رشد ذهنی در نوزاد چگونه است؟

رشد ذهنی در نوزاد چگونه است؟

نوزاد شما با تعداد مشخصی سلول مغزی متولد می شود و با اینکه وزن مغز او بین تولد تا دوازده ماهگی دو برابر می شود تعداد سلول های آن افزایش پیدا نمی کند. این افزایش مربوط به رشد ارتباطات بین سلولهای مختلف مغزی است که در تفکر مورد استفاده قرار می گیرند. وقتی نوزاد یک تکه نان را میبیند، به سمت آن اشاره میکند، خود را به آن می رساند، آن را بر می دارد، به دهان برده، میجود و مزه آن را احساس کرده و می بلعد، در حقیقت هشت ارتباط مغزی ساخته است و همه آن ها را در حافظه خود ذخیره کرده است.

پیش بینی میزان هوش

با اینکه تعیین میزانی برای هوش طبیعی کار سختی است، بسیاری از کارشناسان رشد می توانند تعریفی از توالی و میزان رشد طبیعی ذهنی در کودک میانگین داشته باشند و از آن برای پیش بینی میزان هوش نوزاد استفاده کنند، اما به خاطر داشته باشید که نوزاد میانگین هرگز وجود ندارد و نباید انتظار مشاهده دقیق این معیارها را در فرزند خود داشته باشید و یا او را با دیگر کودکان همسالش مقایسه کنید.

تفاوت های زیادی در روند رشد کودکان مختلف وجود دارد و هیچ سن خاصی را نمی توان برای رسیدن کودک به نقاط مهم رشد او تعیین کرد. بیشتر کودکان دوره های رشد سریع و توقف رشد دارند. گاه به طور موقت رشد ذهنی کودک متوقف می شود و سپس به حد طبیعی می رسد. بعضی دیگر در دوران نوزادی رشد ذهنی سریعی دارند اما در سال های بعدی زندگی به حد میانگین می رسند.

رشد ذهنی

بعضی از کودکان نیز شروعی کند دارند و معمولا در دوران نوزادی از همسالان خود عقب تر هستند ولی در سال های بعدی به میزان عادی میرسند. تعداد بسیار کمی از کودکان کندی رشد مداومی دارند، پیش بینی وضعیت رشد بعضی از کودکان کار بسیار سختی است و تنها بعد از آزمایش های دقیق و کنترل مداوم می توان وضعیت آن ها را به شکل حدسی تعیین کرد. جمع بندی این گفته ها نشان میدهد که شما نباید سعی کنید هوش نوزاد خود را پیش بینی کنید مگر اینکه دلیل بسیار خوبی برای این کار داشته باشید.

اکثریت نوزادان در آینده به کودکانی کاملا طبیعی تبدیل می شوند. متاسفانه تعداد بسیار کمی به شدت در زمینه های مختلف رشد عقب مانده هستند و در صورتی که این عقب ماندگی مربوط به مشکلی جسمانی نباشد این کودکان از نظر آموزشی از همسالان خود عقب تر خواهند ماند.

در سه سال اول زندگی کودکی که دچار مشکل ذهنی است نشان میدهد که در مقایسه با همسالانش تمرکز و علاقه کمتری به محیط اطراف خود دارد. این نوزادان در بخش های مختلف رشد مانند کنترل سر، نشستن و گرفتن انگشتان پا تأخیر دارند و رفلکسهای نوزادی که بعد از سن خاصی در نوزادان طبیعی از بین می روند در آنها برای مدت طولانی تری ادامه پیدا می کنند.

نشانه های مشخصی از کندی رشد ذهنی کودکان وجود دارد اما تعیین تواناییهای کودکانی که رشد ذهنی سریع تری از همسالان خود دارند کار بسیار سختی است. یک کودک با هوش ممکن است سریع تر از دیگران به نقاط مهم رشد خود دست پیدا کند اما شاخص های واقعی از هوش بالای او اغلب مبهم و غیرقابل تشخیص می باشد: این کودکان طیف وسیعتری از رفتار را به نمایش می گذارند، بیشتر به محیط اطراف خود علاقه نشان میدهند و بیشتر از نوزاد میانگین به تبادل با محیط اطراف می پردازند.

مغز دختران

وقتی یک نوزاد دختر متولد می شود مغز او ویژگیهای جنس زنانه را دارد در حقیقت برای یک زن طراحی شده است. ساختار مغزی مسئول بسیاری از تفاوتهای رشد بین دختران و پسرها می باشد.

* در داخل رحم مادر، بخش قشری مغز با کورتکس که تعیین کننده هوش است در دخترها زودتر از پرها شکل میگیرد.

* نیمه چپ قشر مغز که تفکر را کنترل میکند در دخترها زودتر از پسرها تشکیل می شود.

* دیواره بینابینی که مغز را به بخشهای مختلف تقسیم می کند و لوب راست مغز را به لوب چپ ارتباط میدهد در دخترها رشد بهتری کرده است.

رشد ذهنی

* رشد اولیه سمت چپ مغز در دخترها نشان دهنده رشد بهتر مهارت های کلامی دخترها در مقایسه با پسران است.

* طرفین راست و چپ مغز در دخترها ارتباط بهتری با هم دارند و در نتیجه دختران مهارت خواندن بهتری در مقایسه با پسرها دارند. در فرآیند خواندن هر دو طرف مغز دخالت دارند.

* دخترها زودتر و بیشتر از پسرها ترس از جدایی را نشان می دهند زیرا ارتباطات مغزی آنها زودتر کامل می شود در نتیجه آنها سریع تر از پسرها توان انتقال پیام های مغزی را به دست می آورند و زودتر و درک می کنند در اطرافشان چه اتفاقاتی در جریان است.

نقش والدین

تعداد بسیار کمی از کودکان عقب افتاده هستند و به همان میزان تعداد بسیار کمی نیز استعدادهای بالا دارند. بنابراین احتمال این که فرزند شما جزو گروه کودکان دارای هوش طبیعی باشد بیش از دیگر ماد است. وظیفه والدین این است که توانایی های فرزندشان را بپذیرند و با آموزش دقیق به رشد توانایی های او کمک کنند.

ما معمولا ترجیح می دهیم به واژه کلی هوش کودک فکر کنیم تا اینکه بخواهیم استعدادهای اصلی او را مانند مهارت های کلامی یا مهارت های ریاضی دسته بندی نماییم اما باید به خاطر داشته باشد. که تواناییهای هنری و خلاقیت کودک نیز به همان اندازه با ارزش می باشد و نیاز به تغذیه درست آنها وجود دارد.

هرگز نباید کودک را وادار به انجام کاری کنید، او را همانطور که هست بپذیرید و فرصت های زیادی برای رشد استعدادهایش فراهم کنید، به او نشان بدهید که دوستش دارید و برای وجود او همانطورکه هست ارزش قائلند.

رشد ذهنی

تست هوش

سیستم های جدید تست هوش از سال ۱۹۰۵ و توسط دو فرانسوی ابداع شدند. در ابتدا آنها سعی داشتند نحوه عملکرد کودک در مدرسه را از پیش تعیین کنند و روی نحوه قضاوت ، درک مطلب و استدلال کودک تمرکز میکردند. تست های مدرن، هوش را توانایی پردازش اطلاعات میدانند و در نتیجه تستها به گونه ای طراحی شده اند که نحوه به دست آوردن مهارتهای تفکر و کاربرد آنها در زندگی روزمره را ارزیابی میکنند.

این تست ها محدود به مهارت هایی می شوند که در دوران مدرسه اهمیت دارند و هیچ توجهی به میزان خلاقیت یا استعداد هنری کودک ندارند. استفاده از نمره IQ برای پیش بینی میزان موفقیت کودک در آینده کار درستی نیست زیرا مهارت های تفکر با گذشت زمان رشد کرده و تقویت می شوند.

خلاقیت

همه کودکان به درجات مختلف دارای توانایی خلاقیت میباشند و پرورش این توانایی در دوران پیش دبستانی به اندازه آموزش اعداد و حروف اهمیت دارد. طیف وسیعی از مهارتهای گوناگون و رشد ذهنی وجود دارد که می توانید به وسیله آنها قدرت خلاقیت کودک را تحریک کنید. به اتفاقاتی که در اطراف او رخ میدهد اشاره کنید، طرح ها، رنگ ها، گل ها، حیوانات، بوها و همدردی با دیگران را به او نشان بدهید، با او درباره احساسات صحبت کنید و داستان های مختلف برایش بازگو نمایید و از او بپرسید «چه اتفاقی می افتد اگر…؟»

 لباس پوشیدن، نقاشی و رنگ آمیزی یا درست کردن اسباب بازی همگی فعالیت های عملی هستند که میتوانند به رشد تخیل و خلاقیت کودک کمک کنند.

مغز پسران

حتی در زمانی که جنین در داخل رحم مادر قرار دارد نیز مغز او برای یک زندگی مردانه برنامه ریزی می شود. تفاوتهای بین ساختار وعملکرد مغز دخترها و پسرها موجب تفاوت در روش رشد آن ها در طول سال های رشد می شود.

* مغز پسرها در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد سنگین تر و حجیم تر از مغز دختران است.

* وقتی سمت راست مغز آماده ارسال ارتباطات به سمت چپ است سلولهای مناسب هنوز برای این کار در مغز پسر به وجود نیامده است در نتیجه فیبرهای ارتباطی دوباره به سمت راست باز میگردند. . این کار موجب بیشتر شدن ارتباطات لوب راست مغز می شود به همین دلیل پسرها در مقایسه با دختران را درک بهتری از فضا و حجم دارند.

رشد ذهنی

* پسرها کمتر از دخترها ترس از جدایی دارند زیرا تا قبل از رشد کامل مغز انتقال پیام در مغز پسرها کندتر از مغز دختران انجام می شود. از حدود نه یا ده ماهگی آنها ترس خود را کنترل می کنند و برای این کار  از روش هایی مانند بازی با اسباب بازی ها یا چهاردست و پا رفتن برای کند و کاو چیزی استفاده می کنند تا ذهنشان به موضوع دیگری منحرف شود. این شکل از رفتار در دوران بزرگسالی نیز دیده می شود.