بیش فعالی چیست و چه نشانه هایی دارد؟

بیش فعالی

بیش فعالی یا ADHA نوعی اختلال است که نمی توان از ظاهر کودک تشخیص داد و اگر به موقع درمان نشود اینده کودک را تحت تأثیر می گذارد. در بیش فعالی کودک دارای تحرک زیاد است و بیش از اندازه جنب و جوش دارد و این انرژی زیاد کودک و تحرک بالای او موجب ایجاد دردسرهایی برای والدین و کادر مدرسه می شود.

کودکان بیش فعال عموماً تمامی انرژی خود را صرف جنب و جوش می کنند و تمایلی برای یادگیری و انجام تکالیف مدرسه ندارند. امروزه به دلیل رژیم خاص در مادران باردار آمار کودکان به بیش فعالی افزایش یافته است. غذاهایی که میزان جیوه ی موجود در آنها کمتر است از بیش فعالی کودکان جلوگیری می کند جیوه ماده ایی است که در غذاهای دریایی بیشتر یافت می شود.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی در پسران شایع تر از دختران می باشد حدود ۸ تا ۱۰ درصد کودکان به بیش فعالی مبتلا هستند. نشانه های بیش فعالی معمولاً قبل از ورود کودکان به مدرسه بروز می کند.

اختلال در بیش فعالی کودکان را می توان به سه دسته تقسیم کرد:

نوع اول: کودکان مبتلا به پیش فعالی در این دسته تنها روی تمرکز مسائل مختلف مشکل دارند.

نوع دوم: این کودکان هم پرتحرک اند و هم پر از جنب و جوش  یعنی هم در توجه و تمرکز به روی مسائل مشکل دارند و هم پرتحرک هستند این نوع بیش فعالی در فرزندان اول، پسران ۳ تا ۵ سال و دبستانی ها شایع تر می باشد.

نوع سوم: در این نوع اختلال بیش فعالی، از سه سالگی به بعد قابل تشخیص می باشد کودکانی که این نوع از بیش فعالی را دارند معمولاً در دوران شیرخواری خود بیشتر دست ها و پاهای خود را حرکت می دهند، کمتر می خوابند، کمتر غذا می خورند و زیاد گریه می کنند.

علائم شایع در بیش فعالی

از علائم شایع در انواع بیش فعالی ها می توان به مشکلات کودکان در تمرکز، کم توجهی آنها و تحرک و جنب و جوش بیش از حد آنها و یا حتی پرخاشگری اشاره کرد.

از دیگر نشانه ها و علائم بیش فعالی می توان به پرحرفی، کم صبر و تحملی، قطع گفتگو و مکالمه بزرگترها، هر آنچه را که می خواهند باید همان لحظه فراهم شود، عصبی و حساس بودن، هل دادن دیگر کودکان، بهم زدن بازی بقیه کودکان، گم کردن وسایل را نام برد و همچنین در برخی مواقع کودکان بیش فعال ادعا دارند صداهایی را می شنوند که دیگران نمی شنوند و باور و رابطه با چیزهایی که واقعی نیستند و فقط جنبه خیالی و ساختگی دارند.

کودکان بیش فعال در معرض چه خطراتی هستند؟

• مشکلات قلبی از قبیل تپش قلب ویا ایست قلبی
• مشکلات و اختلالات مغزی
• کمبود اشتها
• فشارخون
• حالت تهوع بیش از حد معمول
• خشکی دهان
• دردهای شکمی
• لرزش و نداشتنن تعادل
• مشکلات در خواب
• تب های متداول و شدید

تشخیص بیش فعالی

تشخیص این اختلال سن و آزمون مشخصی ندارد بیش فعالی در کودکان در سنین مختلف رخ می دهد بیش فعالی در نوزادان هم ممکن است رخ دهد. بارز ترین نشانه ی کودکان بیش فعال عدم تمرکز و کم توجهی می باشد که معمولاً در درون مدرسه و در حین یادگیری بیشتر نمایان می شود که غالباً معلمان و والدین در این سن متوجه این اختلال می شوند که اقدام به درمان می کنند.

بهترین روش برای تشخیص بیش فعالی کودکان توجه به رفتار کودک درمحیط های گوناگون مانند خانه، مدرسه، پارک و … می باشد وقتی در حین یادگیری و یا ارتباط برقرار کردن با دوستان و کودکان هم سن و سال خود هستند ممکن است دچار مشکل شوند.

این نکته را باید بدانید که اگر بیش فعالی در کودکان به موقع درمان نشود می تواند کودک را در یادگیری و برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل کند بسیاری از والدین هستند که با وجود هشدارهای زیاد از طرف مربیان و اطرافیان، مشکل کودک خود را جدی نمی گیرند و هیچگونه اقدامی برای درمان کودک انجام نمی دهند.

این دسته از والدین معمولاً از درمان کودکشان واهمه دارند و تصور می کنند که روش های درمانی و دارو درمانی برای کودکشان عوارض بدی را بدنبال خواهد داشت.

عوامل مؤثر در ایجاد این اختلال در کودکان

عوامل محیطی و ژنتیکی می تواند دلیل بیش فعالی در کودکان باشد از جمله عوامل محیطی که می توان نام برد شامل:

• مصرف الکل در دوران بارداری
• سیگار کشیدن مادر باردار
• وجود این اختلال در خویشاندان و نزدیکان
• مسمومیت ناشی از سرب موجود در هوا
• مصرف غذاهای محتوی افزودنی
• مواد نگهدارنده غذایی و …

کودکانی مبتلا به اختلال بیش فعالی می باشند باید رژیم غذایی مناسبی داشته باشند و از خوردن برخی از مواد غذایی اجتناب کنند از جمله نوشیدنی های گازدار و انواع نوشابه های قندی، چیپس و پفک، غذاهای سرخ شده، کاکائو، قهوه، نسکافه، غذاهای تند و پر ادویه، آبنبات و خوراکی های شیرین به دلیل افزایش سریع قندخون تحرکات و بیش فعالی را تشدید می کند.

روش های درمان

لازم است بدانیم که برای درمان بیش فعال زمان زیادی لازم است تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم و هیچ درمان سریعی برای این اختلال وجود ندارد.

در مرحله اول مربیان و والدین باید در مورد اختلال کودک اطلاعات زیادی را کسب کنند و روش های مناسب جهت برخورد با کودک را بیاموزند برای این کار والدین و معلمان می توانند از مطالعه انواع کتاب ها و مقالات موجود در اینترنت در مورد روانشناسی و یا متخصصین مشاوره در این زمینه کمک بگیرند. والدین در خانه و مربیان در مدرسه باید برنامه تربیتی مناسب با نیازهای کودک داشته باشند و بتوانند کودک را در جهت تعلیم و تربیت صحیح پیش ببرند.

والدین و مربیان باید به طور مرتب با هم در تماس باشند و از وضعیت کودک در خانه و مدرسه باخبر باشند و برنامه زمانی مشخص برای خوابیدن، انجام تکالیف، بازی کردن و غذا خوردن و یا هر کار دیگری داشته باشند.

والدین در برابر بیش فعالی کودکان خود وظیفه دارند که در زمان درمان کودک محیط خانه را برای او آماده سازند و از جواب دادن به تلفن های غیر ضروری و یا مهمانی رفتن و یا هر چیز دیگری که موجب برانگیخته شدن انرژی کودک می شود خودداری کنند.