مجله سلامت

آشنایی با بیماری های خون و علائم آن

بیماری های خون نوعی اختلال می باشند که علامت وجود مشکلی در سلول های گلبول قرمز و سفید یا سلول های کوچک تر مثل پلاکت هستند که برای تشکیل لخته خون ضرورت دارد. این سه نوع از سلول در مغز استخوان ایجاد می ‌شود که بافت نرمی داخل استخوان های شما است. کار گلبول های قرمز این است که اکسیژن را به اندام های بدن و بافت ها منتقل می کنند.

وظیفه گلبول های سفید خون این می باشد که به بدن شما برای مقابله با عفونت ها کمک می ‌کنند. پلاکت به لخته شدن خون کمک می‌ کند. مشکلات سلول های خونی شکل گیری و وظایف یک یا چند نوع سلول خونی را بر هم می ریزد و این عامل بیماری های خون است.

نشانه بیماری های خون چیست؟

نشانه های بیماری های خون با توجه به شیوه اختلال خونی متفاوت می باشند. نشانه های رایج اختلالات گلبول های قرمز به شرح زیر است:

• خستگی
• تنگی نفس
• مشکل تمرکز به وجود آمده از کمبود اکسیژن در مغز
• تشدید ضربان

نشانه های رایج اختلالات گلبول سفید به شرح زیر می باشد:

• عفونت های مزمن
• خستگی
• پایین آمدن وزن بدون دلیل
• ضعف یا احساس ناخوشی کلی

نشانه های رایج اختلالات پلاکت به شرح زیر است:

• زخم ها یا بریدگی بهبود نمی یابند یا این روند به کندی انجام می ‌شود
• خون بعد از جراحت یا بریدگی لخته نمی ‌شود
• پوست بدن به راحتی کبود می ‌شود
• خونریزی بدون علت یا خونریزی لثه

چندین نوع از بیماری های خون هستند که قادرند به شدت بر سلامت تمام بدن تاثیر بگذارند.

انواع بیماری های خون که به گلبول های قرمز مربوط می شود

مشکلات گلبول های قرمز خون بر گلبول های قرمز بدن تاثیر می ‌گذارد. این ها سلول هایی در بدن می باشند که اکسیژن را از ریه ها به دیگر قسمت های بدن منتقل می ‌کنند. انواع این اختلالات هستند که قادرند هم بر کودکان و هم بر افراد با سن بالاتر تاثیر بگذارند.

کم خونی

کم خونی به عنوان یکی از اختلالات گلبول قرمز خون محسوب می شود. کمبود ماده معدنی آهن در خون اغلب منجر به بروز این اختلال می ‌شود. بدن شما برای تولید پروتئین هموگلوبین به آهن نیاز دارد که به گلبول های قرمز کمک می ‌کند تا اکسیژن را از ریه‌ ها به قسمت های دیگر بدن منتقل می کنند. در واقع چند نوع کم خونی وجود دارد.

کم خونی فقر آهن: کم خونی فقر آهن زمانی به وجود می ‌آید که بدن آهن کافی را ندارد. در این صورت امکان دارد احساس خستگی یا تنگی نفس کنید، به این دلیل که گلبول های قرمز اکسیژن لازم  را از ریه ‌‌ها منتقل نمی ‌کنند. معمولاً مکمل آهن این نوع از کم خونی را برطرف می ‌کند.

کم خونی خطرناک: کم خونی حاد یک نوع از بیماری خود ایمنی می باشد که بدن به خاطر آن توانایی جذب مقدار کافی ویتامین B12 را ندارد. این باعث کمبود میزان گلبول های قرمز می ‌‌شود. این بیماری های خون «حاد» را به معنای خطرناک می شناسند زیرا پیش از این به علت غیر قابل درمان و کشنده بودن از این کلمه استفاده می ‌شد ولی در حال حاضر تزریق ویتامین B12 اغلب این نوع از کم خونی را درمان می ‌کند.

کم خونی آپلاستیک: کم خونی آپلاستیک خیلی کم اتفاق می افتد ولی بیماری خطرناکی است که به خاطر آن مغز استخوان تولید سلول های خونی لازم را انجام نمی ‌دهد. این بیماری ناگهانی یا به آرامی و در هر رده سنی ممکن است ایجاد شود. همین طور قادر است شما را بیش از اندازه خسته کند، به اندازه ای که دیگر توانایی مقابله با عفونت ها یا کنترل خونریزی را نداشته باشید.

کم خونی همولیتیک خود ایمن: کم خونی همولیتیک خود ایمن (AHA) باعث می ‌شود سیستم ایمنی سلول های خونی را زودتر از مقداری که جایگزین آن ها می ‌شود، از بین ببرد. این امر موجب می ‌شود که بدن گلبول های قرمز محدودتری داشته باشد و در نتیجه باعث می شود که بدن گلبول های قرمز خون کمتر از حد لازم را داشته باشد.

کم خونی سلول داسی شکل: کم خونی سلول داسی شکل (SCA) یک نوع از کم خونی است که همان گونه که از نامش مشخص است گلبول قرمز به طور غیر معمول داسی شکل در می‌ آید.

به خاطر جهش ژنتیک، گلبول های قرمز کسانی که مبتلا به کم خونی داسی شکل هستند دارای مولکول های هموگلوبین غیر معمول می باشند که آن ها را سفت و داسی شکل می ‌کند. این گلبول های قرمز داسی شکل قادر نیستند اکسیژن را به میزان گلبول قرمز طبیعی منتقل کنند. همین طور امکان دارد درون رگ های خونی گیر کرده، جریان خون به اندام ها را ببندند و باعث بیماری های خون شوند.

تالاسمی

تالاسمی یک دسته از مشکلات خونی موروثی است. این اختلالات به خاطر جهش های ژنتیک به وجود می آیند که از تولید طبیعی هموگلوبین جلوگیری می‌ نمایند.

زمانی که گلبول های قرمز خون به مقدار کافی هموگلوبین نداشته باشند، اکسیژن به تمام قسمت های بدن نمی ‌رسد. اعضای بدن هم قادر نیستند تا وظایف خود را به نحو احسن انجام دهند. این اختلالات باعث به وجود آمدن مشکلات زیر می ‌شود:

• تغییر فرم استخوان
• بزرگی طحال
• مشکلات قلب
• تاخیر در رشد کودکان
• پلی ستمی ورا

پلی ستمی ورا یک نوع سرطان خون می باشد که به واسطه جهش ژنتیکی به وجود می آید. در صورت بروز پلی ستمی ورا، مغز استخوان بیش از اندازه گلبول قرمز تولید می کند.

این باعث غلظت خون و کاهش جریان آن می شود و با این وجود خطر لخته شدن خون را بالا می برد که می ‌تواند باعث حمله قلبی یا سکته شود. هیچ درمان ثابت شده ‌ای در این خصوص وجود ندارد. درمان آن شامل فلبوتومی یا برداشتن خون از رگ ها و دارو می باشد.

انواع بیماری های خون گلبول های سفید

گلبول های سفید (لکوسیت) به ایستادگی بدن در مقابل عفونت و عوامل خارجی کمک می‌ کنند. اختلالات گلبول های سفید می‌ تواند بر جواب ایمنی بدن و امکان مبارزه با عفونت، تاثیر بگذارد. این اختلالات باعث ابتلای بزرگسالان و حتی کودکان می شود.

لنفوم

لنفوم، یک نوع سرطان خونی است که در سیستم لنفی بدن به وجود می ‌آید. گلبول های سفید تغییر پیدا می کنند و خارج از کنترل به رشد خود ادامه می دهند. لنفوم هوچکین و غیر هوچکین دو نوع مهم لنفوم می باشند.

لوسمی

لوسمی یک نوع از سرطان خونی می باشد که گلبول های سفید خون بدخیم در درون مغز استخوان رشد می کنند. لوسمی امکان دارد حاد یا مزمن باشد. لوسمی مزمن به آرامی پیشرفت می‌ کند.

سندرم میلوپلاستیک

یکی دیگر از بیماری های خون سندرم میلوپلاستیک (MDS) است که یک بیماری مربوط به گلبول های سفید داخل مغز استخوان می باشد. بدن سلول های نابالغ بسیاری را تولید می ‌کند که به آن ها بلاست می گویند. این بلاست ها تکثیر پیدا می کنند و سلول های بالغ سالم را به وجود می آورند. سندرم میلوپلاستی امکان دارد به آرامی یا خیلی زود پیشرفت کند. برخی مواقع تبدیل به لوسمی می ‌شود.