زونا چیست؟

زونا یا «هرپس زوستر» در واقع بیماری ویروسی است. که در هر سنی می­تواند رخ بدهد ولی در افراد مسن، ده برابر شایع­تر از جوانان است که می­توان.د ناشی از اختلال در سیستم ایمنی به واسطه­ی پیری باشد. بیماری­های تضعیف کننده­ ی سیستم ایمنی بدن و استرس­های روحی و روانی از علل شایع آن است. درد ناشی از زونا بیشتر مورد شدید است . در واقع، کنترل بیماری بیشتر به بکارگیری روش­های کنترل درد معطوف می­شود.

بیماری زونا

در تعریف زونا (هرپس زوستر) باید گفت .از فعال شدن مجدد ویروس «VZV» از خانواده­ ی نهفته در گانگیلون­های ریشه­ ی تا هفتم زندگی بسیار شایع است . در بیمارانی که دچار ضعف سیستم ایمنی اولیه و ثانویه هستند. شویع بالایی دارد. گاهی زونای اولیه سبب بروز زونای چشمی (Ophtalimicus Zoster) می­شود .که در صورت عدم درمان ممکن است. منجر به ایجاد نابینایی شود.

شروع بیماری با ایجاد بثورات جلدی است که در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت به سمت درماتوم دردناک پیش می­رود. طی ۷ تا ۱۰ ورز، تغییر وضع به حالت وزیکولار منجر می­شود. در صورت درگیری شاخه­های عصب «تری ژمینال» ضایعات در دهان، چشم یا زبان ایجاد خواهد شد. در طی درگیری عصب تری ژمینال، درد در کانال گوش خارجی و وزیکول نیز مشاهده می­شود که ممکن است با از دست رفتن بخشی از حس چشایی و فلج یک طرفه در صورت همراه شود.

علایم زونا

علایم اولیه­ی زونا شامل سردرد، تب، لرز خفیف و احساس بدحالی و کسلی است. به دنبال علایم اولیه، فرد دچار احساس درد سوزشی و افزایش حساسیت پوستی در ناحیه­ای می­شود که اعصاب محبط آن قبلاً از سوی ویروس آلوده شده اما دوباره ویروس در آن ناحیه فعالی شده و در حال تکثیر است. شدت درد ناشی از زونا از خفیف تا بسیار شدید متغیر است، به دبنال آن تاول­های قرمز و دردناکی ایجاد می­شود که چهار تا پنج روز پس از علایم اولیه در سطح بدن به وجود می­آید. تاول­ها معمولاً روی یک نوار پهن پوستی قرمز رنگ درون ناحیه­ی قفسه­ی سینه پدید می­آید.

زونا معمولاً در ابتدا با درد شروع می­شود و  سپس با ضایعات پوستی مانند تاول تظاهر پیدا می­کند ولی گاهی ممکن است درد بدون بروز ضایع پوستی بادش.

تشخیص بیماری

تشخیص قطعی بیماری، بر مبنای یافته­های آزمایشگاهی با روش­های زیر انجام می­شود:

1. جدا کردن ویروس در محیط کشت
2. مشاهده­ی تبدیل سرولوژیک
3. تشخیص آنتی بادی در مراحل مختلف

درمان

درد ناشی از زونا در بیشتر موارد شدید است و در مواقع کنترل بیماری، بیشتر به بکارگیری روش­های کنترل درد معطوف می­شود.

بر این اساس بیشتر متخصصان درد معتقدند درمان را باید هرچه سریع­تر شروع کرد که اساس آن با داروهای ضد ویروس و نیز مسکن­های قوی است. روش­های پیشنهادی کنترل درد در مورد هر بیمار بر اساس ارزیابی اولیه، علایم بیماری، تاریخچه و معاینه بالینی انتخاب می­شود.

زمینه­ ی بیماری، سن بیماران، تظاهرات بالینی، منطقه­ی درگیر و سابقه­ی ابتلا به بیماری­های تضعیف کننده­ی سیستم ایمنی یا سرطان در اثربخشی این روش­ها بسیار نقش دارد. فراموش نکنید هدف از درمان، کاهش شدت و دوره­ی بیماری، کاهش درد، تسریع در بهبود ضایعات پوستی و پیشگیری از عوارض درازمدت بیماری، به ویژه درد عصبی به دبنال زوناست.

بهترین مطالب آموزشی حوزه بهداشت ، سلامت و پزشکی را با ما دنبال کنید.