مشکلات خاص رفتاری در کودکان

مشکلات خاص رفتاری در کودکان

این مقاله درباره به مشکل خاص بحث می کند که مخصوصاً والدین را آشفته و نگران می کنند. چگونه با کودکی که به نظر می رسد از آزار دادن حیوانات لذت می برد، برخورد می کنید؟ اگر کودکتان اسباب بازی دوستش را گرفت، آیا به این معنی است که سرنوشت تعیین کرده دزد باشد؟ اگر مجذوب کبریت است، آیا یک آتش افروز خواهد شد؟

اغلب این رفتارها درست مثل رفتارهای دیگری که ما در این کتاب ذکر کردیم قابل کنترل هستند. اما بعضی دیگر، مثل از عمد آتش راه انداختن یا زجر دادن حیوانات، می توانند مشکلات عاطفی جدی باشند که باید از یک متخصصی کمک بگیرید. این فصل درباره راه حل های مربوط به مشکلات غیرعادی بحث می کند که والدین می توانند آنها را مدیریت نمایند و اطلاعات اساسی برای یافتن کمک و تخصصی در صورت نیاز به شما آرایه می دهد.

دزدی

مهم نیست این مورد چقدر کوچک و کم اهمیت باشد یا چقدر خوب به یاد می آورند که کار مشابهی را انجام می دهند. اکثر والدین وقتی می بینند کودکشان چیزی که متعلق به او نیست را می دزدد، به شدت هراسان می شوند و به سرعت ملاقات در زندان شهر را در آینده آنها به تصویر می کشند. بهترین روش، استفاده از مراحل خاصی برای آموزش درستکاری و صداقت و اصلاح رفتار خلاف است. نسبت به دزدی بیش از حد واکنش نشان ندهید یا سطحی از کنار آن نگذرید. آن را به اسم قرضی تلقی کردن درست به اندازه دزد خطاب کردن کودک، بد است.

مالکیت را بیاموزید.

بچه های کوچک خودمحور و دارای قلمرو هستند. اگر کسی جرأت کند و یکی از دارایی بردارد، نه تنها جیغ می کشد: «مال منه» بلکه “قلمرو ” آنها اغلب تا اشیایی گسترش می یابد که آنها می خواهند و همچنین از قبل داشته اند. بسیاری از والدین شرمسار و خجالت زده می شوند وقتی قوطی آب نبات در جایگاه تصفیه حساب کشف می شود یا اسباب بازی یکی از دوستان در جیب کودکشان پیدا می شود.

• در مورد خرید توضیح دهید. اجازه دهید کودک بداند شما برای هر چیزی که در خانه دارید پول پرداخت کرده اید. در مورد هدیه گرفتن با او صحبت کنید. وقتی به فروشگاه می روید، به کودک نشان دهید چگونه به خاطر اشیایی که برداشته، پول پرداخت می کنید. وقتی آنقدر بزرگ شد که پول توجیبی دریافت کند یا به خاطر کارهایی که انجام می دهد پول دریافت کند، به او بیاموزید به ارزشی وسایل احترام بگذارد. به او اجازه دهید تا برای خودش چیزهایی بخرد یا او را تشویق کنید که برای خرید کادو پول پس انداز کند.
• معنی مالکیت را آموزش دهید. بازی انجام دهید که به کودک کمک کند، تشخیص دهند چه چیزی مال اوست یا نیست. اجازه دهید در کل خانه حرکت کند و با نشان دادن آنچه متعلق به اوست، آنها را مطالبه کند. وسایل او را برچسب گذاری کنید و نشان دهید همه افراد خانواده وسیله های شخصی خودشان را دارند که بدون اجازه برداشته و استفاده نمی شوند. قرض گرفتن و سپس دادن وسایل را نقش بازی کنید.
• در مورد کارهای کودک صحبت کنید. اگر بچه کوچکی، چیزی برداشت که متعلق به او نیست، با او صحبت کنید و بگویید اگر کس دیگری وسایل او را بردارد، چه احساسی خواهد داشت. از او بخواهید که آن را بازگرداند، اما چون عذرخواهی برای هر کودکی سخت است، انتظار نداشته باشید در همان ابتدا عذرخواهی کند. برای او توضیح دهید که گفتن؛ «متاسفم»، دفعه بعد الزامی است. به او بیاموزید وقتی چیزی دید که می خواهد، باید ابتدا از شما یا شخص دیگری سوال کند که آیا می تواند آن را بردارد. اگر در پذیرفتن پاسخ «نه» مشکل دارد.
• عذرخواهی کردن را تمرین کنید. عذرخواهی آسان به ذهن کودکان نوپا (یا حتی کودکان بزرگتر) نمی آید، هر زمان ایجاب کرد خودتان این مهارت را تمرین کنید و برای تمرین با کودکتان نقش بازی کنید. اگر کودک همچنان اشیایی را برداشت که متعلق به افراد دیگر است، اصرار کنید که حالا او باید آن را برگرداند و عذرخواهی کند.

به کودک کنترل غریزه و وسوسه را بیاموزید.

تمام کودکان باید بیاموزند غریزه های خود را کنترل کنند تا هر چیزی که می خواهند را بر ندارند. وقتی با کودک خود به صف تسویه حساب سوپرمارکت می رسید، تمام وسایل نزدیک را نشان دهید. به کودک بگویید آنها متعلق به او نیستند و نباید به آنها دست بزند. وقتی به آنها دست نزد، دقت کنید که کنترل او را تشویق و تمجید نمایید. شما می توانید خودداری او را تقویت کنید، به این ترتیب که اجازه دهید تا چیزی انتخاب کند و بخرد.

عمل را نامگذاری کنید و بگویید که چیست.

وقتی کودکان چیزی را برداشت که متعلق به او نیست، به سرعت با او برخورد کنید. درست به محض اینکه فرصت پیدا کردید به طور خصوصی با او حرف بزنید. به او بگویید باید آن وسیله را به مالک اصلی بازگرداند. به بچه بزرگتری که به وضوح تفاوت بین مالکیت و برداشتن چیزی که متعلق به او نیست را می داند، باید گفت که او دزدی می کند. از او نپرسید آیا وسیله ای که در جیبش یافته اید را دزدیده است. به محض اینکه عمل دزدی را کشف کردید نپرسید چرا. اما با لحنی آرام و در عین حال جدی، فقط بگویید: «تو آن را دزدیده ای»، مهم است در این شرایط خصومت آمیز یا اهانت کننده نباشید، بلکه با آرامش و خونسردی صحبت کنید. بدون تلقین این احساسی که او بچه بدی است، این عمل اشتباه می باشد.

از پیامدهای منفی استفاده کنید.

داد و بیداد، تهمت زدن و سخنرانی های بلند بالا، هیچکدام روش های درست برای این رفتار نیستند. برای اینکه کودک بیاموزد دزدی یک جرم و خطای جسدی است، از پیامدهای حقیقی استفاده کنید.

• عمل را خنثی کنید. از کودک بزرگتر بپرسید که فکر می کند برای جبران این کار باید چه کار کند. پیشنهادات خود را بگویید و با هم به توافق برسید، سپس با هم به صحنه جرم بازگردید. حداقل، کودک باید با شخصی که از او چیزی دزدیده است روبرو شود، حتی اگر کلمه ای به زبان نیاورد. در صورت امکان، او باید عذرخواهی هم بکند.
• یک پیامد طبیعی بیفزایید. برای ایجاد تأثیر همیشگی و دایم، باید از عواقب طبیعی استفاده کرد. بچه بزرگتر باید کارهای بیشتری انجام دهد تا پول یا وسیله دزدیده شده را بپردازد، حتی اگر بازگردانده شده باشد. کودکی که از فروشگاه آب نبات چوبی برداشت، برای یک مدت زمان منطقی از خوردن شیرینی باید محروم شود (برای بچه کم سن چند روز و برای بچه های بزرگتر یک هفته). اگر اسباب بازی خواهر، برادر و یا دوستش را برداشت، می تواند از پول خود استفاده کند و یکی دیگر برای او بخرد یا یکی از اسباب بازی های خودش را از دست می دهد تا جبران آسیب عاطفی او را بکند. شاید بتواند برای کسی که ضرر دیده خدماتی بکند، مثل پسر بچه ای که وقتی از میز معلم پول دزدید و مجبور شد برای یک هفته تخته سیاه را بشوید و خاک تخته پاک کن ها را تمیز کند.

به رفتار درست و صادق پاداش دهید.

به همان اندازه و یا حتی بیشتر اهمیت دارد که صداقت و درستی را تقویت کنید، وقتی که دوباره بازگردانده شد. کودک را به خاطر اینکه آب نبات چوبی گذشته را به یاد آورد و به چیزی دست نزد، تشویق کنید. از کودک نوپایی که وسایل گمشده را پیدا می کند و به افراد دیگر بازمی گرداند، حمایت کنید. به موارد درون روزنامه یا داستان های تلویزیون اشاره کنید که نشان دهنده صداقت و درستی هستند. اگر کودک قبلاً از اعضای خانواده پول یا وسایل دیگر برداشته است، پولتان یا وسیله های محرک دیگر را پنهان نکنید. عادی رفتار کنید و وقتی قابلیت اعتماد دوباره خود را نشان داد، با عشق و علاقه این صداقت او را تشویق کنید.

نظارت کنید.

دزدیدن اغلب وقتی رخ می دهد که کودکان نظارت نمی شوند و یا تحت فشار همسالان خود قرار می گیرند. راه حل این است که فعالیت های کودکان را نظارت کنید.

• مسئولیت را با دیگران تقیسم کنید. با والدین دیگر همراه شوید و دقت کنید که کودکان تنها نمانند. برای مثال قبل از اینکه اتوبوس مدرسه بیاد، شما مجبورید سرکار بروید، ترتیبی دهید تا کودک در هنگام صبح با یکی از همسایه ها همراه شود، شاید یکی از والدین بتواند کودک همسایه را هنگام صبح نگه دارد، در حالی که دیگری این کار را بعدازظهر و بعد از مدرسه انجام می دهد. اگر سرقت یک کار گروهی شده است، با والدین کودکان دیگری که در این کار دست دارند، صحبت کنید. یک گروه والدین موافقت کردند که کودکشان را از بازی کردن در خارج خانه به مدت یک هفته منع کنند. سپس به آنها اجازه داده شد تا دوباره با هم به طور «آزمایشی» بازی کنند. وقتی مشکلات بیشتری رخ نداد، به آنها اجازه داده می شود تا به طور منظم بازی کنند. با این آگاهی که اگر هر یک از پسرها دوباره دزدی کرد، تمام کودکان امتیاز بازی با هم را برای چند هفته از دست خواهند داد. همچنین والدین به کودکان کمک کردند تا یک تیم فوتبال تشکیل دهند و مربی آن یک نوجوان بود، که نقش نظارتی نیز داشت.
• کودک را در برنامه بعد از مدرسه ثبت نام کنید. بسیاری از سیستم های مدرسه، این قبیل برنامه ها را آغاز کردهاند. بنابراین، وجود آنها را چک کنید. علاوه بر نظارت، کودک شما سرگرمی خواهد داشت و در کنار آن مهارت های جدید فرا می گیرد.
• کودکی که مادر شاغل دارد را کنترل کنید. اگر کودک، قبل از شما به منزل می آید، بسته محض اینکه به خانه رسید با او تماس بگیرید و سپس به طور تصادفی بگذارید بداند شما مراقبش هستید و او را چک خواهید کرد (اما نه مثل یک پلیس، بلکه به عنوان یک فرد نگران و غمخوارا)، شماره تلفن خود و همچنین شماره تلفن های امنیتی دیگر را برای او بگذارید. قبل از اینکه خانه را ترک کنید، به او بگویید چگونه وقت خود را سپری کند. انتظارات صریح و منطقی (تکالیف خانه، میان وعده، تلویزیون، کارهای روزانه و غیره) از او داشته باشید، وقتی به خانه بازگشتید به او سر بزنید و به خاطر دنبال کردن برنامه اش او را تشویق کنید.

آتش افروزی.

آتش افروزی یک رفتار نادر برای کودک است، اما وقتی رخ می دهد نتایج مخرب است. اکثر آتش افروزان، پسران حدود شش و هفت سال هستند اما هر دو جنسی و یا حتی تمام سنین می توانند گناهکار باشند. معمولاً بازی با آتش فقط یکبار رخ می دهد، با واکنش قاطع والدین و توضیح احتمالات می توان از موارد دیگر جلوگیری کرد. اما گاهی کودکان در آتش افروزی اصرار می کنند و این می تواند علامت یک مشکل عاطفی جدی باشد.

موارد متعددی وجود دارند که شما می توانید آنها را بکار ببرید تا از آتش افروزی جلوگیری و بران غلبه کنید.

ایمنی و آگاهی از آتش.

اجازه دهید کودک اهمیت قدرت آتش را بداند.

• روش های ایمنی از آتش را آموزش دهید. حتی اگر کودک شما هرگز آتشی نیفروخته باشد یا با کبریت بازی نکند، شما باید ایمنی از آتش را به او بیاموزید. برایش توضیح دهید چه اتفاقی می افتد اگر در یک مکان آتش سوزی شود. به او اجازه دهید که مشاهده کند و کمک کنید روی آتش در هوای باز آب بریزد. هرگز کبریت یا فندک را در جایی نگذارید که او بتواند راحت پیدا کند و وسوسه شود از آنها استفاده کند. به خاطر اینکه کبریت یا فندک گم شده را برای شما آورده او را تشویق کنید و به او پاداش بدهید. اگر سیگار می کشید، به او نشان دهید چقدر با دقت سیگارتان را روشن می کنید. از یک ایستگاه آتش نشانی بازدید کنید. تمرینات آتش نشانی را در خانه انجام دهید تا برنامه های فرار درست را آموزش دهید. هدف شما آموزش جنبه های سالم آتش است.
• نسبت به بازی با آتش، بطور مناسب واکنش نشان دهید. اگر کودک با کبریت بازی می کند به خصوص به نظر می رسد از آن لذت می برد یا اگر بطور تصادفی آتش افروخت، به او نشان دهید که عصبانی هستید و در عین حال نسبت به اتفاقی که ممکن است بیفتد ترسیده اید. شاید او فقط دانشمند بازی می کند، اما باید بداند تجربه کوچک او می تواند باعث شود پرده ها و سپس دیوارها آتش بگیرند. به او بگویید ممکن است کل خانه در آتش بسوزد و ویران شود و هر که در خانه است بسوزد یا کشته شود. تصاویری از آتش سوزی های جدی و قربانیان سوخته را به او نشان دهید.

نظارت و اقدامات احتیاطی را افزایش دهید.

اگر آتشی افروخته شد، به سرعت سطح کنترل و نظارت برای آن کودک را افزایش دهید، به ویژه بعد از مدرسه و در تعطیلات پایان هفته. اگر نمی توانید خودتان در خانه حضور داشته باشید. کودک را در برنامه بعد از مدرسه ثبت نام کنید و یا کسی را استخدام کنید تا وقتی شما در خانه نیستید، کنار او باشد. از دست کبریت ها و آتش زنه ها خود را خلاص کنید و یا آنها را در جایی بگذارید و درش را قفل کنید.

برخورد با میل آتش روشن کردن.

بعضی از کودکان وارد مراحلی می شوند که آتش آنها را مجذوب خود می کند، و هیچ نوع نظارت یا تنبیهی این علاقه را از بین نمی برد. بنابراین، به آنها آموزش دهید چگونه با ایمنی اتش روشن کنند. تجربیات دود رفتن و اکتشاف به آنها فرصت هایی برای روشن کردن آتش و لذت بردن از آن می دهد و به طور همزمان، حسی احترام را در آنها القا می کند.

• قوانین آتش را آموزش دهید. به کودک بیاموزید چگونه به روش ایمن، کبریت را روشن کند. در مورد فرصت های مناسب جهت روشن کردن کبریت صحبت کنید و توضیح دهید که از آن فقط با نظارت می تواند استفاده کند. به او اجازه دهید تا در حضور شما در شومینه آتش روشن کند یا برای روی میز شمع روشن نماید. به خاطر توجه کردن به قوانین در مورد روشن نکردن کبریت در هر زمان دیگر او را تشویق کنید.
• علاقه کودک را اشباع کنید. در موارد شدید، بعضی کودکان علاقه به آتش را با روشن کردن مکرر کبریت برای یک ساعت و یا بیشتر در یک زمان و در جلسات تمرینی کاملاً تحت نظارت ظرف چند روز از دست می دهند. البته این کار باید با مراقبت شدید صورت گیرد. نکته مهم: اگر از این روش استفاده می کنید و متوجه شدید کودک حتی نسبت به آتش ذهنش بیشتر مشغول شد، این آزمایش را متوقف کنید و به سرعت به دنبال کمک متخصصی باشید.

آزمون رفتار ایمن.

در اکثر شرایط، امتحان کردن کودک توصیه نمی شود. با این وجود، شما باید مطمئن شوید که کودک قوانین آتش را می داند. یک بسته کبریت را با مرطوب کردن بی اثر و خنثی کنید، سپس آنها را در جایی بگذارید که کودک به آسانی آن را پیدا کند. آگاه باشید! اگر کودک کبریت را فوراً برای شما نیاورد و یا سعی کرد آنها را روشن کند، او را توبیخ کنید و پیامدهای منفی را در مورد او بکار ببرید. اما اگر آنها را برای شما آورد، او را تشویق کنید و به او پاداش بدهید. دقت کنید رفتارهای دیگر ایمنی آتش را نیز در او تقویت کنید، مثل: در فاصله ایمن نسبت به شومینه ایستادن و خاموش کردن .

در صورت لزوم از یک متخصص کمک بگیرید

اگر کودک شما از روی عمد مواد را می سوزاند یا آتش می افروزد و به نظر می رسد که از آن لذت می برد، بهتر است یک درمانگر او را معاینه و ارزیابی کند و شاید نیاز به درمان باشد.

آسیب رساندن به حیوانات.

همه کودکان گاهی (به خاطر آزمایش یا عدم آگاهی) نسبت به حیوانات خشن رفتار می کنند بعضی از کودکان بطور کلی، تابع امیال غریزی فعال یا بسیار خشن هستند و یا نسبت به مسخره شدن دعوا گرفتن اختیار خود را از دست می دهند. بعضی از آنها آنقدر کم سن و سال هستند که تاثیرات عملکردشان را درک تمی کنند. در حالی که بقیه تحت تاثیر قرار می گیرند و می خواهند سرسختی خود را در یک گروه نشان دهند. اگرچه وقتی تنها هستند، هرگز به حیوانات آسیب نمی رسانند. اطلاعات، آموزشی، نظارت، موارد جلوگیری از این رفتار زیانبار غیرعمدی است. اما اگر این سوءرفتار عمدی یا مشکوک باشد از قصد است، بنابراین تا حد امکان خیلی فوری باید از یک متخصصی کمک بگیرید. این رفتار بیانگر مشکل عاطفی جدی است.

برای جلوگیری یا غلبه بر عملکردهای غیرعمدی، مراحل زیر را امتحان کنید:

بازی های مناسب با حیوانات را آموزش دهید

راه درست رفتار با حیوان خانگی را به کودک بیاموزید.

• به کودک بیاموزید چگونه مواظب حیوان خانگی باشد. بطور خاصی به او بیاموزید باید با حیوان چه کار بکند و چه کار نکند. به او نشان دهید چگونه آن را کنترل کند و اگر حیوان روی او پرید یا او را چنگ زد، چگونه رفتار نماید. به بچه کوچک نباید گفت که خودش حیوان را تربیت کند، بلکه وقتی نتوانست آن را کنترل کند نزد شما بیاید.
• به کودک بیاموزید چگونه با حیوان اهلی بازی کند. به کودک بگویید وقتی آرام و مهربان است، حیوان او را دوست خواهد داشت. به او یادآور شوید که درست مثل او، حیوان نیز اگر با او بدرفتاری شود ناراحت می شود و حتی ممکن است مقابله به مثل کند. وقتی او با حیوان است، او را نظارت و کنترل کنید (تا زمانی که مطمئن شوید او قوانین را می داند). راههای دیگر بازی با حیوان را نیز به او بیاموزید.

وقتی “دنی” یک کودک نوپا بود، عاشق این بود که دم و گوشی های سگ خود را بکشد و موهای او را چنگ بزند. والدین به او نشان دادند که چگونه طور دیگری با سگش بازی کند و هر دو از بازی با هم لذت ببرند.

زمان سکوت از حیوان خانگی

با اولین نشانه بازی خشونت آمیز یا اولین نشانه ضعف و رنجوری حیوان خانگی، محروم شدن از حیوان را بکار ببرید. اینطور شروع کنید که کودک را به زمان سکوت (به مدت زمانی مشخص از لحاظ دقیقه) ببرید. اگر این کار موثر نبود، کودک را از با حیوان بودن برای بقیه روز محروم کنید.

از جبران استفاده کنید.

اگر احساسی می کنید به واکنش شدیدتری نیاز است، از جبران عملی استفاده کنید و کودک را مجبور نمایید تا آسیبی را که به حیوان رسانده، جبران کند یا اینکه رفتار خودش را اصلاح کند. کودک کم سن و سال را مجبور کنید تمرین «مهربان بودن» با حیوان را برای چند دقیقه انجام دهد. کودک بزرگتر را مجبور کنید تا موهای سگ را شانه کند و او را برای یک پیاده روی طولانی ببرد و یا با پول توجیبی اش برای او خوراکی ویژه ای بخرد. او را مجبور کنید تا کثافت حیوان را تمیز کند و به عنوان پیامد خشن بودن رفتارش چندین بار آب آن را عوض کند. کودکی مجبور شد به خاطر هر بار پرت کردن گربه، بیشتر از نصف پول توجیبی اش را از دست بدهد. ابتدا این پول برای یک قلاده جدید استفاده شد و بعد از آن برای درمان های گربه، تا اینکه در نهایت این رفتار برای او آنقدر گران تمام شد که دیگر ادامه نداد. وقتی شما از جبران عملی استفاده می کنید، کودک باید بداند که به خاطر صدمه زدن به حیوان قرار است اصلاح شود.

رفتار درست را تقویت کنید.

دقت کنید که وقتی کودکتان با مهربانی با حیوان بازی می کند، او را تحسین کنید و پاداش بدهید. پدری هر زمان که کودکشی و سگ را می دید که با هم خوب بازی می کنند، به سگ یک بیسکویت و به کودک چیپس می داد. کودک به خاطر مهربان بودن و بازی با سگ، چیپس بیشتری دریافت می کرد.

از متخصص کمک بخواهید.

اگر سوءرفتار عمدی ادامه یافت، اگر حیوانات بطور مکرر بدون دلیل اشکاری ناپدید می شوند یا اگر شما دلایل دیگری دارید که حاکی از بدرفتاری کودک با حیوان است، کودک را برای ارزیابی و درمان پیش متخصصی ماهر ببرید.