نماید.

کلیه مکان هایی که غبارهای صنعتی در آن جا وجود دارد همچون معادن زغال سنگ و کارخانه های تولید لامپ و مواد شیمیایی می توانند امکان ابتلا به این بیماری را برای افرادی که در این مکان ها فعالیت دارند فراهم می کند.