از شیر گرفتن طفل (از پستان)

چگونه کودک را از شیر بگیریم؟

از شیر گرفتن طفل نه فقط برای طفل بلکه برای مادر نیز اهمیت دارد . اهمیت آن هم جسمی و هم روحی است.

مدتها غذای مورد احتیاج طغل را به تنهائی از پستانهای خود تأمین میکرده است ، هنگام از شیر گرفتن طفل ، احساس یأس و رخوت شایادی میکند . زیرا خیال میکنند صمیمیت و نزدیکی خودش را با طفل از دست میدهد و بشخص کم اهمیت تری تبدیل میشود . این دلیل است که از شیر گرفتن طفل را بایستی بتدریج انجام داد .

از شیر گرفتن طفل وقتیکه شیر مادر کم باشد

اگر مقدار شیر مادر کم باشد، از شیر گرفتن طفل بسیار ساده است. در این حال ، لزومی ندارد مادر پستانهایش را محکم بینند و نوشیدن مایعاترا تقلیل دهد. فقط کافی است از پستان دادن بطفل خودداری نماید . اگر در نتیجه این اجتناب ، پستانها بطرز ناراحت کننده ای پرشد کافی است طفل را برای پائده الی سی ثانیه بپستان بگذارند. این تغذیه بسیار کوتاه ، فشار پستانرا کم میکند بدون اینکه حقیقتا ترشح شیر را تحریک نماید. این عمل را البته میشود تکرار کرد.

اگر مقدار شیر مادر متوسط باشد ، از شیر گرفتن طفل باید بتدریج و طبق برنامه ای باشد . در این حالت هم ، محکم بستن پستانها و تقلیل مقدار مایعات لزومی ندارد . برنامه باید این باشد که سعی کنید وعده های تغذیه با پستان را یکدر میان حذف و بجای آن از بطری استفاده نمائید . اگر تا یکی دو روز پستانها بطرز ناراحت کننده ای پر نشده ، اصولا شیر دادن را بطور کلی متوقف سازید . ولی اگر پستانها پر میشود و ایجاد زحمت میکند ، طفل را فقط بمدت بسیار کوتاهی بپستان بگذارید تا رفع پر بودن پستانها بشود.

از شیر گرفتن ناگهانی طفل از پستان

(اگر بطبیب دسترسی ندارید) – گاهی اتفاق میافتد که مجبورید طفل را بطور ناگهانی از شیر پستان بگیرید ، مثلا وقتیکه بطور ناگهانی گرفتار ناخوشی سختی بشوید یا هنگامیکه مجبور باشید بفوریت از شهر خارج گردید . (اگر مادر بناخوشی های معمولی و عادی مبتلا شود ، از شیر گرفتن طفل لزومی ندارد . در هر حال طبیب باید در این موارد تصمیم بگیرد .) و برای از شیر گرفتن ناگهانی طفل از پستان یک طریقه آنست که مقدار نوشیدن مایعاترا تقلیل دهید ، پستان بند بسیار محکمی ببندید و کیسه یخ روی پستانها بگذارید ولی این روش خیلی دشوار و ناراحت کننده است ، طریقه بهتر آنست که پستانها را هر وقت بشدت و بوضع ناراحت کننده ای پر شد ، بوسیله شیردوش یادوشیدن با دست ، تخلیه کنید . اگر با طبیب مشورت کنید ، ممکن است آمپول هائی تجویز نماید که تولید و ترشح شیر را در پستانها تقلیل دهد.

از شیر گرفتن تدریجی از پستان و تبدیل آن بخوردن شیر از فنجان

در اواخر سال اول – اگر مادر مقدار زیادی شیر داشته باشد تاچه وقت باید طفل را با پستان شیر دهد؟ بهترین و طبیعی ترین حالات آنست که طفل را آنقدر شیر دهد تا طفل حاضر بخوردن شیر از فنجان باشد. گرچه این مدت برای هر بچه ای متفاوت است ولی غالب کودکان بین هفت و ده ماهگی برای این تغییر آمادگی دارند. (برخلاف، کودکانی که با بطری تغذیه میشوند تا بعداز یک سالگی برای ترک شیر خوردن از بطری آمادگی ندارند . بهتر است از پنج ماهگی به بعد گاهگاهی یک جرعه شیر از فنجان بطفل داده شود تا بتدریج با فنجان آشنائی پیدا کند. در شش ماهگی تشویقش کنید که فنجان را خودش نگاهدارد. در حدود نیمه دوم سال

اول بین هفت و دماهگی متوجه خواهید شد که کوبک نسبت بپستان گرفتن چندان اشتیاقی نشان نمیدهد و مدت هر وعده شیر خوردن از پستان ، کوتاهتر میشود اگر در این موقع ملنل میتواند از فنجان شیر را بخوبی بنوشد ، من بطن قوی فکر میکنم برای از شیر گرفتن و ترک کردن پستان کاملا حاضر و آماده است . در هر وعده ، شیر را از فنجان ها و بدهید و هر چه اشتیاق وعلاقه اش بخوردن شیر از فنجان بیشتر میشود، مقدار شیر فنجان را زیادتر کنید ولی در انتهای هر وعده ، برای مدت کوتاهی اورا پستان بگذارید ، قدم بعدی آنست که در یکی از وعده های روزانه ، معمولا در صبح یا ظهر، شیر خوردن با پستان را بکلی حذف نمائید و فقط از فنجان با و شیر دهید.

هفته بعد یک وعده دیگر شیر خوردن از پستان را حذف نمائید و هفته بعد وعده سوم را، تا شیر خوردن از پستان مادر بکلی حذف شود. در این کار تعجیل نکنید زیرا اشتیاق و علاقه طفل بخوردن شیر از فنجان ممکن است بطور منظم و مرتبی زیاد نشود مثلا اگر طفل در خلال این مدت از دندان درآوردن و ناخوشی رنج میبرد و درد میکشد و ممکن است پیشرفت کار متوقف و یا حتی کمی بعتب بر گردد . این نوسانات کاملا طبیعی است و تطابق با آنها هرگز اشکال و خطری ندارد. اگر در نظر آورید که طفل از گرفتن پستان چه لذتی میبرده است ، جای شگفتی و تعجب نیست اگر طفل در ایام درد و رنج بخواهد چند مرحله بعتب برگردد و از پستان دوباره شیر بخورد و از آن لذت ببرد موقعی که مشغول از شیر گرفتن طفل هستید ، بایجاد تغییرات دیگری در زندگی اش مبادرت نکنید (مانند اسباب کشی و تغییر منزل و یا یاد دادن طرز رفتن بمستراح و غیره ).

از شیر گرفتن تدریجی طفل از پستان ، برای پستانهای مادر اشکال و زحمتی بوجود نمی آورد. اگر بهر حال پستانها بوضع ناراحت کننده ای پر شد، کافی است طفل را برای مدت پانزده الی سی ثانیه پستان بگذارید تا فشار و ناراحتی جمع شدن شیر در پستانها تسکین یابد . این نکته را بخاطر بسپرید که بهیچوجه در این مرحله اجازه ندهید طفل حتى بمدت پنج دقیقه پستانرا بمکد زیرا ترشح شیر در پستانها بیشتر خواهد شد.

گاهی اوقات مادری ممکن است از ترس اینکه مبادا طفل بقدر کافی از فنجان نتواند شیر بخورد و در مورد از شیر گرفتن طفل تردید پیدا کند. این ترس و تردید ممکن است از شیر گرفتن طفل را برای مدتها بتأخیر بیندازد اگر بچه ای بتواند در حدود ۱۲۰ سانتیمتر مکعب شیر در هر وعده یا مجموعه تا ۸۰ سانتیمتر مکعب شیر در شبانه روز از فنجان بخورد، من بطور قطع شیر خوردن از پستان را متوقف خواهم ساخت. زیرا این مقدار شیر معمولا همراه با غذا های دیگری که طفل میخورد کاملا برایش کافی است . من خیال می کنم اگر کودکی آمادگی داشته باشد، بهتر است قبل از یکسالگی از شیر گرفته شود . طفل بندرت بعد از یک سالگی احتیاج بخورین شیر از پستان دارد وغالبا آنرا وسیله ای برای خواب رفتن خود یا بدلایل دیگری میخواهد. اگر بچه ای برای مدت مدیدی شیر خوردن از پستانرا ادامه دهد، این اعتیاد بستان ، اورا بطور کاملا غیر طبیعی بمادرش متکی خواهد ساخت .

از شیر گرفتن تدریجی از پستان و تبدیل آن بشیر خوردن از بطری

در شش ماهه اول – بسیاری از مادران نمیتوانند یا نمی خواهند طفل را تا یک سالگی شیر بدهند و بعد آن را بشیر خوردن از فنجان تبدیل کنند.

مورد اول آنست که شیر مادر کافی نیست و کودک از گرسنگی دائما گریه میکند و وزنش افزایش نمی یابد . چنین کودکی از تبدیل پستان بطری هرگز ناراحت نخواهد شد . سرعت این تغییر و تبدیل بستگی بمقدار شیر مادر دارد . اگر می بینید مقدار شیر شما بسرعت تقلیل مییابد و کودک فوق العاده گرسنه است و اگر بطبیب هم دسترسی ندارید.

در هر وعده ، بعداز پستان دادن ، یک بطری شیر باو بدهید و بگذارید هرقدر ، کم یا زیاد میخواهد از آن بخورد . ابتدا تغذیه با پستان را در وعده شش بعداز ظهر و دوروز دیگر، وعده ده صبح را بکلی حذف کنید. بعدآ وعده های دیگر شیر خوردن با پستان را (هردوسه روز یک وعده ) بترتیب ذیل حذف نمائید: ابتدا دو بعداز ظهر، بعد ده بعداز ظهر و بالاخره شش صبح، (اگر مقدار شیر پستان بتدریج تقلیل مییابد و گرسنگی طفل خیلی شدید نیست ، بهتر است تغییر پستان ببطری متدرجا به ترتیبی که در آخرین پاراگراف این شماره بحث خواهد شد ، صورت گیرد).

در مورد دوم ، مسئله مقدار شیر مادر اصولا مطرح نیست. فرض کنید مادری میل دارد تغذیه نوزاد را با شیر مادر شروع کند و بخواهد آنرا فقط تا چند ماه، ولی نه برای تمام مدت سال اول ، ادامه دهد. در اینصورت تاچه مدتی طفل باید از شیر مادر تغذیه نماید ؟ طبیعتا یک جواب قطعی و معینی وجود ندارد. مزایای جسمانی شیر مادر، خالص بودن و سهولت هضم آن برای طفل بسیار گرانبها است و در واقع سنی وجود ندارد که در آن سن تمام این مزایا ارزش خود را از دست بدهد . مزایای روحی شیر مادر نیز در هیچ سن معینی اهمیت خود را از دست نمیدهد. سن مناسب برای تبدیل تغذیه از پستان ببطری در حدود سه ماهگی است. در این سن دستگاه هاضمه طفل بخوبی بکار افتاده است و مستعد دل درد یا کولیک نیست بعلاوه تاحدی بزرگ شده و وزنش اضافه شده است، ولی در هر حال اگر مادری بخواهد تا چهار یا پنج یا شش ماهگی بطفل خود شیر مادر بدهد و یا برعکس بخواهد در دو ماهگی نوزاد را از شیر مادر بگیرد، مسلما اشکالی نخواهد داشت. بهتر است از شیر گرفتن طفل در فصول گرم سال نباشد اگر مایلید کودک را بعداز دو ماهگی از شیر مادر بگیرید ، کار عاقلانه و محبت آنست که از حدود دو ماهگی طفل را بتدریج با بطری آشنا کنید سپس او را با بطری دوسه مرتبه در هفته و بعد هرروز تغذیه اش نمائید.

اگر مقدار شیر پستانها بسیار زیاد است ، تغییر تغذیه از پستان ببطری باید از ابتدا باهستگی صورت گیرد : ابتدا یک وعده شیر خوردن با پستانرا حذف کنید (مثلا وعده شش بعداز ظهر را) و بجای آن یک بطری شیر دهید ، بگذارید طفل هرقدر میخواهد از آن بخورد . دو سه روز صبر کنید تا پستانها با این تغییر عادت کند و بعد وعده ده صبح شیر خوردن از پستان را حذف کنید و بعوض آن بطری شیر بدهید. مجددا دو سه روز صبر کنید و بعد وعده دو بعداز ظهر پستانرا با بطری شیر تعویض نمائید . در این مرحله طفل در وعده های شش صبح و ده بعداز ظهر پستان میگیرد و در سه وعده دیگر از بطری استفاده میکند. برای حذف آن دو وعده دیگر تغذیه با پستان باید برای هر کدام سه یا چهار روز فامیله بدهید. اگر هر موقع پر بودن پستانها ناراحت کننده شد در این موارد باید طفل را برای چند ثانیه بپستان بگذارید ولو اینکه موقع شیر خوردنش هم نباشد یا پستانرا با دست بدوشید یا از شیردوش استفاده کنید تا از فشار پستانها کاسته شود. با پیروی از این طریقه، احتیاجی بمحدود کردن مقدار مایعات و محکم بستن پستانها ندارید.

اگر کودک بطری را نگیرد

کودک دوماهه یا بزرگتریکه اصولا با بطری آشنائی ندارد، از گرفتن بطری ممکن است امتناع نماید. سعی کنید روزی یک یا دو مرتبه قبل از شیر دادن با پستانها یا غذاهای دیگر ، از بطری شیرش دهید. اگر بطری را نمیگیرد، مجبورش نسازید و عصبانی اش نکنید، شیر از پستان یا غذاهای معمولیش را باو بدهید. در ظرف چند روز طفل ممکن است تغییر رأی بدهد.

اگر بعد از چندی طفل بازهم زیر بار شیر خوردن از بطری نرفت ، وعده دو بعد از ظهر را بکلی حذف کنید و ببینید آیا بقدر کافی تشنه و گرسنه اش خواهد شد که در وعده شش بعداز ظهر شیر را از بطری بخورد یا خیر ؟ اگر طفل کما کان امتناع میکند ، مجبورید بپستان بگذاریدش زیرا علاوه بر گرسنگی طفل ، پستانها هم احتمالا پر و ناراحت کننده شده است ولی وعده دو بعداز ظهر را در هر حال برای چند روز بکلی حذف نمائید. طفل ممکن است در ظرف یکی دو روز آینده بطری را بپذیرد.

مرحله بعد اینست که تغذیه با شیر مادر را یک درمیان در تمام مدت شبانه روز حذف نمائید ( در وعده های شش صبح ، دو بعداز ظهر و ده بعداز ظهر فقط شیر مادر بدهید و از دادن غذاهای جامد هم خودداری کنید تا کاملا طفل گرسنه شود.

بالاخره تنها راهی که باقی میماند این است که شیر دادن از پستان را بکلی حذف کنید و طفل را وادار به تسلیم سازید. من فقط در آخرین مرحله، به این طریقه متشبث خواهم شد زیرا برای مادر و طفل، هردو ، بکار بردن این طریقه ، دشوار و ناراحت کننده است. در این طریقه هم مادر با دوشیدن دستی پستانها با بکار بردن شیر دوش باید از ناراحتی و فشار پستانها جلوگیری کند.