چگونه اضطراب را کاهش دهیم؟

اگر تا به حال در مقابل یک جمع برای سخنرانی ایستاده اید، احتمالا اضطراب را تجربه کرده اید و با علائم آن آشنا هستید. علائمی چون عرق کردن کف دست ها با خشک شدن دهان. این راهی است که بدن بدان وسیله خود را برای رویارویی با خطر احتمالی آماده می کند. گاهی اوقات اضطراب به حدی می رسد که می تواند به طور جدی زندگی اشخاص را به خطر بیندازد. تقریبا حدود ۳۰٪ از زنان در زندگی خود مبتلا به بیماری اضطراب می شوند. به گفته مؤسسه بین المللی سلامت روان، در حقیقت این نوع اضطراب نقطه مشترک تمام بیماری های روحی می باشد.

به طور کلی در حالت اضطراب شما فشارهای روحی و رنج های عمیقی را تجربه می کنید. گاهی علائم جسمی به همراه علائم روحی مشاهده میشود. این علائم عبارتند

• سر درد
• تهرع
• تکرر ادرار

حمله هراس یکی دیگر از فرم های بیماری اضطراب می باشد که حدودا بین ۳ تا ۶ میلیون آمریکایی هر ساله به آن مبتلا می شوند. از این تعداد دوم سوم آنها زن هستند. در این بیماری فرد بدون هیچ دلیلی به طور ناگهانی و مكررة وحشت بی اندازه ای را تجربه می کند.

بیماری اضطراب: آیا شما در معرض خطر قرار دارید؟

بعضی از دانشمندان معتقدند که بیماری اضطراب از یک تجربه پر استرس و تلخ در دوران کودکی ناشی می شود که بعدها به صورت اضطراب بروز می کند. در موارد دیگر می توان این بیماری را ناشی از یک شوک مانند طلاق یا مرگ دانست. به علاوه ژن ها و ساختار بیولوژیکی فرد نقش مهمی را در این مورد ایفا می کنند.

اختلال هراس

این بیماری حالتی است که در آن فرد بارها و بارها واقعه ای ترسناک را تجربه می کند، در این بیماری زنان و مردان به یک نسبت تحت تأثیر قرار میگیرند.

اختلال هراس معمولا در اوایل جوانی شروع می شود و گریبان گیر افراد خانواده می شود. اگر در دوره حاملگی خود چنین بیماری را تجربه کرده باشید، بعد از تولد فرزندتان حتما حمله شدیدتری خواهید داشت. این بیماری علامت هشدار دهنده ای ندارد. بدنبال این بیماری ممکن است چند عارضه جسمی برای فرد بوجود آید، از جمله:

• تنگی نفس
• ضربان نامنظم قلب
• درد قفسه سینه
• عرق کردن
• تهوع و استفراغ
• ترس از مرگ یا دیوانگی
• احساس نزدیک شدن به مرگ

تعداد حمله ها می تواند زیاد و پشت سر هم باشد و هر هفته شخص بیمار یک حمله داشته باشد. ولی این امکان هم وجود دارد که فاصله حمله ها به شش ماه تیز برسد. آنقدر که ترس از حملات بعدی خطرناک و برای سلامت فرد مضر است، تعداد و فاصله حمله اهمیت ندارد. بعضی از زنان آنچنان از حملات بعدی وحشت دارند که این وحشت به مراتب بدتر از خود حمله می باشد.

بعضی وقتها کسی که دچار حمله شده است، از محلی که در آن جا حمله به او دست داده است می ترسد. فردی که هنگام خرید از یک فروشگاه دچار حمله شده است از آن فروشگاه و یا محلی که فروشگاه در آن واقع است وحشت دارد و دیگر نزدیک آن خیابان رانندگی نمی کند. این وحشت آن قدر زیاد می شود که دیگر از خانه خارج نمی شود و حتی در میان جمع حاضر نمی شود.

بر اساس تحیقات روی افرادی که دچار حمله می شوند قسمتی از مغز که تنتس را کنترل می کند پیامهای کاذبی را دریافت می کند. وقتی شخصی به این بیماری مبتلا است، جریان خون در مغز او کاهش می یابد. مغز این کاهش فشار خون را علامت خنگی تلقی می کند. این یکی از مواردی است که نقش تنفس های عمیق را در درمان اختلال اضطراب و هراس نشان می دهد.

هشدار

نزدیک ۶۵٪ از افرادی که مبتلا به اختلال هراس هستند مشکل سوء مصرف مواد یا افسردگی را دارند.

هراس (فوبی Phobia)

این هراس های بیمارگونه معمولا در اوایل جوانی بین سنین ۱۸ تا ۳۴ سال به وجود می آیند. این بیماری و تمام انواع آن در زنان شایعتر می باشد. مثلا یک فرد می تواند از فوبی خاص (مانند ترس از سگها یا سفر هوایی) رنج ببرد و یا از فوبی اجتماعی (مانند حضور و فعالیت در میان عموم) در عذاب باشد. فوبی یک ترس نامعقول است. مثلا اگر کسی از پرواز با هواپیما وحشت دارد اما بدون هراس سوار قطارهای بسیار سریع السیر می شود، به طور حتم مبتلا به فوبی می باشد. این ترس به طور شایع به صورتهایی از قبیل ترس از قرار گرفتن در یک مکان بسته، ترس از ارتفاع با ترس از آسانسور دیده می شود. اگر این ترس زندگی شما را مختل کرده است مشاوره با افراد صاحب نظر می تواند کمک بزرگی باشد.

فوبی اجتماعی (Social phobia)

ترس از اجتماع کمی با انواع دیگر اضطراب در اجتماع متفاوت است. اکثر مردم از صحبت در میان یک جمع مضطرب می شوند. اما تفاوت میان این ترس بیمارگونه از اجتماع و اضطراب در میان جمع، مربوط به حد و اندازه این ترس و دلهره است. شما ممکن است بخواهید برای گروهی سخنرانی و یا برنامه ای اجرا کنید و در این حالت دچار اضطراب شوید و احساس نگرانی کنید که این احساس در حد معقول، طبیعی است. اما زنی که به این بیماری دچار است، آنقدر از حضور در میان مردم احساس ناراحتی می کند که مثلا اگر در یک رستوران نشسته باشد قادر به خوردن غذای خود نیست و یا نمی تواند از توالت عمومی استفاده کند و یا در حضور یک فرد دیگر چکی را امضا کند.

بیماری اضطراب منتشر

اگر با نوعی اضطراب بی ثبات و بدون منشأ دست به گریبان هستید، شاید بیماری اضطراب منتشر داشته باشید که این حالت، ترس معمولی نیست. زنان دو برابر مردان در معرض این بیماری قرار دارند. گرچه یک سوم مبتلایان در نهایت بهبود می یابند، ولی میزان بهبود در مردان بالاتر است. یک زن بیمار شاید هر روز دچار اضطراب منتشر شود که بی وقفه ادامه می یابد و با حملات حاد هراس همراه است. ترس که در این شرایط به سراغ بیمار می آید به یک مورد یا موقعیت خاص ارتباط ندارد.

آیا شما اختلال اضطراب دارید؟

اگر فکر می کنید که دچار بیماری اضطراب شده اید باید به یک روانشناس با روانپزشک مراجعه کنید و معاینه شوید. همچنین باید مطمئن شوید که بیماری شما ناشی از اختلالات جسمی مانند بیماری های قلبی نیست. اگر ثابت شد که از نظر جسمی سالم هستید، پزشک معالج شما باید مطمئن شود که مبتلا به بیماری های روانی دیگری نیستید. چرا که بسیاری از بیماری های روانی علائم مشابه به یکدیگر دارند. فقط پس از مردود دانستن احتمال وجود بیماری های دیگر، پزشک معالج شما می تواند ابتلا به این بیماری را قطعی بداند.

درمان

خوشبختانه تمام انواع بیماری های اضطراب با مشاوره های روانپزشکی قابل درمان است، در این مشاوره ها شما می توانید علت اضطراب خود را متوجه شوید. اگر این اضطراب خیلی شدید باشد، دارو هم می تواند به شما کمک کند.

ترکیب دارو و مشاوره

اکثر اوقات یک خانم بیمار برای اینکه یاد بگیرد چطور بر اضطراب خود غلبه کند به مشاوره احتیاج دارد. مدت درمان بستگی به نوع بیماری اضطراب او دارد و اینکه تا چه حد این بیماری زندگی او را فلج کرده است.

اگر بیماری او به قدری شدید باشد که مشاوره تأثیر چندانی نداشته باشد باید از داروهای ضد اضطراب استفاده شود. (بعضی اوقات داروهای ضد افسردگی که در درمان اضطراب بسیار مؤثر هستند تجویز می شود. اشکال داروهای ضد اضطراب این است که باعث اعتیاد فرد می شود و او چه از نظر روحی و چه جسمی به این داروها وابسته می شود. به وسیله کم کردن تدریجی دارو می توان از وابستگی جسمی کاست ولی رهایی از وابستگی روحی مشکل است.

اکثر داروهای ضد اضطراب که باعث اعتیاد می شوند، داروهای بنزودیازپینی هستند که استفاده طولانی مدت از این داروها باید تحت نظر پزشک انجام گیرد. هنگامی که دوره درمان و استفاده از داروها به اتمام رسید، نباید دارو را ناگهان قطع کرد. چرا که این امر منجر به کابوسهای وحشتناک، بی خوابی و حمله های عصبی خواهد شد. تحت نظر پزشک، به تدریج داروی خود را قطع کنید.

مطالعات نشان می دهد که بهترین راه برای درمان بیماری اضطراب، تجویز دارو و روان درمانی همزمان می باشد. به وسیله دارو علائم کنترل می شوند، سپس بیمار یاد می گیرد که چطور با انواع روشهای طبیعی مانند آرامش (Relaxation) و تلقین به خود، بیماری را کنترل کند.

بیماری ترس، اغلب به طور موفقیت آمیزی با یک نوع مشاوره خاص بنام حساسیت زدایی درمان پذیر است. با این روش کارشناسان به بیمار کمک می کنند تا تصویری خیالی از چیزی که وحشت دارد بسازد. همانطور که او روی این تصویر تمرکز می کند اضطراب او نیز کمتر می شود تا اینکه بالاخره تا حدودی احساس آرامش می کند. فرد بیمار می تواند این روش را در موارد با موقعیتهای حقیقی به کار برد. با تکرار این عمل می تواند با مورد با موقعیتی که از آن وحشت دارد روبرو شود و آن را مهار کند.

کاوا (Kava)

کاوا یک داروی پر طرفدار گیاهی است که مردم به عنوان ماده ای نشاط آور از آن استفاده می کنند. این دارو عوارضی چون توهم و اعتیاد ندارد. در اروپا از آن به عنوان یک داروی ضد اضطراب استفاده می شود. در حال حاضر این دارو برای بیماری های متعددی از جمله بی خوابی استفاده می شود. اما بهترین تأثیر آن در درمان اضطراب است.

هشدار:

اگر داروی ضد اضطراب مصرف می کنید از نوشیدن آشامیدنی هایی که دارای الکل یا کافئین هستند خودداری کنید. همچنین هیچ دارویی را بدون تجویز پزشک معالج خود مصرف نکنید.

چگونگی برخورد با رفتار خشونت آمیز

در آمریکا هر ۹ ثانیه یک زن مورد حملات خشونت بار جنسی قرار میگیرد. و این تعداد به چهار ملیون زن امریکایی که سال گذشته توسط شوهران خود آسیب دیده اند، اضافه می شوند. متاسفانه نمی توان اطلاعات دقیقی در مورد تعداد این خشونت های خانگی بدست آورد، چون زنان تمایل ندارند این وقایع خشونت آمیز را گزارش دهند. اما ما می دانیم که حدود یک چهارم اتاقهای اورژانس بیمارستان ها از زنانی پر شده که مورد تهاجم همسرانشان قرار گرفته اند. تعداد قربانیان این حملات بسیار بیشتر از انواع دیگر حملات است.

متأسفانه معمولا خشونت های جسمانی حوادثی گذرا نمی باشند، بلکه به صورت یک الگوی رفتاری در می آیند که با گذشت زمان با شدت بیشتر و در مورد افراد بیشتری تکرار می شوند. اگرچه اکثر این حملات منجر به مرگ زنان نمی شود، ولی باعث صدمات جسمی و مشکلات روحی شدید می شود. زنان معمولا صدمات جسمی را گزارش نمی دهند و این امر از دید مراکز بهداشتی و درمانی پوشیده می ماند.

اکثر مردم خشونت های خانگی را منحصر به حملات خشونت آمیز می دانند در صورتی که خشونت های روانی نیز نوعی از خشونت های خانگی به شمار می آید. این نوع خشونت شاید ناچیز و بی اهمیت باشد ولی در عین حال غیر قابل توصیف است. از آنجایی که این نوع خشونت ها اثرات بدی بر روحیه زنان دارد، می توان گفت که به اندازه خشونت های جسمانی مخرب هستند.

آیا همسر شما رفتاری خشونت آمیز دارد؟

چند عامل وجود دارد که احتمال خشونت را از سوی مردان افزایش می دهد.

• سابقه مورد خشونت قرار دادن زنان
• مورد بد رفتاری قرار گرفتن در دوران کودکی
• شاهد خشونت های خانگی بودن
• بیکاری

استفاده از الکل و مواد مخدر نیز نقش مهمی بازی می کند. بیش از نیمی از مردان در زمان کشتن همسران خود مست بوده اند.

هشدار:

تحقیقات نشان میدهد که استفاده از تکنیک های دفاع شخصی، هنگام تجاوزها مانع تهاجم می شود ولی خطر صدمات جسمی را افزایش می دهد.

آیا شما در معرض خطر قرار دارید؟

زنانی که مورد خشونت قرار میگیرند دارای خصوصیات اخلاقی و رفتاری خاصی نمی باشند که آنها را در معرض این خطر قرار دهد. به هر حال اگر شما نیز مورد خشونت قرار گرفته اید یا در دوران کودکی خود شاهد رفتار خشونت آمیز افراد خانواده خود بوده اید، احتمال اینکه کودک خود را مورد خشونت قرار دهید بسیار است.

زنان بین سنین ۱۸ الی ۲۴ سال بیشتر در معرض خطر این خشونت ها قرار دارند، خصوصا زنان حامله بیشتر مورد آزار و اذیت قرار میگیرند (شاید این خشونت متوجه جنین آنها باشد) رفتار خشونت بار طی دوران حاملگی نه تنها به زن حامله صدمه می زند بلکه باعث سقط جنین با تولد نوزاد کم وزن می شود.

خشونت تا چه حد طبیعی و تا چه حد غیرطبیعی است؟

اگر شوهر شما گاهی اوقات کنترل خود را از دست میدهد و بر سر شما داد می کشد آیا می توان او را مردی خشن و غیر قابل اعتماد قلمداد کرد؟ شاید گفتن آن مشکل باشد.

برای مردی که رفتاری خشن و توهین آمیز دارد چنین رفتاری نشانه قدرت و مردانگی او می باشد. این افراد تصور اشتباهی از مرد بودن دارند و با رفتار خشونت بار خود سعی می کنند کنترل دیگران را در دست بگیرند. اگر به رفتار خود با شخص دیگری مشکوک هستید و فکر می کنید رفتاری خشونت آمیز دارد، این لیست از رفتارهای خشونت آمیز را بخوانید، هر چه تعداد بیشتری از این موارد در مورد شما صادق باشدة در موقعیت خطرناکتری به سر می برید.

خشونت های زبانی: انتقادهای زبانی مخرب شامل؛ مسخره کردن، سرزنش کردن، ناسزاگفتن، فریاد زدن و تحقیر کردن.

بی احترامی: تحقیر کردن در میان جمع، توهین به دوستان و خانواده، گوش ندادن و جواب ندادن به صحبت ها و سؤالات شما و همچنین عوض کردن موضوع صحبت.

روی برگرداندن از عواطف و احساسات: حمایت نکردن، بی توجهی، ابراز احساسات نکردن.

د تحقیر و سرزنشر: انکار خشونت، جدی نگرفتن خشونت، و دیگران را متصر خشونت خود قلمداد کردن.

تحت فشار اقتصادی قرار دادن: مانع فعالیتهای اقتصادی شما شدن، از نظر مالی شما را در مضیقه قرار دادن، تصرف پول شما، ایجاد مزاحمت در کار شما.

تحت فشار قرار دادن: سوق دادن به سمت گناه، قهر کردن، تهدید کردن. و محدود کردن: ایجاد محدودیت در دیدن اقوام و دوستان، گوش دادن به مکالمات تلفنی شما، محدود کردن رفت و آمدهای شما.

به ستوه آوردن: تعقیب کردن، دائم شما را کنترل کردن، در میان جمع شرمنده کردن.

خود آزاری: تهدید به خودکشی، سوء استفاده از مواد.

تهديد: تهدید به آزار و اذیت شما با کسی که می شناسید.

رفتار مخرب: مشت به دیوار کوبیدن، اموال شما را از بین بردن، شکستن اشیا.

اسلحه: به کار بردن اسلحه برای تهدید.

توجه

بر اساس گزارشات مجله انجمن پزشکی آمریکا زنانی که رابطه خود را با شوهران خود قطع کرده بودند، هفت برابر بیشتر از دیگران در معرض تهاجم همسران سابق خود قرار داشتند.

آثار خشونت جسمانی

کبودی پوست، شکستگی استخوان و سیاه شدن دور چشم همه از نشانه های آشکار خشونت های خانگی است. اما همیشه در کنار این علائم خشونت های روانی بسیاری وجود دارد. مطالعات نشان می دهد زنانی که در این شرایط زندگی می کنند چهار برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به درد لگن خاصره، کمر درد و تنگی نفس هستند. این زنان بیشتر تحت عملهای جراحی قرار میگیرند و همچنین بیشتر از دیگران به دلیل خودکشی، مشکلات زنانگی و بیماریهای لاعلاج در بیمارستان ها بستری می شوند. بیماری های جسمانی بین این زنان عبارتند از:

• دردهای شکمی
• سندرم تحریک پذیری روده
• بیماری های روده
• سردرد
• بی خوابی
• خستگی

کارشناسان مطمئن نیستند که تا این درجه بیماری های جسمانی و دردهای ناشی از رفتارهای خشونت بار باشد. اما زنانی که خیلی از این دردها شکایت دارند خیلی هم مایل هستند تا در باره خشونت صحبت کنند. شاید بعضی عوامل عاطفی وجود داشته باشد که شانس پیدایش چنین شرایط و ارتباطاتی را بالا ببرد.

جای هیچگونه تعجبی نیست اگر این زنان با مشکلات روانی روبرو شوند. از جمله می توان به افسردگی، اختلال و افراط در خوردن و اعتیاد به الکل اشاره کرد. همچنین این افراد تمایل دارند از طریق آسیب رساندن به جسم خود و گرسنگی کشیدن در مورد خود نیز خشونت به خرج دهند.

برای انجام رفتار خشونت آمیز، گاهی نزد شخصی که قبلا آنها را آزار می داده است بر می گردند. بعلاوه زنانی که به شدت کتک خورده اند به نظر می رسد که از اختلالات روانی شدیدی رنج می برند و همچنین بیشتر دچار اختلالات روان تنی می شوند.