علائم هشدار دهنده سرطان پوست،پیشگیری و راه درمان آن

علائم هشدار دهنده سرطان پوست،پیشگیری و راه درمان آن

نشانه های مهم سرطان پوست

سرطان پوست انواع مختلفی دارد و در روزهای اول با ضایعات مخرب پیش سرطانی بوجود می آید. ضایعات مخرب پیش سرطانی، ضایعات پوستی هستند که سرطانی نیستند ولی با طی زمان تبدیل به سرطان می شود. ۴۰ الی ۵۰ درصد سفید پوستانی که سن بالای ۶۵ سال دارند به سرطان پوست مبتلا می‌شوند. نشانه های سرطان پوست را بدانیم. زیرا سرطان پوست اگر سریعا تشخیص داده شده و شروع به درمان شود قابل درمان و علاج است.

شاخی شدن پوست در اثر تابش نور آفتاب (اکتینیک کراتوزیس):

مایعات پوستی خردی هستند که پوسته ریزی دارند و در اثر تماس و لمس طولانی با نور خورشید بوجود می آید و بیشتر در ناحیه سر، گردن، دستها بوجود می آید. امکان دارد این ضایعات مخرب در قسمت های دیگر بدن نیز ایجاد شوند. امکان دارد این ضایعات پوستی اولین علائم سرطان پوست باشند. شاخی این عارضه معمولا بعد از ۴۰ سالگی مشخص می‌شود اما امکان دارد در افراد جوانتر نیز بوجود آید.

افراد سفید پوست، بلوند، اشخاصی که موهای قرمز رنگ دارند یا اشخاصی که رنگ چشم آنها آبی یا سبز است بیشتر در معرض خطر سرطان پوست هستند. درمان سریع این عارضه ها، برای توقف گسترش آنها به سرطان سلول سنگفرشی پوست، توصیه می‌شود.

 ملتهب شدن شاخی لب:

همچون عارضه قبلی ملتهب شدن شاخی لب نیز یک عارضه پیش سرطانی و از نشانه های سرطان پوست است که احتمالا در لب پایینی دیده می‌شود. در لبها، عارضه پوسته دار، خشکی پایدار لب یا ترک لب امکان دارد بوجود آید. نشانه های ‌که شیوع کمی دارند شامل متورم شدن لب، از میان رفتن مرز بین لب و پوست یا بزرگ شدن خطوط لب هستند. ملتهب شدن شاخی  لب، اگر معالجه نشود امکان دارد به سرطان تهاجمی سلول سنگفرشی مبدل شود.

شاخک پوستی:

این عوارض پوستی به صورت یک برجستگی مخروطی شکل است که از یک زیر لایه قرمز رنگ بروی پوست رو به بیرون رشد می‌کند. این عارضه از کراتین (همان ماده ی تشکیل دهنده ی ناخن) بوجود می آید. شکل ظاهری و اندازه ی این عوارض بسیار متغییر است اما اکثر آنها چند میلیمتر هستند. بدخیمی‌سلول سنگفرشی پوست معمولا در سطح زیرین این عوارض بوجود می آید. این عرضه ها در سفید پوستان پیری که اخیرا برخورد زیاد با تابش نور آفتاب را دارند مشاهده می‌شود.

خال ها چه زمانی به سرطان تبدیل می شوند؟

خال معمولی یک عارضه خوش خیم است و معمولا مقدار بسیار کمی ‌از آنها بدخیم می‌شوند. اما خالهای غیر معمولی با طی زمان می‌توانند به نوعی سرطان پوست به نام ملانوما تغییر پیدا کنند. خالهای معمولی امکان دارد مسطح یا برآمده باشند و یا امکان دارد در ابتدا صاف باشند و با گذشت زمان برآمده شوند. اما در حالت طبیعی نیز سطح خالهای برآمده هم مسطح است. خال های معمولی دایره ای یا بیضی شکل هستند و حجم کوچکی دارند. اکثر این خالها در ابتدای بلوغ و جوانی بوجود می آیند و شکلگیری خال طبیعی در افراد بزرگسال غیر معمول است.

خال غیر معمولی (دیسپلاستیک) :

این خالها سرطانی نیستند اما امکان تبدیل شدن به سرطان را دارند. این خالها می‌توانند در قسمت های از بدن که با آفتاب روبرو می شوند و یا در قسمت های دیگر بدن بوجود آیندوند. این خالها حجیم تر هستند. همچنین بیشتر شکل نامنظم دارند و حاشیه آنها نامنظم است یا حالت محو شده دارد.

این خالها امکان دارند مسطح یا برآمده باشند و سطح آنها نیز امکان دارد ناصاف یا صاف باشد. رنگ این خالها امکان دارد یکجور نباشد و ترکیبی از چند رنگ مثلا قرمز، صورتی، برنزه یا قهوه ای باشد.

 الفبای پیشگیری از سرطان پوست:

خالهای بدن یک فرد بهم شباهت دارند. خال یا لکی که با سایر خالها فرق می کند، حجم آن از ته یک خودکار بزرگتر باشد و یا مشخصه های بدخیمی‌ را داشته باشد باید توسط پزشک معاینه شود چون می‌تواند بدخیم باشد. چند نکته که در ادامه نوشته می‌شود نکات مهمی را شامل می شود که زمانی خالهای خود را معاینه می‌کنید باید آنها را در مدنظر قرار دهند.

۱.عدم تقارن:

عدم تقارن به این معنا است که نصف خال با نصف دیگر آن شبیه نیست. خالهای طبیعی دارای تقارن هستند. زمانی خالها یا لک ها را چک می‌کنید یک خط فرضی را در وسط خال مدنظر قرار دهید و دو نیمه‌ی خال را با یکدیگر مقایسه کنید. اگر به  یکدیگر شبهات نداشتند برای معاینه به پزشک بروند.

۲.حاشیه:

اگر حواشی خال نامسطح و ناهموار بود یا پنهان شده بود یا شکل نامرتب داشت نیز به پزشک مراجعه کنید چون عارضه های پوستی نوعی سرطان پوست به نام ملانوما حواشی نامرتب دارند.

3. رنگ:

خالی که رنگ منظم ندارد و در قسمتی از آن آن رنگ دیگری مانند قهوه ای، برنزه، سیاه ،آبی، سفید یا قرمز مشاهده می‌شود شک آور است. خال طبیعی احتمالا یک رنگ دارد. خالی که در بعضی قسمتها روشنتر و در قسمتهای دیگر تیره تر است باید توسط پزشک معاینه شود.

4. اندازه:

خالی که بزرگتر از ته خودکار باشد شک آور است. خالهای خوش خیم احتمالا کوچکتر از ۶ میلیمتر هستند.

5. برامدگی:

اگر بخشی از خال برجسته شد یا از سطح پوست بزرگتر شد به پزشک رجوع کنید. عارضه های بدخیم ملانوما معمولا به سرعت بزرگ می‌شوند و ارتفاعشان گسترش می‌یابد. خالی که حجم اش سریعا عوض می شوند، حجیم یا چروکیده شود تغییر رنگ بدهد، خارش دار شود یا خونریزی داشته باشد باید معاینه شود.

علائم بیماری سرطان:

پوست خود را پس از حمام و زمانی که رطوبت دارد بررسی کنید. محل شایع بروز عارضه ها ملانوما در مردان ناحیه پشت تنه و در زنان در در پایین ران و ساق است. اما به این نواحی اکتفا نکنید و ماهی یک بار همه ی بدن را برای کشف لکه ها و خالهای مشکوک بررسی کنید. از قسمت سر آغاز کنید و نواحی پنهان را نیز به یاد داشته باشید. قسمتهایی مانند لا به لای انگشتان دست و پا، کشاله ران، کف پاها و پشت زانوها نباید از یاد برد. پوست گردن را نیز بررسی کنید. می‌توانید از آینه برای بررسی کردن قسمتهایی که دیده نمی‌شوند استفاده کنید.

می‌توانید از خالها عکس برداری کنید تا تغییرات آنها در آینده مشخص شود. اگر جوان هستید، باردار هستید یا نزدیکی یائسگی هستید توجه بیشتری به خالها و لکها کنید زیرا در این وقتها تغییرات هورمونی در بدن بوجود می آید.

 خالها را چگونه بررسی کنیم؟

اگر با روش فوق خالها را بررسی کردید و خصوصیات مشکوک کشف کردید یا اگر عارضه های پوستی به لمس حساسیت داشت، خارش دار بود یا پوسته ریزی داشت، و یا در صورتی که زیر خال قرمزی یا تورمی ‌داشت که بهبود حاصل نشد به پزشک رجوع کنید. امکان دارد پزشک نمونه پوستی از آن مهیا کند. اگر عارضه سرطانی باشد کل عارضه و بخشی از اطراف آن کشت می‌شود و جای آن بخیه می‌شود. درمانهای اضافی امکان دارد مورد نیاز باشد.

درمان سرطانهای پوست:

ملانوم بدخیم اگر در مرحله پیشرفته باشد، درمان بسیار سخت می شود. تشخیص زودرس می‌تواند امیدواری به زندگی را بالا برد. بقیه انواع سرطان پوست غیر از ملانوما شامل سرطان سلول پایه ای و سرطان سلول سنگفرشی هستند نیز شیوع دارند و در صورتی که زود تشخیص داده شده و درمان شوند  کاملا قابل درمان هستند. فردی که در گذشته مبتلا به سرطان پوست بوده امکان دارد دوباره مبتلا به بیماری شود و باید حداقل سالی یک بار برای معاینه به پزشک مراجعه کند.

ملانوما:

ملانوما نوعی سرطان پوست است که معمولا از یک خال آغاز می‌شود. این نوع از بدخیمی‌ پوست به مقدار نوعهای دیگر شیوع ندارد اما خطرناک ترین و بدترین نوع آن است و می‌تواند باعث مرگ شود. نشانه های احتمالی آن از تغییر در شکل خال یا لکه ها مشخص می شود. اگر خال در پوست شما از نظر اندازه، شکل، رنگ یا حاشیه ها تغییراتی داشت یا در صورت داشتن بیش از یک رنگ، عدم تقارن، خارش، ترشح یا خونریزی حتما به پزشک خود مراجعه کنید تا پزشک بررسی های لازم را انجام دهد.

سرطان سلول سنگفرشی:

در این نوع از سرطان سلولهای سنگفرشی پوست وخامت داشته و بدخیم می‌شوند. این نوع بدخیمی‌ امکان دارد به حالت برامدگی نرم، قرمز رنگ و دارای پوست نشان داده شود که رشد می کند و امکان دارد خونریزی یا ترشح داشته باشد و یا امکان دارد به شکل یک زخم تظاهر کند که بهبود نمی یابد. بیشتر زمانهای در بینی، پیشانی، گوشها، لب تحتانی و مناطقی از بدن که بیشترین برخورد با تابش نور آفتاب را دارند بوجود می آورند. این نوع بدخیمی سرطان در صورتی که زود مشخص می شود و معالجه شود به خوبی امکان دارد. اما اگر در زمان تشخیص پیشرفت کرده باشد درمان به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد.

سرطان سلول پایه ای :

در این نوع از سرطان سلولهای پایه ای پوست بدخیم می‌شوند. این نوع سرطان ‌پوست، قابل درمان ترین نوع سرطان پوست است زیرا این بیماری به آهستگی گسترش می یابد. ضایعات سرطانی امکان دارد حالت های گوناگونی داشته باشند امکان دارد به حالت یک عارضه گرد، سفید رنگ و یا به حالت برجستگی پر از چربی باشد که اغلب عروق کوچکی هم در آن مشاهده می‌شود. عارضه می‌تواند در گوشها، گردن یا صورت بوجود آید. امکان دارد عارضه های پوستی به حالت صاف، پوسته دار، صورتی یا قهوه ای  رنگ باشند که در پشت تنه یا روی سینه بوجود می آید.

چه اشخاصی به سرطان پوست مبتلا می‌شوند و علت آن چیست؟

برخورد با تابش آفتاب اصلی ترین عامل ایجاد سرطان پوست است اما در اشخاصی که به میزان معمول با آفتاب در تماس است و مبتلا به سرطان پوست می‌شوند چطور؟

تماس با ضایعات محیطی زیانبار، پرتودرمانی و حتی خصوصیات وراثتی و ژنتیکی امکان دارد در مبتلا شدن به بیمار ی ایفای نقش کنند. حتی حمام آفتاب طولانی و بکارگیری دستگاههای برنزه کننده پوست نیز موجب صدمه زدن به پوست می‌شود. اگر چه هر فردی  امکان دارد به سرطان پوست ابتلا شود ولی این افراد در معرض خطر زیادی هستند:

* افرادی که سفید پوست هستند یا چشمشان به رنگ روشن است.

* اشخاصی که تعداد زیادی خالهای بزرگ و با شکلهای نامنظم دارند.

* اشخاصی که در خانواده آنها اشخاصی سابقه ی سرطان پوست داشته اند.

* سابقه تماس طولانی با نور شدید آفتاب یا سابقه آفتاب سوختگی زیاد دارند.

*زندگی در نواحی که ارتفاع زیاد دارند و بیشتر سال در تماس تابش آفتاب دارند.

* اشخاصی که به علتی پرتو درمانی شده اند.

چگونه از مبتلا شدن به سرطان پوست جلوگیری کنیم؟

* تماس خود با نور خورشید و پرتوهای فرابنفش را کمتر کنید. مخصوصا در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر این مسئله مهم تر است چون تابش پرتوهای خورشید زیادتر است.

* زمانی ‌که خارج از خانه می شوید از کرم های ضد آفتاب استفاده کنید و همه جاهای که با آفتاب تماس دارند را بررسی کنید. لبها و گوشها را از یاد نبرید.

* از عینک آفتابی مناسب و لباسهای مناسب که بیشتر سطح بدن را حفاظت می کنند استفاده کنید. لباسهایی روشن هستند بهتر هستند.

* در صورتی که تغییری در پوست شما بوجود آید، خالها دچار تغییراتی شدند یا زخمی‌ بوجود آید که بهبودی و ترمیم خوبی نداشت حتما در اولین زمان با پزشک تماس بگیرد.