نکاتی در مورد سلامتی نوزادان تازه متولد شده که هر مادری باید بداند

نکاتی در مورد سلامتی نوزادان تازه متولد شده که هر مادری باید بداند

بسته به اینکه نوزاد در بیمارستان یا در خانه متولد شده باشد پزشک یا ماما تا زمانی که تنفس نوزاد به شکل منظمی برقرار شود تمام توجه خود را روی او متمرکز خواهد کرد. هر مشکل عمده ای باید ظرف چند دقیقه اول شناسایی شود تا مراقبت های ویژه مورد نیاز از همان ابتدا آغاز شود. فورا بعد از زایمان پزشک یا ماما معیارهای آپگار نوزاد را کنترل می نمایند و آزمایش های مختصری را برای تعیین سلامت جسمانی عمومی نوزاد انجام می دهند. این آزمایشی ها که توسط دکتر ویرجینیا آپگار طرح ریزی گردید نشان می دهد که آیا نوزاد به توجه ویژه فوری نیاز دارد یا نه؟ پزشک یا ماما سپس وضعیت عمومی نوزاد را مورد ارزیابی قرار می دهند. معاینه هایی که توسط پزشک انجام می شود شامل موارد زیر خواهد بود:

* اطمینان از اینکه حالات چهره و اندازه ها و تناسبات اندام ها و بدن در حالت طبیعی قرار دارند.

* معاینه پشت نوزاد برای اطمینان از طبیعی بودن آن و عدم وجود مشکلاتی مانند اسپینا بیفیدا.

* آزمایش مقعد، پاها، انگشتان دست ها و پاها

* کنترل تعداد عروق خونی موجود در بند ناف. به طور معمول بند ناف دو شریان و یک ورید دارد.

* وزن کردن نوزاد

* اندازه گیری دور سر و قد نوزاد

* کنترل دمای بدن نوزاد و در صورت نیاز گرم کردن او.

این آزمایش های اولیه در کمتر از یک دقیقه توسط پزشک یا مامای با تجربه انجام می شود. پس از انجام این آزمایش ها می توانید از سلامت و طبیعی بودن نوزاد خود احساس ارامش کنید.

– روز دوم

زمانی که آزمایش های اولیه انجام شدند و شما و همسرتان هر قدر که خواستید نوزاد را در اغوش گرفتید، نوزاد به خوبی درون پارچه ای پیچیده می شود و درون گهواره اش قرار می گیرد تا گرم بماند. بیست و چهار ساعت بعد نوزاد تحت معاینه های کاملی قرار می گیرد تا از وضعیت مناسب او اطمینان حاصل شود. این آزمایش ها تحت شرایطی انجام می شود که نوزاد کاملا گرم و راحت باشد. از کارکنان بیمارستان بپرسید که این معاینات چه زمانی انجام می شوند تا خودتان نیز در آنجا حضور داشته باشید. در این صورت فرصت آن را خواهید داشت تا سؤالات خود را از پزشک بپرسید و درباره نگرانی هایتان با او صحبت کنید.

برای انجام معاینات نوزاد روی سطحی صاف با نور کافی در ارتفاعی مناسب برای پزشک که ممکن است نشسته باشد قرار داده می شود. اگر امکان حرکت ندارید می توانید درخواست کنید معاینات در کنار تخت شما انجام شوند. اما اگر به هر دلیل در کنار نوزاد نبودید باید نتایج معاینات را به طور کامل دریافت کنید. معمولا پزشک معاینات را از بالای سر شروع می کند و به سمت انگشتان پا پیش می رود.

معیار آپگار

بلافاصله بعد از تولد نوزاد پنج معاینه مختصر برای ارزیابی سلامت او انجام می شود.

برای هر شکل از معاینات نوزاد می تواند امتیاز صفر، یک یا دو بگیرد. اگر امتیاز او در مجموع بیشتر از هفت باشد او در وضعیت خوبی است. اگر امتیاز او کمتر از چهار باشد نیاز به کمک دارد و باید مراحل احیای قلبی کوتاه تنفسی برای او انجام شود. بیشتر نوزادانی که در معاینات بدو تولد امتیاز کمی می گیرند در معاینات پنج دقیقه بعد امتیاز بالاتری می گیرند. این معاینات عبارتند از:

رنگ: پوست صورتی رنگ نشان می دهد که ریه هایش به خوبی کار می کنند.

ضربان قلب: این شاخص می تواند دفعات و قدرت ضربان های قلب را نشان دهد.

حالات چهره: حالات چهره و واکنش های صورت نشان می دهد که او تا چه اندازه هشیار است.

فعالیت : این شاخصه میزان سلامت و حجم عضلات نوزاد را نشان می دهد.

تنفس: تنفس نوزاد نشان دهنده سلامت ریه های نوزاد است.

سر و گردن:

پزشک استخوان های جمجمه و فونتانل های نوزاد را مورد معاینه قرار می دهد و هر گونه بد شکلی سر را که در هنگام عبور از کانال زایمانی ایجاد شده است بررسی می کند. پزشک چشم ها، گوش ها و بینی را مورد بررسی قرار می دهد و دهان نوزاد را نیز برای هرگونه ناهنجاری مانند کام شکری و یا وجود دندان مورد معاینه قرار می دهد. به ندرت نوزادان در دهانشان دندان دارند. اگر این دندان لق باشد یا اینکه در زاویه نامناسبی رشد کرده باشد بیرون کشیده می شود تا احتمال افتادن و رفتن دندان به مجاری تنفسی برطرف شود. پزشک همچنین گردن نوزاد را از نظر وجود کیست یا هر گونه تورمی مورد معاینه قرار می دهد.

سینه و قلب:

قلب و ریه ها به وسیله استتوسکوپ (گوشی پزشکی) معاینه می شوند. ریه ها باید باز شده باشند و به شکل طبیعی کار کنند. بعد از تولد بار کاری قلب نوزاد به شدت افزایش پیدا می کند. این مسئله می تواند موجب بروز سوفل های قلبی (صدای پچ پیچ مانندی که پزشک با گوشی می شنود) شود. اغلب سوفل ها به زودی از بین می روند. در صورتی که سوفل قلبی در نوزاد شنیده شود در معاینات بعدی او نیز این مسئله بررسی می شود.

دست ها:

پزشک دست های نوزاد را از نظر وجود ضربان و طبیعی بودن حرکات و قدرت آنها مورد معاینه قرار می دهد. او همچنین انگشتان و چین های کف دست نوزاد را کنترل خواهد کرد. تقریبا همه نوزادان دو چین بزرگ در کف دست خود دارند و اگر فقط یک چین روی کف دست نوزاد دیده شود پزشک به دنبال دیگر ناهنجاری ها در نوزاد معاینات را ادامه می دهد.

شکم و اندام های تناسلی:

پزشک دست خود را به آرامی روی شکم نوزاد فشار می دهد تا اندازه و شکل کبد و طحال نوزاد را کنترل کند. در نوزادان کبد و طحال هر دو اندکی بزرگ می باشند. پزشک بیضه های نوزادان پسر را مورد معاینه قرار می دهد تا از نزول آنها در کیسه بیضه اطمینان پیدا کند و لب های فرج را در نوزاد دختر کنترل می کند تا به هم چسبیده نباشند و اندازه کلیتوریس طبیعی باشد. پزشک انتهای ستون مهره ها و مقعد را از نظر وجود ناهنجاری های مادرزادی مورد معاینه قرار خواهد داد.

مفاصل لگن و پاها:

پزشک هر دو ران نوزاد را محکم در دست می گیرد و هر پا را حرکت می دهد تا بیرون بودن احتمالی سر مفصل ران یا قرار گیری نامناسب آن تشخیص داده شود. این مشکل در دررفتگی مادر زادی مفصل لگن دیده می شود. انجام معاینات لگن درد ندارند اما ممکن است نوزاد با حرکت دادن پا هایش به گریه بیفتد. پزشک پاهای نوزاد را مورد بررسی قرار خواهد داد تا از یکسان بودن اندازه دو پا و طول آنها اطمینان پیدا کند. در صورتی که قوزک پا هنوز مثل زمانی که کودک در رحم بود به سمت داخل خم باشد ممکن است نوزاد مشکل پاچنبری داشته باشد. این وضعیت با استفاده از یک قالب مناسب بهبود خواهد یافت.

اعصاب و عضلات:

پزشک دست ها و پاهای نوزاد را حرکات مختلفی می دهد تا از سختی یا شلی غیرطبیعی آنها اطلاع پیدا کند. این معاینه سلامت اعصاب و عضلات نوزاد را نشان می دهد. با معاینه های مختلف پزشک از وجود رفلکس های طبیعی در نوزاد مانند رفلکس در مشت گرفتن، راه رفتن و رفلکس مورو در او اطمینان پیدا می کند وی همچنین کنترل سر را در نوزاد مورد بررسی قرار خواهد داد.

زردی نوزادان

زردی یک بیماری نیست و در مورد اکثریت نوزادان خطرناک نیست.

زردی معمولا در حدود سه روزگی نوزاد بروز می کند. دلیل بروز زردی تجزیه گلبول های قرمز خون نوزاد اندکی پس از تولد است. تجزیه گلبول های قرمز موجب ایجاد رنگدانه ای به نام بیلی روبین در خون می شود که موجب زردی رنگ پوست نوزاد خواهد شد.

کبد نوزاد تا حدود یک هفتگی توانایی تجزیه بیلی روبین تولید شده را ندارد و در نتیجه زردی در او بروز می کند. در بیشتر نوزادان زردی نیازی به درمان ندارد و به خودی خود در حدود یک هفتگی برطرف می شود. سطح بیلی روبین را می توان با آزمایش خون مشخص کرد. بعضی از نوزادان نیاز به درمان پیدا می کنند و معمولا به روش نور درمانی (فتوتراپی) درمان می شوند.

ناسازگاری RH (ناسازگاری بین RH خون مادر و نوزاد و معمولا بین مادران RH منفی و نوزاد RH مثبت) امروزه به یکی از دلایل نادر بروز زردی در نوزادان تبدیل شده است زیرا قبل از تولد نوزاد تشخیص داده شده و درمان می شود. از دیگر دلایل زردی که شیوع کمتری دارد هپاتیت و آترزی مجاری صفراوی می باشد که در آن مجاری صفراوی به درستی تشکیل نشده اند.