مجله سلامت

ترک سیگار

مقدمه در کشورهای غربی مداخله بزرگسالان بر محور ترک سیگار قرار دارد زیرا عادت مصرف سیگار از نوجوانی شروع می شود. البته در موقعیت های خاص عادت کشیدن سیگار از بزرگسالی شروع می شود. متأسفانه تعداد کمی از افراد سیگاری هستند که خودشان آمادگی ترک و تمایل به کمک در این مورد را دارند. به علاوه حتی در این گروه نیز که خود داوطلب ترک سیگار هستند، میزان موفقیت کمتر از ۱۰ درصد است و ۳۰ درصد از افرادی که در این گروه موفق به ترک سیگار می شوند پس از یک سال مجددا شروع به کشیدن سیگار می کنند.

به طور کلی تأثیر مداخله های ترک سیگار در بزرگسالان بیش از نوجوانان است. در بزرگسالان درمان های کوتاه مدت ترک سیگار در مجموع مؤثر است. همچنین با افزایش شدت و مدت درمان، تأثیرگذاری نیز افزایش می یابد. درمانهای شدیدتر، معمولا باعث ترک سیگار به مدت طولانی تری می شوند. در این بخش به برخی از درمان های ترک سیگار اشاره می شود.

درمان های رفتاری

مؤثرترین برنامه های مداخله، آنهایی بوده اند که درمان های رفتاری را در بر می گرفته اند البته به کارگیری هم زمان چندین شیوه مؤثرتر است. در اینجا تعدادی، از این درمان ها را توضیح می دهیم

١. شرطی سازی مخالف: با ایجاد همراهی بین سیگار کشیدن و یک احساس ناخوشایند، سعی بر ترک سیگار می شود.

۲. قرارداد مشروط: در این روش فرد سیگاری مبلغ معینی پولی را گرو می گذارد و این مبلغ فقط در صورتی به او باز پرداخت می شود که ترک سیگار او تداوم یابد. همچنین به تناسب افزایش زمان ترک سیگار جوایز مالی به فرد داده میشود.

٣. روش های فراتنش، شل سازی عضلات و تنفس عمیق از راهبردهایی هستند که برای ترک سیگار استفاده می شوند البته نه به عنوان تنها روش..

۳. کنترل محرکها و از بین بردن سرنخ ها: استفاده از این روش ها نیز موفقیت های کمی را به همراه داشته است. در این گونه روش ها محرک ها و شرایط متعدد و گوناگون محیطی را که با کشیدن سیگار همراهی دارند تا حد توان کاهش می دهند.

۴. مهارت سازگاری: در این روش با حل مسایل تنش زا با استفاده از روش هایی برای چاره جویی تنش ها و جلوگیری از عود موقعیت های تنش زا، مهارتهای فرد را برای سازگاری با شرایط تنش آمیز افزایش می دهند.

برنامه های موفق رفتاری معمولا چندین جزء را شامل می شوند. تأكید عمدتا هم بر ایجاد آمادگی برای ترک و هم نگهداری طولانی مدت وضعیت ترک سیگار است.

– محو کردن تدریجی آثار نیکوتین با کم کردن استنشاق سیگار: روش مورد نظر، بر پایه این پیش فرض منطقی است که ناراحتی ناشی از ترک سیگار با کاهش تدریجی مصرف قبل از ترک کامل آن به حداقل می رسد.

– هیپنوتیزم و طب سوزنی: نتایج کلی این روش ها نا امید کننده بوده است.

– برنامه های خود یاری (کمک خود فرد سیگاری به ترک دخانیات): این روش نتایج خوبی داشته است و میزان ترک سیگار با این روش افزایش یافته است. البته در کنار مطالعه مواد آموزشی مربوط به ترک دخانیات، دسترسی مستقیم به مشاورین و راهنمایان از طریق خطوط تلفنی نیز لازم است.

– پیام های کامپیوتری این گونه پیام ها، قابلیت آن را دارند که مطابق با مقتضيات فسرد سیگاری به آنها ارایه شوند. نتایج بررسی های مقدماتی در این زمینه، امیدبخش بوده است. – مداخلات دارویی مداخلات دارویی فارماکولوژیک عمدتا بر مبنای جایگزینی نیکوتین صورت می گیرد و عبارتند از چسب های نیکوتین، آدامس های نیکوتین، اسپری بینی نیکوتین و بخور نیکوتین. تنها داروی غیر نیکوتینی که اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید کرده است بوپروپیون است.

برنامه های مداخله ای به منظور کمک به ترک سیگار را باید مکررا اجرا نمود زیرا عادت سیگار کشیدن در واقع یک بیماری مزمن است. تلاش برای ترک سیگار را می توان با روش های مختلف از جمله از طریق تماس های تلفنی با افراد تحت پوشش تقویت نمود. ۳ عامل اساسی که اختصاصا تأثیر مداخلات ترک سیگار را بیشتر می کنند عبارتند از: پشتیبانی اجتماعی، درمان جایگزین نیکوتین و آموزش مهارت های ترک سیگار به طور پایدار. تشویق و حمایت دوستان و افراد فامیل، عموما میزان موفقیت ها در ترک سیگار را بالا می برد.