راهکارهایی برای درمان پوکی استخوان

درمان پوکی استخوان

گرچه هنوز هیچ درمانی برای باز گرداندن اثرات سوء پوکی استخوان وجود ندارد، اما می توان کارهای زیادی کرد تا سرعت از دست دادن استخوان در آینده کاهش یابد و به حداقل برسد. از فیزیوتراپی نیز می توان برای بازگرداندن حرکت و اعتماد بیمار استفاده نمود.

ملاحظات کلی

درمان پوکی استخوان شامل تسکین درد، بهبود حرکت و فعالیت، کمک به کنار آمدن با اثرات روانی اجتماعی بیماری و جلوگیری از کاهش بیشتر استخوان تا خطر بروز شکستگی در آینده کم شود، می باشد. با وجود اینکه درمان دارویی معمولا برای پیشگیری از دست دادن استخوان ضروری می باشد، تعداد زیادی از اقدامات وجود دارند که خود بیمار برای جلوگیری از پیشرفت بیماری باید انجام دهد.

بیشتر افراد دچار پوکی استخوان متوجه می شوند که آموزش درباره این بیماری می تواند مفید باشد و آنها را مطمئن می سازد که می توانند هم برای جلوگیری از دست دادن استخوان و شکستگی اقدامی انجام دهند و هم برای درمان مشکلاتی که اکنون دارند. دانستن اینکه اقداماتی وجود دارد که آنها می توانند با انجام آنها باعث بهبود وضعیت شوند مثل تمرینات ورزشی، تغییر در رژیم غذایی و جلوگیری از زمین خوردن و سقوط، به این بیماران کمک می کند که احساس نمایند که آنها می توانند بر روی بیماری خودشان کنترل داشته باشند و شانس بهبودی خود را بیشتر کنند. همچنین بسیاری از بیماران، صحبت کردن با سایر بیماران دچار پوکی استخوان را مفید تشخیص می دهند و متوجه می شوند که تنها آنها بیمار نیستند و افراد دیگری هم از این بیماری رنج می برند.

کنترل درد

درد در پوکی استخوان خیلی متغیر می باشد. بعضی افراد دارای درد مزمن شدیدی هستند درحالیکه بعضی دیگر فقط یک درد جزئی دارند. دردی که به دنبال شکستگی گردن استخوان ران یا مچ دست ایجاد می شود معمولا بعد از عمل جراحی به سرعت تسکین می یابد گر چه ممکن است مصرف داروهای مسکن برای مدتی ادامه یابد. در بیمارانی که بعد از شکستگی مچ دست دچار آلودیستروفی می شوند، فیزیوتراپی ممکن است باعث تسکین درد شده و حرکت دست را بهبود ببخشد. در موارد شدید، از روشی بنام سمپاتکتومی می توان استفاده نمود که در این روش، اعصابی که آن منطقه از دست را عصب دهی می کند را بی حس می کنند. روش درمانی دیگری که استفاده می شود روش TENSیا تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست میباشد که بعدا توضیح داده خواهد شد.

درمان دردهای شدید

در بیمارانی که دچار شکستگی حاد ستون فقرات شده اند، درد ممکن است خیلی شدید باشد و به سختی بتوان آن را تسکین داد. یک دوره استراحت در بستر ممکن است لازم باشد، گرچه این دوره باید تا آنجا که ممکن است کوتاه باشد زیرا بی حرکتی می تواند خودش مستقیما باعث از دست دادن بیشتر استخوان شود. کرستها و محافظهای ستون فقرات گاهی اوقات باعث مقداری تسکین درد می شوند، گرچه بسیاری از پزشکان استفاده از آنها را توصیه نمی کنند زیرا آنها باعث بی حرکتی ستون فقرات و افزایش از دست دادن استخوان می شوند. در مراحل اولیه بعد از شکستگی، ممکن است به داروهای مسکن خیلی قوی مثل مورنین نیاز پیدا شود. متأسفانه اینگونه داروهای مسکن قوی اغلب دارای اثرات جانبی زیادی مثل خواب آلودگی، یبوست و اختلال در شعور هستند و همچنین ممکن است خطر زمین خوردن و سقوط را در بیمار ایجاد کنند در دردهای شدیدی که نتوان با داروهای مسکن آنها را کنترل نمود، تزریق روزانه هورمونی به نام کلسی تونین می تواند خیلی موثر باشد. این هورمون از غده تیروئید ترشح می شود و دارای خواص تسکین دهنده درد می باشد و در مواردی که سایر اقدامات تسکین دهنده درد با شکست مواجه می شود می توان از آن به خوبی استفاده نمود. از کلسی تونین به صورت تزریق روزانه با یک روز در میان و به مدت دو یا سه هفته استفاده می شود. عوارض جانبی آن عبارتند از تهوع و بر افروختگی و قرمز شدن صورت. همچنین استفراغ و اسهال هم ممکن است ایجاد شود و در محل تزریق هم احتمال ایجاد درد وجود دارد. با این حال بخاطر تسکین دردی که در چند روز اول تزریق این دارو ایجاد می شود، ارزش استفاده کردن از آن را دارد.

قرصهای مسکن درد

همین که درد کاهش پیدا کرد استفاده از مسکن هایی مثل استامینوفن، استامینوفن کدئینه، بروفن، دیکلوفناک با پیروکسیکام برای کنترل تسکین درد کافی خواهد بود. افراد مختلف به داروهای مسکن مختلف واکنشهای مختلفی نشان می دهند، بنابراین اگر یک نوع داروی مسکن برای شما زیاد مؤثر نیست می توانید داروی مسکن دیگری را امتحان نمایید.

سایر انواع تسکین دهنده های درد

تعداد دیگری از اقدامات وجود دارند که می توانند باعث تسکین درد شوند. استفاده از کیسه آب گرم، پدهای گرم و کیسه حاری قطعات یخ ممکن است به کاهش درد کمک کند. بعضی از بیماران از طب سوزنی استفاده میکنند و برای تسکین درد آن را مفید می یابند. از روش TENS(تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست) می توان برای کمک به تسکین درد در بعضی بیماران استفاده نمود. این روش شامل دستگاه کوچکی است که به یک کمربند متصل می شود و حاوی چند الکترود کوچک می باشد. این الکترودها بر روی محل درد قرار داده می شوند و باعث یک احساس گزگز می شوند.

و بالاخره اینکه توجه به جزئیاتی مثل استفاده از صندلی راحت با بالشتکهای محافظ کمر و استفاده از تختخواب نسبتا سفت اهمیت زیادی داشته و می تواند به کیفیت زندگی روزانه بهبود ببخشد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی عبارتست از درمان علایم بیماری بوسیله حرکات و تمرینات خاص که در کنترل و درمان پوکی استخوان از اهمیت بالایی برخوردار است و برای تسکین درد و بهبود تحرک و فعالیت استفاده می شود. در بیماران دچار شکستگی ستون فقرات، عضلات اطراف ستون فقرات اغلب به علت درد دچار اسپاسم و گرفتگی می شوند و در نتیجه خودشان بیشتر باعث تشدید درد می شوند. بنابراین تسکین این گرفتگی عضلات با استفاده از فیزیوتراپی ملایم می تواند به کاهش درد کمک زیادی نماید. از هیدروتراپی (تمرین آرام در آب گرم) نیز می تواند برای تسکین اسپاسم و گرفتگی عضلات استفاده کرد.

بازگرداندن اعتماد به نفس

بسیاری از بیماران مبتلا به پوکی استخوان خیلی غیرفعال می شوند که قسمتی از آن مربوط به دردی است که دارند. اما یک قسمتی از آن هم مربوط به از دست دادن اعتماد به نفس و ترس از اینکه اگر زمین بخورند دچار شکستگی خواهند شد می باشد. استفاده از فیزیوتراپی و هیدروتراپی می تواند به بهبود حرکت و فعالیت و نیز بازگرداندن اعتماد به نفس بیماران بسیار کمک کند. همچنین قدرت عضلات افزایش یافته و به بیماران کمک میکند که در هنگام زمین خوردن از خودشان محافظت کنند.

اثرات نحوه ایستادن و نشستن

اثر مفید دیگری که از فیزیوتراپی به دست می آید آن است که وضعیت ایستادن و نشستن فرد را اصلاح می کند. به علت وجود درد و گرفتگی عضلات، بیمار اغلب شانه هایش را به جلو انداخته و نوز می کند، اما با انجام تمرینات ملایم و برطرف شدن گرفتگی عضلات ستون فقرات، وضعیت ایستادن بیمار هم اصلاح می گردد. بیمارانی که دچار پوکی استخوان ستون فقرات هستند از اینکه تغییر در مهره های آنها باعث تغییر در وضعیت آنها می شود نگران هستند، اما باید بدانیم که با انجام فیزیوتراپی می توان این تغییرات را اصلاح نمود.

مقدار و نوع تمریناتی که باید انجام شود براساس وضعیت هر بیماری متفاوت است. انجام تمرینات خیلی شدید می تواند در بعضی شرایط مضر باشد، بنابراین بهتر است که تحت نظر متخصص فیزیوتراپی (فیزیوتراپیست) اقدام به انجام این تمرینات نمود. بطور کلی، از انجام تمریناتی که باعث درد می شوند باید پرهیز کرد، گرچه از وجود یک مقدار کم درد می توان چشم پوشی کرد.

نکات اصلی

• درد در بیماران مبتلا به پوکی استخوان می تواند خیلی شدید باشد و در مراحل اولیه بعد از شکستگی، استفاره از مسکن های قوی ضروری است.
• تزریق هورمونی به نام کلسی تونین اغلب به تسکین دردهای شریر بعد از شکستگی ستون فقرات کمک می کند.
• سایر اقدامات تسکین دهنده درد عبارتند از فیزیوتراپی، هیدروتراپی (نسرین آرام در آب گرم) TENS(تحریک الکتریکی عسب از طرین پوست).