با مشکلات زایمان آشنا شوید!

مرگ و میر نوزاد یا تولد نوزاد ناسالم، از کابوس های یک مادر می باشد. متأسفانه در موارد کمی این کابو مها به حقیقت می پیوندند. در این مطلب در مورد مشکلات زایمان و سقط جنین بحث می کنیم.

سقط جنین

سقط جنین به معنای از دست رفتن خودبخود جنین است. اگر این اتفاق پس از ۲۰ هفته حاملگی روی دهد، در این صورت و مرده زایی به نام میگیرد. سقط جنین در علم پزشکی به عنوان «کورتاژ خود به خودی» هم شناخته می شود و در حدود ۲۰ درصد از بارداری های تشخیص داده شده، اتفاق می افند، خصوصا در ماههای اولیه بارداری بسیار رایج است. (بیش از ۴۵ درصد از بارداریها به سقط جنین ختم می شود، ولی بسیاری از این زنان از بارداری خود آگاه نیستند. بسیاری از مواقع علت سقط جنین تشخیص داده نمی شود، که اغلب در زنان بالاتر از ۳۵ سال رایج تر است.

داشتن سابقه قبلی سقط جنین، خطر سقط های بعدی را به همراه ندارد. همچنین یک یا دو سقط هم این خطر را افزایش نمی دهد، مگر اینکه سابقه مه سقط یا بیشتر بدون تولد نوزاد زنده وجود داشته باشد که در این صورت احتمال خطر سقط جنین بعدی افزایش می یابد، که حتی در اینگونه موارد هم ۵۰% زنان می توانند نوزاد زنده به دنیا بیاورند. حدود ۳۵ تا ۵۰ درصد از سقط ها در ماههای اولیه بارداری ناشی از اختلالات ژنتیک جدی در جنین است.

دیگر عوامل عبارتند از:

• وجود مشکلاتی در رحم یا دهانه رحم
• اختلالات هورمونی
• عفونت های ویروسی باکتریایی
• مصرف الکل و داروهای روان گردان
• تماس با سموم موجود در محیط از قبیل و آرسنیک، سرب، «فرمالدئید».

سقط جنین به هر دلیلی که اتفاق بیافتد، تأثیرات منفی در روحیه مادر دارد ولی شایان ذکر است که این شانس برای مادرانی که سقط جنین داشته اند وجود دارد که می توانند در نوبت بعد، بارداری طبیعی داشته باشند. حتی کسی که ۴ بار سقط جنین داشته است، هنوز ۹۰ درصد شانس مادر شدن در نوبت پنجم را خواهد داشت.

اگر در مدت سه ماهه اول بارداری (۱۲ تا ۱۳ هفتگی) هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، حتما مسأله را با پزشک خودتان در میان بگذارید، چون می تواند از نشانه های سقط جنین باشد:

• خونریزی (شدید): گاهی اوقات خونریزی رحم، پس از دیدن لکه های قهوه ای رنگ رخ میدهد.
• از بین رفتن تنوع صبحگاهی، توقن بزرگ شدن سینه ها و دیگر علایم بارداری
• کمردرد

با وجود اینکه این علائم، امکان سقط جنین را مطرح می کنند، اما با اینحال وجود آنها دلیل بر سقط جنین نیست. چه بسا خیلی از مادران علیر غم خونریزی که داشته اند، نوزادان سالمی را هم به دنیا آورده اند. خونریزی همیشه دلیلی برای سقط جنین نیست. اگر احساس می کنید احتمال دارد جنینتان را سقط کنید، بلافاصله با پزشک معالج خود تماس بگیرید، نزدیکی نکنید و کارهای سخت و سنگین انجام ندهید. اگر درد و خونریزی قطع شد، احتمالا یک بارداری عادی را پشت سر خواهید گذاشت.

اگر با وجود همه مراقبت های پزشکی، باز هم امکان حفظ بارداری وجود نداشت، حتما باید عمل کورتاژ انجام دهید تا احیانا اگر سقط جنین کامل انجام نشده باشد و هنوز بافتهایی درون رحم باقی مانده باشد، تخلیه شود. قطعا پزشکان در مورد زمان بارداری بعدی تان با شما صحبت خواهند کرد (معمولا پس از دو الی سه دوره قاعدگی می باشد).

هشدار:

طبق تحقیقات انجام شده در دانمارک: زنان حامله ای که بیشتر وقتشان را با بچه ها می گذرانند، در معرض عفونت با پاروویروس B19 قرار دارند و این ویروس باعث سقط جنین می شود. میزان سقط جنین در اثر عفونت با ویروس ۱۹ بین یک الی ۹ درصد است.

مرده زایی

اگر مرگ جنین پس از هفته بیستم (۵ ماهگی) باشد، در این صورت دیگر سقط جنین نیست بلکه مرده زایی نام دارد. بر طبق آماری که از مراکز کنترل بیماری ها در دست است، به ازاء هر ۱۰۰۰ تولد نوزاد زنده، ۷۳ مرده زایی وجود دارد. متاسفانه علت نیمی از مرده زایی ها مشخص نیست و نیمه دیگر، ممکن است مربوط به ژنتیک، اختلالات مادرزادی، عفونت ها یا بروز اشکالاتی در جفت و بندناف باشد. بندناف در واقع بند حیات جنین است، چون عمل تغذیه و اکسیژن رسانی را انجام می دهد، یک نقص جزئی هم در آن می تواند برای جنین مرگ آفرین باشد. هنگامیکه جنین حول جئت حرکت می کند، امکان دارد بندناف گره یا پیچ خورده و جریان اکسیژن و غذا را قطع کند. همچنین احتمال دارد زمانیکه نوزاد به طرف کانال زایمان سرازیر می شود، بدور گردن نوزاد پیچیده شود و باعث خفگی گردد.

پیش افتادن بندناف (پرولاپس) زمانی اتفاق می افتد که بندناف قبل از نوزاد از داخل واژن بیرون بیاید و در نتیجه مانع رسیدن اکسیژن و غذا به نوزاد شود. پیش افتادن بندناف یک اتفاق است و الزاما در بارداری بعدی اتفاق نخواهد افتاد. مرده زایی ممکن است به علت بروز اختلالاتی در جنت نیز باشد.

جدا شدگی زودرس جفت، تشکیل جفت سر راهی و محل کاشت جنین واقعا بسته به شانس است. عوامل وابسته به مادر از قبیل سن، استعمال دخانیات، فشار خون بالا و رحمی که قبلا جراحت داشته است نیز از عوامل خطر زا برای جدا شدگی جفت و یا جفت سر راهی هستند و این نوع تشکیل جفت نیز خطر بروز آن را در بارداریهای بعدی افزایش می دهد، بویژه اگر عوامل فوق الذکر هم وجود داشته باشد.

علائم بسیاری وجود دارند که نشانه اشکال در بارداری هستند. اگر دچار خونریزی از ناحیه واژن، با انقباض و درد وحشتناک در دهانه رحم، کمر و یا شکم شدید، حتما به آنها توجه کنید. اگر جنین بیش از ۲۴ ساعت حرکتی نداشت، در هنگام ملاقات به پزشک تان اطلاع دهید. او حرکات و ضربان قلب نوزاد را زیر نظر می گیرد. بهر دلیلی که باشد، مرده زایی یکی از تلخ ترین تجربه های زندگی است. به ویژه اگر بدون اطلاع از مشکل، به اتاق زایمان بروید. البته یک خبر خوب این است که اکثر مادرانی که تجربه مرده زایی داشته اند، در نهایت زایمان های بعدی شان طبیعی خواهد بود.

توجه:

مطالعات سال ۱۹۹۱ نشان داده است که استفاده از کامپیوتر تأثیری در خطر سقط جنین ندارد، هر چند که بعضی از متخصصین مانیتورهای مخصوص برای زنان حامله پیشنهاد میکنند.

نقص مادرزادی

بروز نقص مادرزادی از شرایط غیر طبیعی است که اختلالات قلبی تا ناهنجاری های استخوان و عدم تعادل در مواد شیمیایی بدن را شامل می شود و می تواند خفیف با جدی باشد. بعضی از آنها سبب بروز ناتوانی های جسمی، روحی و یا مرگ زودرس می شوند. حدود ۳٪ از همه بارداری ها به نقص های مادرزادی می انجامد که البته بسیاری از آنها خفیف هستند (مثل داشتن یک انگشت اضافه). آمار اختلالات جدی که در بدو تولد وجود دارد و سبب مرگ نوزاد می شود، در حدود یک نوزاد از ۷۵ تا ۱۰۰ نوزاد است. گاهی اوقات نمی توان از بروز اختلال و نقص عضو در نوزاد جلوگیری کرد.

این مسأله ممکن است برای نوزاد هر خانواده ای بوجود بیاید. امکان دارد که شما همه شرایط دوران بارداری از قبیل مراقبت های معمول پیش از زایمان، تغذیه مناسب، اجتناب از سیگار و مشروبات الکلی و مواد مخدر را رعایت کنید ولی باز هم یک نوزاد ناقص به دنیا آورید. این نقص ممکن است یا به ارث رسیده باشد و یا درون رحم بوجود بیاید. (به عنوان مثال به دنبال یک عفونت) شاید هم در اثر شرایط محیط مثل مواد شیمیایی و آلاینده های موجود در محل کار، بوجود بیاید.

دانشمندان هنوز علت ۳۰۰۰ نوع نقص مادرزادی را نمی دانند، ولی به راه های پیشگیری و اصلاح بعضی از آنان پی برده اند. اگر از نقص عضو نوزادتان مطلع شوید ممکن است احساس ترس، شوک، خشم و افسوس بر شما چیره شود. حتما در مورد این احساسات با همسر خود و مشاور بهداشت و دیگر مشاورین صحبت کنید. والدین کودکانی که دارای ناهنجاری هستند، می توانند در این راه به شما کمک کنند. درست از همان آغاز با همه صادق باشید، با دوستان و دیگر اعضای فامیل و شرایط فرزندتان را با آنها در میان بگذارید. هنگامیکه در مورد فرزندتان راحت و با عشق صحبت کنید، دیگران نیز به راحتی کودکتان را درست همانگونه که هست می پذیرند.

با اینکه خیلی از نقص های مادرزادی بطور کامل علاج ناپذیرند ولی خیلی از آنها تا حدودی قابل معالجه هستند. امروزه جراحی پس از تولد برای شکاف لب با کام، پاچمانی (پنجه پا گرد و خمیده شده و آشیل کوتاه و در نتیجه پا به شکل چماق در می آید.)، ناهنجاری های قلبی، انسداد روده و ناهنجاریهای دیگر کاملا متداول شده است. درمانهای منظم بوسیله داروها، هورمونها، ویتامین ها و رژیم های غذایی مکمل و یا محدود کننده بسیار مؤثر هستند.

علاوه بر نقص های مادرزادی، نوزادان مرده متولد شده هم در طیف وسیعی از زایمانها دیده می شود که در واقع قبل از تولد قابل پیشگیری می باشند، این درمانها شامل:

• استفاده از داروها برای درمان نارسایی قلب
• تزریق خون برای مقابله با خطر جدی ابتلاء به بیماری Rh خون
• درمان با هورمون و ویتامین برای بهبود مشکلات متابولیسمی
• جراحی پیش از زایمان (هنوز در مرحله آزمایش برای درمان ناهنجاری های

داخلی

در آینده، ژن تراپی (جایگزین کردن ژن سالم به جای ژن های معیوب با ژن مفقود شده) به بعضی از کودکان این امکان را می دهد که شانس دوم خود را برای یک زندگی تقریبا عاری از ناتوانی امتحان کنند. ژنهای مسئول کلسترول بالا یا التهاب بافت مثانه و کم خونی، فیبروزکیستیک، الکلیسم و دیگر اختلالات، شناخته شده اند، اولین ژن تراپی بر روی انسان روند خود را از سال ۱۹۹۰ آغاز کرده است و در حدود ۵۰ طرح هنوز در دست اجراست.

هشدار

محققین دانشگاه تورنتو اعلام کرده اند که: زنان حامله ای که در محل کار با حلالهای آلی تماس دارند، احتمال داشتن فرزند با نقص مادرزادی در آنها بیشتر است. (کارفرما بر اساس قانون موظف است تا در صورت درخواست، لیست تمام مواد شیمیایی را در اختیارتان قرار دهد).

محدودیت رشد جنین

هر ساله در امریکا حدود ۹۰ هزار نوزاد با جثه کوچک (محدودیت رشد) متولد می شوند. این ها نوزادانی هستند که وزنشان در هنگام تولد کمتر از صدک ده برای سن بارداریشان بوده است. در عین حال، این مساله با وزن کم هنگام تولد، متفاوت است.

وزن کم در هنگام تولد یعنی این که نوزاد در زمان تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم وزن داشته باشد و در صورتی که زودتر از موعد متولد شده باشد ممکن است جثه با سن بارداری متناسب باشد. بنابراین ممکن است، نوزادی که پیش از موعد متولد شده، (قبل از سی و هفتمین هفته بارداری) و کمتر از ۲۵۰۰ گرم وزن دارد، در مقایسه با سن بارداری، وزن خوب و متناسبی داشته باشد.

نوزادانی که از ابتدا به صورت مداوم دچار محدودیت رشد جنینی بوده اند و این اختلال رشد ناشی از مشکل مادر بوده (مثل فشار خون بالا)، پس از تولد و قرار گرفتن در شرایط مساعد، به سرعت، به رشد طبیعی خود می رسند.

دلایل بسیاری برای نارس به دنیا آمدن کودک وجود دارد، اما از هر سه کودک در یک نفر علت مشخصی وجود ندارد.

• استعمال دخانیات، مشروبات الکلی و مواد مخدر
• فشار خون حاملگی
• وجود بیماری های مزمن در مادر
• چند قلوزایی
• بروز اختلالاتی در جفت
• وجود ناهنجاری های کروموزمی
• فقر غذایی

پزشک می تواند با دستگاه سونوگرافی، رشد جنین را در دوران بارداری ارزیابی کند. وی همچنین می تواند هر بار که برای معاینه به مطب مراجعه می کنید، ارتفاع رحم را اندازه گیری کند. اگر هر نوع نشانه ای حاکی از کمبود رشد مشاهده شد، باید از دستگاه سونوگرافی بیشتر استفاده شود، با اینکه دفعات مراجعه شما به مطب جهت کنترل شرایط افزایش یابد. آزمایشات گوناگون از انواع مختلف باید بر روی شما انجام شود تا تشخیص دهند چرا رشد کند پیش می رود. حتما به شما خواهند گفت که باید استراحت و تغذیه مناسب داشته باشید.