تب روماتیسمی

تب روماتیسمی حاد(به انگلیسی: Rheumatic fever) عارضه التهابی عفونت باکتریایی استرپتوکوک گروه آ بتا همولیتیک است .که ممکن است ۲ تا ۶ هفته بعد از عفونت ایجاد شده و اعضای مهم بدن از جمله مفاصل، قلب، پوست و مغز را درگیر می‌سازد. علت ایجاد این بیماری وجود واکنش متقاطع میان آنتی بادی ضد باکتری با بدن فرد است.

علایم بیماری و تشخیص

در تشخیص این بیماری از کرایتریای جونز که اولین بار در سال ۱۹۹۲ مطرح شد استفاده می‌شود. برای تشخیص وجود دو علامت ماژور و یا یک ماژور و دو مینور به علاوه علائم عفونت استرپتوکوکی اخیر (به جز در کره) کافی است.

معیارهای اصلی (ماژور)

کاردیت التهاب قلب بیشتر در کودکان و نوجوانان مبتلا دیده می‌شود و وجود هر یک از موارد پریکاردیت، نارسایی قلبی، کاردیومگالی، نارسایی دریچه میترال یا آئورت به معنی وجود کاردیت است.

اریتما مارژیناتوم یا نودولهای زیرپوستی.
کره سیدنهام(درگیری سیستم عصبی مرکزی با ماهیت حرکات غیرارادی اندام‌های تحتانی و فوقانی)
پلی آرتریت مهاجر، که مفاصل بزرگ را درگیر می‌کند.

معیارهای فرعی (مینور)

شامل تب، درد بدن بالاخص در محل مفاصل(آرترالژیا)، افزایش فاکتورهای فاز حاد التهابی (پروتیین crp، و افزایش سرعت رسوب گلبولهای قرمز خون یا ESR)، اختلال در نوار قلب (افزایش فاصله PR) در کنار علایم فوق، اثبات وجود عفونت بااسترپ گروه آ تشخیص بیماری را تایید می‌کند.

علل

تب روماتیسمی از یک عفونت استرپتوکوکی قبلی (معمولاً عفونت گلو) که ۶-۲ هفته قبل از بروز علایم تب روماتیسمی رخ می‌دهد ناشی می‌گردد. این اختلال، یک اختلال خودایمنی است که در آن پادتن‌های تولیدشده بر ضد باکتری استرپتوکوک بر ضد مفاصل و قلب نیز واکنش نشان می‌دهند.

عوامل تشدید کننده بیماری

تغذیه نامطلوب سابقه خانوادگی تب روماتیسمی زندگی در شرایط پرجمعیت یا غیربهداشتی داشتن استعداد ابتلای مکرر به عفونت‌های تنفسی فوقانی عفونت‌های استرپتوکوکی درمان‌نشده یا ناقص درمان‌شده

پیشگیری

در مورد هر نوع عفونت گلو به‌خصوص در کودکان کشت گلو از نظر استرپتوکوک باید انجام شود. در صورت تشخیص درمان با آنتی‌بیوتیک می‌تواند از بروز تب روماتیسمی پیشگیری کند.

درمان

آسپیرین برای کاهش التهاب استفاده می‌شود. بسته به شدت بیماری از استروئیدها هم استفاده می‌شود.
درصورت درگیری قلب، بسته به شدت درگیری از داروهای قلبی استفاده می‌گردد.
آنتی‌بیوتیک‌ها برای مقابله‌وریشه کن کردن عفونت استرپتوکوکی.
استفاده از پنی سیلین تزریقی هر ۲۸ روز یک بار به عنوان درمان پیشگیری کننده تا ۵ سال و در صورت درگیری قلبی تا آخر عمر توصیه می‌گردد.

فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری

تا هنگامی که بررسی‌ها نشان دهد بیماری فروکش کرده‌است بیمار باید در بستر استراحت نماید. مدت استراحت لازم به این منظور معمولاً ۵-۲ هفته‌است ولی در برخی موارد به ماه‌ها استراحت نیاز است. مهیا کردن یک لگن یا توالت کنار بستر باعث می‌شود که بیمار مجبور نباشد برای رفتن به توالت از بستر برخیزد.