تب روماتیسمی و درمان آن

شناخت بیماری تب روماتیسمی و راه های درمانی آن

این مرض به اشكال مختلف بروز میکند

روماتیسم مرضی است که مفاصل ، قلب و سایر اعضای بدنرا مبتلا میسازد . بعضی از خانواده ها استعداد خاصی برای ابتلاء باین کسالت دارند. اطباء معتقدند که روماتیسم ناشی از عکس العملی است که بعضی از اعضای بدن ( مانند مفاصل و قلب ) نسبت بعفونت استرپتوکوکی كلو نشان میدهد ، اکسر این مرض فورا و بطور کاملی معالجه نشود ، ممکن است هفتهها بلکه ماهها ادامه یابد . بعلاوه ، روماتیسم کسالتی است که در سراسر دور طفولیت هر چند وقت یکبار عود میکند ، معنی هر وقت طفل مبتلا به فونت استرپتوکوکی گلو می شود حمله روماتیسم بر میگردد.

روماتیسم گاهی اوقات حالت عادی همراه با تب شدیدی بخود میگیرد . در بعضی موارد فقط تب مختصری دارد که هفتهها ادامه می یابد . وقتی این مرض مفاصل را شدیدا مبتلا میسازد ، درد از مفصلی به فصل دیگر منتقل میگردد ، باعث تورم و التهاب شدید آنها میشود ومفصل را بشدت دردناك میسازد . در بعضی موارد دیگر ، درد و تورم مفاصل بسیار خفيف است، یعنی فقط در بعضی از مفاصل گاهگاهی دردهای خفیفی حس میشود . اگر قلب هم شديدة مبتلا باین مزض گردد، طفل خیلی خسته و رنگ پریده میشود و نفسش انگی میکند. در موارد دیگر، ضایعات قلبی مدتها بعد از اختتام حمله مرض کشف میشود زیرا حمله مرض در آن موقع بقدری خفیف بوده که کسی متوجه آن نشده است.

بعبارت دیگر ، روماتیسم کسالتی است که صور و اشکال مختلفی بخود میگیرد. اگر فرزند شما دچار یکی از علائم شدید این کسالت گردد بدون شك او را بطبيب نشان خواهید داد ، ولی باید بدانید که معاینه طفلی که علائم خفيف و مبهمی از قبیل رنگ پریدگی، خستگی ، تسب مختصر، درد مفصلی خیلی خفیف و غیره دارد نيز بهمان اندازه مهم است.

امروزه ما بداردهای زیادی مجهز هستیم که برای ریشه کن ساختن عفونتهای استرپتوکوکی در گلو که پایه و ریشه مرض روماتیسم است و همچنین برای تسریع در اختتام التهابات مفصلی و قلبی بسیار مؤثر است. در نتیجه استعمال این داروها دریچه های قلبی ممکن است در اولین حمله مرض روماتیسم دچار ضایعه و صدمه ای نشود. بعلاوه نكنه مهمتر آنست که میتوان از زحمات بعدی روماتیسم در طنلی که قبلا یکبار مبتلا بحمله روماتیسم شده است جلوگیری نمود و باین ترتیب از پیشرفت ضایعات قلبی نیز جلوگیری کرد . برای جلو گیری از تجدید عفونت استرپتوکوکی کار ، طفل باید همیشه باورمنام تحت نظر طبیب، از راه خوردن یا تزریق، از این داروها مصرف نماید.

مفعل «دردهای مربوط بقد کشیدن»

در زمان قدیم، تصور میشد که شکایت اطفال از دردهای دست و پای خود مربوط به رقد کشیدن، آنها است و آنرا که طبیعی میدانستند و کسی از این بابت احساس نگرانی نمیکرد. از زمانی که معلوم شد دردهای روماتبدهی ممکن است خیلی خفیف باشد ، اطباء الزاما چنين دردهای خفیفی را که در دست و پای شخص ممکن است پیدا شود بعنوان احتمال روماتیسم تلقی میکنند لیکن والدین گاهی تصور میکنند علت این دردها فقط روماتیسم می باشد لذا از بابت آن بی جهت نگران میشوند.

من باب مثال باید گفت دردهای ساق پا ممکن است ناشی از صاف بودن کف پاها و ضعف مچ پاهای طفل باشد که غالبا نزديك غروب موقعی که طفل خسته میگردد پیدا میشود. همچنین ممکن است طفل دو الی پنج ساله ای گریان و فریاد کنان از خواب بیدار شود و از درد اطراف زانو و ساق پایش شکایت کند . این دردها معمولا در شب پیدا می شود و ممکن است هر شب تا چند هفته عود کنند. بعد از معاینه و آزمایش های لازم معلوم میشود این دردها مر بوط بروماتیسم نیست و غالبا آنرا بانقباض و دگرفتن، عضلات ساق پا نسبت می دهند.

دردهای دست و پا علل مختلفی دارد بنابراین ملاحظه می کنید. در تمام موارد بطبیبی احتیاج دارید که آنها را بدقت معاینه کند و آزمایش های لازم را انجام دهد تا بتواند در باره آنها قضاوت نماید.

سوفل های قلبی

والدین با شنیدن سوال های قلبی ( صداهای غیر طبیعی قلب) احساس نگرانی و وحشت میکنند. دانستن این نکته لازم است که بسیاری ازسوفلهای : قلبی بی خطر میباشد. بطور کلی سوفلهای قلبی بر سه نوع است: اکتسابی، مادرزادی و عملی (یا معصوم و بی آزار).

اکثر سوفلهای اکتسابی در دوره طفوليت بعلت روماتیسم است که دریچه های قلب را ملتهب و متورم می سازد و بعدها ضایعات و آثاری از کسالت بر روی آنها بر جای می گذارد. این وضع باعث میشود که در بچه ها در موقع عبور خون یا کاملا بسته نشود و خود از آنها نشد کند و یا آنچنان تنگ شود که خون نتواند براحتی از آنها عبور کند، وقتی طبيب سوفلی در قلب طفل می شنود که قبلا در او نبوده است ممکن است در حالت داشته باشد:

اولا ممکن است دال بر فعالیت و پیشرفت النهايات روماتیسمی باشد . در اینصورت، علام دیگری از قبیل تب، تندی نبض، زیاد بودن تعداد گلبولهای سفید خون و بالا به مدت سدیمانتاسیون گلبولهای قرمز نیز وجود دارد. طبیب برای چنین طفلی داروهائی تجویز می کند و اودا تا بهبود کامل و برطرف شدن تمام علائم التهابی بستری می کند تا کاملا استراحت نماینده ولو اینکه ماهها طول بکشد.

ثانيا اگر در طفل علائمی که دال بر فعالیت و پیشرفت مرض از مدتی قبل باین طرف باشد دیده نشده است، وجود سوفلهای قلبی ممکن است بعلت ضایعات قدیمی باشد که از حمله قلمی مرض برجای مانده است.

در قدیم ، طفلی را که سوفل کهنه ای در قلبش داشت ، ولو اینکه علائم و آثاری از فعالیت عفونت هم در او نبود ، سالهای متمادی بعنوان يك موجود نیمه علیل محسوب می داشتند و اجازه بازیهای پر جنب و جوش و شرکت در بازیهای ورزشی باو داده نمیشد امروزه اطباء متمایلند که طفلی را که علائم التهابی روماتیسم در او کاملا برطرف شده است اجازه دهند که بتدریج زندگی طبیعی خود را حتی المقدور از سر بگیرد ( حتی در انواع بازیها و ورزشهائی که بسهولت می تواند انجام دهد شرکت کند)، بشرط آنکه ضایعات التیام یافته دریچه ها در موقع فعالیت و حرکت طفل مزاحم کار قلب نشود . این تغيير عقیده بدو دلیل است: اولا عضلات قلب ، اگر ملتهب و متورم نباشد، در اثر فعالیت و حرکت تقویت میگردد . ثانيا و مهمتر از دلیل اول ، قوی نگاه داشتن روحیه طفل است تا او نسبت بخودش احساس تأسف و تألم نكند و احساسی باس و ناامیدی نسبت بمعالجة کسالتش در او ایجاد نشود و بالنتيجة خودش را موجودی غیر از دیگران تصور نکند. چنین طفلی بهر حال باید همیشه بطور منظم دارو مصرف نماید تا از تجدید عفونت استرپتوکوکی کلو جلوگیری شود.

سوفلی که بعلت امراض مادرزادی قلب باشد معمولا در موقع تولدطفل با درطی چند ماه بعد از آن (و گاهی چند سال بعد از تولد در موقع معاینه کشف میشود . پیدایش این نوع سوفلها در نتيجة التهاب نسوج قلبی نیست بلکه بعلت آنست که در درجه اول ساختمان قلب بطرز صحیح و درستی تشکیل نشده است.

در ناهنجاریهای قلب، چیزی که خیلی اهمیت دارد خود سوفل به تنهایی نیست بلکه مهم آنست که تا چه اندازه ناهنجاریهای قلب مزاحم کار قلب خواهد بود. اگر این ناهنجاریهای مادرزادی مزاحم کار قلب گردد، طفل شیرخوار ممکن است گاهی کبودرنگ شود یا بسختی تنفس کند و با رشد و نموش بطبئی و آهسته باشد.

طفل شیرخوار با طفل خردسالی که گرفتار امراض مادرزادی قلب است باید بوسیله متخصصین مورد بررسی بسیار دقیق قرار گیرد. بعضی از انواع امراض مادرزادی قلب را می توان با عمل جراحی اصلاح کرد.

اگر طفلی سوفل قلبی مادرزادی داشته باشد و بتواند بدون اینکه رنگش کبود يا تیره شود و نفسش بگیرد ورزش کنند و میزان رشد و نموش هم عادی و معمولی باشد ارزش و اهمیت بسیار دارد که او را از نقطه نظر رشد عقلی و روحی فرد عليل و زمین گیری محسوب نکرد بلکه باو اجازه داد مانند سایر اطفال زندگی طبیعی و عادی داشته باشد . جای تردید نیست که چنین طفلی باید از ابتلاء بعفونتهای مختلف اجتناب کند و در طی مدت ناخوشی هایش بخوبی از او پرستاری و مواظبت بعمل آید، ولی بهر حال تمام کودکان بچنین مراقبت و پرستاری نیازمندند.

اصطلاح سوفلهای عملی یا بی آزار، برای رساندن این مقصود که سوفل قلبي طفل ناشی از روماتیسم یا امراض مادرزادی قلب نمی باشد ، اصطلاح نامناسب و نارسائی است . این سوفلهای بی آزار در سالهای نخستین طفولیت بسیار فراوان است . بتدریج که طفل بدوره بلوغ نزديك ميشود ، این سوفلها هم بتدریج ضعیف میشود و از بین میرود . طبيب خانوادگی شما سوفل بی آزاری را که در قلب طفل شنیده است باطلاع شما میرساند تا اگر بعدها طبيب دیگری آنرا در طفل بشنود شما بتوانید برای او بیان کنید که این سوفلها از قدیم در طفل بوده است.

کره (داء الرقص) – کره یا داء الرقص مرضی عصبی است که اعضای مختلف بدن میلغزد و حرکات پیچ و تاب داری میکند و ممکن است ماهها ادامه یابد . لغزش و پیچ و تاب اعضای بدن ممکن است خیلی واضح و آشکار باشد و یا آنقدر خفیف باشد که بسهولت جلب نظر نکند . پیچ و تاب ( انقباض ) عضلات صورت ممکن است باعث شكلك در آوردن های متناوب گردد. شانه های طفل ممکن است ناگهان در يك جهت و بعد در جهت دیگر حرکت و پرش کند. انقباض عضلات تنه ممکن است طفل را ناگهان بيك سو بپراند ( باصطلاح باعث پله رفتن طفل گردد). دستها و انگشتان هم ممکن است لغزش کند و پیچ و تاب بردارد. خط طفل خیلی بد و ناخوانا می شود و ممکن است اشياء از دستش بیفتد. تمام این حرکات نامنظم و متناوب است ، ابتدا در يك عضله سپس در عضله دیگر ایجاد میشود. هیچیك از این حرکات باهم شباهتی ندارد.

بعضی از اطفالی که دچار حمله مرض كره میشوند قطعا مبتلا به عوارض قلبی ومفصلی روماتیسم نیز میشوند. این قضیه بسیاری از اطباء را بر آن داشته است که مرض کره را یکی از اشکال و صور مختلف روماتیسم بدانند . ولی بعضی از کودکان دیگر که بك الي دو مرتبه دچار حمله مرض کره گشنه اند بهیچوجه علامت دیگری از روماتیسم نداشته اند . إذا ” بعضی از اطباء معتقدند که دو نوع کره وجود دارد : یکی کر، روماتیسمی و دیگر در روماتیسمی.

مرض کسره غالية بين هفت سالگی و شروع بلوغ پیدا میشود . ناراحتیهای عهده ی دیگر از قبیل تيكا و بیقراری و اضطراب عمومی نیز در این دوره زیاد دیده میشود لذا ممکن است این امر اض و ناراحتیها با مرض کره اشتباه شود . طفلی که دچار تبك باشد دائما و با عصبانیت حرکت معینی را عینا تکرار میکند مانند چشمك زدن، سینه صاف کردن ، شانه انداختن و غيره (شماره ۵۵۴) ، در حالیکه حرکات کره ای پرش و لغزش داشته همیشه با حرکت قبلی تفاوت دارد . بیقراری عمومی نیز چیز دیگری است و مناور من از این اصطلاح حرکات و فعالیتهای طفلی است که دائما روی صندلیش لول میخورد، پاهایش را پشت سر هم باین طرف و آنطرف میاندازد و انگشتان دست خود را بی جهت می جنباند و غیره.

در جریان مرض كره، باحتمال زیاد حالت روحی طفل ناپایدار و بی ثبات خواهد بود. بیخودی گریه میکند و بی جهت میخندد و با کمترین تحريك از کوره در میرود. در موقع پرستاری از طفل کره ای باید متوجه این نکات باشید زیرا این طرز رفتار طفل باراده خودش نیست. طفلی که مبتلا بكره میشود باید تحت نظر طبيب معالجه شود. کره مطمئنا بعد از مدتی، ولو بعد از چند حمله، بکلی بر طرف میشود ولی طفل باید منظمة مورد معاینه قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که علائم دیگری از روماتیسم در او پیدا نشده باشد. اگر چنین علائمی پیدا شود، جای شک نیست که باید بدقت مورد درمان قرار گیرد.