راهکارهایی برای رفع یبوست 

يبوست چیست؟

بعضی از کودکان همیشه در موقع معینی از روز و بعضی دیگر در اوقات مختلفی از روز اجابت مزاج میکنند و هر دو دسته هم کاملا سالم و طبیعی می باشند.

با منظم کردن اجابت مزاج طفلی که نامنظم است، هرگز مزیتی حاصل نمیشود ، بعلاوه اولا اینکار (یعنی منظم کردن اجابت مزاج طفل) میسر نیست، ثانيا وقتی طفلی برای اجابت مزاج حاضر و آماده نیست، سعی و جدیت شما در تولید آن، از نظر روحی عواقب وخیمی در بر خواهد داشت.

مزاج کودکانی را که با شیر مادر تغذیه میشوند و یک روز در میان کار میکند، نمیتوان یبوست نامید، زیرا اولا مدفوع نرم است ثانية دلیلی وجود ندارد که مزاج هر بچه ای باید روزی یك مرتبه کار کند. البته در صورتیکه طفل در موقع اجابت مزاج زیاد زور بزند تا مختصری مدفوع نرم و شل خارج کند ممکن است بتوان آنرا نوع خاصی از یبوست نامید ولی بهرحال این نوع یبوست مزاج هرگز از نوع معمولی آن نخواهد بود .

يبوست مزاج در کودکانی که شیر گاو میخورند

نوع دیگر یبوست در کودکانی است که با شیر گاو تغذیه میشوند که مدفوع کاملا سفت آنها اجابت مزاج را بسیار مشکل و دشوار میسازد . برای معالجه این نوع یبوست باید با طبیب خود مشورت کنید و اگر احيانا بطبيب دسترسی ندارید ، بدو وسیله برای درمان آن می توان متشبث شد : طريقة ساده تر آنست که شکری که با شیر گاو مخلوط میکنید از نوعی انتخاب کنید که کمی ملین باشد. مثلا اگر از شربت ذرت رقیق (رنگ روشن استفاده میکنید آنرا بشربت ذرت غليظ . رنگ تیره) تبدیل نمائید . اگر این تغییر موثر واقع نشد و یا اگر از شکر معمولی استفاده میکردید، آنرا بشکرزرد تبدیل نمائید. (البته مقدار شکر زرد بهمان اندازه شربت ذرت با شکر معمولی خواهد بود). طريقه دیگر آنست که آب آلو یا پورۂ آلو برژیم غذائی طفل اضافه کنید ، باین ترتیب که در ساعت ۶ بعدازظهر دو قاشق مرباخوری پور: آلو (کمپوت) و یا آب آلو (اعم از اینکه در منزل گرفته باشید با در قوطی های در بسته خریده باشید) به طفل بدهید اگر این مقدار مؤثر واقع نشد می توان آنرا زیادتر کرد (چهار قاشق مرباخوری با بیشتر). پوره یا آب آلو در بعضی کودکان تولیددل درد میکند ولی در بسیاری دیگر، بدون هیچگونه عارضه ایست.

يبوست مزمن

یبوست مزمن در کودکان چندان شایع نیست خصوصا اگر رژیم غذائی آنها از مواد مختلفی از قبیل غلات ، حبوبات ، انواع سبزی و میوه تشکیل شده باشد. درمان یبوست باید با نظر طبیب باشد و مساعی و جدیت شما در معالجه آن بی مورد است زیرا شما والدین ، تمام علل آنرا نمیدانید . يك نكته بسیار مهم، بدون توجه باینکه طفل خود را بچه طریق درمان میکنید ، آنست که نگذارید تمام هوش و حواس طفل باین کسالت معطوف و متمرکز گردد. در این مورد، با طفل هرگز جر و بحث نکنید و آنرا بمیکروب یا باختلال سلامت طفل نسبت ندهید و مکرر از طفل نپرسید که وضع مزاجت چطور است؟ شکمت کار کرد: سعی کنید نسبت باین موضوع توجه فوق العاده ای نداشته باشید و مکرر طفل را برای اجابت مزاجش یاد آوری ننمائید. از تنقيه مطلقا خود داری کنید ، دستورات طبیب را اعم از اینکه تغییر رژیم، با داروئی ، یا ورزش و غیره باشد، باکمال مبل و خوشروئی بعنوان يك حقیقت بپذیرید و آنها را بکار ببندید. هرگز با طفل در باره چرا، و بایدها گفتگو و مشاجره نکنید زیرا در اینصورت ، طفل دچار عوارض روحی و خیمی خواهد شد.

ولی فرض کنید مشاوره پزشکی میسر نباشد و طفل شماهم که از همه جهت کاملا سالم است، بتدریج گرفتار یبوست و خشکی مزاج بشود . (البته اگر طفل ناخوش باشد باید بهر ترتیب شده اورا بطبيب با بیمارستان برسانید. اگر طفل سبزی و میوه و آب میوه دوست داشته باشد، روزی دو یا سه مرتبه از آن بطفل بدهید. اگر طفل آلو یا انجیر دوست دارد، هر روز مقداری از این میوه ها باو بدهید ، مراقبت کنید که طفل هر روز حرکت کند ، راه برود و بازی نماید . اگر علیرغم تمام مساعی شما و تغییرات رژیم غذائی ، باز هم طفل يبوست مزاج داشته باشد ولی موجب آزار وصدمه ای نباشد، اورا بحال خود بگذارید و صبر کنید تا بطبيب دسترسی پیدا کنید .

دادن پارافین به اطفال نه تنها صلاح نیست بلکه خطرناك نیز هست، زیرا اگر مقداری از آن وارد ریه های طفل گردد، سینه پهلوی مزمن تولید میکند.

يبوست های دردناك سالهای نخستین کودکی باید فورا درمان شود

اگر طفل دو سه ساله ای اجابت مزاجش درد ناك باشد ، باید فورا بدرمان آن اقدام نمود والا طفل از شدت درد و ناراحتی بسیار متوحش و نگران خواهد شد بعلاوه از نظر روانی نیز درمان آن جنبه فوریت دارد. اگر بطبيب دسترسی ندارید و مجبورید این کسالت را خودتان معالجه کنید از داروی نسبتا سالمی که بطور تجارتی بفروش میرسد و عبارت از ترکیبی از باسیل اسیدوفیلا، روغن پارافین و شوکولات است مصرف کنید يك قاشق مرباخوری آن در هر شب کاملا از خشکی و سفتی مدفوع جلوگیری مینماید. این ترکیب مسهل نیست و مزاجی را که مدتها است يبوست دارد يك شبه نرم نمی کند. این دارو را باید برای مدت یکماه هر شب يك قاشق مرباخوری بعد از شام بطفل بدهید تا بطبيب دسترسی پیدا نمائید. اگر بعد از آن مدفوع قدری نرم شد ، باید آنرا بتدریج کم کرد، سه ربع قاشق مرباخوری برای سه شب ، بعد نصف قاشق و غیره تا دارو کاملا قطع شود. اگر یبوست مجددا عود کرد، باید دوباره درمان را برای مدت يك ماه شروع کنید.

یبوست روانی

يبوست مزاجی که دارای منشار روحی است، دو نوع است که غالبا بين يك تا دوسالگی شروع می شود.

نوع اول وقتی است که طفل بعلت اجابت مزاج دردناکی که دارد برای اجتناب از این درد و رنج ، از اجابت مزاج خودداری میکند و مرتبا در انجام آن تأخیر می نماید. اگر طفل باين علت اجابت مزاجش را یکی دو روز بتعویق بیاندازد ، طبیعتا مدفوع سفت تر میگردد بنابراین اجابت مزاج دردناکتر میشود و باین ترتیب دور و تسلسلی ایجاد میگردد.

نوع دوم وقتی است که مادر میخواهد طفل را برای مستراح و توالت رفتن تر بیت نماید و باین منظور باقدامات شدیدی متشبت میشود و چون طفلهم در مرحله رشد و تأمین استقلال روحی خود می باشد، در مقابل اقدامات مادر، با بتأخیر انداختن اجابت مزاج، مقاومت میکند و نتیجه آن طبیعتأ يبوست مزاج خواهد بود.

يبوست موقتی

یبوست موقتی در هنگام تب و ناخوشی زیاد دیده میشود. در قدیم، اطباء و اولیای اطفال معتقد بودند که یبوست مزاج مهمترین مسئله ایست که باید درمان شود و تا شکم مریض پاك نشود، بهبود کامل میسر نیست. حتی بسیاری از مردم معتقد بودند که علت اساسی ناخوشیها ، رودل و يبوست مزاج است، ولی ما امروز میدانیم که شخصی که تمام بدنش مریض است و کسالت دارد، معده و رودهایش نیز طبیعت ناخوش شده : تنبل میشود و نه فقط مزاجش ممکن است یبوست پیدا کند بلکه اشتها زائل میگردد و گاهی استفراغ نیز ظاهر میشود. این علائم ممکن است چند ساعت قبل از بروز علائم دیگر پیدا شود. طبيب ممکن است از نظر اصول کلی، مسهلی تجویز نماید ولی بهرحال مریض نباید در این مورد خیلی سخت گیری نماید.

اگر معالجه يك طفل ناخوش ، بدون حضور و وجود طبيب، برای شما الزامی است، از حیث، يبوست مزاجش بهیچوجه ناراحت و نگران نباشید . اگر طفل اشتهائی ندارد و چیزی نمیخورد ، طبیعتا در روده هایش چیزی نیست که خارج شود. اگر اطمینان دارید طفل فقط سرماخورده یا مرض عفونی (سرخك ، آبله مرغان وغيره) گرفته ومزاجش در ظرف سه روز اخیر کار نکرده است، می توان تنقیه اش کرد.

يبوست انقباضی

در این نوع بوست ، مدفوع بشکل گلوله های سفت و سختی شبیه پشگل خارج میشود و در اطفالی دیده میشود که با شیر گاو تغذیه می کنند، با مواد غذائی جامد در رژیم آنها وارد شده است . علت آن اینست که بعضی از قسمتهای روده ها دچار انقباض شدیدی گشته مقداری از مدفوع را در میان خود بمدت درازی نگاه میدارد و پس از آنکه آب آن جذب شد، بصورت گلوله های کوچکی در میآید علت و دلیل انقباض رودها در این حالت که فقط در نزد بعضی از اشخاص بوجود میاید، تاکنون شناخته نشده است . گاهی ممکن است بعلت ناراحتیهای عصبی باشد. درمان این نوع يبوست بسیار مشکل است. گاهی با تغییر رژیم غذائي ، يبوست برطرف میشود ولی غالبا بلانتیجه است. در کودکان ، این عارضه ، یعنی یبوست انقباضی ، ممکن است خود بخود بهبود یابد.