با خواص این چند گیاه معجزه آسا آشنا شویم

با خواص این چند گیاه معجزه آسا آشنا شویم

ثعلب

بیخ (ریشه) ثعلب دارای دو غده به هم پیوسته، یکی توخالی مربوط به گیاهی که روییده و دیگری تو پر که مربوط به گیاهی که بعداً خواهد رویید می باشد. گلهای ثعلب، قشنگ، به رنگ صورتی یا سفید با خطوط و نقطه های بنفش یا ارغوانی است. غده توپر ثعلب دارای نشاسته، قند و مقدار زیادی لعاب است که خوراکی میباشد. از غده های زير زمین ثعلب آردی تهیه می کنند که در بستنی سازی و شیرینی سازی مصرف می شود. تاکنون ۲۵ نوع از این گیاه شناخته شده است. برای تهیه آرد ثعلب کافی است که غده های زیر زمین آن را شسته، بعد در آب جوش بخیسانند تا ورم نماید. بعد خشک کرده، آسیا نمایند. آرد ثعلب علاوه بر این که در مداوا و تغذیه به کار میرود، همه ساله مقدار زیادی از آن صادر میشود و کارخانجات غذاسازی و داروسازی خریدار آن می باشند.

آرد ثعلب برای رفع خستگی، تجدید قوا و تقویت شهوت منافع زیاد دارد. این آرد نرم کننده سینه و خلط آور بوده، برای این کار جوشانده یک درصد آن مصرف می شود. این آرد گیاهی خون ساز بوده، مقوی اعصاب است. «مخلوط با شیر میخورند تا صدا را باز کند که تجربه شده است.»

برای درمان کزاز، تشنج، لقوه و فلج تجویز شده است. مالیدن آن بر سر مقوی مو بوده، از ریزش آن جلوگیری می نماید. مقدار خوراک آن تا دو مثقال بوده، زیاده روی در خوردن آن برای شکم خوب نیست. پزشکان سنتی ایران عقیده داشتند که چنانچه زنان نازا برگ، ثعلب را با زعفران وکمی مشک ساییده قبل از آمیزش حمول نمایند (یعنی از جلو بردارند) ممکن است که آبستن شوند.

وانیل که پودر آن در شیرینی سازی جهت معطر کردن شیرینی به کار میرود از خانواده ثعلب است. متأسفانه در ایران نمی روید. پودر وانیل (وانیلین) معروف است، علاوه بر این که در شیرینی سازی مصرف می شود، در لیکورهای معطر نیز قابل استفاده است. نیرو بخش و ضد عفونی کننده هم می باشد. برای تقویت شهوت و ضد تشنج تجویز شده. این گیاه در آذربایجان، کردستان و لرستان و خراسان، سواحل دریای مازندران، نواحی البرز فراوان بوده، خودرو به عمل میآید و به عنوان گل زینتی نیز می توانند در باغچه های خود استفاده نمایند.

بعضی این گیاه را مبهی دانسته اند و ۲۵ سانتی گرم الی ۳ گرم آن را مخلوط با قند استعمال می نمایند.

چوب چينی

در طبیعت گرم و خشک است، زادگاه اصلی این گیاه در چین است و چون آن را جاهای دیگر بکارند. سبز نمی شود یا تغییر ماهیت داده، بسیاری از خواص خود را از دست می دهد.

این گیاه خواصی بسیار دارد. برای تقویت قوه باء و برگشت شهوت مایوسان، تصفیه خون و معالجات روانی و انواع جنون، مالیخولیا و مانیا و معالجه امراضی صعب العلاج روانی و انواع جنون، انواع سرطان و تومورهای بدخیم و زخمهای خوش خیم و زخمهای پلید چرکی، جذام، فلح، رعشه تشنج، امتلاش «اسپاسم» سردرد مزمن، درد شقیقه، کندی ذهن، حواس پرتی و فراموشی مفید میباشد. ریشه چوب چینی کمی خوابآور و پیشاب آور و قاعدهآور میباشد و سریع النفوذ در رگهای مویین بوده، برای بسیاری از امراض تجویز شده است.

بزرگترین خاصیتی که داروسازان سنتی ایران به چوب چینی نسبت دادهاند و داروسازان جدید از آن بی اطلاع اند، معالجه بیماری اوراق میباشد. مرضی اوراق به ندرت دیده می شود و اخیراً در ایران چند مورد دیده شده است. نوعی خوره عصبی، در این بیماری که از نوک انگشتان شروع می شود. مغز خاکستری عصب بتدریج خورده شده، عضلات به تدریج از بین می رود، به این جهت به آن زمور عضلاتی نیز میگویند، همین که این خوره به اعصاب قلب رسید بیمار تلف میشود. حداکثر دوره این بیماری از تاریخ ابتلا تا رسیدن مرگ کمتر از دو سال و دو ماه می باشد.

نام فرنگی بیماری اوراق (سارکو) می باشد. خاصیت دیگری که داروسازان سنتی ایران به آن نسبت دادهاند، درمان معتادان به تریاک میباشد که شرح مفصل آن در قرابادین کبیر نوشته شده است.

قسمت مورد استفاده چوب چینی ریشه آن میباشد و در بازار متأسفانه ریشه های دیگر مانند ریشه ریواس که خیلی شبیه ریشه چوب چینی است عرضه می شود. در بازار اروپا بیشتر سنگ ژانس ژاپنی که فقط شباهت به ریشه چوب چینی دارد زیاد دیده می شود.

این که میگویند چوب چینی را نباید با نمک و ترشی خورد صحیح نیست.

چنار

پاشیدن کوبیده برگ چنار به صورت پودر جهت بهبودزخم سوختگی از آتش نافع است. عرق چنار از پوست و برگ میوه چنار گرفته میشود. میوه چنار گرد، خاردار و چوبی است ولی قابل خوردن نمی باشد. خاصیت میوه آن بسیار سرد و خشک است و خواص ضد عفونی کننده دارد. ضماد برگها تازه چنار برای درمان ورم زانو مفید است و چنانکه برگ چنار را در شراب بپزید، برای ورم جشم مفید است. مضمضه جوشانده آن در سرکه جهت درد دندان سودمند است. پودر برگ خشک چنار جهت بهبودزخم سوختگی از آتش نافع است. عرق چنار که از پوست، برگ و میوه آن گرفته میشود، جهت معالجه تنگ نفس اثر اعجاز انگیزی دارد. برای تهیه آن بهتر است دو شبانه روز پوست و برگ و میوه آن را در آب خیسانیده سپس تقطیر نمایند و همچنین عرق ریشه درخت چنار که از چهار کیلوی آن یک کیلو عرق گرفته شود جهت تقویت معده و چاق شدن اشخاص لاغر و مبتلایان به امراض عصبی و دل درد و استسقا و همچنین رعشه سودمند می باشد. برای تهیه عرق ریشه نیز باید آن را دو شبانه روز در آب خیسانیده، بعد تقطیر کنند و عرق آن را یک ماه نگاه دارند و بعد روزی یک فنجان قهوه خوری چند روز متوالی بنوشند و از خوردن ترشی همراه آن بپرهیزند. عرق آن در گیاه فروشیها موجود است.

چای سبز

چای سبز از بودادن برگهای تازه و بدون دمبرگ به عمل میآید. دمکرده ۵ تا ۰ ۱ گرم از هزار برگهای بوداده چای، محرک و مقوی معده بوده، ادرارآور است، ولی از نظر داشتن خواص مذکور کمتر مورد استعمال می باشد. نشئهآور است و تشنگی را تسکین می دهد. سردرد را آرام میکند، معمولاً آن را مانند یک نوشابه عادی و برای رفع خستگی مینوشند، مقوی مغز و معده وباه می باشد. التهاب معده را فرو می نشاند. خون و رنگ رخسار را صاف میکند و به جذب ادویه در اعماق یاخته های بدن کمک میکند.

بوی بد دهان را از بین میبرد، مخصوصاً خشک شده آن بوی شراب و بوی سیر و بوی پیاز را رفع میکند. جهت خفقان و امراض قلب مقدار کم چای مفید است. پررنگ آن ضربان قلب را شدید می کند و از همه مهمتر به علت داشتن شبه فلز فلوئور، مینای دندان و استخوانها را تقویت کرده از پوسیدگی دندانها جلوگیری میکند. زیاده روی در خوردن آن رنگ دندان را زرد می کند، ولی دندانهای زرد دیرتر خراب شده، کرم خوردگی کمتر پیدا می نمایند.

سوسنبر

سوسنبر مقوی جسم و روح و احشا و امعاء می باشد، قلب و دماغ را نیرو میبخشد، ضد عفونی کننده و ادرار اور و معرق و عادت ماهانه زنان را باز می نماید. ضد کرم بوده «زیاده روی در خوردن سوسنبر جهت زنان آبستن خوب نیست، زیرا ممکن است باعث سقط جنین شود»، مسکن التهاب معدی و بادشکن می باشد. نوشیدن خیسانده آن در شراب جهت تسکین قی تجویز شده است. خوردن آن با عسل ضد سم عقرب، با سکنجبین پادزهر نیش زنبور است. مالیدن برگ سوسنبر به محل نیش حشرات نافع است. جوشانده آن مسکن درد و سکسکه و پیچش شکم است، برای مبتلایان به تقطير / بول و سنگ مثانه غذای خوبی میباشد و مسکن درد رحم می باشد. حشرات مخصوصاً شپش از بوی سوسنبرگریزانند و حمول برگ آن بدبویی رحم را برطرف میکند. با آسانس آن قرص نعنا درست می کنند و برای معطر ساختن شربتها و داروهای معدی به کار میرود. دمکرده ده در هزار (۱۰گرم در یک لیتر) برگ آن درمان شکم روش و سوء هاضمه بوده، دردهای عصبی را نیز برطرف میکند. دو تا ده قطره اسانس آن در تسکین دردهای عصبی و سیاتیک والتهابات معدی مفید است.

سوسنبر یا نعنا فلفلی، معروف به نعنای انگلیسی است، زیرا اصل این گیاه در انگلستان بوده و از آن کشور به جاهای دیگر رفته است. سوسنبر مطبوع و طعم آن کمی شبیه به فلفل و کامفر است و هنگامی که در دهان میگذاریم، احساس خنکی و مطبوع می کنیم. به واسطه عطر همین گیاه است که قرصهای نعنایی که از انگلستان به صورت تجارتی صادر میگردد، عطر تند و مطبوعی دارد که در همه جا معروف است.

خواص درمانی سوسنبر مقوی معده، نیرو بخش، مقوی قلب، بادشکن و برای عوارض ضعف معده، اختلالات هاضمه، دل به هم خوردگی انواع قولنج، کرم و انواع اسهال مصرف می گردد.

مقدار مصرف آن برای دمکرده، ده تا بیست و پنج گرم سوسنبر در یک لیتر آب جوش که باید ده دقیقه دم کرده بعد از غذا یک فنجان از آن را بنوشید. سوسنبر، دارای خاصیت ضددرد و تشنج، ضد رعشه و طپش قلب مفید و اعصاب را آرامش می هد، ولی به روی اعضاء تناسلی اثر معکوس دارد و آنها را به فعالیت وامی دارد.

اگر برگهای سوسنبر تازه را بکوبند و به شکل ضماد در آورند، برای معالجه و درمان زخمهای جلدی موثر و مفید خواهد بود.

الکولات سوسنبر به مقدار ۵ تا ۲۵ قطره در یک لیوان آب نیز برای درمان نفخ شکم و تقویت قلب و اعصاب مصرف میگردد. در موقع سردردهای شدید نیمه سرکه به آن میگرن میگویند و همچنین نورالزی اگر اسانس سوسنبر را در روغن زیتون مخلوط کنند و به محل درد بمالند، آن را برطرف خواهد کرد. دمکرده ده گرم برگ سوسنبر تازه در یک لیتر آب نوشابه گوارا وخنکی است که در مورد اشخاصی که مبتلا به سوء هاضمه و تخمه شدهاند، تجویز می گردد.

سوسنبر کرم کش است و بچه هایی که به واسطه داشتن کرم معذب شدهاند، باید از آن مصرف کنند. اغلب به عنوان ضد شیر تجویز میشود، ولی به جای بند آوردن شیر، آن را غلیظ و سفت و در نتیجه بهتر می کند.

یونجه یا سبیس

در فارسی، سبیس میگویند. در افغانستان به آن اسپیشتا گویند و ترکی آن یونجه است.

در اکثر نقاط جهان کشت می شود و رشد می نماید. انواع و اقسام یونجه قبل ازگل کردن و بعد از آن هم با هم فروی دارد. در گیاه جوان آن قبل از گل کردن مواد سفیدهای هست که دارای سازندگی زیادتری می باشد و برعکس در ساقههای مسن آن سلولز و مواد قندی بیشتر است. یونجه دارای چند ماده سفیدهای هست. مقدار ویتامین (ث) در آن دو برابر جعفری و چهار برابر لیموترش است و دارای ویتامین (آ) بوده از شب کوری جلوگیری می کند.

مقداری ویتامین (د) داشته و سرشار از ویتامین خونریزی جلوگیری میکند. در معالجه نرمی استخوان و رشد اطفال اثر نیکو دارد. زیرا مقدار زیادی مواد آهکی داشته، به حد کافی ویتامین (ب) برای جذب کلسیم دارد. پخته یونجه ملین و خام ان نفاخ است. شهوت رازیاد میکند. مداومت در خوردن ان مخصوصا شربت یونجه چاق کننده بوده، مولد خون پاک است.

ضماد کوبيده يونجه با عسل نرم کننده ورم میباشد. ضماد پخته آن روزی دو بار جهت معالجه رعشه توصیه شده، بذر آن مقوی تر از سایر اعضاء آن است، شکم را جمع میکند شیر را زیاد می کند و مولد منی و چاق کننده و عادت ماهانه ی زنان را باز می کند، مخصوصاً اگر آن را در حمام یا بعد از آن بخورند. بذر (تخم) ان جهت نرم کردن سینه وسرفه نافع است. مقدار خوراک به نسبت سن گرم می باشد و روغن ان که بذر ان را در روغن جوشانده باشند، جهت رعشه و لقوه مفید است و برای این کار باید از این روغن به بین قلع و رعتهای بماند و بگذارند در حمام با آفتاب بنشیند تا عرق کند.

شربت: برای تهیه شربت سیصد گرم یونجه خشک را در یک بطری آب میجوشانند تا نصف شود. بعد آن را صاف کرده باز ن را صاف کرده : نهصد گرم شکر شربت کرده، روزی تا سیصد گرم میخورند (زیاده روی در خوردن یونجه خام حتی برای حیوانات هم خوب نیست، زیرا در معده تولید تخمیر کرده ایجاد ناراحتی می نماید.)

ترک اعتیاد با یونجه: روش پزشکان و داروسازان قدیم ایران در معالجه ی اعتیاد، ساختن داروهایی بود که معتاد را نسبت به خود اعتیاد متنفر و حساس میکردند و برای این کار معمولاً از تعفن یونجه – افسنیتن و چند گیاه دیگر استفاده می کردند.

اخیراً داروسازان سنتی هند، یونجه ی تازه را خرد کرده دو ماه در الکل خیس می کند و بعد یک استکان آن را با مقداری آب، موقع خماری به معتاد می خورانند و بعد دستور می دهند که از ماده مورد اعتیاد خود استفاده کند. محلول الکلی وینجه به علت داشتن ماده صابونی «ساپونین» شخصی را ناراحت کرده نسبت به مورد اعتیاد متنفر و بیزار می شود و تا مدتی زیاد از آن بدش میآید. این روش که سابقا در ایران برای درمان اعتیاد به الکل بود، اکنون برای معالجه معتادان به تریاک، سیگار، حتی هروئین به کار رفته نتایج عالی داده است.

معتادین به تریاک می توانند دانه های اسپند را بو داده بعد کوبیده با عسل مخلوط کرده، روی زبان ریخته با آب بلع نمایند تا رفع اعتیاد بشود.

نروک

اصول تنظیم خانواده و جلوگیری از آبستنی امروز بیش از گذشته مورد توجه بوده، روز به روز زیادتر می شود. هم اکنون هزاران داروساز و پزشک در جستجوی وسائل مطمئن تر و خالی از خطر می باشند. پس از بررسیهای لازم توجه آنها به خوراکیها بیش از سایر روشها جلب شده، همه میکوشند تا از گیاهانی که دارای هورمون استروژن طبیعی می باشد استفاده کنند، و روی این اصل اخیرا گیاهی را در کلمبیا پیدا کرده اند که دارای این هورمون بوده، به زبان محل به آن «می پی کوتاتا» می گویند.

حال بد نیست بدانید که در ایران نیز گیاهی مفیدتر از آن وجود دارد که بیش از هزار سال است کشف شده و به ندرت مورد استفاده قرار گرفته است. به این گیاه در فارسی «نروک» می گویند. اعراب به آن (داء النمر) لقب داده اند. نروک تاکنون در بعضی از کوههای کرگان (کنام پلنگ است) دیده شده و می روید.

ریشه نروک شبیه ریشه ی سورلنجان است و کمی از آن بزرگتر میباشد. ساقه گیاه نروک شبیه بوته خربزه است، ولی همین که به اندازه یک وجب بلند شد، تغییر شکل و رنگ داده، دیگر شناخته نمیشود و اهالی محل که می خواهند از نروک استفاده کنند، باید دراین حال بوته آن رانشان کرده، پس از خاک شدن ریشه، آن را در آورند.

خوردن و حمول (شیاف) نروک سبب نازایی است. چنانچه مرد آن را بخورد عقیم خواهد شد. در بین حیوانات پلنگ آن را به خوبی می شناسد و چون این گیاه را می شناسد و از این خاصیت آن بخوبی از راه غریزه آگاه است اگر دچار زایمان سخت شود، ریشه نروک را پیدا کرده، میخورد تا دیگر آبستن نشود. پس از آن که پلنگ آن را بخورد، در رحیم آن غده هایی پیدا می شود که شباهت زیادی به مهره دارد و به آن در فارسی نروک پلنگ و اعراب مجرالنمر گویند. سی سال پیش شخصی نمونه ای از ریشه نروک را به تهران آورده، به موسسه دارویی سپه داد و نویسنده زبان خوراکیها که در آزمایشگاه آن موسسه کار می کرد آن را مورد آزمایش قرار داد. در این آزمایش مقدماتی وجود هورمونهایی شبیه استروژن در نروک مسلم شد، و نیز ترکیباتی دیده شده که شیر را منعقد می کند، چنانچه زنی به اندازه دو گندم از آن بخورد یا حمول نماید، دیگر آبستن نخواهد شد. پاشیدن آن روی خنازیر و زخمهای عفونی مفید است. بعید نیست در معالجه سرطان نیز بتوان آن را مورد استفاده قرار داد.

نروک پلانک که گفته شد در اثر خودن ریشه نروک در رحم پلنگ پیدا می شود و اعراب به آن مجرالنمر میگویند، شیر بریده را منعقد میکند. و حمول آن نیز سبب نازایی است.

شرح این گیاه را امین الدوله و صاحب کتاب مخزنالادویه، هر دو نوشته اند و نویسنده زبان خوراکیها که آن را دیده و تجزیه کرده چنین اظهار عقیده می کند: علاوه بر استروژن شیره ی ریشه ی این گیاه مواد سفیده و آلبومین را منعقد کرده، به صورت سنگ در میآورد و همین اثر را روی منی دارد و چنانچه قبل یابعد از آمیزش حمول شود، تولید سنگ در رحم می کند. این مواد خارجی مانع ابستنی است و عیناً مثل استعمال آ، یو، دی می باشد.