از چه چیزهایی در دوران بارداری پرهیز کنیم؟

از آنجایی که شما می خواهید همه احتیاجات نوزادتان را از ابتدا به بهترین نحو برآورده کنید، باید از انجام بعضی کارها اجتناب کرده و بعضی کارها را با احتیاط انجام دهید. بر اساس مقاله ای که در مجله بهداشت عمومی آمریکا اکتبر ۱۹۹۸ به چاپ رسیده است، زنانی که قبل از بارداری به خوبی ورزش کرده اند، نسبت به زنانی که ورزش نکرده یا کمتر ورزش کرده اند، حاملگی و زایمان های راحت تری خواهند داشت.

هنگام بارداری باید از مواد زیر پرهیز کرد:

• نوشیدنیهای الکلی
• سیگار و دیگر فراورده های تنباکو
• مواد مخدر مانند ماری جوآنا (یک پک از ماری جوآنا برابر با کشیدن ده سیگار است و به همان میزان حاوی تار و مونوکسید کربن می باشد)
• وان آب داغ و سونا: در چند هفته اول بارداری، افزایش دما ممکن است به مغز و نخاع صدمه بزند و در هفته آخر خطر زایمان پیش از موعد را به همراه دارد.

موارد دیگری که باید در مورد آنها احتیاط کرد:

• کافئین
• قندهای مصنوعی
• داروهای تجویزی (نسخه ای)
• قرار گرفتن در برابر مواد مضر
• مواجهه با عفونت

الکل

بر همه روشن است که مصرف بیش از حد مشروبات الکلی در دوران بارداری برای جنین زیان آور است. آنچه که باعث بحث فراوان شده این است که آیا مصرف الکل حتی به صورت تفریحی مجاز است؟ برخی از پزشکان معتقدند که مصرف الکل آنهم به صورت گهگاه و به مقدار کم بلامانع است در حالیکه بسیاری دیگر از پزشکان به شدت مخالف مصرف الکل می باشند.

بخاطر داشته باشید که وقتی شما الکل می نوشید جنین شما نیز با شما الکل می نوشد. اگرچه ثابت شده که یک یا دو پیمانه الکل برای جنین خطرناک است ولی حد مشخصی نیز برای مصرف الکل در دوران بارداری معین نشده است. کالج آمریکایی زنان و زایمان مارچ دایم و انجمن آمریکایی متخصصین خانواده و آکادمی آمریکایی متخصصین کودکان همگی توصیه می کنند که از مصرف الکل همیشه و خصوصا در دوران بارداری باید دوری جست.

به عقیده برخی از متخصصین امکان دارد مصرف کم الکل در سه ماهه اول صدمه ای به جنین نزند ولی از آنجاییکه همیشه احتمال ضرر وجود دارد، بهترین و مطمئن ترین راه این است که از مصرف الکل به هر شکل جدا خودداری شود. آنچه که تاکنون مشخص شده این است که مصرف الکل در دوران بارداری باعث بروز برخی نقایص مادرزادی در نوزاد می شود که مجموعا آن را با نام سندروم جنین الکلى (عارضه جنین معتاد به الکل) طبقه بندی کرده اند (FAS).

حتی مصرف کم الکل در دوران بارداری منجر به بروز نوع ملایمتری از این سندروم بنام FAE با تأثیر الکل بر جنین می شود که برخی از مشکلات FAS در این سندروم ایجاد می شود. سندروم FAE یکی از مهمترین علتهای عقب افتادگیهای ذهنی است. در میان رایج ترین ویژگیهای عارضه جنین الکلی و عارضه تأثیر بر جنین (FAE و FAS) می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سر غیر طبیعی و مغز کوچک
• اعضای ناقص بدن (خصوصا قلب)
• چشمان فاصله دار و کوچک
• قد کوتاه و وزن کم در زمان بدنیا آمدن
• بینی کوتاه و سر بالا
• گونه های تخت
• مفاصل و بازوان و پاهای بدشکل

بعد از تولد و در دوران کودکی، کودکان مبتلا به عارضه الکل ممکن است مبتلا به ناهنجاریهای زیر شوند:

• عدم تعادل
• کم توجهی
• فعالیت زیاد
• مشکلات رفتاری
• عصبی بودن

سیگار

زنانی که در دوران بارداری دخانیات مصرف می کنند، احتمال سقط جنین با تولد جنین مرده در آنها بیشتر است. نوزادانی که مادران آنها در دوران بارداری سیگار استعمال می کرده اند، بیشتر از مادرانی که دخانیات مصرف نکرده اند، دچار عارضه مرگ ناگهانی نوازد SIDS می شوند. خطر عارضه مرگ ناگهانی نوزاد، با کشیدن سیگار چهار برابر بیشتر افزایش می یابد، مصرف دخانیات، ریسک بدنیا آوردن نوزاد کم وزن را به در برابر افزایش می دهد و علت اصلی مرگ نوزادان در ماه اول تولد می باشد. همچنین ریسک مرده زایی غیر منتظره را به دو برابر افزایش می دهد.

اگر در منزل، شخص دیگری دخانیات استعمال می کند، دود بر روی جنین و مادر تأثیر می گذارد. البته تأثیر آن به نصف زمانی می رسد که خود مادر مستقیمه دخانیات استعمال کند. اگر بعد از اینکه نوزاد به منزل برده شد، یکی از ساکنین منزل دخانیات مصرف کند، امکان ابتلای نوزاد به آسم، ذات الریه، عارضه مرگ ناگهانی، دو برابر نوزادانی است که کسی در منزل آنها سیگار مصرف نمی کند.

هشدار:

اگر قصد دارید کافئین را ترک کنید دم کردنی های گیاهی را جایگزین آن نکنید. بعضی از گیاهان آثار سوئی بر جنین می گذارند. شما می توانید با افزودن برش های لیمو و میخک خشک شده یا برش های پرتقال و دارچین به آب جوش دم کردنی های صد در صد طبیعی برای خودتان تهیه کنید.

داروهای روان گردان

داروهای روان گردان می توانند سلامت نوزاد را در معرض خطر جدی قرار دهند و منجر به نقایص مادرزادی بشوند. اگر این داروها را مصرف می کنید و نمی توانید از این عادت دست بردارید، ضروری است که متخصص خود را در جریان بگذارید تا در مداوا به شما کمک کند. بیشتر متخصصین زایمان می توانند از عهده این کار برآیند، پس شما باید تا جایی که ممکن است با پزشک متخصص صادق باشید.

کافئین

کافئین یک نوع دارو است و مصرف آن در دوران بارداری عاری از بحث نیست. تحقیقات نشان داده که مقدار کم کافئین در بارداری بی ضرر است. پس نیازی نیست که از یک فنجان قهوه صبحانه، صرف نظر کنید. ولی دوراندیش باشید و بخاطر داشته باشید که آب انواع میوه و آب، فرحبخش تر و سالم تر از قهوه و نوشابه های گازدار است. دوما، آیا حاضرید برای صبحانه فرزند یک ساله تان قهوه سرو کنید؟ بخاطر بسپارید که وقتی شما قهوه می نوشید جنین شما نیز می نوشد. همچنین مواد دیگری که حاوی کافئین می باشند وجود دارند از جمله شکلات، نوشابه های گازدار، چای و برخی مسکنهای خاص.

قندهای مصنوعی

قندهای مصنوعی در بیشتر از ۱۵۰۰ نوع از محصولات معمول موجود در بازار (امریکا) یافت می شود. استفاده از قندهای مصنوعی در دوران بارداری مورد بحث است و برخی از تحقیقات حاکی از این بوده که مصرف قندهای مصنوعی در دوران بارداری سبب وارد آمدن صدماتی به مغز جنین می شود و بسیاری از متخصصین از زنان باردار می خواهند که از مصرف این نوع قندها پرهیز کنند. (زیرا ممکن است بسیاری از مواد غذایی مثل برخی از انواع ماستها، نوشابه های گازدار و غیره حاوی قند مصنوعی باشند.)

داروهای نسخه ای و داروهای بدون نسخه

در زمان بارداری می توان از برخی داروهای مجاز استفاده کرد. اگر از دارویی به طور مرتب استفاده می کنید باید به هنگام بارداری، پزشک خود را در جریان بگذارید. ولی کلا، تا جایی که امکان دارد، باید از مصرف دارو خودداری شود.

بهترین کار این است که پیش از بارداری با پزشک خود مشورت کنید، زیرا بیشتر داروها در اولین هفته حاملگی اثرات مخربی بر روی جنین می گذارند. لیست برخی از معمول ترین گروههای دارویی موجود در داروخانه (مجاز و غیر مجاز) در زیر آمده است:

– مسکن ها: تنها مسکنی که می توانید استفاده کنید استامینوفن می باشد مگر اینکه پزشک دارویی غیر از این را تجویز کرده باشد. آسپرین و ایبوپروفن می تواند برای کودک شما مضر باشد.

– آنتی اسید: عموما مصرف آنتی اسید به هنگام بارداری مجاز می باشد (معمولا حاوی مقدار زیادی کلسیم می باشد) Tums بهترین منبع حاوی کلسیم و معمولا طعم دار می باشد. مصرف پنج عدد در روز استخوانها را محکم می کند و شما در سن یائسگی با مشکلات کمتری مواجه خواهید شد.

– ملین ها: ملینها عموما بی خطر محسوب می شوند ولی بهتر است که با استفاده از غذاهایی که دارای فیبر فراوان هستند، مایعات فراوان و ورزش از ابتلا به یبوست ممانعت به عمل بیاورید. و متاموسیل» داروی خوبی برای جلوگیری از یبوست می باشد و مصرف تنها یک قاشق غذاخوری به هنگام خواب کافی می باشد. بعضی از ملینها باعث ایجاد انقباض رحم می شوند، در نتیجه بهتر است قبل از مصرف آنها، با پزشک مشورت کنید.

– داروهای سرماخوردگی: برخی از این داروها (مثل سود و افدرین) بی ضررند. بهتر است تا جایی که امکان دارد از مصرف دارو خودداری شود و بهتر این است که به محض دیدن علائم بیماری به جای دارو به مواد غیر دارویی مثل سوپ مرغ، آب داغ با لیمو و دستگاه بخور روی آورد.

وان آب داغ و سونا

این مساله کاملا مشخص نیست ولی به عقیده برخی از متخصصین اگر درجه حرارت داخلی بدن در اوایل دوران بارداری به بالاتر از ۷/۳۷ سانتی گراد برسد، امکان برخی نقایص مادرزادی افزایش می یابد. مثلا اگر برای مدت زیادی در وان آب داغ یا سونا بمانید، درجه حرارت بدنتان به بالاتر از ۷/۳۷ سانتی گراد خواهد رسید، پس اگر خواستید از وان آب داغ استفاده کنید، مجاز نیستید بیش از ده دقیقه در آن بمانید.

مسافرت

وقتی میخواهید با ماشین سفر کنید، همیشه از کمربند ایمنی استفاده کنید، زیرا شایع ترین علت مرگ در میان خانمهای باردار تصادفات رانندگی می باشد. در سفر هر چقدر هم که کوتاه باشد باید کمربند را ببندید. در موقع بستن کمربند حتما یک بند آن را از میان سینه بگذرانید و بند دیگر را از روی رانها رد کنید و قفل کمربند را روی رانها و زیر شکم قرار دهید.

اگر در دوران بارداری مشکل نداشته باشید، می توانید با هواپیما نیز سفر کنید، به شرطی که سفرتان نزدیک به زمان زایمان نباشد. بهتر است در مورد سفر با پزشک خود مشورت نمایید، به خصوص اگر می خواهید به خارج از کشور سفر کنید. همچنین برخی از خطوط هوایی ممکن است محدودیتهایی برای خانمهای باردار داشته باشند.

استفاده از مواد شیمیایی

مواجهه با مواد پاک کننده خانگی، به شرط اینکه طبق دستورالعمل مصرف شود، اشکالی ندارد. ولی باید دقت داشته باشید که آمونیاک و فراورده های حاوی گلر را با هم مخلوط نکنید، زیرا بخاری که ایجاد می شود بسیار سمی می باشد. به هنگام استفاده از این مواد حتما از دستکش استفاده کنید و از کار با این مواد در محیطهای کوچک و بسته که امکان تهویه هوا وجود ندارد، خودداری نمایید. همچنین از گاز پاک کنها و محلولهای خشکشویی دوری کنید زیرا حاوی بخارهای سمی می باشند.

هشدار:

اگر لباس تان را از خشکشویی تحویل گرفته اید، آن را یکی دو روز خارج از اتاق در محلی که به خوبی تهویه می شود قرار دهید و بعد به کمدتان منتقل کنید. با این کار بخارهای شیمیایی ناشی از خشکشویی از بین خواهد رفت.

مشکلات احتمالی

به هنگام بارداری، مشکلات یکی پس از دیگری بروز می کند مثل خون دماغ، خونریزی لثه، خشک شدن چشمها، لکهای پوستی، یبوست، سوزش سر دل، واریس، کمردرد، که همگی از مسائل رایج در بارداری محسوب می شوند و نباید باعث دلسردی شما بشود و همه این علائم به خاطر تغیرات سریعی است که در بدن شما رخ می دهد. مفاصل شل تر می شوند، قلب با قدرت بیشتری کار می کند و خون بیشتری به سراسر بدن می فرستد و همین طور که بچه رشد می کند اعضای بدنتان به هم فشرده تر می شوند. پس، از خودتان خوب مراقبت کنید و مطمئن باشید که به محض بدنیا آمدن نوزاد تمامی این حالتها از بین خواهد رفت.

البته باید گفت اگر مشکوک هستید که ظهور این علائم چیزی غیر از حالتهای طبیعی بارداری را نشان می دهد، حتما فورا با پزشک یا مامای خود تماس برقرار کنید.