مجله سلامت

پونه و کاکوتی در طب سنتی

پونه و تأثیرات آن در درمان بیماری ها

گیاهی از تیره ی نعناییان است و اگر برگ آن را له کنید عطر نعناع خواهد داشت . از این گیاه دارویی در طب سنتی به عنوان آرام بخش و مسکن و البته در سقط جنین استفاده می کنند .

از اسانس این گیاه در صنعت عطر سازی به کار می گیرند و دارای ماده سمی پولگون است . باوجود اینکه روغن پونه بسیار سمی است اما مصرف این گیاه به صورت تازه و خشک شده بسیار رواج دارد .

خواص پونه

آرام بخش و مسکن است و برای برطرف کردن سوء هاضمه مفید است و عادت ماهانه را روان می کند و البته زمانی برای سرعت بخشیدن به سقط جنین از آن استفاده می شده است .

نفخ معده را کاسته و دم کرده برگ و گل آن برای درمان دل درد و آنفولانزا مفید است . ترکیب اصلی که در پونه وجود دارد انسانس روغن فرار یا روغن منتول است .

مقدار زیادی ویتامین ، قند و مواد رزینی و مقداری هم تانن در اعضای این گیاه وجود دارد . با وجود اینکه در فصل گرما رویش دارد ولی سایه روشن را بهتر تحمل می کند .

این گیاه برای مقابله با بیماری هایی همچون حالت تهوع و استفراغ ، مشکلات و ناراحتی های گوارش به طوری که از ترش کردن معده جلوگیری کرده و برای هضم غذا و دفع سکسکه بسیار مفید است ؛ سرما خوردگی و آنفولانزا ، گرفتگی بینی را از بین می برد .

با توجه به خاصیت ضد میکروبی ای که در اساره و اسانس این گیاه وجود دارد می توان از این گیاه به عنوان یک جایگزین طبیعی برای آنتی بیوتیک ها استفاده کرد .

بی اشتعایی و ضعف معده را از بین می برد ، بازکننده و پاک کننده و نرم کننده مواد صفرایی و سودایی است . این گیاه دارویی بادشکن ، معرق ، مدر و محرک نیز هست .

دمکرده ی این گیاه برای از بین بردن زکام ، سردردها ، مشکلات گوارشی ، کم کردن تب خفیف ، تسکین گلو درد و بهبود بی خوابی بسیار مؤثر و مورد استفاده می باشد .

طبق سخنی که بوعلی بیان کرده تندی و تلخی که پونه دارد بسیار نرم کننده است و مخصوصاً پونه کوهی که در نرمش دادن بسیار بهتر از پونه ای است که کنار جویبار می روید .

خود پونه و آب پز شده ی آن برای درمان یرقان بسیار مفید است . اگر بیماری که یرقان دارد با آب پز پونه کوهی خودش را بشوید و عرق کند سودمندی آن را خواهد دید . اگر پونه با انجیر خورده شود داروی استسقا است .

نقش کاکوتی در طب سنتی

کاکوتی نیز از خانواده نعناییان است و گیاهی بسیار خوش عطر و خوش طعم و مقوی است . طبق نظزیه ای که متخصصان تغذیه دارند گیاه کاکوتی مقوی معده و ضد عفونی کننده مجاری تنفسی است و خواص نعنا را دارد . گرم و خشک بوده ، ضد باکتری و خلط آور است ، ضد سرماخوردگی و ضد عفونی کننده روده است .

اثراتی که این گیاه دارویی دارد همچون آویشن است با این اختلاف که آویشن برای درمان بیماریهای تنفسی به کار می رود ولی کاکوتی اغلب مواقع در درمان اختلالات گوارشی همچون اسهال و دلپیچه مورد استفاده قرار می گیرد .

قسمت های هوایی کاکوتی که شامل برگ و گل است بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد . اسانسی که این گیاه دارد حاوی پولگون ، منتول ، لیزومنتون ، منتون ، تانن ، فالونوئید ها و … است .

گیاه کاکوتی صفرا بر بوده و به شرط آنکه صبح و عصر به جای چای خورده شود . این گیاه دارویی نیز قاعده آور و بادشکن بوده و در تقویت نیروی جنسی مردان کاربرد فراوان دارد .

تقویت ضعف بدن یکی دیگر از خواص کاکوتی است . جوشانده یا دمکرده کاکوتی برای درمان مالت مورد استفاده قرار می گیرد . برای اینکه جلوی خونریزی بینی را بگیرد از دمکرده آن استفاده می شود و پنبه ی آغشته به کاکوتی را در بینی قرار می دهند . باعث می شود تا غذا جذب بدن شده و تأثیر منفی روی آهن غذا ندارد .

جوشانده این گیاه در رفع رماتیسم و نرمی استخوان بسیار مفید است و غرغره کردن جوشانده آن ورم لوزه را بهبود می بخشد . برای خنک شدن بدن به عنوان یک نوشیدنی خوب در فصل تابستان بسیار مفید است .

مضراتی که کاکوتی دارد

در دوران بارداری مصرف کاکوتی بر جذب آهن بدن تأثیر بسیار دارد . مصرف این گیاه نباید به صورت مداوم و زیاد باشد . پس بهترین کار این است که پس از هر ۶ روز مصرف مداوم یک روز و پس از هر ۳ هفته مصرف یک هفته از مصرف آن خودداری گردد .