چگونه به کودکی که دچار شوک شده کمک کنیم؟

چگونه به کودکی که دچار شوک شده کمک کنیم؟

با اینکه به نظر میرسد شوک یک واکنش احساسی به موقعیت اضطراب آور است اما در مفهوم پزشکی شوک به معنای سقوط ناگهانی فشارخون و در نتیجه عدم رسیدن خون کافی به بافتهای بدن می باشد. اگر به سرعت به این مسئله رسیدگی نشود دستگاه های حیاتی بدن قادر به فعالیت نبوده و کودک زنده نخواهد ماند. ترس و درد شوک را تشدید میکنند و معمولا در هر حادثه ای یکی از این دو حضور دارند.

نشانه ها

 در ابتدا بدن با ترشح مقدار زیادی از آدرنالین واکنش نشان می دهد. ترشح آدرنالین موجب افزایش سریع ضربان قلب، رنگ پریدگی ، پوست خاکستری رنگ به خصوص در اطراف لب ها، تعریق و خنکی بدن می شود.

قبل از حالت شوک ممکن است کودک احساس تشنگی یا بی حالی کند و یا شاید استفراغ کند. ممکن است احساس ضعف و سرگیجه داشته باشد و تنفسش سریع و سطحی شود و ضربان قلب او سریع و نامنظم بشود. زمانی که شوک رخ می دهد جریان خون سطحی بدن به سمت عروق عمقی ترکشانده می شود و تأمین اکسیژن مغز ضعیف می شود.

 در موارد شدید هنگامی که اکسیژن مغز به شدت کاهش پیدا کند کودک دچار بی قراری و اضطراب می شود و ممکن است مرتبا خمیازه بکشد یا به دنبال هوای تازه باشد. شوک در نهایت موجب بیهوشی شدن کودک می شود و می تواند به توقف کار قلب بیانجامد.

چه باید کرد

 اگر فکر می کنید فرزندتان دچار شوک شده باید هرچه سریع تر به اورژانس تلفن بزنید. اگر او مقدار زیادی از خون خود را از دست داده است سعی کنید خونریزی را متوقف کنید و بعد به سوختگی یا هر عامل آشکار دیگری که موجب بروز شوک شده است رسیدگی کنید.

تا جایی که می توانید کمتر او را حرکت بدهید. او را در حالتی بخوابانید که چند بالش زیر پاهایش قرار گرفته باشد و پاها از سطح سینه بالاتر قرار بگیرند. این کار بازگشت خون به قلب را تسهیل می کند. هر بند یا قلابی که دور گردن ، سینه و کمر او بسته شده باز کنید و سرش را به یک طرف بگردانید تا در صورت بروز استفراغ مواد آن وارد مجاری تفسی کودک نشود.

 فرزند شما ممکن است به شدت مضطرب شده باشد بنابراین باید در کنار او مانده ، به او اطمینان خاطر بدهید و با او صحبت کنید. ترس و درد دو عامل تشدید کننده شوک می باشند به همین دلیل باید کودک را در حد امکان راحت و خونسرد نگه دارید.

توجه داشته باشید که به اندازه کافی و نه بیش از حد، گرم نگه داشته شود. یک پتو روی او و یکی دور سر و گردنش می تواند او را گرم نگه دارد.( در کودکان کوچک باید  پتو دورتا دورشان پیچیده شود) اگر کودک به دلیل جراحتی دچار شوک شده باشد ممکن است با رساندن او به بیمارستان نیاز به جراحی پیدا کند. به همین خاطر نباید به او خوراکی با نوشیدنی بدهید. اگر تشنه است لبهایش را با کمی آب خیس کنید. تنفس و ضربان قلب او را زیر نظر داشته باشید و آماده باشید تا درصورت لزوم عملیات احیای قلب و تنفس را انجام بدهید.

دلایل بروز شوک

دو دلیل اصلی برای بروز شوک وجود دارد: سقوط ناگهانی فشارخون به دلیل فلج اعصاب مانند شوک الکتریکی (برق گرفتگی) و یا در اثر کاهش خون یا مایعات بدن ، مانند سوختگی های شدید.

حادثه ممکن است موجب بروز خونریزی داخلی یا خارجی شود. در نتیجه حجم خون در حال گردش در بدن کاهش پیدا می کند. کم آبی شدید درمان نشده نیز می تواند منجر به بروز شوک شود به خصوص در مواقعی که کودک دچار تب ، استفراغ یا اسهال باشد و مایعات از دست رفته بدن جایگزین نشده باشد. اگر کودک دچار یک واکنش شدید آلرژیک شود برای مثال به نیش زنبور یا حشره ، ماده غذایی یا یک دارو حساسیت پیدا کند فشارخون او به سرعت کاهش پیدا می کند.

مواد آلرژن موجب اتساع عروق خونی ، تورم بافتها و انقباض مجاری تنفسی می شوند. نرسیدن اکسیژن کافی به بافت ها کودک را در معرض خطر خفگی قرار می دهد. این حالت به نام شوک آنافیلاکتیک خوانده می شود دیگر دلایل شوک شامل پریتونیت(تورم جدار داخلی شکم)، آسیب به ستون مهرهها و برخی انواع مسمومیت می باشد.