مجله سلامت

مامیران و هل؛ دو ادویه با خواص درمانی بی نظیر

مامیران

به آن میر میران هم گفته اند. زادگاه اولیه آن در خراسان و هند است. نوع خراسانی آن تیره رنگ میباشد. با این که مامیران از خانواده خشخاش و زرچوبه و از خانواده زنجبیل است، معذالک عدهای آن را برادر زرچوبه میدانند. گل و کاسه گل آن زردرنگ است. اگر خراشی به پوست شاخه های آن وارد شود، شیرابه ای نارنجی با طعم سوزنده و تلخ خارج می شود که مسهلی بسیار قوی است. انساج گیاه آن دارای ترکیبات متعدد دارویی است. عصاره مامیران جهت از بین بردن زگیل به کار می رود و سابقاً برای از بین بردن تومورهای سرطانی تجویز می شد و چنانچه آن رادر اطراف غدد سرطانی تزریق نمایید اثر عالی دارد. شیرابه آن ضد خنازیر، مقوی کبد و قی آورنده و مسهلی قوی است. ریشه آن که خیلی موثر می باشد، دارای چندین عامل دارویی است و در صنعت داروسازی، بسیاری از داروهای اختصاصی چشم را از ترکیبات آن می گیرند.

سابقاً سرمه ی آن جهت معالجه ناخنه چشم به کار میرفت (ناخنه یا ناخنک بیماری چشمی است در عبارتست است از پیدایش غشای مثلثی شکل از نسج ملتحمه که در گوشه چشم پدیدار می شود و به طرف قرنیه پیش میرود و دید چشم را مانع می شود. معالجه این عارضه فعلاً با عمل جراحی انجام میگیرد و سابقاً چنانچه گفته شد، به وسیلهای مامیران درمان میگردید.) مامیران ضدعفونی کننده جلدی و تاول آور میباشد. مالیدن آن با عسل یا سرکه جهت پاک کردن سفیدک ناخن، کک مک، بر مصر و پاک کردن لکههای جلدی به کار میرود. مقدار خوراک ۲/۵ گرم می باشد. پس از معرفی مامیران یکی از پزشکان به نویسنده زبان خوراکیها اطلاع داد که با تزریق نوع خراسانی مامیران در اطراف تومور سرطانی نتیجه ای امیدبخش گرفته است.

هيل يا هل

هیل رابه عنوان مقوی معده و یا ادویه غذا به کار میبرند: در ایران هیل مقام بزرگی در معدلر کردن اغذیه دارد، مخصوصاً در شیرینی سازی مصرف می شود و اگر بسیاری از خوراکیهای ما بوی هیل نداشته باشد کامل نیست.

خاصیت طبی هیل این است که محرک و مقوی معده و بادشکن و شهوت اور میباشد، در انگلستان، تنطور هیل را برای معالجه اسهال مصرف میکنند. هیل را به عربی قاقله میگویند. در ترکیه به آن کاکوله می گویند.

هیل را پوست سفید پوشانده، مغز آن سیاه و دانه های ریز با عطریت قوی و تند و تلخ اند. درخت آن دو نوع و برگش عریض و با خشونت و تند بو و ثمرش در هر شاخه متفرق می باشد، و محل رویش آن هندوستان می باشد و قوت آن تا ده سال باقی است. خوشبو و در تفریح و سایر افعال قویتر است.

خاصیت آن گرم و خشک است. محلل و هاضم غذا و فرح آور و مقوی قلب و معده و مفتح سده با قوه قابضه، لطیف و جلا دهنده و خوشبوکننده عرق بدن و دهان، باد معده را پراکنده می کند و مقوی احشا، ضدقی و غثیان و درد کبد، خصوصاً با پوست ساییده، جهت صرع و سنگ کلیه و اغما نافع است. از بینی بالا بکشند عطسه آور است، جهت سردرد و جنون مفید و مضر ریه است. ولی مصلحش با شکر و قدر خوراک ۳۶ نخود است.