آیا استرس و اضطراب باعث افزایش فشارخون است؟

خیلی از افراد تصور اشتباهی از فشار خون بالا دارند. و به‌همین دلیل، تنها حدود نیمی از افراد مبتلا به فشارخون بالا، آن را تحت کنترل دارند. یکی از تصورات اشتباه این است که استرس و اضطراب موجب بالا رفتن فشار خون می‌شود. یک عامل دخیل بالقوه در این عقیده، نام پزشکی این اختلا است: یعنی hypertension یا فزون تنش، که باعث می‌شود خیلی‌ها آن را به‌صورت استرس احساسی بالا تصور کنند.
کلمه hypertension حدودا در سال ۱۸۹۵ کاربرد عمومی پیدا کرد و tension یا تنش، برمی‌گردد به انقباض فیزیکی ناشی از فشار زیاد خون پمپاژ شده در دیواره‌های سرخرگی که درحال سفت و سخت‌تر شدن هستند. مطالعات گوناگون نشان داده‌اند، علی‌رغم توضیحاتی که پزشکان ارائه می‌دهند، اما بسیاری ازافراد مبتلا به فشارخون بالا، همچنان این اختلال را به ناراحتی یا گرفتاری‌های احساسی ربط داده و فکر می‌کنند فشارخون‌شان همان‌وقتی که احساس استرس می‌کنند بالا می‌رود. برای همین بعضی از این اشخاص امیدوارند که تکنیک‌های کاهش استرس، فشار خون‌شان را تحت کنترل درآورد و مروجان چنین تکنیک‌هایی اغلب این ایده را تبلیغ می‌کنند.
استرس چگونه بر فشارخون تاثیر می‌گذارد؟
نامعقول نیست اگر فکر کنیم استرس می‌تواند موجب فشارخون بالا شود. گذشته از این‌ها، استرس و اضطراب جزو فاکتورهای روانشناسی و فیزیولوژیکی هستند که می‌توانند موقتا فشار خون را بالا ببرند. با این وجود، به‌طور طبیعی فشارخون در طول روز نوسان دارد و متغیر است و بعد از بالا رفتن، به رِنج معمولش برمی‌گردد.
ضمنا، استرس مزمن (مخصوصا اگر همراه با احساس عدم کنترل باشد) موجب ضعف در سلامتی و بویژه بیماری عروق کرونری می‌شود. برخی مطالعات نشان داده متدهای خاص کاهش استرس مانند مدیتیشن، می‌تواند دست‌کم برای مدتی، تا حدودی فشارخون را پایین بیاورد. با این‌حال، پژوهش‌ها متعدد این نتیجه را داده‌اند که به‌طور کلی، شواهد ترکیبی و ناهمجور بوده و هرگونه فایده مشاهده شده‌ای هم تا حدود زیادی در رنج متوسط است.
دلایل خوب فراوانی برای کاهش استرس زیاد و یا دست کم یادگرفتن چگونه غلبه کردن برآن وجود دارد. به‌غیراز عوارض جانبی روی بدن و روان، استرس می‌تواند رفتارهای ناسالم را تشدید کند، مانند سیگارکشیدن، پرخوری، و افراط در نوشیدن الکل که درکنار سایر عوامل می‌تواند بالابرنده فشارخون باشد. اما به نقل از نشریه CirculationT: اگر افراد فکر می‌کنند که مدیریت استرس برای درمان فشارخون بالای‌شان کافیست، جای نگرانی وجود دارد چون این طرز فکر می‌تواند حواس آنها را از درمان‌های موثر مانند اصلاح تغذیه، ورزش، کنترل وزن، و مدیتیشن پرت کند.
حرف آخر: اگر مبتلا به فشارخون هستید، سعی برای به‌کاربردن تکنیک‌های مدیریت استرس ضرری ندارد اما تنها کمکی فرعی است برای اثبات استراتژی‌های ضدفشارخون.