چگونه از بیماریها پیشگیری کنیم

پیشگیری بهتر از یک خروار درمان است. اگر همه ما بیشتر دقت کنیم، خودمان را خانه هایمان را و روستاهای مان را تمیز نگهداریم و کودکان مان را حتما واکسن بزنیم، می توانیم از شروع بسیاری از بیماریها جلوگیری کنیم.

پاکیزگی – و مسائل ناشی از پاکیزه نبودن

پاکیزگی در پیشگیری از انواع بسیاری از عفونت ها – عفونت های دستگاه گوارش، پوست، چشم، ششها و تمامی بدن به اهمیت بسیار زیادی دارد. پاکیزگی شخصی (یا بهداشت) و پاکیزگی اجتماعی یا بهسازی) هر دو به یکسان اهمیت دارند.

بسیاری از عفونت های شایع گوارشی، به علت فقر بهداشت و بهسازی از شخصی به شخص دیگر منتقل می شود. میکروب ها و کرم ها (یا تخم هایشان به تعداد هزاران هزار از مدفوع شخص مبتلا دفع میشود. این ها از مدفوع يك شخص به دهان شخص دیگر توسط انگشتان کثیف با آب و غذای آلوده منتقل می شود. بیماری هانی که بدین طریق از مدفوع به دهان انتقال پیدا می کنند عبارتند از:

• کرم های رودهنی و (انوع مختلف).
• اسهال و اسهال خونی (ناشی از آسیب ها و باکتری ها).
• هپاتیت (التهاب کبد) تب حصبه،
• بعضی بیماری های دیگر نظیر پولیو نیز به مطمین ترتیب منتقل می شوند.

طريقة انتقال این بیماری های عفونی ممکن است بسیار مستقیم باشد.

مثلا کودکی به کرم مبتلاست و پس از آخرین باری که به مستراح رفته شست و شوی دستها را فراموش کرده و به دوستش بك تکه شیرینی می دهد. به انگشتانش که هنوز آلوده به مدفوع است صدها تخم ریز کرم چسبیده است. (نخم ها آنقدر ریز هستند که به چشم دیده نمی شوند. برخی از این تخمها به شیرینی می چسبنده هنگامی که دوستش شیرینی را می خورد تخم کرم ها را هم می بلعد.

چیزی نمی گذرد که دوست کودک مبتلا به کرم آلوده می شود. ممکن است مادرش فکر کند که جون شیرینی خورده است مبتلا به انگل شده است. ولی چنین نیست، بلکه او مدفوع خورده است.

انواع بسیاری از عفونت ها و نیز تخم کرم ها به طریقهنی که نمایش داده شد از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابند.

اگر افراد این خانواده هر يك از احتیاط های زیر را رعایت کرده بودند از انتقال این بیماری جلوگیری شده بود.

• اگر مرد مبتلا از چاهك مستراح استفاده کرده بود تا در خارج از خانه.
• اگر این خانواده از ورود گوسفند به داخل منزل جلوگیری کرده بود.
• اگر آنها نمی گذاشتند که کودك در نزدیکی گوسفند به بازی بپردازد.
• اگر مادر پس از تماس با کودک و پیش از تهیه غذا دستهایش را شسته بود.

اگر در محل شما ابتلا به اسهال، کرم و سابر انگل های رودهنی زیاد است، نشانه این است که مردم برای بهداشت اهمیتی قائل نیستند. اگر بسیاری از کودکان در اثر ابتلا به اسهال می میرند، احتمال دارد که تغذیه نادرست نیز بخشی از مسأله باشد. برای جلوگیری از مرگ ناشی از اسهال هم پاکیزگی و هم تغذیه صحیح حائز اهمیت است.

رهنمودهای اساسی پاکیزگی

پاکیزگی شخصی (بهداشت):

۱. همیشه صبح ها پس از بیدار شدن و پس از تخلیه مدفوع و بیش از غذا دست هایتان را با صابون بشونید ، پاکیزگی امر بسیار قابل اهمیتی است.

۲. هر وقت که هوا گرم بود پس از کار زیاد و با عرق کردن حمام کنید. حمام کردن مکرر از عفونت های پوستی، شوره، جوش، خارش و كورك و دانه های پوستی جلوگیری می کند. افراد بیمار از جمله کودکان را هر روز باید حمام کرد.

٣. در مناطقی که کرم قلابدار فراوان است با برهنه راه نروید و نگذارید که کودکان نیز چنین کنند. ابتلا به کرم قلابدار سبب کمخونی شدید می شود. ا این کرمها از طریق پاشنه با وارد بدن انسان می شوند.

۴. دندان های خود را هر روز و هر بار پس از خوردن شیرینی مسواك بزنید. اگر مسواک و خمیردندان ندارید نمك و جوش شیرین به دندان هایتان بمالید و به این ترتیب پاکیزگی را برای دندان هایتان به ارمغان آورید.

پاکیزگی در خانه :

۱. نگذارید که حیوانات به داخل خانه یا جائی که بچه ها بازی میکنند وارد شوند.

٢. نگذارید که سگ بجه ها را بليسد یا روی رختخواب برود. سگ نیز می تواند ناقل بیماری باشد.

٣. اگر بچه ها با حیوانات در نزدیکی خانه شما مدفوع کردند فورا آنجا را تمیز کنید. به آنها روش استفاده از مستراح را بیاموزید. با حداقل دورتر از خانه این کار را بکنند.

۴. ملافه و پنو را غالبا در برابر آفتاب آویزان کنید. اگر ساس دیده میشود بر روی رختخواب آب جوش بریزید و همه ملافه و پتوها را در يك روز بشوئید.

۵. افراد خانواده را به طور مرتب شپش گیری کنید شپش و مگس بیماری های بسیاری را انتقال می دهند. سگ و جانوران دیگری که حامل مگس هستند نباید به خانه وارد شوند.

۶. بر زمین تف نکنید. تف می تواند بیماریها را شایع کند. هنگامی که شما سرفه یا عطسه می کنید، با دست هایتان با با پارچه با دستمال دهانتان را بپوشانید و به این طریق پاکیزگی را به ارمغان آورید.

۷. خانه خود را همیشه تمیز نگهدارید. دیوارها کف زمین و زیر صندلی ها را جارو کنید و بشوئید. شکاف ها و سوراخهای زمین با دیوارها را که در آنجا سوسك و ساس و عترب میتواند پنهان شود پر کنید.

پاکیزگی در خوردن و نوشیدن:

١. بهتر است آبی را که از منابع لوله کشی نیست بیش از مصرف بجوشانید. رعایت این موضوع به ویژه برای کودکان و زمانی که اسهال، حصبه، هپاتیت و و با بسیار شایع است اهمیت پیدا می کند. آب جاهها با رودخانه ها، حتی اگر نیز به نظر آیند، اگر پیش از مصرف جوشانده نشوند ممکن است سبب شیوع بیماریها شوند پس پاکیزگی را جدی بگیرید.

٢. نگذارید که مگس با حشرات دیگر روی غذا پرواز کرده و با بنشینند. این حشرات حامل میکرب بوده و سبب شیوع بیماری می شوند. باقیمانده غذاها و ظروف کثیف را نگذارید بماند زیرا سبب د جلب مگس ها شده و میکروبها را رشد می دهد، با پوشاندن غذاها با نگهداری آنها در جعبه ها با محفظه هانی که تورهای سبمی دارند آنها را محافظت کنید.

٣. پیش از خوردن میوه نی که بر زمین افتاده است. خوب آن را بشوئید. نگذارید بچه ها غذاهانی را که بر زمین ریخته است بخورند. اول آن را بشوئید. پاکیزگی را مهم بدانید.

۴. فقط گوشتی را که خوب پخته شده است بخورید. مواظب باشید که وسط گوشت سرخ شده باشد گوشت خوک نخورید، گوشت خوك خام حامل بیماری های خطرناکی است.

5. غذاهای مانده یا بد بو را نخورید. ممکن است سمی باشند. کنسروهای غذائی را که متورم است با هنگام باز شدن، مواد غذائی با فشار از درون آن بیرون می زند نخورید. در مورد کنسرو ماهی بسیار دقت کنید.

۶. افرادی که به سل، آنفلوانزا، سرماخوردگی با سایر بیماریهای عفونی دچارند باید جدا از دیگران غذا بخورند. بشقابها و سایر وسائل مورد استفاده بیماران باید پیش از استفاده توسط دیگران جوشانده شود.

چگونه از سلامتی کودکان خود مراقبت کنید:

1. کودک بیماری باید جدا از کودکان سالم بخوابد. کودکان بیمار با کودکان مبتلا به زخم، خارش پوست با شپش باید همیشه جدا از کودکان سالم بخوابند. کودکان مبتلا به بیماریهای عفونی مانند سیاه سرفه، سرخك با سرماخوردگی در صورت امکان باید در اطاق های مجزا بخوابند و نباید اجازه یابند تا به نوزادان با خردسالان نزدیک شوند.

٢. کودکان را از ابتلاء به سل محافظت کنید. افراد مبتلا به سرفه مزمن یا علائم دیگر سل هنگام سرفه کردن باید دهان خود را بپوشانند. آنها نباید با کودکان در يك اطاق بخوابند، بلکه باید پیش پزشك رفته و هر چه زودتر تحت درمان قرار گیرند.

کودکانی که با يك فرد مسلول زندگی می کنند باید بر علیه سل (با واکسن ب.ث.ز) واکسینه شوند.

٣. پیوسته کودکان را حمام ببرید، لباس های شان را عوض کنید و ناخن هایشان را بگیرید.

۴. کودکانی را که به بیماریهای عفونی مبتلا هستند به سرعت و تحت درمان قرار دهید. به طوری که بیماری آنها به دیگران سرایت نکند.

۵. تمام دستورات بهداشتی و پاکیزگی ذکر شده در این فصل را رعایت کنید. به کودکان بیاموزید که از این دستورها پیروی کنند و برای آنها توضیح دهید که چرا این دستورها اهمیت دارند. کودکان را تشویق کنید تا به طرح هانی که خانه یا دهکده را به مکان سالم تری برای زیست تبدیل می کند، کمک کنند.

۶. اطمینان حاصل کنید که کودکان به قدر کافی غذای خوب می خورند. تغذیه خوب به حفظ بدن در مقابل بسیاری از بیماریها کمک می کند. کودکانی که خوب تغذیه شده اند. معمولا در مقابل عفونت هائی که می تواند يك كودك مبتلا به سوء تغذیه را بکشد، مقاومت کرده با بر آن غالب می شوند.

بهداشت محیط (بهسازی)

۱. چاهها وجسمه های عمومی را تمیز نگهدارید. نگذارید که حیوانات نزديك مكانهانی که مردم آب آشامیدنی خود را از آنجا تهیه می کنند بروند. در صورت لزوم در اطراف آن به پرجين بسازید تا حیوانات نتوانند به آن نزدیک شوند تا پاکیزگی آب حفظ شود.

در اطراف چشمه ها مدفوع نکنید و زباله نریزید. مراقبت های ویژه نی به عمل آورید تا رودخانه ها و نهرها پاکيزه بمانند، بخصوص در محلی که آب آشامیدنی از آنجا تهیه می شود.

۲. تمام زباله های سوزاندنی را بسوزانید. زباله هانی را که نمی توان سوزانید باید در گودال های مخصوص با مسلمانی بسیار دور از خانه ها و مکان های تهیه آب آشامیدنی مردم مدفون ساخت.

۳. مستراح و آبریزگاه بسازید تا حیوانات نتوانند با مدفوع انسان تماس پیدا کنند. بی چاه عمیق با يك اطاقك بر بالا و در اطراف آن مستراح بسیار خوبی است.

روش ساختن آبریزگاه های بهتر:

ساختن آبریزگاه با مستراحی که در صفحه قبل دیدید بسیار ساده است و تقریبا هزینه نی در بر ندارد. اما بالای آن باز است و مگس وارد آن می شود.

مستراح سر پوشیده بهتر است زیرا مگس نمی تواند وارد آن شود و بوی بد نیز از آن بیرون نمی آید. مستراح سرپوشیده دارای يك سر پوش است که در آن سوراخی است و بر روی سوراخ بك در قرار می گیرد. این سرپوش را می توان از چوب با سیمان ساخت، سیمان بهتر است زیرا سرپوش سفت تر بوده و نمی پوسد.

روش ساختن سرپوش سیمانی

1. يك گودال سطحی به عمق ۷ سانتیمتر و سطح يك متر مربع بسازید. کف این چاله باید صاف و هموار باشد.

۲. يك تور سیمی به اندازه يك متر مربع بسازید ضخامت سیمها باید ربع تا نیم سانتیمتر باشد و ۱۰ سانتیمتر از همدیگر فاصله داشته باشند. سوراخی به قطر ۲۵ سانتیمتر در وسط این توری درست کنید.

٣. توری سیمی را در چاله بگذارید. انتهای سر سیم ها را به طرف پائین خم کنید با این که در هر گوشه زیر توری یک تکه سنگ بگذارید به طوری که ۳ سانتیمتر با زمین فاصله داشته باشد.

۴. يك سطل در وسط سوراخ توری سیمی بگذارید. سیمان را با شن و سنگریزه مخلوط کنید و آن را بر روی تور سیمی بریزید تا ۵ سانتیمتر ضخامت پیدا کند (با هر قسمت سیمان در قسمت شن و ۳ قسمت سنگریزه مخلوط کنید).

۶. وقتی که سیمان شروع به سفت شدن می کند تقریبا پس از سه ساعت) سطل را بردارید. سپس سیمان را با یک تکه پارچه، علف با يك ورقه پلاستيك خیس بپوشانید و آن را مرطوب نگهدارید. پس از ۳ روز این سرپوش را بردارید.

برای ساختن مستراح سر پوشیده این سرپوش سیمانی را بر روی دهانه چاهك قرار دهید. جاهی به اندازه كمتر از يك متر قطر و ۲ متر عمق حفر کنید.

برای ایمنی بیشتر این مستراح باید دست کم بیست متر دورتر از همه خانه ها، چاهها، چشمه های رودها و نهرها باشد. اگر این مستراح نزديك آب آشامیدنی است سعی کنید که در انتهای رودخانه باشد.

مستراح خود را تمیز نگهدارید، سرپوش سیمانی را پیوسته بشوئید. به کودکان و بقیه بیاموزید که آن را کثیف نکنند.

سوراخ درون سرپوش باید يك در داشته باشد و همیشه در جای خودش باشد. میتوان از چوب هم بك در برای آن درست کرد.

اگر مایلید نشسته مدفوع کنید می توانید یک نشیمنگاه سیمانی مانند شکل مقابل درست کنید:

برای ساختن این نشمینگاه باید با از قالب استفاده کنید با میتوانید از دو سطل با دو اندازه مختلف به طوری که یکی داخل دیگری قرار گیرد، استفاده کنید.

کرم ها و سایر انگل های رودهنی

انواع بسیاری از کرم ها و جانوران كوچك دیگر (انگلها) در روده انسان زندگی می کنند و سبب بیماری می شوند. انگل هانی که بزرگتر هستند گاهی اوقات در مدفوع دیده می شوند.

تنها کرم هانی که معمولا در مدفوع دیده می شوند عبارتند از: کرم های گرد، کرم و کرم های بهن. کرم های قلابدار و شلاقی ممکن است به تعداد زیادی در روده وجود داشته باشند ولی بدون این که هیچگاه در مدفوع دیده شوند.

توجه: معروف ترین و داروهای ضد کرم حاوی بی پرازین هستند. این ترکیبات نقط بر روی کرم های گرد و کرمك مؤثرند. انواع دیگر کرم ها را باید با داروهای دیگر از میان برد.

کرم گرد ( آسکاریس): به طول ۲۰-۳۰ سانتیمتر و به رنگ صورتی با سفید.

طرز انتقال این کرم: از مدفوع به دهان به علت عدم رعایت بهداشت و پاکیزگی ، تخم کرم های گرد از مدفوع بك شخص به دهان شخص دیگر انتقال پیدا می کند.

تأثیر بر روی سلامتی:

هنگامی که تخم ها بلعیده می شوند. کرم های جوان از تخم بیرون آمده و وارد جریان خون می شوند. ورود آنها به خون سبب خارش عمومی بدن می شود. پس از آن کرم های جوان به سوی شش ها می روند و گاهی اوقات سبب سرفه خشك با در موارد بدتر ذات الریه (پنومونيا) همراه با سرفه خون دار می شوند. کرم های جوان همراه با سرفه بیرون می آیند، بلعیده می شوند و دوباره به روده می رسند و در آنجا دوباره رشد کرده به کرم بالغ تبدیل می شوند.

وجود تعداد زیادی آسکاریس در روده ها ممکن است سبب ناراحتی، سوء هضم و ضعف شود. کودکان مبتلا به آسکاریس غالبا شکمهای بزرگ و برآمده دارند. بندرت کرم های گرد ممکن است که سبب آسم، غش با انسداد خطرناك و بسته شدن احشاء شکم شوند. هنگامی که کودک تب دارد، گاهی اوقات کرم ها در مدفوع دیده می شوند یا از طریق دهان و بینی بیرون می آیند. گاهی نیز وارد مجاری تنفسی شده و باعث خفه شدن می شود.

پیشگیری:

بسیار استفاده کنید و پیش از غذا خوردن با دست زدن به غذا دست هایتان را بشوند، از عباس مگس با غذا جلوگیری کنید و دستورات بهداشتی در ابتدای این فصل را به کار ببندید به صورت کلی پاکیزگی را رعایت کنید.

درمان:

يك مقدار خوراك پی پرازین معمولا کرم های گرد را دفع می کند. برخی از درمان های خانگی خیلی خوب کار می کنند.

كرمك

به طول يك سانتیمتر به رنگ سفید، بسیار نازك و نخ مانند.

طرز انتقال این کرم: این کرم ها در خارج از مقعد هزاران تخم می گذارند. تخم گذاری به ویژه در شب ها سبب خارش می شود. هنگامی كه يك كودك مقعد خود را می خاراند. تخمها به ناخن هایش می چسبند و به غذا با چیزهای دیگر انتقال پیدا می کنند. بدین طریق این تخمها دوباره به دهان خود کودک با دهان دیگران رسیده و آلودگی جدید به کرمک ایجاد می شود.

تأثیر بر روی سلامتی

این کرم ها خطرناک نیستند. خارش ممکن است در خواب كودك اختلال ایجاد کند.

پیشگیری و درمان:

• کودک مبتلا به گرمك باید شورت یا شلوار تنگی بپوشد تا هنگام خواب نتواند مقعدش را بخاراند.
• دست ها و اطراف مقعد كودك را به هنگامی که بیدار می شود و پس از هر بار تخلیه مدفوع بشوئید. همیشه دست های کودک را پیش از غذا بشوئید.
• ناخن هایش را بسیار کوتاه نگهدارید.
• مرتب لباسهایش را تعویض کنید و او را حمام ببرید، به ویژه اطراف مقعد و ناخن هایش را خوب بشوئید.
• هنگام خوابیدن درون مقعد او و در اطراف آن وازلین بمالید تا خارش را متوقف کند.
• به او داروی ضد کرم حاوی ہی پرازین بخورانید. هنگامی که بك كودك تحت درمان با داروهای ضد کرم است تمام افراد خانواده را همزمان درمان کنید.
• پاکیزگی بهترین روش پیشگیری از کرمك است. حتی اگر داروها کرم ها را از میان ببرند. اگر، بهداشت شخصی رعایت نشود، ممکن است دوباره فرد را آلوده کنند. کرمك فقط ۶ هفته زندگی می کند. با مراعات دقیق پاکیزگی، بیشتر کرم ها، حتی بدون استفاده از دار وهاء در مدت چند هفته از میان می روند.

کرم تازیانه ئی (تریکوریس، تریکوسفال):

به طول ۳ تا ۵ سانتیمتر، به رنگ صورتی یا خاکستری.

این کرم نیز همانند کرم های گرد ( آسکاریس) از مدفوع بك شخص به دهان شخص دیگر انتقال پیدا می کنند. معمولا این کرم آسیب کمی وارد می آورد ولی ممکن است اشهال ایجاد کند. گاهی در کودکان سبب می شود که بخشی از روده از مقعد بیرون بزند. (بیرون زدن راست روده با درآمدن نشیمن پیشگیری: همانند آسکاریس است.

درمان: اگر این کرم ها ناراحتیهائی ایجاد کنند به بیمار تیابندازول یا مبندازول بدهید. برای مداوای بیرون زدن راست روده، کودک را سر و ته کنید و بر روی شکم او آب سرد بریزید. این کار سبب می شود که راست روده به داخل شکم برود.

کرم قلابدار:

به طول يك سانتیمتر به رنگ قرمز.

کرم قلابدار را معمولا نمی توان در مدفوع دید. برای اثبات وجود آن در مدفوع باید مدفوع را آزمایش کرد.

طرز شیوع كرم قلابداری

ابتلا به کرم قلابدار یکی از زیانبخش ترین بیماری های دوران کودکی است. هر کودکی که کم خون و بسیار رنگ پریده است با خاك و كثافت می خورد ممکن است به کرم قلابدار مبتلا باشد. در صورت امکان، مدفوع وی باید مورد آزمایش قرار گیرد.

درمان: از تیابندازول، مبندازول، تتراکلر وانبلن ( T. C . E ) با بفنیوم استفاده کنید. کم خونی را با غذاهای دارای آهن و در صورت لزوم با قرص آهن درمان کنید.

برای پیشگیری از کرم قلابدار، آبریزگاه درست کنید و از آبریزگاه استفاده کنید. نگذارید کودکان پای برهنه راه بروند.

کرم پهن (کرم کدو):

کرم کدو در روده رشد کرده و طول آن به چندین متر می رسد، ولی قطعات کوچک، صاف و سفید رنگ (یعنی بندها) که در مدفوع دیده می شوند، معمولا به طول بك سانتیمتر است. گاهی يك بند کرم کدو ممكن تخم است خود به خود بیرون آمده و در جامه زیرین دیده شود.

در اثر خوردن گوشت خوک، گوشت گاو در بندها با گوشتی که خوب پخته نشده است ابتلا به کرم کدو حاصل می شود.

پیشگیری: دقت کنید که همه جای گوشت به ویژه گوشت خوک پخته شود. سعی کنید که هیج قسمتی در وسط گوشت برشته شده خام نماند.

تأثیر بر روی سلامتی: کرم کدو موجود در احشاء، به علاوه برخی ناراحتی های دیگر، گاهی سبب درد ملایم معده می شود.

بزرگترین خطر هنگامی است که کیستها (کیسه های کوچکی که حاوی نوزاد کرم هستند) وارد مغز شخص می شوند. این عمل هنگامی انجام می شود که تخم ها از مدفوع او به دهان راه می یابند. به همین علت، هر کس که به کرم کدو مبتلا می شود باید رهنمودهای پاکیزگی را به دقت رعایت کند و هر چه زودتر تحت درمان قرار گیرد.

درمان: نیکلو زاميد، دی کلروفن و کیناکرین مصرف کنید. از دستورالعمل بهداشتی پیروی کنید.

تریشین

این کرم ها را هیچگاه نمی توان در مدفوع مشاهده کرد. این کرم روده ها و معده را سوراش کرده و وارد عضلات می شود. ابتلاء به این کرم مانند کرم کدو با خوردن گوشت خوك ممثلا با سایر گوشتهاز که خوب بخته نشده اند حاصل می شود.

تاثیر بر سلامتی: برحسب مقدار گوشت آلوده خورده شده شخص ممكن است که هیر ناراحتی و نکند یا ممکن است به شدت بیمار شده و بمیرد. بین چند ساعت تا ۵ روز پس از خوردن گوشت خود مبتلا، شخص ممکن است اسهال پیدا کند و در معده احساس ناراحتی بکند.

در موارد شدید شخص ممکن است که عوارض زیر را نشان دهد.

• تب و لرز
• خون مردگی های کوچک (لكه های آبی با سیاه)
• درد عضلات
• تورم در اطراف چشم ها و گاهی تورم پاها موارد شدید ممکن است ۳ یا ۴ هفته طول بکشد
• خونریزی در سفیدی چشم ها

درمان: فورا به دنبال پزشك بروید. تیابندازول ممکن است کمی کمک کند. (کورتیکوستروئیدها نیز ممکن است مفید افتند، ولی باید توسط يك بهداشتيار یا پزشك تجویز شود).

توجه: اگر چندین نفر گوشت يك خوك را خورده و پس از آن بیمار شده باشند بهتریشین مشكوك شوید. این واقعه ممکن است خطرناك باشد، به سرعت به دنبال پزشک بروید.

پیشگیری از تریشین:

• فقط از گوشت خوک با گوشت های دیگر هنگامی استفاده کنید که خوب پخته شده باشند.
• هیچگاه بقایای گوشت با تکه های گوشت قصابی ها را به خوك ندهید مگر آنکه ابتدا پخته شده و باشند.

آمیب ها

آمیب ها مانند کرم ها نیستند بلکه جانوران – یا انگل های بسیار کوچکی هستند که فقط با میکروسکپ، که اشیاء را بزرگ تر می کند، دیده می شوند.

آمیب ها چگونه انتقال می یابند:

در مدفوع افراد مبتلا میلیونها عدد از این انگل های كوچك دیده میشود. در اثر فقر بهداشتی و پاکیزگی ، آمببها وارد منبع آب آشامیدنی با غذا می شوند و بدینسان افراد دیگری را آلوده می کنند.

علائم ابتلاء به آمیب:

بسیاری از افراد سالم بدون این که بیمار باشند دارای آمیب هستند. با این حال آمیب ها علت شیوع اسهال شدید یا اسهال خونی (اسهال همراه با خون هستند – به ویژه در اشخاصی که در اثر بیماری با فقر غذائی ضعیف شده اند. آمیب ها کمتر سبب آبسه های دردناك و خطرناك در جگر میشوند.

علائم مشخص اسهال خونی آمیبی عبارتند از:

• اسهال متناوب – که گاهی اوقات با یبوست همراه است.
• کرامپ هایی در شکم و نیاز به تخلیه مکرر مدفوع حتی گاهی همراه با کمی مدفوع یا بدون آن با فقط بلغم (موکوس) – دفع می شود.
• مدفوع شل و زیاد (اما معمولا آبکی نیست) همراه با مقدار زیادی بلغم (موکوس) گاهی هم خوندار.
• در موارد شدید، خون زیاد دفع می شود و شخص ممکن است بسیار ضعیف و بیمار گردد.
• معمولا نب وجود ندارد.

اسهال همراه با خون ممکن است در اثر آمیب یا باکتری پیش آید. اسهال خونی باکتریائی (شیگلا) به طور ناگهانی شروع می شود. مدفوع آبکینر است و تقریبا همیشه تب وجود دارد.

گاهی اسهال همراه با خون علل دیگری دارد. برای اطمینان از علت آن ممکن است آزمایش مدفوع لازم شود.

گاهی آمیب وارد جگر می شود و آبسه با کیسه چرکین ایجاد می کند. آبسه سبب درد با حساسیت قسمت راست یا بالای شکم می شود. این درد ممکن است به سینه سمت راست گسترش پیدا کرده و هنگامی که شخص قدم می زند شدیدتر شود. اگر بیمار دارای این علائم، شروع به سرفه کرده و یا مایع قهوه نی رنگی بیرون دهد، يك آبسه آمیبی باز شده و وارد ریه او شده است.

درمان: ۰ اگر ممکن است به جست و جوی پزشك برانید و مدفوع را آزمایش کنید.

• عفونت های آمیبی ملایم در دستگاه گوارش را می توان با تتراسیکلین به تنهانی و با همراه با دی پدر هیدروکسی کین درمان کرد.
• برای درمان اسهال خونی شدید یا آبسه های آمیبی تتراسیکلین را همراه مترونیدازول مصرف کنید

پیشگیری: آبریزگاه بسازید و از آبریزگاه استفاده کنید. منبع آب آشامیدنی را محافظت کنید و از رهنمودهای پاکیزگی تبعیت کنید. خوب خوردن و پرهیز از خستگی و مستی نیز در پیشگیری از اسهال خونی آمیبی حائز اهمیت است.

ژیاردیا:

ژیاردیا مانند آمیب یك انگل میکروسکپی است و در احشاء زندگی کرده و ه عامل اصلی اسهال به ویژه اسهال کودکان است. اسهال ممکن است مزمن یا متناوب باشد (یعنی اسهالی که می آید و می رود).

شخصی که اسهال زرد، بدبو و کفدار دارد اما خون یا بلغم در آن دیده نمی شود احتمالا مبتلا به ژیاردیا است. شکم در اثر گاز متورم و ناراحت است دل پیچه های ملایم در روده دیده می شود و شخص مقدار زیادی باد دفع ژیاردیا در زیر می کند. معمولا نب وجود ندارد.

ابتلا به ژیاردیا غالبا خود به خود از میان می رود. تغذیه خوب به این کار کمک می کند. موارد شدید با مترونیدازول بهتر درمان می شود کیناکرین (Atabrine) ارزان تر است اما به این خوبی نیست.

فلوك خونی (شیستوزومیاز، بیلارزیا):

این بیماری عفونی در اثر يك نوع کرم ایجاد می شود که وارد جریان خون می گردد. فقط در برخی او نقاط جهان پیدا می شود. این بیماری در بیشتر مناطق آفریقا، خاورمیانه و بخش هانی از آمریکای لاتی شایع است. در مناطقی که این بیماری وجود دارد. هر کس که در ادرارش خون وجود دارد باید ادرارش را در زیر میکروسکپ آزمایش کند و تخم های فلوك را در آن جست و جو کند.

علائم:

• شایع ترین علامت آن، وجود خون در ادرار است، به ویژه همراه با آخرین قطرات ادرار.
• درد در پائین شکم و بین ساق ها پیش می آید، درد به ویژه در پایان ادرار کردن شدیدتر است. تب خفیف تر و خارش نیز ممکن است وجود داشته باشد.
• پس از چند ماه یا چند سال، کلیه ها ممکن است به شدت آسیب ببیند و در نتیجه سبب ورم عمومی و مرگ شوند.

درمان:

تغذیه خوب بسیار اهمیت دارد. در مناطقی که این بیماری بسیار شایع است غالبا اشخاص بسیار بیمار تحت مداوا قرار می گیرند، از نبریدازول استفاده کنید. دارو باید به دستور يك بهداشتیار با تجربه تجويز شود.

پیشگیری:

فلوك خون مستقیما از شخصی به شخص دیگر انتقال نمی یابد. برخی از دوره او زندگی فلوك باید درون برخی از حلزون های کوچک آبی طی شود.

برای پیشگیری از شیستوزومیاز با برنامه های مخصوص کشتن حلزون ها و درمان اشخاص مبتلا همکاری کنید. اما مهم تر از هر چیز: همه باید یاد بگیرند که در آبریزگاهها ادرار کنند و هیچگاه در آب با نزدیکی آب ادرار نکنند و پاکیزگی را رعایت کنید.

توجه: یك نوع دیگر فلوك احشاء را مبتلا می سازد و سبب اسهال خونین میشود. مدفوع آلوده به تخم کرم است. بنابراین یکبار دیگر یادآوری می کنیم که استفاده از مستراح بسیار اهمیت دارد و هیچگاه نزديك آب آشامیدنی یا در آبی که مردم در آن خود را می شویند ادرار نکنید.

واکسیناسیون ( ایجاد مصونیت) روش ساده و مطمئن ایمنی

واکسن ها در مقابل بسیاری از بیماری های خطرناك ایمنی می دهند. اگر در دهکده شما بهداشتیاران واکسن نمی زنند، کودکان خود را به نزدیک ترین مرکز بهداشتی برده و واکسن بزنید. بهتر است هنگامی که سالم هستند به آنها واکسن بزنید نه این که وقتی مریض بوده و در حال مرگ هستند آنها را برای درمان ببرید. واکسیناسیون معمولا مجانی است مهم ترین واکسن های کودکان عبارتند از:

١. واکسن D. P . T ، برای ایمنی در برابر دیفتری، سیاه سرفه و کزاز. برای ایمنی کامل علیه این بیماریها کردك به سه بار تزریق نیازدارد: اولین تزریق در دو ماهگی، دومین تزریق در سه ماهگی و سومین تزریق یکسال بعد. (کشورهای مختلف از روش های مختلف استفاده می کنند).

۲. واکسن پولیو یا فلج اطفال : کودک باید قطره واکسن خوراکی فلج اطفال را ماهی یک بار به مدت سه ماه مصرف کند. در برخی کشورها واکسن بولیو را کمی پس از تولد و در کشورهای دیگر در در ماهگی به کودك میخورانند. بهتر است که دو ساعت پیش از دادن قطره فلج اطفال با دو ساعت پس از آن به نوزاد شبر ندهید.

٣. واکسن ب.ث.ژ برای ایمنی در برابر سل. بك تزریق در زیر پوست شانه راست انجام می شود. کودکان را میتوان به هنگام تولد یا هر زمان دیگر پس از آن واکسن زد. اگر قطره خوراکی واکسن فلج اطفال خوشمزه است فردی از اعضاء خانواده مسلول است واکسیناسیون فوری اهمیت ویژه نی پیدا می کند. واکسن بر روی پوست زخم ایجاد کرده و نشانه نی بر جا می گذارد.

4. سرخك: فقط يك تزریق در ۹ تا ۱۴ ماهگی برحسب منطقه.

۵. کزاز، مهم ترین واکسن در مقابل کزاز برای بزرگسالان و کودکان بزرگتر از ۱۲ سال است. هر ماه يك تزریق به مدت سه ماه، يك تزریق دیگر پس از یکسال و سپس هر ۱۰ سال يك تزریق، همه باید در برابر کزاز واکسینه شوند – بویژه زنان آبستن – تا این که کودکانشان در برابر کزاز نوزادان محافظت شوند.

۶. آبله: این واکسیناسیون را که در زیر پوست شانه چپ انجام می شود، می توان در زمان تولد با هر زمان دیگر پس از آن انجام داد. تزریق آبله زخم ایجاد کرده و يك نشانه بر جا می گذارد. واکسن آبله ممکن است يك تب خفیف ایجاد کند. نگذارید که کودکان زخم را بخارانند. ناخن های آنان را کوتاه نگه دارید. در بسیاری از نقاط جهان آبله کاملا تحت کنترل است و واکسیناسیون بر علیه آبله موردی ندارد.

در برخی مناطق بر علیه و با، تب زرد، تیفوس، اوریون (گوشك) و سرخجه باید واکسن زد. سازمان بهداشت جهانی در زمینه تهیه واکسن هانی بر علیه جذام و مالاریا تحقیق می کند.

هشدار: واکسن ها بسرعت خراب شده و بی اثر می شوند. واکسن سرخك وب.ث.ژ را باید منجمد نگهداشت. واکسن T.D . P و کزاز باید در سرما (۴ تا ۸ درجه سانتیگراد) نگهداری شوند اما هیچگاه نباید منجمد شوند. واکسن ۲.DP دست کم تا يك ساعت پس از بیرون آوردن از یخچال شیری رنگ می ماند. اگر در این مدت بیرنگ و شفاف شود نشانه آنست که خراب شده است.

فرزندان خود را به موقع واکسن بزنید. کوشش کنید که تمام واکسن های لازم به آنها تزریق شود.