علل وسواس کودکان به تمیزی و راهکارهایی برای مقابله با آن

وسواس کودکان به تمیزی

اکثر والدین بر سر شستشوی صورت یا تمیز کردن اتاق کودکانشان با آنان به شدت کشمکش می کنند. اما کودکانی هم وجود دارند خود نسبت به تمیزی وسواس دارند، به طوری که این یک مشکل جدی می شود. اگر کودکی دارید که در مورد مرتب قرار گرفتن شیشه های ادکلن روی میز توالت باید مطمئن شود یا از فکر میکروب ها روی دستانش عصبانی می شود، بنابراین میدانید این وسواس می تواند بر کل اعضای خانواده حکومت کند. علاوه بر این، اگر این گرایشات ادامه یابند باعث پریشانی شدید روحی و روانی کودک خواهد شد. بعضی افراد، (نوجوانان و بزرگسالان در روز دست هایشان را ۵۰ بار می شویند، اما هنوز فکر می کنند تمیز نشده اند. هرچه بیمناک تر شوند بیشتر خواهان شستشو می شوند. پسری که برای مشاوره پیش ما آورده شد، حداقل یک ساعت در روز را برای مرتب کردن اسباب بازی هایش صرف می کرد. همه سربازها و کامیون ها باید در محل خود مرتب می شدند، در غیر این صورت خوابش نمیبرد. سپس شب هنگام به دنبال پدرش در خانه حرکت می کرد تا از بسته بودن در و پنجره ها قبل از خواب مطمئن شود.

بچه های کوچک توسط نظم و ترتیب آرامش می یابند و توجه سالم نسبت به تمیزی و پاکیزگی خوب است. اما این ویژگی آنها باید در سطح قابل کنترل باقی بماند. اگر بنظر می رسد کودک شما به دنبال کمال است، بنابراین به توصیه های زیر توجه کنید.

منابع وسواس را شرح دهید

علت نگرانی کودک (دلیلی متناسب با سنش) نسبت به میکروب ها و وسواس اینکه سر جای خودش باشد را توضیح دهید.

• برای کودک کم سن و سال، از داستانی استفاده کنید که در آن قهرمان هر زمان که احساس عصبی داشت یا نمی توانست رویدادهای زندگی را کنترل کند، به نظافت می پرداخت. قهرمان داستان آنچنان همه چیز را مرتب می کرد که تمام لذت و سرگرمی ها را از دست داد و به دردسر بزرگی افتاد: این را امتحان کنید؛ «یکی بود یکی نبود. شوالیه سفیدی بود که از (سر کلین بودن بسیار احساس غرور می کرد، اما کمی نیز نگران بود. چه میشد اگر قادر به انجام کارش نبود؟ او می خواست با بهترین ظاهر خود را نشان دهد بنابراین شروع به تمیز کردن زره خود کرد. شاه، شوالیه ها را صدا زد و به آنها گفت جنگ نزدیک به شروع است. شوالیه حتی بیشتر شروع به برق انداختن زره خود کرد با خود می گفت خیلی مهم است که تمام لکه ها از بین بروند. او آنقدر غرق در تمیز کردن بود که فرمان جنگ جارچی را نشیند. این موضوع او را بسیار آشفته و ناراحت کرد که شروع به تمیز نمودن محل سکونت خود کرد او تمام مدت را صرف مرتب کردن و برق انداختن نمود و دیگر وقتی برای انجام کارهای دیگر نداشت. او مهمانی بزرگ شاه را نیز از دست داد.»
• با کودک بزرگتر (سن مدرسه در مورد این رفتار صحبت کنید. ارتباطی بین نگرانی اش برای تمیزی و آراستگی و میزان نگرانی و پریشانی او ایجاد کنید. ممکن است استرس خود را انکار کند، اما در طول زمان متوجه می شود روز امتحان یا رویدادهای پر استرس دیگر، بیشتر از بقیه اوقات تمیز و آراسته می کند.

اگر شما هم گرایش های مشابهی دارید، پیش او اعتراف کنید که چگونه وقتی مضطرب هستید لباس ها را تمیز و یا درها را چک می کنید. توضیح دهید هر دوی شما دچار یک مشکل عصبی شده اید و باید به کمک هم تغییر کنید. سعی کنید نمونه های دیگر رفتار وسواس در میان افرادی که میشناسید را پیدا کنید. عمه کتی همیشه قبل از اینکه سوار ماشین شود، اطراف ماشین قدم می زند.

مهارت های تمدد اعصاب را آموزش دهید

تمدد اعصاب عمومی و کنترل نگرانی و اضطراب برای کودکان دچار این نوع عادت عصبی از اهمیت خاصی برخوردار هستند دقت داشته باشید کودک با واژه نشانه ارتباط دارد (مثل آرامش) چون به مسدود کردن افکار وسواسی کمک خواهد کرد.

الگوهای فکری را تغییر دهید

کودک وسواسی معمولا تصورات اشتباه بسیاری دارد که آنها را هنگام کار کردن برای خودش تکرار می کند.

• تصورات غلط را اصلاح کنید. از کودک بپرسید چرا فکر می کند خیلی مهم است هر چیزی را در یک ردیف روی میز خود مرتب بگذارد. ممکن است خیلی کلنجار رود تا احساس راحتی کند و با شما در مورد احساسات شخصی خود صحبت کند. احتمالا او بر این باور است که برای موفقیت، دارای اعتقادات درونی میباشد و به راحتی نمی تواند آنها را از دست بدهد، ممکن است او فکر کند اگر وسیله های روی میز مرتب نباشند در آزمون ریاضی ضعیف عمل خواهد کرد. نشان دهید که این همیشه درست نیست. به او یادآور شوید گاهی میز او مرتب بود ولی نمره ریاضی اش خیلی خوب نبوده است.
• با ایده هایش مبارزه کنید. در یک سری مباحث، از کودک بخواهید افکارش را در مورد تمیزی و مرتبی فهرست کند. به او کمک کنید بفهمد تمام این فکرها درست نیستند. به کمک هم یک لیست از مفاهیم مثبت را در مقابل مهیا کنید و از کودک بخواهید آنها را برای خودش تکرار کند. برای مثال «کمی کثیفی به من آسیبی نمی رساند، بعدا میتوانم دستم را بشویم.» یا «هیچ ارتباطی بین اینکه چقدر اتاق من تمیز است و اینکه من ایمن به مدرسه برسم وجود ندارد.»
• موضوعات متضاد را تمرین کنید. کودک را تشویق کنید تا تکرار کردن موارد مثبت مخالف را ابتدا بلند و سپس آرام) تمرین کند. هر زمان که احساس کرد وسوسه شده است تا همه چیز را تمیز و مرتب کند، شاید چیزی مثل این «من برای این آزمون خیلی مطالعه کردم و مطالب را میدانم. من در چهار آزمون گذشته خوب عمل کردم. مرتب کردن میز هیچ تاثیری روی نمره من ندارد.»

کودک را به کمی شلوغی عادت دهید

رمز واقعی برای غلبه بر عادات وسواس، تمرین خیلی کم شستن، مرتب کردن و حتی کمی زیاد آشفتگی است. اگرچه کودک در ابتدا تصور می کند این یک سرگرمی است، اما موفقیت در آن برایش دشوار خواهد بود. هدف شما این است که به او کمک کنید تا احساس راحتی بیشتر و استرس کمتر داشته باشد.

• فهرستی از کارهایی که می خواهید کودکتان کمتر آن را انجام دهد، مهیا کنید. برای مثال، قرار ندادن تمام مدادهای تیز در یک ردیف مرتب روی میز، یا اینکه چندین بار در روز لباسهایش را عوض نکند.
• فهرستی از کارهایی که می خواهید کودکتان بیشتر آنها را انجام دهد، تهیه کنید. فهرست شامل این موارد است: جابجایی وسایل از محل های خودشان، از عمد کثیف کردن لباس و به سرعت عوض نکردن آنها و به تدریج دوازده عمل که کودک باید به انجامشان ادامه دهد را فهرست کنید تا دیگر او آزار نبیند.

یک مقایسه منطقی انجام دهید

وقتی می بینید کودکتان آرامش بیشتر و وسواس کمتری دارد، به خاطر این گرایش و رفتار جدید او را تشویق کنید و پاداش بدهید. فهرستی از رفتارهایی که سالم و منطقی اند (مرتب کردن اتاقش دو بار در هفته به جای دو بار در روز، شستشوی دست و صورت قبل از غذا به جای هر دفعه که بیرون می رود) را تنظیم کنید.

از یک متخصص کمک بگیرید

اگر این عادت باقی ماند یا بدتر شد، به کمک متخصص نیاز دارید. وسواس تمیزی و آراستگی می تواند نشانه ای از مشکلات جدی عاطفی باشند.