مجله سلامت

سنگ کلیه ؛ روش هایی برای دفع آن

قبلا فکر می کردم که می توانم هر نوع دردی را تحمل کنم ، دندان هایم را بدون بی حسی پر می کردم اما وقتی سنگ کلیه گرفتم ، از شدت درد به گریه افتادم ؛ این جملات گفته نورمن الیس ، افسر بازنشسته نیروی هوایی در کلرودا آسپیرینک کلرودا بود.

اگر شما هم سنگ کلیه داشته باشید، شاید گریه کنید. اگرچه پزشکان مطمئن نیستند که چرا این کریستال های نمک و مواد معدنی در کلیه های بعضی افراد تشکیل می شود، اما یک مطلب واضح است :

این سنگها آسیب وارد میکنند.

برای بعضی از افراد ماه ها صبر (و درد) لازم است تا یک سنگ دفع شود. پزشکان امروزه ، راه کارهایی را برای خلاص شدن از دست این سنگ ها در دست دارند چیزی که پزشکان نمیتوانند ضمانت کنند سنگ کلیه مجدد است. وقتی که شما سنگ کلیه گرفتید، خطر ابتلای مجدد بالاتر میرود .

قبل از اینکه در شیوه زندگی تغییری دهید، بدانید که انواع مختلفی از سنگ کلیه وجود دارد و تنها پزشک شماست که می تواند بگوید کدام نوع را دارید. وقتی که پزشک شما خاص سنگ کلیه را مشخص کرد نکات زیر می تواند شانس ابتلای دوباره به سنگ کلیه را در شما کاهش دهد.

مایعات زیاد مصرف کنید.

جدا از نوع سنگی که دارید، مهم ترین و اصلی ترین نکته پیشگیرانه ، افزایش مصرف آب میباشد. آب ادرار را رقیق می کند، از تجمع نمکها و مواد معدنی ای که سنگ ها را تشکیل می دهند، جلوگیری میکند؛ چه مقدار مایعات باید مصرف کنید؟ باید آنقدر کافی باشد که روزانه بتوانید ۲ لیتر ادرار کنید.

مصرف کلسیم را کاهش دهید .

 ٪۹۲ ترکیب تمام سنگ ها از کلسیم یا ترکیبات کلسیمدار میباشد. بنابراین اگر پزشکتان گفت که سنگ کلیه کلسیمی دارید، باید نگران مصرف کلسیم خود باشید. اگر مکمل مصرف می کنید با پزشکتان مشورت کنید که آیا مصرف این مکمل ها لازم است یا نه. کار دیگر کنترل غذاهای سرشار از کلسیم است همانند شیر، پنیر، کره و دیگر فرآوردههای شیری که روزانه مصرف می کنید . هدف کاهش و نه حذف غذاهای حاوی کلسیم می باشد. تقریباً اغلب کلسیم بدن شما از فرآوردهای شیری تأمین می شود.

داروهای معده را کنترل کنید.

بعضی از داروهای ضد اسید، حاوی کلسیم بالا هستند. اگر ضد اسید مصرف می کنید و دچار سنگ کلیه هستید مواد تشکیل دهنده دارو را در کنار جعبه آن بخوانید و مطمئن شوید که محتوی کلسیم نیست، اگر کلسیم داشت باید مارک دیگری مصرف کنید.

از غذاهای حاوی اگزالات کمتر مصرف کنید.

در حالت ورد ۹۰٪ همه سنگها به نام سنگهای اگزالات کلسیم شناخته می شوند؛ اگر همه چیز در بدن تان درست کار کند اگزالاتی که از طریق برخی سبزیجات و میوه ها میخورید از بدن دفع می شود. اما اگر شما سنگ کلسیم اگزالات دارید، بعضی چیزها در بدن تان خوب کار نمی کند، بنابراین باید مصرف اگزالات خود را محدود کنید. این غذاها شامل ، لوبیا، چغندر ، کرفس ، شکلات ، انگور ، فلفل سبز، جعفری ، اسفناج، کدو تابستانی ، توت فرنگی و چای میباشد.

منیزیم و B6 مصرف کنید.

محققان سوئدی کشف کردند که مصرف روزانه منیزیم ، تکرار سنگ های کلیه را تا ٪۹۰ در یک گروه از بیماران کاهش داده است . دانشمندان متوجه شدند که منیزیم همسانند کلسیم به اگزالات متصل می شود، اما برخلاف اتصال کلسیم اگزالات ، این اتصال ایجاد سنگ های دردناک نمی کند. ویتامین B6 هم میزان اگزالات را در ادرار کاهش می دهد. در یک مطالعه مصرف روزانه ۱۰ میلی گرم مفید به نظر می رسید.

غذاهای سرشار از ویتامین A مصرف کنید.

مهم نیست که چه نوع سنگی دارید؛ ویتامینA برای حفظ شکل پوشش راه های ادراری و کمک به جلوگیری از تشکیل سنگ های بیشتر مفید است . مطمئن شوید که روزانه ۵۰۰۰ واحد را مصرف می کنید.

برای مثال ، یک فنجان سیب زمینی شیرین کنسرو شده حدود ۷/۹۸۲ واحد و همین مقدار هویج ۱۰۰۰۰ واحد ویتامین A دارند. دیگر غذاهای حاوی ویتامین A شامل طالبی ، کدو حلوایی ، کدو زمستانی و جگر گاو می باشد. مکمل های ویتامین A نباید بدون نظارت پزشک مصرف شود، چرا که ویتامین A در مقادیر بالا سمی است.

فعال باشید.

افرادی که غیرفعال و ساکن هستند، احتمال بیشتری برای جمع شدن کلسیم در خونشان وجود دارد، فعالیت زیاد باعث بازگشت کلسیم به داخل استخوانها می شود، جایی که به آنجا تعلق دارند. به عبارت دیگر، اگر شما به سنگ کلیه حساس هستید تمام روز بی کار ننشینید و منتظر تشکیل سنگ نباشید. بلند شوید، بیرون بروید، پیاده روی و دوچرخه سواری کنید. مراقب مصرف پروتئین باشید . ارتباط مستقیمی بین شیوع سنگ کلیه و میزان پروتئین مصرفی وجود دارد. پروتئین باعث افزایش اسید اوریک، کلسیم و فسفر در ادرار می شود که در بعضی افراد به سنگ کلیه منجر میشود. اگر سنگ کلیه کلسیمی دارید باید مراقب مصرف زیادی پروتئین ها باشید، مخصوصاً اگر سنگ های اسید اوریک یا سیستین دارید. مصرف غذاهای پروتئینی خود را به ۱۸۰ گرم در روز کم کنید. این غذاها مثل گوشت گاو و گوساله، پنیر، گوشت مرغ و ماهی می باشد.

نمک مصرف نکنید.

اگر سنگ کلسیمی دارید، وقت آن است که مصرف نمک راکم کنید. شما باید مصرف نمک را به دو تا سه گرم در روز کاهش دهید، یعنی مصرف نمک معمولی ، غذاهای ادویه دار و پر نمک نظیر گوشت های ساندویچی و چیپس را کاهش دهید.

به ویتامین C توجه داشته باشید .

اگر سنگ های اگزالات کلسیم دارید باید مصرف ویتامین C را محدود کنید . مقادیر زیاد این ویتامین ، بیش از ۳ تا ۶ گرم روزانه، میتواند تولید اگزالات را افزایش دهد و خطر تولید سنگ را بیشتر کند؛ بنابراین نگرانی شما باید روی مصرف مکمل ها باشد؛ پس آنها را مصرف نکنید.

بیش از حد ویتامین D مصرف نکنید .

مقادیر زیاد ویتامین D می تواند منجر به تولید کلسیم اضافی در بخشهای مختلف بدن شود . شما نباید بیش از ۶۰۰ واحد مصرف کنید.

هشدار پزشکی

سه دلیل موجه برای مراجعه به پزشک اگر شما سنگ کلیه و احساس درد داشته باشید احتمال ابتلا به سنگ کلیه دیگر بالاست. برای اطمینان باید به پزشک مراجعه کنید :

* هر گونه درد یا خون در ادرار نیاز به بررسی پزشک دارد.

* اگر شما یک سنگ را دفع کردید، باید آنرا برای تجزیه آزمایشگاهی به پزشک خود بدهید. دانستن نوع سنگ کلیه می تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ های بیشتری کمک کند.

* پزشک میتواند با اشعه X سنگ کلیه شما را ارزیابی کند؛ سنگهای بزرگ می توانند باعث انسداد و حتی عفونت شوند که چیزی جز درد همراه نخواهد داشت. با اعمال نسبتاً غیر تهاجمی نظیر لیزر یا درمان مافوق صوت و شوک موجی ، پزشک شما میتواند درد تان را تسکین دهد. دارو درمانی هم از تشکیل سنگهای دیگر جلوگیری میکند.