پای بیقرار و روش هایی برای درمان این سندرم

سندرم پای بیقرار چیست و چه راه هایی برای درمان آن وجود دارد؟

پای بیقرار که در اصطلاح دیگر به آن بیماری ویلیس اکبوم هم گفته می شود، بیماری است که باعث احساس ناراحتی، به خصوص در پاها می‌ شود. این احساس به شکل مورمور شدن، سوزش و درد تعریف شده است و شخصی که دچار این مشکل می باشد تمایل خیلی زیادی برای حرکت دادن عضو تحت تاثیر دارد.

معمولاً سندرم پای بیقرار هنگامی اتفاق می افتد که فرد در حالت نشسته، استراحت و یا خوابیده است و بیشتر هم شب ‌ها اتفاق می افتد. حرکاتی که به واسطه سندرم پای بیقرار به وجود می آید، اختلال حرکتی تناوبی اندام (PLMS) نامیده می‌ شوند که موجب می ‌شود این بیماری، مشکلات زیادی را برای خواب ایجاد نماید.

شماری از افراد دچار سندرم پای بیقرار اولیه می باشند که هیچ گونه دلیل شناخته شده ‌ای برای آن وجود ندارد. تعدادی هم دچار سندرم پای بیقرار ثانویه می باشند که به صورت خاص با مشکلات عصبی، بارداری، فقر آهن و یا نارسایی مزمن کلیوی ارتباط دارد.

برای اغلب کسانی که دچار سندرم پای بیقرار هستند، علائم این بیماری به صورت خفیف است. ولی در صورتی که علائم شما متوسط تا شدید می باشند، این بیماری قادر است تاثیر شدیدی بر زندگی شما بگذارد؛ می ‌تواند مانع از خواب شما به مقدار کافی شود و در نهایت مشکلاتی را برای تمرکز و تفکر و کارهای اجتماعی در طول روز ایجاد نماید.

سندرم پای بیقرار می ‌تواند باعث افسردگی و اضطراب افراد هم شود و هر اندازه دراز مدت ‌تر به این بیماری مبتلا باشید امکان دارد بدتر هم شود. حتی می ‌تواند قسمت ‌های دیگر بدن‌ شما را نیز دچار این مشکل کند، به عنوان مثال دست ‌ها. به علت تاثیراتی که سندرم پای بیقرار بر زندگی می گذارد، درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

روش های درمانی مختلف وجود دارد زیرا ریشه ‌ی اصلی این بیماری هنوز مشخص نشده است. به عنوان مثال به گفته ‌ی تعدادی از محققان، سندرم پای بیقرار به خاطر مشکلاتی در دوپامین مغز به وجود می آید، در صورتی که عده‌ ای دیگر بر این اعتقادند که به جریان خون ضعیف ارتباط دارد.

در این مطلب قصد داریم به مهم ترین درمان ‌های شناخته شده برای سندرم پای بیقرار اشاره نماییم. تعدادی از این درمان‌ ها را خودتان هم می ‌توانید انجام دهید. در رابطه با روش‌ های دیگر هم با پزشک خود مشورت نمایید، زیرا او می ‌تواند برنامه ‌ی درمانی برای شما تحت نظر داشته باشد تا به برطرف شدن مشکل تان کمک کند.

پیدا کردن دلیل بالقوه

نخستین گام برای درمان، پیدا کردن دلیل به وجود آمدن آن است. گر چه سندرم پای بیقرار می ‌تواند به مواردی ارتباط داشته باشد که تحت کنترل شما نیستند، مثل ژنتیک یا بارداری، ولی علت ‌های دیگر ممکن را قادر هستید کنترل نمایید. این علل می ‌توانند عادت‌ های روزمره، داروهایی که آن ها را استفاده می ‌کنید، بیماری‌ خاصی که دچار آن ها هستید و یا محرک‌ های دیگر باشند.

عادت ‌ها

مصرف کافئین، الکل و تنباکو باعث تشدید علائم سندرم پای بیقرار می شود. به این ترتیب کاهش مصرف این مواد می ‌تواند این علائم را خیلی کم کند.

داروها

برخی از داروهای خاص می‌ توانند باعث تشدید علائم سندرم پای بیقرار باشند، به عنوان مثال: آنتی هیستامین ‌های قدیمی ‌تر نظیر دیفن هیدرامین، داروهای ضد تهوع مثل متوکلوپرامید یا پروکلرپرازین، بازدارنده ‌‌های با جذب سروتونین مثل فلوکستین، داروهای ضد روانپریشی مثل هالوپریدول یا اولانزاپین، لیتیوم، سرترالین یا اس سيتالوپرام، ترامادول و لووتیروکسین.

در صورتی که دارویی را مصرف می کنید، حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید، چه داروهایی تجویز شده و از پزشک‌ خود بپرسید آیا امکان دارد این داروها علائم سندرم پای بیقرار را تشدید کنند، به خصوص اگر داروهای گفته شده در فهرست بالا را مصرف می ‌کنید.

بیماری‌ ها

تعدادی از بیماری ‌ها با سندرم پای بیقرار می توانند ارتباط داشته باشند. بیماری مرحله ‌ی پایانی کلیه یا ESRD و آسیب عصبی به وجود آمده از دیابت نمونه ‌های رایجی از این ارتباط می باشند. فقر آهن هم دارای یک ارتباط قوی با سندرم پای بیقرار است. شما باید در رابطه با سابقه بیماری خود با پزشک مشورت کنید، به خصوص اگر هر کدام از بیماری‌ های ذکر شده را دارید.

علت‌ های دیگر

شماری از افراد به این صورت اعلام کرده اند که خوردن شیرینی به مقدار زیاد یا پوشیدن لباس‌ های جذب موجب بروز علائم این بیماری می ‌شود. گر چه تحقیقات بسیاری در رابطه با این عوامل انجام نشده، ولی شما می‌ توانید با روش آزمون و خطا، اثر این عوامل را روی علائم بیماری خود امتحان کنید.

عادات خواب درستی در پیش بگیرید

داشتن عادات مناسب مربوط به خواب پیشنهادی است که به تمام افراد می‌ شود، ولی به خصوص برای افرادی که مشکلات خواب مانند سندرم پای بیقرار دارند، بهتر است. امکان دارد به موقع خوابیدن، علائم این بیماری را خیلی برطرف نکند ولی به قطع یقین به شما کمک می‌ کند تا کمبود خواب به وجود آمده از این بیماری را برطرف کنید. موارد زیر را مطالعه کنید تا خوابی آسوده تر و با کیفیت‌ تر داشته باشید.

هر روز سر ساعت معینی به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید.

محیط خواب خود را خنک، ساکت و تاریک نگه دارید.

حواس پرت‌ کن ‌هایی مانند رادیو، تلویزیون و تلفن را در هنگام خواب خاموش و یا از خود دور کنید.

حدوداً دو تا سه ساعت پیش از خواب از صفحات الکترونیکی دوری کنید. نور آبی تابیده شده از این صفحات می ‌تواند ریتم ساعت بدن شما را مختل نماید.

کمبود آهن

فقر آهن می‌ تواند یکی از دلایل اصلی سندرم پای بیقرار باشد. تحقیقات زیادی مشخص نموده اند که استفاده از مکمل آهن می‌ تواند به درمان علائم این بیماری کمک نماید. یک آزمایش خون معمولی می ‌تواند فقر آهن را مشخص کند، به این ترتیب چنانچه فکر می ‌کنید این مورد می ‌تواند مشکل شما باشد با پزشک خود مشورت کنید. در صورتی که جواب آزمایش شما برای فقر آهن، مثبت شد امکان دارد پزشک‌ شما توصیه کند حتماً مکمل آهن بخورید.

در بعضی موارد امکان دارد نیاز به داروی تزریقی باشد. در ضمن کمبود ویتامین D هم می ‌تواند باعث سندرم پای بیقرار شود. یک بررسی در سال۲۰۰۹ مشخص کرد که مکمل ویتامین D توانسته بود علائم این بیماری را در کسانی که کمبود ویتامین D دارند را کاهش دهد. کسانی که تحت همودیالیز می باشند می ‌توانند با استفاده از مکمل ‌های ویتامین C و E علائم سندرم پای بیقرار را پایین بیاورند.

ورزش کنید

ورزش کردن هم می‌ تواند باعث کاهش علائم سندرم پای بیقرار شود. بنیاد ملی سلامت عنوان کرده است که، ورزش منظم می ‌تواند برای سندرم پای بیقرار که در وضعیت خفیف است مفید باشد.

تحقیقاتی که در سال۲۰۰۶ بر روی ۲۳فرد مبتلا به این بیماری صورت گرفت نشان داد که ورزش هوازی و تمرینات مقاومتی پایین تنه که به مدت سه ماه و سه مرتبه در هفته انجام شده بودند، به مقدار قابل توجهی علائم این بیماری را کاهش دادند.

مطالعات دیگر هم نشان داده ورزش کردن برای سندرم پای بیقرار خیلی مفید است. پیشنهادی که بنیاد سندرم پای بیقرار به این بیماران دارد این می باشد که، در اندازه اعتدال ورزش نمایند و سعی کنند که به مرحله ‌‌ی درد و ناراحتی نرسند زیرا ورزش زیاد می ‌تواند علائم این بیماری را بیشتر کند.

یوگا و حرکات کششی انجام دهید

انجام ورزش یوگا و حرکات کششی مثل دیگر ورزش‌ ها برای افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار مفید است. یک تحقیق دو ماهه که در سال۲۰۱۳ بر روی ده زن صورت گرفت مشخص کرد که یوگا به کاهش علائم این بیماری کمک خیلی خوبی می ‌کند. در ضمن یوگا به این افراد کمک کرده بود تا روحیه ‌ی بهتری به دست آورده و از استرس‌ شان کاسته شود که در نهایت برای بالا بردن کیفیت خواب‌ شان مفید است. تحقیقی که در سال۲۰۱۲ هم انجام شد نشان داد که یوگا باعث بهبود خواب در بیست زن مبتلا به این بیماری شده بود.

تحقیق دیگری هم مشخص کرد که انجام حرکات کششی، فواید زیادی برای تسکین علائم این بیماری در بین افراد تحت همودیالیز داشته است. هنوز هم برای محققان به طور کامل مشخص نشده که چرا یوگا و حرکات کششی تا این اندازه برای این افراد فایده دارد و به تحقیقات بیشتری احتیاج دارد. ولی با توجه به جواب هایی که تا به حال به دست آمده، بهتر است به برنامه ورزشی روزانه‌ خود، تا حدودی تمرینات ساق پا و کشش بالای پا را اضافه نمایید.

ماساژ بگیرید

ماساژ دادن عضلات پا می‌ تواند باعث کاهش علائم سندرم پای بیقرار باشد. تعداد زیادی از بنیاد های سلامت و مراقبت نظیر موسسه ‌ی ملی سلامت و موسسه ‌ی ملی خواب تأکید کرده ‌اند که ماساژ به عنوان یک درمانی خانگی برای این بیماری می تواند باشد. بر اساس مطالعه ای در سال۲۰۰۷، یک زن۳۵ ساله که دو مرتبه در هفته و به مدت سه هفته، ۴۵ دقیقه ماساژ دریافت می ‌کرد، در طول این مدت علائم بیماری‌ اش به طور محسوسی کاهش پیدا کرده بود.

ماساژی که بر روی او انجام شده بود شامل شماری از تکنیک‌ ها مثل ماساژ سوئدی و فشار مستقیم به عضلات پا بود. علائم وی پس از دو دوره ماساژ بهتر شد و تا دو هفته پس از اتمام دوره ‌ی ماساژ برنگشته بود. سرپرست این گروه تحقیق عنوان می کند که زیاد شدن ترشح دوپامین به وجود آمده از ماساژ می ‌تواند یکی از علت های این نتیجه باشد. همین طور مشخص شده که ماساژ موجب بهبود جریان خون در بدن می ‌شود، بعد این هم می ‌تواند دلیلی برای اثرگذاری ماساژ بر این بیماری باشد.

جوراب پای بیقرار (restiffic)

جوراب پای بیقرار یک نوع جوراب‌ هایی ضخیم و ساق بلند می باشند که می ‌توانند به درمان علائم این بیماری کمک بسزایی کنند. این جوراب‌ ها که به آن ها restiffic گفته می‌ شود به نقاط مشخص شده ای از پایین پاهای شما فشار وارد می آورد و این فشار، علائمی را به مغز ارسال می ‌کند که جواب آن ها، دستور آرام شدن به عضلات تحت تاثیر است.

تحقیقی که در این خصوص در سال۲۰۱۳ انجام شد نشان داد افرادی که به مدت دو ماه از این جوراب‌ ها استفاده کرده بودند، بهبودهای قابل توجهی در علائم خود داشتند و کیفیت خواب آن ها بهتر شده بود. این نوع از جوراب‌ ها تنها با تجویز پزشک قابل دسترس هستند.

پد ویبره

پد ویبره که به آن Relaxes pad هم گفته می شود امکان دارد علائم بیماری شما را تسکین ندهد ولی به خواب بهتر شما کمک خواهد کرد. شما می ‌توانید در زمان خواب یا استراحت از این وسیله استفاده نمایید.

پد را زیر قسمت مورد نظر، به عنوان مثال پای ‌خود، قرار دهید و به مقدار دلخواه شدت ویبره‌ آن را تنظیم کنید. این پد به مدت نیم ساعت ویبره می زند و پس از آن خودش به طور خودکار خاموش می ‌شود. در واقع ایده ‌ی پشت این وسیله این می باشد که ویبره ‌های آن با تحریک‌ های عصبی مقابله می ‌کنند.