با موارد بهداشتی نوزاد بیشتر آشنا شویم

بهداشت نوزاد

کنترل ناف:

به طور معمول تا زمانیکه ناف کاملا خشک نشده و نیفتاده است، از استحمام نوزاد خودداری به عمل می آید. اما می توانید سایر نقاط بدن نوزاد را تا افتادن ناف خشکیده با آب ولرم که به وسیله پارچه نرم خیس شده تمیز کرده و با روغن زیتون آن را نرم سازید. بدین ترتیب هم بدن نوزاد پس از تولد تمیز می شود و هم اینکه صدمه ای به ناف وارد نمی شود تا عفونتی پیش بیاید. باید برای خشکاندن و تمیز نگهداشتن نان از الکل سفید استفاده کنید.

از ابتدای تولد به خاطر اینکه کودک از این ناحیه سخت در معرض خطر آلودگیهای عفونی است. لذا به وسیله تنطورید و یا بتادین میکروب زدایی شده و با چکاندن چند قطره الکل سفید میتوان ان را از آلودگی نگه داشته و در خشکیده شدن آن اقدام کرد، پودر زدن و پا پاشیدن پودرهای آنتی بیوتیک بر روی ناف خطا آمیز بوده و ضرورتی به این کار نیست. باید در هر وعده تعویض کهنه های نوزاد ناف را پانسمان کرد و پس از چکاندن الکل و گذاشت گاز استریل آن را پانسمان نمود. به طور معمول ناف در عرض ۷ تا ۱۰ روز می خشکد و می افتد، چنانچه در اطراف نای سرخی و یا التهاب دیدید و در گازهای استریل گذاشته شده، ترشح زرد رنگی که ناشی از عفونت است مشاهده کردید نوزاد را به پزشک برسانید.

تمیز نگهداشتن کودک:

زمانیکه کودک گریه می کند، باید ابتدا به این فکر بیفتد که آیا کودک جای خودش را خیس کرده است؟ اگر کودک تنها ادرار کرده باشد. می توانید کهنه او را عوض کرده و با تودهای پنبه آغشته به آب ولرم، رانها و وسط پاهایش را تمیز کنید. سپس آن را با پارچه ای تمیز سترده و پودر بپاشید. پودر به خاطر این است که خیسی لازم را بگیرد و زیاد پاشیدن آن نیز برای پوست کودک حساسیت برانگیز است. اگر کودک به کلی کهنه اش را کثیف کرده باشد، آن زمان کهنه اش را برداشته و پاها و آلت تناسلی و رانهایش را تمیز بشوئید و سپس با حوله ای نرم آن را خشکانده و پوشک دیگری را بر او بگذارید.

باید توجه داشت که رعایت بهداشت نوزادان دختر بیشتر از پسران اهمیت دارد. همانگونه که زنان بالغ رعایت بهداشت خودشان را می کنند، باید نوزادان دختر را نیز به همان نسبت تمیز نگهداشته و رعایت جوانب را بکنند. اگر سوختگی بر روی نقطه ای از پاها و یا رانها و باسن و وسط پاهایشان مشاهده کردید، با روغن زیتون آن را مداوا کنید، اگر جایی از بدن کودک نیز سرخی پیدا کرد که حاصل سوزش می باشد باز با روغن مالی می توانید درمان کنید.

استحمام:

کودکانی که هیچ ناراحتی و یا بیماری نداشته باشند، می توانند یک روز در میان مورد استحمام قرار بگیرند. البته همانطور که گفته شد، کودک پس از انداختن ناف خود آمادگی استحمام را دارد.

استحمام نوزاد در هر ساعتی از روز می تواند انجام بپذیرد. اما این نکته حائز اهمیت است که پس از خوراندن شیر و یا غذا و قبل و بعد از بیرون رفتن از خانه از استحمام صرف نظر کنید.

زمانی که کودک را می شوید، او را در وان قرار دهید و یا طشتی که بتواند او را در میان بگیرد. برای اینکه نوزاد احساس سرما نکند باید وان یا طشت به گونه ای باشد که بتواند آب زیادی را در خود احتواء نماید و کودک در حالت نشسته تا شانه هایش زیر آب باقی باشد. اندازه حرارت آب نیز باید بر طبق و هماهنگی با دمای بدن نوزاد باشد. برای اندازه گیری می توانید با آرنج دست خود حرارت آب را تشخیص بدهیم.

زمانی که کودک را می شوید باید سر کودک بر روی دست چپ شما قرار گیرد و با انگشتان خود، باسنهای نوزاد را محکم بگیرید که از دستتان نغلتیده و در آب نیفتد. ابتدا با پارچه ای نرم که آغشته به شامپو و یا صابون مخصوص کودک شده است، صورت نوزاد را شسته و سپس سایر نقاط بدنش را بشوئید. دو بار صابون زدن به سر و بدن کافی خواهد بود. مخصوصا زیر بغل، چروکهای وسط رانها و زیر گردن و پشت گوشهای نوزاد را به خوبی بشوئید. باید استحمام به قدری سریع باشد که در عرض ۴ تا ۵ دقیقه به پایان برسد. بدن و سر نوزاد نباید مثل بزرگترها چنگ انداخته شود.

پس از استحمام نیز نیازی به پودر پاشی به پاها و آلت کودک نیست.

تمیز کردن و خشکاندن منفذهای بدن کودک:

علیرغم اینکه اشک چشم فواید بسیاری دارد ولی اگر به آن توجهی نشود، خود زمینه مساعدی برای آلودگی میکربی است. اشک چشم خود حالت کشنده میکرب را دارد و گریه کردن کودک کمکی مهم در این زمینه است.

اگر صبحگاهان در گوشه چشمها و یا روی پلکها مایعی سبز روشن و یا زرد رنگ را که خشکیده است، مشاهده کردید، با آب ولرم آنها رانرم ساخته و برطرف نمائید.

بینی نوزاد نیز به طریقی قابل شستشو و تمیزی است. بعد از اینکه کودک را مورد استحمام قرار دادید، در هنگام خشک کردن بدن نوزاد، با گوشه حوله که پیچ داده اید، کثافات نوک بینی کودک را بیرون کشیده و تمیز کنید. البته باید بدانید که در این حالت نباید افراط کرد و موجب عصبانیت کودک شد. همچنین گوشهای کودک را نیز می توانید با چوبهایی که سرش پنبه پیچیده شده است تمیز کنید. البته چنین وسیله ای در دراگ استورها و داروخانه ها فروخته می شود، نباید چنان وسیله ای به درون گوش فرو برود. از همان بیرون و جداره خارجی آب موجود را تمیز کنید.

بهداشت ناخنها:

برخی از نوزادان در هنگام خاراندن خود، ناخنهای دراز خودشان را که سست و ضعیف و نازک هستند، از دست می دهند و بدین ترتیب بدون زحمت ناخنهایشان تمیز می شود. و گاهی نیز ناخنهای دراز شکسته نمی شود و در هنگام خاراندن و یا گریه که به صورت خود چنگ می اندازند، سبب زخمهای بیشتری می شوند. به همین منظور و جلوگیری از خطرات احتمالی، باید تا سفت شدن ناخنها دستکشهای مخصوصی را که برای نوزادان تهیه می کنند استفاده کرد و به دستهای نوزاد کرد و بعد از چند هفته که در واقع چهلمین روز کودک سپری می شود می توان با ناخن گیر ناخنهای کودک را گرفت.