در خانه تکانی مراقب مواد شوینده باشید

تا چشم بر هم بگذارید امسال نیز تمام شده و سال نو شروع می شود .برای نظافت خانه و همچنین خرید لباس و لوازم نو شمارش معکوس شروع شده است برخی از افراد ترجیح می دهند تا برای اینکه زمان بیشتری نسبت به خرید و چیدمان سفره عید داشته باشند خیلی سریعتر خانه تکانی کنند  وشروع می‌کنند تند تند به خانه‌تکانی کردن و همه جا را برق می اندازند ،می سایند و می شویند و تمام تلاش خود را برای از بین بردن آلودگی ها می‌کنند.

سفید کننده ها ،مواد پاک کننده و شوینده ها دارای خاصیت سوزانندگی هستند و ممکن است تماس با آنها مشکلات و عوارض جدی را ایجاد کنند .البته مدت زمان تماس با آنها عامل بسیار مهمی است و هر چه مدت تماس با این مواد طولانی‌تر باشد عوارض بیشتری بر سلامتی ایجاد می کند.

اغلب آقایان و خانم های باسلیقه نسبت به آسیب های مواد شوینده و همچنین مسمومیت‌های ناشی از آنها دقت نمی‌کنند که این امر باعث می شود سوختگی ناشی از مواد شوینده در آن ها قسمت های زیادی از ارگانهای داخلی بدنشان از جمله گوارش و تنفس را بیمار کند.

اغلب برخی از افراد هم هستند که هنگام استفاده از این مواد شوینده از دستکش استفاده نمی کنند و حواسشان به پاشیدن قطرات به چشمانشان نیستند .اگر شما جزو کسانی هستید که زیاد و نکات ایمنی را جدی نمی گیرید باید بدانید که گاهی با سهل انگاری اتفاقات  اجتناب ناپذیر می افتد ،پس لازم است تا نکات ایمنی را بدانیم. به همین بهانه دکتر شاهین شادی سم شناسی بالینی و مسمومیت ها ،رئیس مجموعه مسمومیت های بیمارستان لقمان حکیم، مدیر گروهی سم شناسی بالینی و مسمومیت های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نکاتی را ارائه داده اند.

 کدام مواد شوینده آسیب زا هستند؟

سفید کننده ها ،مواد پاک کننده و شوینده ها دارای خاصیت سوزانندگی می باشند و ممکن است تماس با آنها مشکلات و عوارضی را ایجاد کنند البته مدت زمان تماس با آنها عامل بسیار مهمی است و هر چه مدت تماس با این مواد طولانی‌تر باشد عوارض بیشتری بر سلامتی ایجاد می کند .اگر از مواد شوینده که به طور روزمره از آنها استفاده میکنیم بطور نادرست و بدون دستکش استفاده نماییم می‌تواند آسیب‌هایی مانند حساسیت را ایجاد کنند.

استفاده طولانی مدت با این شوینده‌ها بدون دستکش علائمی مانند خارش، قرمزی و یا حتی سوختگی را روی دست ها ایجاد می کنند ،پس نباید فراموش کنید که موادی که برای نظافت خانه از آنها استفاده می کنید نسبت به ترکیبات شیمیایی که حاوی آن هستند دارای خاصیت سوزانندگی با شدت های متفاوتی می باشند.شوینده های روزانه ی شامل چند منظوره ها ،مایع های ظرفشویی و پودر ها هستند که دارای سوزانندگی بسیار کمی می باشند اما ترکیبات سفید کننده مانند وایتکس ها آسیب بیشتری را به پوست می رساند در بین تمام اینها جوهرنمک جزو گروه های بسیار خطرناک قرار می‌گیرد.

 مواد شوینده چه عوارضی را ایجاد میکند؟

مواد شوینده در اثر پاشیده شدن به چشم و یا در اثر تماس مخاطی با دست یا پوست با توجه به محل ارتباط و میزان آن عوارض مختلفی را دارند .اگر این مواد بلعیده شوند به دستگاه گوارش آسیب جدی می زند .استنشاق بخارات متصاعد شده از آنها در فضایی که دارای تهویه مناسبی نمی باشد و یا فضاهای بسته می تواند در مجرای تنفسی باعث التهاب و سوختگی که گاه جبران ناپذیر است شود .البته دوباره تأکید می‌کنیم که از ضایعات با توجه به مدت تماس و همچنین نوع ماده مصرفی دارای درجات شدید و خفیف می باشد.

 آیا می توان میزان و زمان معینی را به عنوان مرز خطر تعیین کرد تا کسی که شروع به خانه تکانی می‌کند بتواند به سادگی از عامل خطر پیشگیری نمایند؟

نمی‌توان زمان مشخصی را به عنوان مرز خطر در شوینده ها تعیین کرد زیرا آسیب در افراد با توجه به سن و سال آنها و همچنین شرایط جسمانی ایشان متفاوت است مثلا در کودکان و افراد مسن آسیب پذیری بیشتر از سایر گروه ها می باشد. همچنین افرادی که دارای بیماری های آسم و آلرژی هستند و یا خانم های باردار و افرادی که سابقه بیماری‌های ریوی و حساسیتی دارند  حتی در زمان کوتاه خطرات بیشتری آنها را تهدید می کند.

توصیه برای خانه تکانی و نظافت با آسیب کمتر چیست؟

مهمترین نکته پیشگیری است. باید بدانیم که همیشه درمان دشوارتر از پیشگیری و رعایت چند نکته ساده می باشد. به طور کلی باید قبل از استفاده از هر نوع ماده شوینده حتماً دستکش داشته باشید و باید سعی کنید به طور معمول کارهای خانه تکانی را در مدت زمان طولانی انجام دهید و روزانه زمان را به کمتر از ۳۰ دقیقه کاهش دهید .سعی کنید هنگام استفاده از مواد شوینده در فضای بسته نباشید و اگر می‌خواهید سرویس‌های بهداشتی را با این مواد تمیز کنید حتما در و پنجره ها را باز بگذارید سعی کنید وسواس خود را کنترل کنید و تا می توانید مدت کار با این مواد را کم نماید .علاوه بر این همیشه هنگام استفاده از مواد شوینده برای جلوگیری از استنشاق گازهای سمی از ماسک استفاده کنید.

 آیا استنشاق گاز ممکن است خطر مرگ را به دنبال داشته باشد؟

استنشاق گاز ها ممکن است گاهی اوقات منجر به مرگ شود. یکی از نکات مهمی که باید آن را رعایت کنیم این است که به هیچ عنوان مواد شوینده را با یکدیگر ترکیب نکنید .گاهی افراد وقتی می بینند لکه ها برطرف نشده اند ۲ ماده پاک کننده و سفید کننده را با هم دیگر مخلوط می‌کنند که کار اشتباهی است. شاید از نظر شما ترکیبی که انجام میدهید بسیار ساده باشد اما فعل و انفعالات اسیدی که ایجاد می‌شود به شکل سوزاننده می باشد و می تواند آسیب های جدی که حتی مرگ را هم شامل می شود به دنبال خود داشته باشد ،پس نباید هرگز برای برطرف کردن لکه ها از ترکیب دو ماده استفاده کنید.

 کودکان را چگونه از آسیب حفظ کنیم؟

یکی از مشکلاتی که در خانواده ها وجود دارد خوردن مواد شوینده توسط کودکان است .یک توصیه جدی برای والدین این است که هرگز مواد شوینده را در دسترس کودکان نگذارند زیرا کودکان بسیار کنجکاو هستند و دوست دارند تجربه های زیادی را کسب کنند به همین علت ممکن است به همه جا از جمله مواد شوینده نیز سرک بکشند .همیشه مواد شوینده را در کابینت های مکان هایی که دست کودک با آنها نمی‌رسد قرار بدهید .یک نکته مهم دیگر این است که هرگز مواد شوینده را به ظروف شربتهای خالی و یا نوشابه ها منتقل نکنید زیرا ممکن است یکی از اعضای خانواده این مواد شوینده را به عنوان نوشیدنی به یکباره سر بکشد و دچار سوختگی شدید گردد.

 راه درمان سوختگی با مواد شوینده چیست؟

اگر تماس با مواد شوینده یا پاک کننده باعث سوختگی ،خارش و قرمزی در پوست شده باشد و یا اگر چند قطره از این مواد به چشم پاشیده شده باشند بهترین کار این است که با آب معمولی شستشو بدهید. محل آسیب دیده را به مدت ۳۰ دقیقه در زیر آب نگه دارید بهتر است دمای آب نه خیلی خنک و نه خیلی داغ باشد. در مرحله بعد باید به مراکز درمانی بروید زیرا نفوذ قطرات به چشم ممکن است باعث یک عارضه جدی شود هرگز از پماد های سوختگی استفاده نکنید و فقط و فقط محل را با آب به خوبی شستشو دهید.

 اگر این مواد را استنشاق کردیم چه کنیم؟

زمانی که بخارات این مواد وارد ریه شما شدند اولین کار این است که از محیط آلوده به این بخارات سریعاً خارج شوید و در معرض هوای آزاد قرار بگیرید . در چنین شرایطی اگر در منزل کپسول های اکسیژن دارید حتما از آنها نیز استفاده کنید در این موارد حتما باید در مراکز درمانی عکسبرداری از ریه انجام پذیرد زیرا هر سوختگی که التهاب ایجاد می کند باید حتما به معاینه ریه برود تا از لحاظ علائم اولیه مورد بررسی قرار گیرد.

مسمومیت هایی با علائم سنگینی قفسه سینه یا احساس سوختگی سینه و همچنین علائم تنگی نفس همراه هستند باید به مراکز درمانی مراجعه کنند.

 اگر مواد شوینده بریده شدند تکلیف چیست؟

مسمومیت های خوراکی که توسط مواد شوینده و سوزاننده ایجاد می شود فرد نباید به هیچ عنوان استفراغ کند، این مواد هنگام پایین رفتن  بد را میسوزاند و با استفراغ و بالا آمدن دوباره این کار تکرار می‌شود که باعث می‌شود آسیب دیدگی بیشتر گردد .در این شرایط باید تلاش کنید تا در حجم کم و دفعات زیاد آب معمولی را به من بدهید تا مایع رقیق شود و اثر آن کمتر گردد  سپس سریع بعد از این اقدام به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید تا اقدامات تخصص درمانی در او صورت بگیرد.

فرد در بیمارستان توسط متخصصان معاینه می گردد و در صورتی که علائم شدید گوارشی وجود نداشته باشد می توان از داروهای ضد استفراغ و درعین‌حال ترکیبات محافظت  کننده برای دستگاه گوارش استفاده کرد. نشانه هایی مانند خونریزی در قسمتهای فوقانی دستگاه گوارش ،درد شکمی یا علائم سوختگی میتواند  نیازمند اقدامات تشخیصی پیشرفته تر مانند آندوسکوپی و نظایر آن است و باید داروهای متناسب این عارضه تجویز شود .