مالاریا

بیماری ایجاد شده توسط انگل مالاریا که به عنوان بیماری مالاریا نامیده می شود ، می تواند نشانه های متنوع و گسترده ای داشته باشد که می توان آن ها را به دوره کمون یا بیماری خیلی خفیف و شدید وحتی مرگ طبقه بندی نمود ولی عموماً بیماری مالاریا را به دو نوع خفیف و شدید طبقه بندی می کنند و در کل مالاریا بیماری علاج پذیری است که لازمه درمان آن تشخیص و اقدام به موقع و درست می باشد.

دوره کمون بیماری مالاریا

زمانی که ذره تاثیر گذار ( پلاسمودیوم ) به وسیله پشه آنوفل وارد بدن شده تا قبل از ظاهر شدن اولین علائم بیماری به آن دوره کمون گفته می شود.دوره کمون بیماری مالاریا در اغلب موارد بین ۷تا۳۰ روز بوده.کوتاه ترین دوره کمونی در ” پلاسمودیم فالسی پاروم” و طولانی ترین دوره کمون در مالاریا” مالاریه” مشاهده می شود. داروهای ضد بیماری مالاریا برای پیشگیری و یا به تاخیر انداختن مالاریا، برای مسافرانی که به محل بومی مالاریا مسافرت کرده اند مورد استفاده قرار می گیرد که مدت تاخیراندازی بین چند هفته تا چند ماه میباشد.

بیماری

رده بندی و تقسیم بندی حمله مالاریا که بین ۶تا ۱۰ روز طول می کشد شامل موارد زیر می باشد:
مرحله سرد (احساس سرماو لرزش)
مرحله گرم(تب،سردرد، تهوع،حمله ها در بچه ها)
در نهایت مرحله تعریق (عرق،برگشت بدن به دمایی عادی،خستگی)
[p.falciparum,p.vivax,p.ovale,(tertain)] حمله گاهی هر دو روز یکبار به وسیله ترتین انگل [p.malariae(quartan)] و حمله های سه روز بکبار توسط انگل های کوارتان اتفاق می افتد.

بیشتر بیماران ترکیبی از علائم رایج زیر دارا هستند:

تب
سرما
عرق
سردرد
استفراغ
درد بدنی
دردعمومی
در کشورهایی که مالاریا نادر است ممکن است علائم به آنفولانزا، سرماخوردگی یا بیماریهای عفونی( به خصوص اگر به بیماری مالاریا مشکوک نباشند ) نسبت داده شود.اما در کشورهای که مالاریا رایج است، حتی بدون آزمایشهای تشخیصی قابل تشخیص است.

بروز علائم فیزیکی مالاریا ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بالا رفتن دما
تعریق
تضعیف بدن
بزرگ شدن طحال
بعلاوه شامل عارضه های دیگری چون:

زردی خفیف
بزرگی کبد
کاهش سرعت تنفسی
تشخیص مالاریا بستگی به اثبات انگل در بررسی گسترش خون زیر میکروسکوپ دارد.تشخیص ممکن است از طریق آنمی ضغیف، کاهش پلاکت خون ، بالارفتن بیلی روبین، بالا رفتن آمینو ترانسفرها صورت گیرد.

بیماری مالاریای شدید

مالاریای شدید زمانی اتفاق می افتد که پلاسمودیم فالسی پاروم در یک اندام یا ارگان ایجاد عارضه کند ویا باعث اختلال در خون و یا متابولیسم بیمار شود.

ظاهر مالاریای شدید شامل:

مالاریایی که بر مغز تاثیر می گذارد ، به همراه رفتار های غیر طبیعی، حمله ها ،یا سایر ناهماهنگی های نورولوژیک
کم خونی و آنمی شدید بر اثر همولیزیس(نابودی گلبول های خون)
هموگلوبینورا (هموگلوبین در اوره)در اثر همولیزیس
(ADRS) ادم های ریوی یا سندرم شدت پریشانی دستگاه تنفس
کاهش شمار انگل در پاسخ به درمان
نا به هنجاری در انعقاد خون و ترمبو سیت ها
ایست قلبی وشک

از دیگر علائم که باید به آنها توجه داشت عبارتند از:

ناتوانی حاد کلیه (درست کار نکردن کلیه)
هایپرپارازیتیما،جایی که بیش از %۵ از گلبول های قرمز خون توسط انگل مالاریا آلوده شده باشند
ماتابولیک اسیدوز(بالا بودن اسیدیته مایعات و بافت های بدن)،معمولاً همراه است یا هیپوگلیسیمیا(کاهش قند خون)
همچنین هیپوگلیسیما ممکن است در زنان باردار که مبتلا به مالاریا خفیف هسنتد و یا بعد از درمان با گنه گنه رخ دهد.
مالاریا شدید اغلب برای کسانی اتفاق می افتد که ایمنی به مالاریا ندارند و یا کسانی که ایمنی آنها نسبت به مالاریا کاهش پیدا کرده است. مالاریای شدید ممکن است در تمام افراد یک ناحیه ای که انتقال مالاریا در آن ناحیه وجود ندارد یا کم است و بخصوص و زنان باردار دیده شود. بیماران مبتلا به مالاریا شدید باید سریعاً تحت درمان قرار بگیرند.

درمان بیماری مالاریا

بیماری مالاریا ، یک بیماری شدید است که می تواند بالفعل کشنده باشد ( خصوصاً وقتی که عامل آن مالاریا فالسی پاروم باشد) .

طبق سفارشات سازمان سلامت جهانی در مناطق بومی باید درمان را حداکثر تا ۲۴ ساعت بعد از ظهور نخستین نشانه ها آغاز نمود .

 بیماری مالاریا به دو دسته تقسیم می شود:

بیماری مالاریای خفیف که درمان آن نیازی به بستری ندارد و بیماری مالاریای شدید که حتماً نیاز به بستری دارد.
در مناطقی که بیماری مالاریا غیر بومی است باید بیماران را تحت قرنطینه قرارداد و سپس برای درمان اقدام کرد.

در بعضی از کشور ها ( و نه ایالت متحده) داروهای ضد مالاریا به صورت شیاف یافت می شوند و بسیاری از داروهای ضد مالاریایی نیز به صورت تزریقی درون رگ موجود می باشد.

برخی داروهایی که در برابر این بیماری (در خون) مؤثر هستند عبارتند از:

Chloroquine
Sulfadoxine – pyrimethamine ( fansidar)
Mefloquine ( lariam)
Atovaquone – proguanil ( malarone )
Quinine
Doxy cycline
علاوه بر اینها Primaquine نیز در مقابل انگل های غیر فعال کبد مؤثر هستند و از عود کردن آن ها جلوگیری می کند همچنین این ماده نباید توسط زنان باردار و افرادی که کمبود G6PD(Glucose-6-phosphate Dehydrogenase) دارند مورد استفاده قرار گیرد.

اینکه یک بیمار مبتلا به مالاریا را درمان کنیم به عواملی بستگی دارد که برخی از آن ها عبارتند از:

گونه ی انگل بیماری زا
مکانی که عفونت و بیماری حادث شده است
وضعیت کلینیکی و آمادگی بیماران
بارداران بودن