چه خوراکی هایی برای سرد مزاج ها و گرم مزاج ها در فصل پاییز مناسب است؟

بهترین خوراکی برای سرد مزاج ها و گرم مزاج ها در فصل پاییز

مزاج شناسی، یک علم بسیار گسترده ای است که کاربردهای فراوانی برای تشخیص بیماری ها و درمان کردن آن ها دارد. از گذشته های خیلی دور در طب سنتی ما طبیب ها از راه مزاج اشخاص بیماری ها را تشخیص می دادند. کتاب های زیادی، داستان ها و حدیث های زیادی در این رابطه داریم که چه چیز را در چه موقع و فصلی استفاده کنیم.

واقعیت این می باشد که مزاج همه جوانب زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار می دهد. مدل غذایی که ما مصرف می کنیم می تواند اثرات خیلی مهمی بر اعضای بدن ما بگذارد.

یکی از مواردی که در مزاج شناسی دارای اهمیت است این می باشد که چه غذاهایی را در فصل های مختلفی مصرف کنیم. در حال حاضر که در فصل پاییز به سر می بریم، فصلی که مزاج سرد و خشک دارد و در طب سنتی به ما پیشنهاد می کند که در این فصل چه خوراکی هایی را مصرف کنیم و از خوردن چه خوراکی هایی پرهیز کنیم. با دکتر جزایری به بهانه فصل پاییز و تغذیه مناسب در این فصل گفت و گویی را انجام داده ایم که خواندن آن خالی از لطف نیست.

چهار مزاج اصلی

همان گونه که اطلاع دارید چهار مزاج داریم؛ بلغم، سودا، صفرا، دم. تعداد زیادی از افراد خبر ندارند که مزاج آن ها کدام یک از این چهار مزاج است. از دکتر جزایری در خصوص این که هر مزاجی چه مشخصاتی دارد سوال نمودیم و وی این گون پاسخ داد: به طور مختصر اگر بخواهیم عنوان کنیم این است، کسانی که دارای مزاج سردی هستند افرادی می باشند که عکس العمل های شان آرام است و به سرعت حرکت نمی کنند و قدرت تصمیم گیری آن ها تا حدودی پایین است، در اصل این افراد سرعت عملکردشان کم است.

او یک مثال می آورد تا سخنانش واضح تر باشد و می گوید: اصولاً باعث خیلی از تصادفات رانندگی افراد سرد مزاج هستند، به این دلیل که این افراد قدرت تصمیم گیری شان پایین است تا چشمان شان ببیند و به مغزشان فرمان دهد که این اتفاق در حال رخ دادن است و مغز به دست و پای آن ها فرمان دهد که باید در این لحظه ترمز کنید، این مراحل با سرعت زیادی انجام نمی شود. هر چند وی در ادامه صحبت های خود تاکید می کند که این مسئله که تمامی افراد سرد مزاج باعث به وجود آمدن تصادف می شوند یک امر مطلق و صد در صد نیست.

اکنون او در خصوص افرادی که صفراوی هستند توضیح می دهد: این دسته از افراد مزاج گرم و خشک دارند، خیلی تند حرف می زنند، سریع عصبانی می شوند، تند راه می روند و کار می کنند. کسانی که معمولا چاق می باشند، رطوبتی هستند و افرادی که لاغرترند مزاج خشکی دارند. هر چند این موارد صد در صد نیست.

وی در مورد مزاج شناسی توضیحاتی می دهد: ما در تمام دنیا یک مزاج شناسی داریم؛ یعنی هر موجودی که در دنیا وجود دارد از کوچک ترین موجود که جماد است تا بالاترین موجود که انسان می باشد دارای مزاج هستند. فصل ها هم از این موضوع مستثنی نیستند؛ ما در طول سال چهار فصل داریم که هر یک از این فصل ها مزاج مخصوص خود را دارند. مزاج فصل بهار گرم و تر است. مزاج تابستان گرم و خشک و پاییز با مزاج سرد و خشک. مزاج فصل زمستان هم سرد و تر است. اکنون که در فصل پاییز به سر می بریم قصد داریم در خصوص مزاج پاییز حرف بزنیم.

پاییز سرد و خشک

در مورد این که در فصل های گوناگون چه چیزهایی را باید خورد و یا نخورد احادیث زیادی وجود دارد. دکتر جزایری با اشاره به یک حدیث از حضرت علی (ع) در این مورد می گوید: حضرت علی (ع) بیان کرده اند: «در شروع فصل سرما (پاییز) خود را از سرما حفظ کنید و در پایان آن یعنی (فصل بهار) خود را به آن بسپارید. به این دلیل که سرما با بدن همان می کند که با شاخه های درخت: در شروع می سوزاند و در پایان، به برگ و بار می نشاند.»

این مسئله این معنی را می دهد که در پاییز بدن خود را بپوشایند چون باد با درخت ها همان کاری را می کند که با بدن شما می کند؛ یعنی پاییز باعث زرد و پژمرده شدن بدن می شود، بر همین اساس در فصل پاییز باید استفاده از غذاهای گرم و تر را در برنامه غذایی خود بگنجانید و از خوردن غذاهای سرد و خشک بپرهیزید.

بر اساس گفته های دکتر جزایری غذاهایی که باید در فصل پاییز بخورید باید با توجه به مزاج استفاده شود، کسانی که مزاج گرم و خشک دارند نباید غذاهای گرم و خشک بخورند. آن ها باید میوه هایی مانند سیب، موز، بالنگ، کشمش، یا ریشه هایی مثل ترب، زردک، سیب زمینی، هویج و شلغم را بخورند. از حبوبات هم می توانند فقط لوبیا بخورند، از میان گوشت ها هم گوشت بره و بوقلمون استفاده نمایند. در صورتی که این برنامه را در دستور کار خود قرار دهند بیماری ها در آن کم می شود.

همین طور دکتر جزایری به بیماری هایی که در این فصل زیاد می شوند هم اشاره  کرد و گفت: در این فصل بیماری ها زیاد می شود. زیرا ما فصل سرد و خشک داریم، خشکی ها بر بدن غلبه می کنند. کسانی که این گونه می باشند، اصولاً انسان های وسواسی هستند و در فصل پاییز افسردگی شان بیشتر می شود و باعث گوشه گیری شان می شود. ورم لوزه ها و کم خونی در این فصل بیشتر مشاهده می شود. کسانی که مشکلات سیاتیکی دارند در فصل پاییز مشکل شان حادتر خواهد شد و همچنین در این دسته از افراد انگل های گوارشی بیشتر می شود و ترک های بدن هم زیاد می شود.

پیشنهاد او برای این دسته از افراد به این صورت است که در این فصل غذاهایی مصرف کنند که ملین باشد تا معده آن ها راحت تر کار کند. خاکشیر با آب گرم برای کسانی که صراوی و سودایی هستند پیشنهاد می شود زیرا مزاج این افراد خشک است و باید در برنامه خود مصرف غذاهای ملین را لحاظ کنند. حدیث داریم که حتما میوه را به فصل بخورید.

انار میوه فصل پاییز است. دین ما در خصوص این میوه احادیث بسیاری دارد. یکی از آن ها این می باشد که انار شیطان وسواس را از انسان دور می کند. حتما کسانی که وسواس دارند و دارای مزاج سرد و خشک هستند از مصرف انار غفلت نکنند.

شروع پاییز زمان مدرسه رفتن بچه ها هم می باشد. دکتر جزایری توصیه هایی را هم در این خصوص داشت: در فصل پاییز پدر و مادر باید سعی کنند که حتما از غذای سرد در اول صبح پرهیز نمایند. به عنوان مثال صبح ها آب پرتقال یا خیار و ماست به بچه ها ندهند. بعضی از افراد عادت دارند که صبح ماست چیکده می خورند، بهتر است که این عادت را در فصل پاییز فراموش کنیم. زمانی که پدر و مادر می خواهند بچه ها را راهی مدرسه کنند با ارده شیره یا شیره خرما آن ها را راهی کنند تا مغز آن ها سرد نشود و قادر باشند دروس مدرسه را بهتر یاد بگیرند. حتما با یک لباس گرم آن ها را بیرون بفرستند.

امکان دارد در اوایل پاییز هنوز گرمای تابستان باشد اما پدر و مادر سعی کنند یک پیراهن مقداری ضخیم تر به تن فرزندان خود بپوشانند که باد صبح پاییز به بدن آن ها نخورد. حتما مویز و کندر به بچه ها بدهند. کندر و مویز باعث تقویت حافظه می شود و موجب می شود که گیرایی بچه ها برای درس بالاتر رود.

وی همین طور پیشنهاداتی برای خواب بچه ها در این فصل دارد: سعی کنید که خواب بچه ها در این فصل به مقدار کافی باشد؛ نه کم باشد نه زیاد. چون خواب زیاد، باعث کسل شدن بچه ها در این فصل می می شود و اگر خواب کم باشد هم روی کارکرد مغزشان تأثیر می گذارد. همین طور در این فصل می توایند ورزش های زیادی انجام دهید.