لوزتين وغدد آدنوئید

لوزتين وغدد آدنوئید

لوزه ها و غدد آدنوئید را نباید عملکرد مگر اینکه تولید ناراحتی بنماید. در طی نیم قرن گذشته لوزتین و آدنوئیدها آنچنان مورد بدنامی قرار گرفته اند و آنچنان آنهارا بیدریغ علت هر کسالتی دانسته اند که مردم آنهارا عضوهای موذی و خطرناکی محسوب می دارند و تصور میکنند چون بالاخره روزی باید آنها را با عمل جراحی در آورد، پس هرچه زودتر عمل شوند بهتر است. این عقیده کاملا غلط است. احتمال میرود وجود آنها کمکی برای مغلوب کردن عفونت و ایجاد مقاومت در بدن علیه میکروبها باشد. ولی اشکال کار ، مخصوصا در شهرهای بزرگ، آنست که بعلت انتشار عفونتهای زیاد در محیط زندگی، خودلوزتين گاهی گرفتار عفونتهای مکرر شده محل ذخیره و انبار همان میکرو بھائی میشود که باید معمولا آنها را نابود سازد. همچنین وقتی آدنوئيدها بیشتر از معمول کار کرد بتدریج آنچنان بزرگی میشود که سوراخهای قسمت عقب بینی را مسدود میکند. این انسداد باعث اختلال تنفس میشود و از تخلیه صحیح و کامل ترشحات بینی جلو گیری مینماید.

ساختمان لوزتین و آدنوئیدها از نسوجی است که بنام نسوج لنفاوی معروف میباشد و شبیه غدد لنفاوی ئی است که در طرفین گردن، زیر بغل و کشاله ران وجود دارد. هنر وقت در اطراف و مجاور این غدد لنفاوی (من جمله لوزتین و آدنوئیدها ) عفونتی باشد، بعلت فعالیتی که این غده ها برای کشتن میکروبها و ایجاد مقاومت در بدن مینماید، بزرگی و متورم می گردد.

لوزتین- در اطفال سالم و طبیعی، لوزتین تا سنین هفت الی نه سالگی بتدریج بزرگ میشود و پس از آن رفته رفته كوچك میگردد. در سالهای گذشته اعتقاد اطباء بر آن بود که بزرگی غیر طبیعی لوزه ها دلیل مريض بودن آنها بوده باید عمل شود. در حالیکه امروزه عقیده بر آنست که اندازه لوزه ها به تنهائی علامت نسبة” بی اهمیتی است. مسئله حقیقی چگونگی طرزکار اوزهها و عفونت مزمن و طولانی آنها است. در هر حال، طبيب باندازه لوزه ها در موقع گلو درد یا بلافاصله بعد از آن توجهی ندارد ، زیرا لوزهها باحتمال زیاد هنگام ابتلاء بعفونت متورم و بزرگی میگردد. اگر خود لوزه ها و چینهای اطراف آن همیشه و هفته های متوالی قرمز وملتهب باشد، نسبت بآنها باید ظنين شد. عفونت مزمن لوزهها گاهی اوقات باعث لاغری و ضعف عمومی بدن، یا تب مزمن ، یا تورم مزمن غدد لنفاوی گردن، یا اختلالات دیگری میشود. طبیب تنها کسی است که می تواند عفونت مزمن را در لوزه ها تشخیص دهد.

دلیل دیگری که در بیرون آوردن لوزه ها باید مورد توجه قرار گیرد، عود مکرر عفونتهای شدید گلو و تورم لوزه ها است. اگر طفل مبتلا بدمل لوزه ها گردد، جراحی لوزه ها نیز معمولا مطرح میشود.

لوزها گاهی اوقات بدلایل دیگری ، ولو اینکه عفونت آنها مسلم هم نباشد ، از قبیل: سرماخوردگی های مکرر، عفونت گوش ، روماتیسم ، کره (داء الرقص)، مورد عمل جراحی قرار می گیرد. ولی احتمال بهبود این امراض (بعداز در آوردن لوزه ها چندان زیاد نیست. در طول کاملا سالم که فقط سالیدوسه بار گرفتار سرماخوردگی و گلودرد میشود ، در آوردن لوزه ها و لواینکه بزرگی هم باشد ضرورتی ندارد . لوزههای طفل بخاطر مشکلاتی که در تغذية او پیش آمده است ، یا برای رفع لکنت زبان و عصبانیت نباید مورد عمل جراحی قرار گیرد و در حقیقت عمل جراحی در این موارد حالت طفل را بدتر میکند.

آدنو ئید- غدد آدنوئید عبارت از تشکلات نسج لنفاوی است که در بالا و عقب شراع الحنك (زبان كوچك) در محلی که مجاری بینی به حفره حلقي ملحق میگردد قرار گرفته است. وقتی این غدد خیلی بزرگی شود قسمت عقب مجاری بینی را مسدود میسازد و این وضع باعث تنفس از راه دهان و خرخر کردن طفل ميشود.

همچنین ممکن است موجب جلوگیری از سهولت تخلیه ترشحات لزج و چرکی از راه بینی شود و بنابراین باعث طولانی شدن و ادامه سرماخوردگی و عفونت سینوسها گردد. بعلاوه بزرگ شدن غدد آدنوئید ممکن است لوله ارتباطی بین بینی و گوش را که به لوله اوستاش معروف است مسدود کند و گوش را بابتلاء بمفونت مستعد سازد.

به همین دلیل غدد آدنوئید را غالية بعلت تنفس از راه دهان، عفونتهای مزمن بینی و سینوسها، گوش دردهای عفونی مقاوم و عود کننده، با عمل جراحی خارج میکنند. بیرون آوردن غدد آدنوئيد الزاما موجب تنفس طفل از راه بینی نمیشود، زیرا تنفس بعضی اطفال از راه دهان ناشی از عادت است (که ظاهرا فطری است) و ارتباطی با انسداد مجاری بینی ندارد . همچنین انسداد مجاری بینی بعضی از کودکان ممکن است بواسطة علل دیگری غیر از بزرگی غدد آنوئید باشد ، یعنی عامل اصلی انسداد مجاری مزبور در زکام یونجه با انواع دیگر آلرژی ممکن است تورم نسوجی باشد که در قسمت جلوی بینی قرار گرفته است. بیرون آوردن غدد آدنوئید فقط تا اندازه ای احتمال ابتلائات عفونی کرش را تقلیل میدهد.

موقعی که لوزه ها را بیرون می آورند، غدد آدنوئید را نیز غالبا خارج میسازند، زیرا بیرون آوردن غدد اخبر بسیار آسان است. بالعكس، اگر غدد آدنوئید باعث ایجاد ناراحتیهائی شده باشد ، غالبا فقط آنها را به تنهائی بیرون می آورند و لوزه ها را چنانچه بنظر سالم آمده ایجاد ناراحتی هائی نموده باشد بجای خود باقی می گذارند.

بعد از آنکه غدد آدنوئید با عمل جراحی خارج شد و در جای آنها همیشه غددجدیدی مجددا رشد میکند ، همچنین بدن همیشه سعی دارد در محل لوزهها (که برداشته شده است) مقداری نسح جدید لنفاوی بوجود آورد. این حالت دلیل آن نیست که عملا جراحی بطور کامل انجام نگرفته است و با این نسوج جدید باید دوباره برداشته شود . این حالت فقط این معنی را میرساند که بدن در این ناحیه بغدد لنفاوی نیازمند است و بشدت میکوشد که بجای آنچه از دست داده است نسوج جدیدی بوجود آورد. ولی اگر غدد جدید آدنوئید مجددا آنچنان بزرگ شود که باعث انسداد شدیدی کردد، عمل جراحی ممکن است تکراد شود . غدد جدیدی که در جای لوزههای سابق میروید خیلی بندرت برای مرتبه دوم بسمل جراحی احتیاج پیدا می کند، زیرا این غدد جدید کمتر عنونت مزمن پیدا میکند و کمتر تورم حقیقی لوزه ها را تولید می نماید.

اطباء عموما سعی دارند عمل جراحی لوزه ها و آدنوئید را، اگر نسبت بأن شك و قرش بدی داشته باشند، تا هفت سالگی بنویق بیندازند. این تویق بجند دلیل است: اولا بعد از هفت سالگی، همزمان با بزرگ شدن ساختمان و تشکیلات گلو، غدد آدنوئید و لوزهها بتدریج بسوی کوچک شدن مبكراید ؛ ثانیا اگر عمل جراحی قبل از هشت سالگی انجام گردد، آدنوئید و لوزهها بیش از پیش مجدد میروید . ثالثا و مهمتر از همه آنکه طفل خردسال ممکن است از عمل جراحی بشدت وحشت کند و تا مدتها بعد از عمل جراحی عصبی و ناراحت باقی بماند. بطور کلی، اطفال ترسو وحساس خیلی بسختی بعمل جراحی تن در میدهند . ولی بهر حال اگر برای انجام عمل جراحی در سالهای نخستین طفولیت دلایل فوری وقانع کننده ای وجود دارد ، عمل جراحی بناچار باید انجام گیرد.

اگر عمل جراحی لوزه ها و آدنوئید جنبه فوریت نداشته باشد بهتر است در اواخر بهار یا پائیز که عفونتهای گلو دکلودرد کمتر شایع است انجام گیرد. بعد از يك سرماخوردگی با گلودرد جدید ، عمل جراحی معمولا چندین هفته بنویق میافتد زیرا خطر برگشت عفونت در کار است. همچنین در فصلی که مرض فلج اطفال شایع است، از عمل جراحی لوزه ها اجتناب می شود، زیرا برداشتن لوزهها طفل را برای ابتلاء باشكال خطرناک مرض فلج اطفال مستعد می سازد.