مجله سلامت

با عوارض دیابت آشنا شویم

الف) گانگرن

گانگرن یکی از عوارض اساسی دیابت است و سه نوع مهم یعنی ارترینی، نوریتی (Nevritique) وعفونی دارد. نوع شايع آن، یعنی گانگرن های ارتریتیدر دیابت های بدون دنوتریسون دیده می شود الكليسم دخانیات، پرخوری را بعنوان علل اضافی برای آن ذکر کرده اند جزء علل موضعی سرمازدگی ، ضربه و عفونتهای کوچك انگشتان را می شمارند. از همه نوع شایعتر گانگرن تمام بايك بند انگشتهای پاست. ممکن است قبل از ایجاد آن علائمی از قبیل در دو لنگش متناوب وجود داشته باشد. گاهی اندیس اسيو متريك كم شده با از بین می رود. اختلالات تغذیه ای در پا دیده می شود . پرتو نگاری معمولی کلسی فیکاسیون شریان های پاودر ارتريوگر فی اختلالات جدار عروق نما یا تست . در مرحله ایجاد گانگرن ابتدا قرمزی، سپس اکیموزو ولاخره اسفاسل فرا می رسد. وجود گانگرن بیمار برا وخیم تر می کند.

ب) عوارض تنفسی

از همه مهمتر سل است. در دیابت های بدون دنوتريسيون در ۱۰ درصد و در دیابتهای بدون نوتریسیون در ۱۵ درصد موارد دیده می شود . پیدایش آن سبب وخامت بیماری است و نیز وجود دیابت سل را تبدیل به شکل و خيم ومهلك می نماید ، شیدہ ہو تو اپنی حدید تاحدی از مرگ و میر کاسته است.

ج) عوارض کبدی

این عوارض خیلی اهمیت دارند و به قرار زیرند: انحطاط چربی کبد احتقان مزمن و دیابت برنزه علامت بالیني احتقان كبد، بزرگ شدن و دردناك شدن آنست . مهمترین عارضه کبدی بیماری همان دیابت برنزه است که از مجموعه علائم تشکیل میشود. سیروز کبدی، مالانودرمی، دیابت ،علت ان بیماری معلوم نیست در در حله استقرار علائم بیماری کامل است. کبد بزرگ و بسیار سفت است، ملانودرمی خفیف در نواحی باز بدن ظاهر می شود. انواع دیابت ممکنست وجود داشته باشد.

د) عوارض کلیوی دیابت

آلبومینوری ساده با نفراز تمی مجزا یا نفریت مزمن دیده میشود. آلبومینوری نسبت به گلیکوزوری حالت متناوب، مقارن با جانشین شونده دارد. اوره خون دريك سوم موارد بالاست و بیشتر در دیابتهای بدون د نو تر يسبون ایجاد اختلالاتی از قبیل فشار خون و آلبومینوری میکند . یکی از تظاهرات نفریت مزمن در بیماران ، بالارفتن آستانه قند است که بدین ترتیب گلیکوزوری کم شده یا از بین میرود وگلیسمی ناشتا بالاست. علت ضایعات کلیوی را در دیابت به اختلال تراوائی جدار مویرگها وارتريولها منسوب میکنند، زیرا یکی از اعمال انسولين آنست که سبب رسوخ گلوکز در سلولها میشود و این عمل در دیابت خوب انجام نمیگیرد .

ه) عوارض قلبی دیابت : بعقیده جوسلين يك چهارم بیماران از عوارض قلبی میمیرند. بنا براین خطر آن ازاغماء زیادتر است. این عوارض مخصوص اشكال بدون دئوتريسيون و در سنین بالاتر از ۵۰ سالگی دیده می شود. عواملی مانند الكل ، دخانیات ، فشار خون در ایجاد آن دخالت دارند. تظاهرات بالینی این عوارض عبارتنداز دردهای جلوی قلب، اریتمی، آنژین صدری، انفارکتوس میوکارد. در اکثر بیماران منحنی ECG تغییراتی نشان میدهد از قبیل تغییر شکل موج T و اختلالات هدایت قلب، واژگونی موج T در اشتقاق II و III، فیبریلاسیون دهلیزی، بلوك شاخه راست و طویل شدن PR.

و( عوارض اعضاء حواس

(Organes des Sens) – عوارض شنوائی بیشتر اوتیت چرکی. مهمترین عوارض چشمی کاتاراکت که در نزد بچه و بالغ و پیر دیده می شود. کاتاراکت بچه معمولا دو طرفه و نرم است و در عرض چند هفته، چند روز و حتی چند ساعت پیدا می شود. کاتاراکت اشخاص بالغ دو طرفه و دارای مشی سریع است. سایر عوارض از قبیل خونریزی در مایع زجاجیه ، گلوکم، خونریزی شبکیه ورتینیت ارتشاحی بندرت دیده میشود.

ز) عوارض عصبی

یکی از عوارض عصبی که در ۷ درصد موارد دیده میشود خارش است و بیشتر محل آن در فرج است و با حذف کلیو زوری از بین میرود و اگر از بین نرفت باید بدنبال علت دیگری گشت. گاهی نورالژیهای پراکنده وجود دارد، ولی اکثرا مانند نورالژی سياتيك محل درد ثابت است. بعكس فلجهای محیطی فلجهای مرکز در دیابت شایع است و اکثرأ بشكل فلج نیمه بدن تظاهر میکند. این همي پلژی ممکنست با آیکتوس، افازی، نیمه بینی و فلج های متناوب همراه باشد. این ضایعات بیشتر در اثر آسیب شرائین مغز به علت ارتربت دیابتی و فلج های موقتی بعلت اسپاسم های مرکزی است.

اختلالات تغذیه ای مهم در این بیماری عبارتند از : مال پر فوران (Mal Perforant)، اختلالات تغذیه ای اندام تحتانی به علت ارتریت اختلالات انگشتی (از قبیل خشك شدن، تردشدن، خردشدن و افتادن انگشتان)، انقباض نیام كف دستی و خشکی پوست و ریختن مو – ضعف عضلانی در تمام دبابتيكها هست و یکی از علائم بیماری محسوس می شود، اختلالات روحی در پاره ای دیابتها بنحو شدید تظاهر میکند که ممکنست مربوط به اختلال مناطق معینی از مغز باشد ولی هنوز اطلاعات ما در این زمینه چندان کامل نیست و چیزی که میتوان گفت اینست که همه راهها مالا به دیانسفال و ناحیه هیپوتالامو – هیپوفیزی میرسد و باید لااقل در پاره ای موارد علت دیابت روحی هر دورا در این قسمت جستجو کرد.

ح) عوارض جلدی

زردی پوست کف دست و پا دراثر زیادی کاروتن (Carotene) خون پیدا می شود و بخصوص رژیم هائیست که بیشتر شامل سبزیجات، زرده تخم مرغ و کره است. گزانتوم بشكل صفحات و برجستگی های مختلف برنگ زرد در پلك ها، ساعد، شانه و زانوها دیده میشود و بویژه در مواردی بیشتر است که کلسترلمی شدید در کار باشد. دیگر از عوارض شایع پوستی و كورك و کفگیرك است.

ط) عوارض هاضمه ای

زبان گاهی سیاه و پت (Papille) های آن بر آمده است. دندانها بعلت وجود بوده بزودی میریزد. معده بیماران خوب کار میکند و میزان اسید آن زیاد است. این بیماران معمولا یبوست دارند و اسهال با مقدمه اغماست، یا در اثرژیم های پرسبزی و یا نقص ترشح خارجی لوزالمعده دیده میشود . نکته عملی اینست که وجود اسهال را در تجویز مقدار انسولین باید در نظر گرفت، زیرا در این مورد، چون غذاها خوب جذب نمیشوند، باید انسولین را کم کرد زیرا ممکن است حوادث کلیسمی پیدا شود.

ی) عوارض ادراری – تناسلی

گاهی اختلالاتی در اعضای تناسلی بیماران دیده میشود که آنها را دیابتیدهای تناسلی مینامند، خارش انتهای حشفه، اگزمای حشفه والتهاب آن کمیاب نیست و گاهی اورتریتهای غیر سوزاکی پیدا میشود .سترونی و ناتوانی جنسی نیز شایع است، در نزد زن هم این اختلالات کم و بیش وجود دارد از قبیل خارش فرج، اگزمای لبهای بزرگی و سطح داخلی ران ، متریتهای مختلف و خونریزی، دختر دیر قاعده می شود سردمزاجی و تنفر نسبت به مقاربت زیاد دیده میشود.