پر کردن و عصب کشی دندان ها چگونه انجام می شوند؟

با نحوه ی پر کردن و عصب کشی دندان ها بیشتر آشنا شوید

برای درمان پوسیدگی و یا سوراخی که در دندان ایجاد شده است، دندانپزشک ابتدا قسمت پوسیده دندان را برداشته و سپس جای آن را با مواد خاصی پر می کند. برای برداشتن قسمت پوسیده، دندانپزشک از یک دریل و با لیزر استفاده می کند. امروزه انواع مختلفی از مواد پرکننده دندان در دسترس می باشد. دندان ها را می توان توسط موادی مانند: طلا، چینی (پرسلن)، آمالگام (که ترکیبی از جیوه، نقره، مس، روی و قلع می باشد) با موادی از جنس پلاستیک و شیشه که اصطلاحا به آنها رزین کامپوزیت (Composite) گفته می شود پر می کنند. محل و وسعت پوسیدگی دندان و قیمت ماده پر کننده دندان از عواملی هستند که در انتخاب نوع ماده پر کننده نقش دارند.

معایب و مزایای هر یک از مواد پر کننده دندان در زیر آمده است:

مزایای طلا

دوام: حداقل ۱۰تا ۱۵سال دوام دارد (معمولا بیشتر) و فرسوده نمی شود.

قدرت: برای جویدن غذاها دارای قدرت کافی می باشد.

زیبایی: بعضی از افراد از داشتن دندان طلا راضی هستند.

 معایب طلا

قیمت: گرانترین ماده بر کننده دندان می باشد. قیمت آن ده برابر آمالگام می باشد.

شوک گالوانیک: اگر در کنار دندانی که با آمالگام پر شده است، دندان را با طلا بر نماییم، می تواند باعث ایجاد درد شدیدی که به آن شوک گالوانیک (Galvanic    (schock گفته می شود گردد. تاثیر متقابل این فلزات و بزاق دهان باعث ایجاد یک جریان الکتریسته می شود.

عدم زیبایی: بسیاری از افراد دوست ندارند که ماده ای غیر از رنگ سفید دندان ها در دهانشان باشد.

مزایای آمالگام

دوام: حداقل ۱۰تا ۱۵سال دوام دارد.

قدرت: برای جویدن غذاها دارای قدرت کافی می باشد.

قیمت: از مواد کامپوزیت ارزانتر می باشد.

معایب آمالگام

عدم زیبایی: به علت هماهنگ نبودن رنگ آن با رنگ طبیعی دندان ها، به نظر زشت می آید.

خراب کردن بیشتر دندان: اغلب باید قسمتهای سالم دندان نیز برداشته شود تا فضای کافی برای پر کردن آمالگام وجود داشته باشد.

تغییر رنگ: آمالگام می تواند به دندانی که در آن قرار دارد یک رنگ خاکستری بدهد.

ترک خوردن و شکستن دندان: گرچه تمام دندان ها در مقابل مایعات داغ و سرد دچار انبساط و انقباض می شوند که در نهایت می تواند باعث ترک خوردگی و شکستن دندان ها شود اما آمالگام در مقایسه با سایر مواد پرکننده دندان، به میزان بیشتری دچار انبساط و انقباض می شود و احتمال ترک خوردن و شکستگی دندانها در این موارد بیشتر می باشد.

واکنشهای آلرژیک: درصد کمی از افراد (تقریبا یک درصد) افراد به جیوه ای که در آمالگام وجود دارد حساس بوده و دچار واکنش های آلرژیک می شوند.

مزایای کامپوزیت های به رنگ دندان

زیبایی: از آنجایی که رنگ کامپوزیت ها مشابه رنگ دندان ها می باشد از نظر زیبایی بسیار مناسب بوده و می توان از آنها حتی برای دندانهای جلویی نیز استفاده نمود. .

ترمیم شکستگی دندان: به غیر از استفاده ای که در پر کردن دندان ها از کامپوزیت ها می شود، از این مواد می توان برای ترمیم ترک خوردگی، شکستگی ها و سائیدگی دندان ها استفاده نمود.

کمتر خراب کردن قسمت سالم دندان: در مقایسه با آمالگام، قسمت کمتری از ساختمان دندان باید برداشته شود تا کامپوزیت در آن قرار داده شود.

معایب کامپوزیت های به رنگ دندان

کم دوام بودن: در مقایسه با آمالگام، کامپوزیت های به رنگ دندان زودتر دچار فرسایش شده و از بین میروند (دوام آنها حداقل ۵سال است). به علاوه اگر برای سوراخ های بزرگ دندان استفاده شوند به خاطر فشارهایی که در هنگام غذا خوردن بر آنها وارد می شود زودتر از بین می روند.

قیمت: قیمت این کامپوزیت ها در برابر آمالگام می باشد.

آیا آمالگام برای بدن ضرر دارد؟ .

در طی چند سال اخیر، نگرانی هایی در مورد آمالگام و ضرر آن برای بدن پیدا شده است. از آنجایی که آمالگام حاوی ماده سمی جیوه می باشد، بعضی از افراد فکر می کنند که آمالگام باعث بروز بیماریهایی مثل آلزایمر، اوتیسم و ام اس می شود. انجمن دندان آمریکا (ADA)، مؤسسه غذا و داروی آمریکا (FDA) و چند مؤسسه معتبر دیگر میگویند که آمالگام هیچگونه خطری نداشته و هیچ ارتباطی بین جیوه ای که در آن وجود دارد و پیدایش بعضی از بیماریها دیده نشده است.

گرچه آمالگام حاوی جیوه می باشد اما وقتی جیوه با مواد دیگر موجود در آمالگام مثل نقره، مس، قلع و روی ترکیب می شود آلیاژ پایداری را ایجاد میکند که دندانپزشکان به مدت بیش از صد سال است که از آن برای پر کردن صدها میلیون دندان خراب استفاده کرده اند.

روت کانال یا عصب کشی دندان

روت کانال Root Canal (عصب کشی) درمانی است که برای ترمیم و نجات دادن یک دندان که بطور بدی دچار پوسیدگی شده و با عفونت کرده است به کار می رود. در هنگام انجام روت کانال، عسب و پولب دندان بیرون آورده شده و داخل دندان تمیز می گردد.  پولپ دندان یک منطقه ترم در مرکز دندان می باشد. عصب دندان در مجراهای ریشه دندان قرار دارد. مجرای ریشه دندان به غیر از عصب حاوی عروق خونی نیز می باشد که خونرسانی با تغذیه دندان ها به عهده آنها می باشد.

بعد از اینکه دندان از زیر لثه جوانه زده و بیرون می آید، اعصاب موجود در ریشه دندان ها دیگر نقش چندان زیادی در سلامت و عملکرد دندان ها بازی نمی کنند. تنها عملکرد اعصاب، دادن حس به دندان ها می باشد تا در مقابل چیزهای داغ با سرد، احساس داشته باشند. بنابراین وجود یا فقدان عصب دندان ها در عملکرد روزانه آنها تأثیری ندارد.

وقتی عصب یا پولپ دندان آسیب می بیند، باکتریها در آن شروع به تکثیر می نمایند. این باکتریها و سایر موادی که از پوسیدگی ایجاد می شود می توانند باعث ایجاد عفونت یا آبسه دندان شوند. آبسه ها کیسه هایی پر از چرک هستند که در انتهای ریشه دندان ها ایجاد می شوند. وقتی که عفونت به انتهای ریشه دندان می رسد، یک آبسه تشکیل می گردد. به غیر از آبسه، در انتهای ریشه دندان، عفونت می تواند باعث بروز موارد زیر شود:

*ورم کردن که ممکن است به سایر قسمتهای صورت، گردن یا سر نیز کشیده شود.

*از دست رفتن استخوان در اطراف نوک ریشه دندان.

*مشکلاتی که در هنگام تخلیه چرک از ریشه دندان به بیرون ایجاد می شود.

 به دلایل مختلفی عکسب و پولپ دندان ممکن است آسیب دیده، ملتهب شود و عفونی گردد که این دلایل شامل پوسیدگی شدید دندان، کارهای مجدد انجام دادن دندانپزشک بر روی یک دندان و با پر کردن با حجم  زیاد یک دندان، ترک خوردن یا شکستگی دندان و یا وارد آمدن ضربه به صورت می باشد.

در هنگام بروز علایم و نشانه های زیر، می فهمیم که دندان نیاز به انجام روت کانال (عصب کشی) دارد:

*دندان درد شدید در هنگام غذا خوردن یا فشار آوردن بر روی دندان.:

*حساس شدن یا درد گرفتن طولانی مدت دندان در هنگام مواجهه با چیز های داغ یا سرد.

*تغییر رنگ پیدا کردن دندان.

*ایجاد تورم و حساسیت در لثه کنار دندان.

*پیدا شدن یک جوش یا کورک بطور دائمی و یا عود کننده بر روی لثه.

نحوه ی ایجاد روت کانال

برای انجام روت کانال نیاز به یک یا چند جلسه مراجعه به دندانپزشک وجود دارد. اولین قدم در انجام روت کانال، گرفتن رادیوگرافی از دندان می باشد تا شکل ریشه ها مشخص شوند و ببینیم که آیا نشانه هایی از عفونت در استخوان های اطراف ریشه وجود دارد یا خیر؟ سپس دندانپزشک با استفاده از ماده بی حس کننده، منطقه اطراف دندان مورد نظر را بی حس می کند.با استفاده از یک دریل مخصوص، یک سوراخ در دندان ایجاد می شود. سپس از طریق این سوراخ، پولپ دندان به همراه باکتریها، بافت عصب پوسیده و سایر خرده های زائد از دندان بیرون کشیده می شود. با استفاده از وسایل مخصوص و سوهان مانندی، عمل تمیز کردن و پاک کردن داخل این مجرا انجام می گردد. این سوهان یا میله ها دارای فنرهای مختلفی بوده و به ترتیب این میله ها داخل سوراخ فرو برده می شوند و هر بار میله با قطر کلفت تری وارد سوراخ دندان می شود. تا تمام قسمتهای مجرا تمیز شود. برای اینکه خرده های ایجاد شده در داخل این مجرا بیرون بیایند با استفاده از فشار آب یا هیپوکلریت سدیم، این خرده ها شسته و با فشار از سوراخ بیرون می آیند.

 وقتی که داخل سوراخ دندان کاملا تمیز شد آن را مسدود می کنند. بعضی از دندانپزشکان دوست دارند که قبل از مسدود کردن، یک هفته منتظر بمانند و بعد این کار را انجام دهند. برای مثال، اگر عفونتی در دندان وجود داشته باشد، دندانپزشک یک دارو در داخل دندان قرار می دهد تا این عفونت از بین برود. بعضی دیگر از دندانپزشکان ممکن است در همان روزی که داخل دندان را پاک کرده اند اقدام به مسدود کردن دندان بنمایند. اگر انجام روت کانال در یک روز میسر نشد ، یک ماده پر کننده به طور موقت در قسمت بیرونی سوراخ قرار داده می شود تا هنگام مراجعه بعدی از آلوده شدن داخل این سوراخ جلوگیری شود.در مراجعه بعدی به دندانپزشک، برای پر کردن قسمت داخلی سوراخ دندان، یک خمیر درزگیری و یک ترکیب پلاستیکی به نام gutta percha در مجرای ریشه دندان قرار داده می شود. برای پر کردن قسمت بیرونی سوراخ دندان، از یک ماده پر کننده دندان استفاده می شود. از آنجایی که دندان روت کانال شده اغلب دارای پوسیدگی زیاد می باشد و مواد پرکننده زیادی برای پر کردن آن نیاز است، این دندان ها ضعیف بوده و معمولا نیاز به قرار دادن یک روکش بر روی آن ها می باشد تا از آن محافظت نمایند و جلوی شکستن آن گرفته شود.