با بیماری های قلبی و عروق آشنا شوید

سرطان پستان در رأس بیماری هایی قرار دارد که زنان از آن وحشت دارند، اما مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی ۲ برابر تمام انواع سرطان هاست. در سال ۱۹۹۹، حدود نیم میلیون زن به علت مشکلات قلبی جان خود را از دست دادند، در حالی که در همان سال مرگ و میر ناشی از سرطان پستان ۴۴۰۰۰ نفر بود و این مسأله حتی جدی تر از آن چیزی است که تصورش را می کنید.

بیماری های قلبی و عروقی (از جمله حملات قلبی و سکته های مغزی بیش از مجموع ۱۶ عامل بعدی مرگ و میر، باعث فوت زنان می شوند. اگر میزان های فعلی ادامه یابند، ۳/۱ زنان کمتر از ۴۰ سال در طول زندگی خود دچار بیماری های قلبی خواهندشد.

از هر ۱۰ زن امریکایی ۴۵ تا ۱۴ ساله، یک نفر به انواعی از بیماری های قلبی مبتلاست که این میزان در زنان بالای ۶۵ سال به ۴٪ می رسد.

حداقل ۳۰۰ هزار زن امریکایی مبتلا به مشکلات مادرزادی بیماری های قلبی و عروقی هستند و هر ساله حدود ۲ / ۵ میلیون زن امریکایی به علت بیماری های قلبی عروقی بستری می شوند و سابقه سکته مغزی در ۱ / ۹ میلیون نفر دیده می شود. حملات قلبی بدون علامت، در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. در این وضعیت، حمله قلبی بدون درد یا همراه با درد ناچیزی است اما به عضله قلب آسیب وارد می شود.

بر اساس تحقیقات دانشگاه Yate، مرگ و میر زنان کمتر از ۷۵ سال مبتلا به بیماری های قلبی در بیمارستان، ۲ برابر مردان است.

علیرغم این آمار هشدار دهنده، مطالعات بسیار کمی در مورد بهترین روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در زنان انجام شده است و جای مطالعات گسترده به منظور بررسی آثار این بیماری ها در زندگی روزمره زنان خالی است. در نتیجه، بسیاری از زنان و محققین فکر می کنند، بیماری های قلبی، حملات قلبی و سکته های مغزی مشکل مردان است نه زنان. علاوه بر این بیشتر مردم نمی دانند که حملات قلبی در زنان شدیدتر و احتمال مرگ آنها در اثر اولین حمله قلبی، بالاتر است. اغلب، زنان و متخصصین بهداشتی با علایم بیماری های قلبی در زنان آشنایی ندارند.

در بیشتر بیمارستانها وسایل تشخیصی کمکی مانند تست ورزش، برای زنانی که با علائم بیماری های قلبی (مثل درد قفسه سینه) مراجعه کرده اند، کمتر انجام می شود و معمولا زنان باید علایم شدیدتری داشته باشند تا آنژیوگرافی (تستی که تنگ شدن شریان های قلبی را نشان می دهد) برای آنها درخواست شود. چون آنژیوگرافی که این مشکلات را نشان میدهد، کمتر برای زنان انجام می شود، انجام آنژیوپلاستی (برای باز کردن شریان مسدود) یا جراحی بای پس (برای برقرار کردن مجدد جریان خون هم در مورد زنان کمتر است.

محققین در تحقیق انجام شده در الاباما دریافتند که آنژیوپلاستی برای باز کردن رگ های مسدود با لخته، در زنان ۳۱ درصد کمتر از مردان است و نیز احتمال دریافت داروهای حل کننده لخته در آنها کمتر است (جهت به حداقل رساندن آسیب حمله قلبی).

هشدار:

تحقیقات کالج Beyfor نشان داده که مصرف هورمون ضد پیری DHEA می تواند افزایش دهنده ریسک ابتلا به بیماری قلبی باشد. ۶ ماه پس از دریافت این هورمون سطح کلسترول HDL( کلسترول خوب) در خون ۱۳% کاهش نشان داد.

چه علائمی را باید جدی بگیریم؟

اگر می خواهید از سلامتی خوبی برخوردار باشید، باید علایم بیماری های قلبی را بشناسید. متأسفانه، تنها تصور ما از بیماری های قلبی، درد فشارنده در قفسه سینه است که به چانه، شانه با بازوی چپ تیر می کشد و با تهوع و تعریق همراه است. آنچه بیشتر مردم از آن بی اطلاع اند این است که چنین علائمی در بیماری های قلبی مردان دیده می شود. زنان هم ممکن است این نشانه ها را داشته باشند، اما احتمال این که علایم کاملا متفاوت و حتی مبهمی داشته باشند، بسیار زیاد است.

به علت علایم نامشخص و غالبا خفیف، زنانی که دچار حمله قلبی می شوند، دیرتر از مردان با اورژانس تماس میگیرند و این تأخیر می تواند کشنده باشد، زیرا داروهای حل کننده لخته، تنها زمانی مؤثرند که در عرض ۶ ساعت اول پس از حمله قلبی تجویز شوند. در صورت مشاهده هر یک از علایم زیر که نشان دهنده ابتلا به بیماری های قلبی است با متخصص قلب تماس بگیرید:

• درد معده یا شکم که به صورت سوزش سر دل احساس می شود
• تهوع یا سرگیجه و خستگی و تنگی نفس پس از فعالیت کم
• بی حسی یا مورمور شدن بازوها با چانه
• احساس اضطراب یا نا آرامی

داشتن علایم بیماری های قلبی که هم در زنان و هم در مردان شایع است:

• درد ناراحت کننده یا فشارنده و احساس فشار یا پری در وسط سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد.
• درد انتشار پاینده به گردن، شانه ها با بازوها
• احساس ناراحتی در قفسه سینه به همراه احساس سبکی سر، غش کردن، تعریق، تهوع با تنگی نفس
• 

انواع مشکلات و بیماری های قلبی

بعضی از مشکلات و بیماری های قلبی در زمان تولد وجود دارند، اما بقیه، بعدها ایجاد شده ، ژنتیک و عادات نادرست زندگی در بروز آنها مؤثرند. بیشتر مواقع شما از شکل گیری بیماری قلبی در بدنتان اطلاع ندارید. مثلا وقتی که سطح کلسترول و تری گلیسرید در خون افزایش می یابد، کم کم در شریان ها لخته تشکیل می شود و جدار شریان ها باریک و سخت می شوند و بالاخره فشار خون افزایش می یابد، حتی بعضی از زنان دچار حملات قلبی و بی سر و صدا می شوند و اصلا نمی دانند که عضلات قلبشان آسیب دیده اند.

آترواسکلروز (تصلب شرائین)

از هر دو نفر امریکایی یک نفر در سال به علت بیماری های ناشی از انسداد شرايين فوت می کند. در این بیماری ها، در شریان های تصلب یافته و سخت شده، پلاک های چربی تشکیل می شوند. زمانی تصور می شد که این بیماری مختص مردان است، اما حالا می دانیم که خطر مرگ و میر در هر دو جنس یکسان است و احتمال مرگ زنان به علت انسداد شر بانها بیشتر از سرطان پستان است. شاید شما هم مانند خیلی های دیگر این بیماری را علت نیمی از مرگ های زودرس در زنان ندانید.

با افزایش سن، شریانها ضخیم تر و سفت تر شده و ذرات چربی در دیواره آنها رسوب می کنند، تا وقتی که شریان را بطور کامل مسدود نمایند. با باریک شدن مجرای شریان ها قلب باید بیشتر کار کند تا بتواند خون را به سراسر بدن پمپ کند؛ در این حالت لخته های خون از دیواره رگها جدا شده و خود را به قلب یا مغز می رسانند و در نتیجه باعث حمله قلبی یا سکته مغزی می شوند. این رسوب گذاری تدریجی از دوران کودکی آغاز می شود و با سیگار کشیدن، تغذیه ناسالم، عفونت و هر عامل آسیب رسان دیگر نشدید می شود. بیشتر بیماری های عروق قلب ناشی از همین مشکل است. امروزه دانشمندان می دانند که فرآیند انسداد شریانها می تواند از سنین نوجوانی آغاز شود.

مطالعات جدید نشان می دهد که رگه های چربی در دیواره سرخرگهای دختران ۱۵ ساله نیز تشکیل می شود و مقدار رسوب در برخی از آنها به اندازه مردان ۴۵ ساله است.

هشدار:

بعضی از عفونت ها، خصوصا عفونت های ویروسی که با تب بالا همراه هستند می توانند روی قلب اثر منفی بگذارند. اگر به چنین بیماری هایی مبتلا شده اید و حالا با علايم قلبی مواجه هستید به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید.

در ابتدا این رگه های چربی سلامتی دختران را تهدید نمی کند اما همین رگه ها، پایه ایجاد پلاک هستند. پلاکها رسوبات چربی هستند که سرخرگها را مسدود می کنند و در آینده موجب حمله قلبی می شوند.

خوشبختانه با وجود این رسوبهای چربی زودرس، بیشتر زنان حداقل تا حدود ۵۵ سالگی در برابر بیماریهای قلبی مصون هستند و این را مدیون هورمون استروژن اند. استروژن به پایین نگهداشتن سطح کلسترول خون و باز نگهداشتن مجرای عروقی کمک می کند. وقتی زنان بائسه می شوند، سطح استروژن در خونشان افت می کند و دیگر نمی تواند از ابتلا به بیماری های قلبی پیشگیری کند. (مگر اینکه درمان جایگزینی هورمون استفاده کنند. بنابراین وضع سرخرگهای آنها بدتر و بدتر می شود.

بیماری های عروق کرونر

وقتی یکی از سرخرگهایی که خون قلب را تأمین می کند، کاملا مسدود شود، بیماری عروق کرونر ایجاد می شود. این بیماری از شایع ترین انواع بیماری های قلبی است. اگر خونرسانی قلب به طور موقت کاهش یابد، درد قفسه صدری (آنژین) را احساس

خواهید کرد. این علامت نشان دهنده این است که خون کافی به قلب نمی رسد. گاهی این حالت در زمان ورزش که کار قلب زیاد می شود و در عین حال اکسیژن کافی هم به آن نمی رسد، اتفاق می افتد. آنژین صدری یک علامت هشدار دهنده است و نشان می دهد مشکلی در قلب وجود دارد. اگر خونرسانی به قلب کاملا قطع شود، فرد دچار حمله قلبی خواهد شد.

وقتی اکسیژن به قلب ترسد، بخشی از عضلات آن می میرند و آسیب دائمی به قلب وارد می شود.

توجه:

احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی در زنانی که پس از یائسگی از درمان جایگزینی استروژن استفاده می کنند، نمن زنانی است که هورمون دریافت نمی کنند. درمان جایگزینی هورمون، کلسترول خوب» را افزایش و کلسترول بد را کاهش میدهد و به سلامت رگهای خونی کمک میکند.

پیش بینی سکته مغزی

همانطوری که انسداد رگهای قلب می تواند باعث حمله قلبی شود، مسدود شدن رگهای مغز هم سکته مغزی را به دنبال خواهد داشت. اختلال در خونرسانی مغز باعث انواعی از مشکلات می شود که سکته مغزی یکی از آنهاست. وقتی که اکسیژن (حتی به مدت بسیار کوتاه) به بخشی از مغز ترسد، آن بخش می میرد.

در نتیجه قسمت هایی از بدن که تحت کنترل آن ناحیه از مغز هستند، تحت تأثیر قرار می گیرند. اگر دچار حملات ایسکمی گذرا (TA) شده اید، احتمال دارد در آینده به سکته مغزی مبتلا شوید. حمله ایسکمی گذرا، قطع موقت خون به مغز است و بیش از افرادی که در گذشته یک یا دو بار TIA را تجربه کرده اند، به درجاتی دچار سکته مغزی خواهند شد. از آنجا که با مراقبت های سریع پزشکی می توان سکته مغزی را متوقف کرد با صدمات آن را کاهش داد، با مشاهده هر یک از علایم زیر خیلی سریع خود را به اورژانس برسانید:

• ضعف با سنگینی در بازو، پا، نصف صورت یا بدن
• بی حسی در بازو، پا یا نصف صورت
• مشکل صحبت کردن با درک آن
• سرگیجه
• دو بینی
• عدم تعادل در راه رفتن
• تار دیدن یا نابینایی (خصوصا در یک چشم)

پیشنهاد جالب:

دانشمندان مشغول مطالعه روی درمان جدیدی هستند که شامل تزریق وریدی ترکیبی از گلوکز، انسولین و پتاسیم (GIK) است و خطر حمله قلبی را کاهش میدهد و در مطالعه ای مشخص شده است که احتمال مرگ بیمارانی که در عرض ۲۴ ساعت از شروع حمله قلبی GIK را دریافت کرده بودند، به نصف کاهش یافت.

آیا شما در معرض خطر سکته مغزی قرار دارید؟

هر چه سن شما بالاتر برود، احتمال سکته مغزی بیشتر می شود. پس از ۳۵ سالگی به ازای هر ۱۰ سال افزایش سن، احتمال سکته مغزی ۲ برابر می شود.

عوامل خطرزا شامل موارد زیر هستند:

• فشار خون بالا
• دیابت
• تصلب شرایین
• سیگار کشیدن
• سابقه خانوادگی
• میگرن
• کلسترول بالا
• چاقی
• بیماری های دهان و دندان

علاوه بر موارد فوق، انواع خاصی از بیماری های قلبی (مثل حمله قلبی اخبر) با سکته مغزی همراه است. در زنان جوانی که پرولاپس دریچه میترال دارند (در زنان ۳ برابر شایع تر از مردان است و در ادامه در مورد آن بحث خواهد شد)، ریسک ابتلا به سکته مغزی، ۴ برابر بیشتر است. بر اساس مطالعه ای که در دانشگاه بوفالو انجام شد و نتایج آن در ژوئن ۱۹۹۹ منتشر شد، بیماری های لثه در زنان، احتمال سکته مغزی در اثر انسداد عروق را به دو برابر می رساند. به عقیده دانشمندان باکتری ها و سایر سموم که از کانون های عفونی وارد جریان خون می شوند، باعث التهاب رگ ها می شوند.

آیا شما دچار سکته مغزی شده اید؟

شاید شما به مدت چند ساعت یا حتی یکی دو روز علایم خاصی را تجربه کنید. علایم سکته مغزی به محل آسیب در مغز بستگی دارد، اما موارد شایع شامل:

• سرگیجه
• گیجی
• از دست دادن هوشیاری به طور ناگهانی
• از دست دادن ناگهانی حس ها (بینایی، تکلم و …)
• ضعف یا فلج شدن یک سمت بدن
• سردرد
• استفراغ
• مشکل بلع

توجه:

سکته مغزی در مردان ۲ برابر زنان اتفاق می افتد. اما اگر زنی دچار سکته مغزی شد، احتمال قوت او دو برابر یک مرد است که شاید علت آن، بروز سکته در زنان در سنین بالاتر باشد، یعنی زمانی که مقاومت آنها کمتر است.

اگر پزشک به وقوع سکته مغزی مشکوک شود با انجام معاینات دقیق عصبی و آزمایش خون، سکته را از سایر بیماریها مثل عفونت ها، صرع، گیجی ناشی از مصرف دارو، اسکلروز مولتیپل (Ms)، افزایش یا کاهش قند خون با تومورها افتراق می دهد، از سی تی اسکن برای یافتن محل خونریزی در مغز استفاده می شود و اگر خونریزی بافت نشد، سایر آزمایشات انجام می شود تا اگر یک بیماری قلبی باعث تشکیل لخته و فرستادن آن به سمت مغز شده، بتوانند محل آن را مشخص کنند. پس بررسی هر کدام از علایم فوق اهمیت زیادی دارد تا در صورت تشکیل لخته، هر چه زودتر درمان شود.

پرولاپس دریچه میترال

پرولاپس دریچه میترال نوعی اختلال در ساختمان قلب است و مانع عملکرد مؤثر آن می شود. اگر لت های دریچه قلب بزرگتر یا ضخیم تر و کشیده شوند، در هنگام ضربان قلب، به نرمی بسته نمی شوند و برگشت خون به سمت عقب باعث ایجاد سوفل (صدای اضافی در قلب می شود. گاهی بیمار هیچ علامتی ندارد و گاهی هم درد قفسه سینه یا آریتمی قلبی را احساس می کند. با توجه به این که بیماران مستعد ابتلا به عفونتهای قلب مثل اندوکاردیت هستند، باید قبل از انجام اقدامات دندانپزشکی و عمل های جراحی آنتی بیوتیک دریافت کنند.

بیشتر مواقع، این وضعیت جدی نیست ولی به هر حال مراجعه منظم به پزشک برای تشخیص مشکلات احتمالی و درمان آنها ضروری است.

نارسایی احتقانی قلب

حدود ۵ میلیون آمریکایی مبتلا به نارسایی قلب هستند، وضعیتی که در آن قلب به علت آسیب قبلی نمی تواند خون مورد نیاز بدن را پمپاژ کند. در نتیجه خون به سمت ریه ها بر می گردد، مایع در ربه ها جمع می شود و تنفس را برای بیمار مشکل می کند. در موارد شدید، خون به سمت راست قلب عقب رانده می شود و در حالی که بدن سعی می کند خون را به سمت قلب بفرستد، سیاهرگهای مچ پا و پاها متورم و پرخون می شوند. در حالی که بیشتر موارد بیماری با دارو یا جراحی قابل درمان هستند، حدود ۲۰٪ بیماران در عرض یکسال و ۵۰٪ در عرض پنج سال پس از تشخیص، فوت می کنند. در موارد شدید نیاز به پیوند قلب وجود دارد.

حالا یک خبر خوب برای زنان مبتلا به بیماری نارسایی احتقانی قلب: یک تحقیق جدید نشان می دهد که زنان مبتلا دو برابر مردان مبتلا، عمر می کنند. به عقیده متخصصین، تفاوت های هورمونی بین زنان و مردان، بر پاسخ آنها به نارسایی قلب اثر می گذارد.

توجه:

احتمال رد پیوند قلب در عرض یکسال پس از این عمل، در زنان بیشتر از مردان است. برای جلوگیری از این مسأله، معمولا باید داروهای سرکوب کننده ایمنی بیشتری مصرف شود.

اختلالات بیماری های قلبی و عروقی

هر نوع بی نظمی در ضربان قلب، آریتمیه نامیده می شود. آریتمی می تواند ریتم منظم قلب را مختل کرده و آن را بسیار سریع یا بسیار گند کند.

ریتم گریز، (ضربان سازی قلب برای مدت کوتاهی متوقف می شود و یک سبکل جا می افتد) ممکن است در زمان استرس ایجاد شود و شما احساس کنید قلبتان دچار لرزش شده یا می خواهد از سینه بیرون بیفتد. مصرف دارو می تواند این بی نظمی ها را کنترل کند. اما کاهش استرس و پرهیز از مواد محرکی مانند کافئین نیز اهمیت خاصی دارد. اگر سرعت ضربان قلب کاهش یابد (برادی کاردی) احساس سرگیجه و خستگی و یا غش می کنید. زیرا اکسیژن کافی به بدن شما نمی رسد.

متخصصین سعی می کنند علت زمینه ای این مشکل را بیابند (مثلا : بیماری تیروئید) تا بتوانند آن را درمان کنند و مشکل ریتم قلب را برطرف کنند. در غیر این صورت باید یک ضربان ساز مصنوعی در زیر پوست کار گذاشته شود تا با تحریک مکرر عضله قلب، ضربان آن را کنترل کند.

عده ای از زنان هم عکس این مشکل را دارند. ضربان های سریع قلب یا تاکی کاردی میتواند باعث احساس طپش قلب، لرزش قلب، سرگیجه و غش شود. اگر ضربان قلب خیلی تند شود قلب نمی تواند کاملا از خون پر شود و جریان خون مؤثری در سراسر بدن فراهم کند. این مشکل در اغلب موارد با دارو قابل درمان است.

یکی از خطرناکترین آریتمی ها زمانی اتفاق می افتد که حفره های فوقانی یا تحتانی قلب به جای آنکه بطور منظم منقبض شوند، دچار لرزش می شوند. این وضعیت فیبریلاسیون نامیده می شود که می تواند «دهلیزی با بطنیه باشد.

اگر شما دچار فیبریلاسیون دهلیزی هستید (شایع ترین آریتمی قلبی)، خطر کمتری شما را تهدید می کند. زیرا قلب در بیشتر موارد می تواند از خون پر شود (هر چند که این مشکل می تواند باعث ایجاد لخته خونی شود.)

فیبریلاسیون دهلیزی اغلب با فشار خون بالا همراه است و حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد بالای ۱۰ سال، به آن مبتلا هستند.

با وجودی که فیبریلاسیون دهلیزی نسبت به فیبریلاسیون بطنی، کم خطرتر است، زنان مبتلا، بیشتر از مردان ناتوان می شوند. شاید به خاطر این که علایم بیماری، آنها را بیشتر آزار می دهد و یا با مشکل خود جدی تر برخورد می کنند.

نوع دیگری از این اختلال، فیبریلاسیون بطنی است، وضعیتی که اگر درمان نشود، بیمار را تهدید به مرگ می کند. خوشبختانه، اگر به موقع به اورژانس مراجعه کنید می توان با استفاده از هدفیبریلاتور» (وسیله شوک الکتریکی)، ضربان قلب را به حالت طبیعی باز گرداند.

توجه:

گروه جدید از داروها به نام مهار کننده گیلکوپروتنين IIa در صورتی که پس از حمله قلبی، در ورید تزریق شود، می تواند از سرعت تشکیل لخته بکاهد. در آینده این دارو به شکل قرص نیز، در دسترس خواهد بود.