بی اختیاری ادرار در زنان و علل ابتلا به آن

بی اختیاری ادرار در زنان و علل ابتلا به آن

همان طور که می دانیم بی اختیاری ادرار یکی از بیماری های رایجی است که زنان به آن مبتلا می شوند. در ضمن این بیماری است که هم زنان جوان به آن مبتلا می شوند و هم زنان مسن و دلایل مختلفی وجود دارد که منجر به ابتلا به این بیماری می شود. پیش از اینکه درباره انواع گوناگون بی اختیاری ادرار توضیح بدهیم باید کمی در مورد دستگاه ادراری و چگونگی کنترل دفع ادرار گفته شود.

در کلیه ها به صورت مداوم و نیز از تصفیه ی خون ادرار تولی می شود. البته هر قدر مایعات زیادتری نوشیده شود حجم ادرار تولید شده نیز بیشتر خواهد شد. کلیه ها از طریق دفع ادرار آب اضافی بدن و نیز مواد سمی موجود در بدن را دفع می کنند. هر اندازه که مایعات بیشتری نوشیده شود، غلظت ادرار کمتر شده و رقیق تر می شود و این باعث می شود که میزان مواد سمی موجود در ادرار هم کمتر باشد. پس به این نتیجه می رسیم که زمانی که ادرار رقیق تر باشد به بافت های مثانه نیز آسیب کمتری وارد می شود.

ادرار توسط دو لوله که ادرار را از کلیه ها به مثانه می رساند به مثانه منتقل می شود. مثانه هم که کیسه مانند بوده و جنس آن از عضله است مانند یک بادکنک عمل کرده و به صورت ارتجاعی زمانی که ادرار زیاد باشد بزرگ شده و زمانی که ادرار کم باشد کوچک می شود. هنگامی که حجم ادرار به اندازه ی خاصی برسد گیرنده های عصبی درون مثانه تحریک می شوندو اطلاعات پر شدن مثانه را به مغز می رسانند، همچنین در موقعیت مناسب مغز دستور دفع ادرار را به مثانه رسانده و دفع ادرار انجام می گیرد.

حجم ادراری که منجر به رخ دادن این تحولات در بدن می شود در افراد مختلف متفاوت است ولی معمولا از ۱۵۰سی سی آغاز می شود، حتی برخی افراد قادر به تحمل کردن بیش از ۱۵۰۰سی سی ادرار را در مثانه خود داشته بدون اینکه ذراه ای احساس دفع ادرار به صورت بی اختیار را داشته باشند. ادرار توسط مجاری ادراری تحتانی از بدن خارج می شود. در همین هنگام است که دفع ادرار به صورت دفع ادرار ارادی انجام می گیرد.

عضلاتی که در کف لگن و نیز انتهای مجاری ادراری هستند در حالت عادی از دفع ادرار جلوگیری می کنند، هنگامی که دستور دفع ادرار از مغز به مثانه رسید، عضلات کف لگن و نیز عضله های انتهایی مجرای ادرار شل شده و در همین هنگام عضلات مثانه دچار انقباض می شود و ادرار به سمت مجرای تحتانی ادرار منتقل شده و ادرار دفع می گردد. حال چنانچه در هر کجای این راه مشکلی به وجود بیاید که دفع ادرار به طریق غیر اراردی انجام گیرد و یا اینکه دفع ادرار به سختی انجام شود و با درد زیادی همراه باشد فرد دچار بی اختیاری ادرار شده است.

انواع مختلف بی اختیاری ادرار

۱-بی اختیاری ادرار به دلیل فشار

چنانچه زمانی که می خواهید بخندید، سرفه کنید، عطسه کنید، و یا جسم سنگینی را از جا بلند کنید در این حین ذره ای از ادرار شما دفع شود، نشان دهنده این است که شما به بی اختیاری ادرار مبتلا شده اید. این مورد یکی از رایج ترین اختلالات ادراری در بین دختران جوان می باشد.

۲-بی اختیاری ادرار تحریک پذیر

چنانچه به طور ناگهانی احتیاج به دفع ادرار داشته باشید، ولی هیچ دستشویی نزدیک شما نباشد و در این هنگام در لباس خود ادرار کنید، شما مبتلا به بی اختیاری ادرار از نوع تحریک پذیر شده اید. ممکن است شما حتی با شنیدن صدای آب جاری، نوشیدن مایعات و یا حتی بدون هیچ دلیلی اتفاق بیفتد. در این گونه از بی اختیاری ادرار فرد پیش از اینکه به دستشویی برسد حجم زیادی از ادرارش را در لباس خود دفع می کند.

۳-مثانه ی بیش فعال

نوع دیگری از بی اختیاری ادرار وجود دارد و آن زمانی رخ می دهد که مثانه بیش از حد فعالیت داشته باشد. در این نوع بی اختیاری ادرار فرد ناگهان احتیاج فوری به دفع ادرار پیدا می کند. ولی تمامی اشخاصی که دارای مثانه ی بیش فعال هستند به بی اختیاری ادرار مبتلا نمی شوند. بلکه اکثر زنان می توانند ادرار خود را نگه داشته تا به دستشویی برسند. چنین بیمارانی باید زمانی که احساس می کنند نیاز به دفع ادرار دارند هر کاری که انجام می دهند را کنار گذاشته و به دستشویی بروند. بعضی اشخاص مبتلا به این نوع بیماری در روز و برخی دیگر در شب به این نوع بی اختیاری دچار می شوند.

علت ابتلا به بی اختیاری ادرار در اثر فشار

زمانی که عضله ها و بافت های مثانه در اثر ضعیف شدن نتوانند ادرار را نگه دارند، فرد ابتلا به این نوع بی اختیاری ادرار می شود. زمانی که فشار زیادی به مثانه وارد می آید و دریچه ی مثانه هنوز بسته نشده است، دفع ادرار اتفاق می افتد. همچنین برخی فشار ها نظیر عطسه، سرفه و یا خندیدن نیز می تواند موجب ریزش ادرار شود. علل مختلفی وجود دارد که منجر به ابتلا به این نوع بی اختیاری ادرار می شود از جمله: چاقی، آسیب از طریق برخی ورزش ها، حاملگی چند قلویی، و نیز زایمان به صورت طبیعی.

علت ابتلا به بی اختیاری ادراری تحریک پذیر(اصراری)

زمانی که عضلات مثانه دچار اسپاسم یا گرفتگی شوند این نوع بی اختیاری ادرار در فرد اتفاق می افتد. این اسپاسم ممکن است به علت آسیب به عصب و یا عضلات ایجاد شده باشد. گاهی اوقات تخریب عصب و یا عضلات موجب ابتلا به بیماری های دیگر مانند سوزش مثانه به خاطر عفونت و یا التهاب مثانه می شود.

دارو هایی که موجب بد تر شدن بی اختیاری ادرار می شوند

*مصرف برخی دارو های خاص فشار خون در زنان موجب ایجاد شل شدگی عضله های مثانه شده و شخص مبتلا به بی اختیاری ادرار ناشی از فشار می شود.

* استفاده از برخی دارو های ادرار آور نیز باعث بدتر شدن انواع بی اختیاری می شود.

* مصرف بعضی از دارو های ضد افسردگی موجب کمتر شدن علائم بی اختیاری شده ولی برخی دیگر آن ها سبب تشدید بی اختیاری می شوند.

آسیب های روحی ناشی از ابتلا به بی اختیاری ادرار

شخصی که دچار بی اختیاری ادرار می شود ممکن است از نظر روحی آسیب هایی بر او وارد شود. بر اساس گفته محققین به این نتجه می رسیم که زنانی که مبتلا به بی اختیاری ادرار شده اند از کاهش اعتماد به نفس، کم شدن میل جنسی و حتی ابتلا به افسردگی رنج می برند. فردی که مبتلا به بی اختیاری ادرار شده همواره از ترس شدت گرفتن بیماری اش کمتر وارد اجتماع شده و به یک فرد منزوی تبدیل می شود. اکثر زنانی که دچار بی اختیاری خفیف هستند، با نوشیدن کم مایعات قادر به کنترل کردن ادرار خود هستند.

چگونگی تشخیص بیماری

درابتدا نوع بی اختیاری توسط پزشک تشخیص داده می شود. یکی از راه هایی که می توان از طریق آن بی اختیاری نوع فشار را تشخیص داد این است که پزشک از شخص می خواهد که در حالت ایستاده سرفه کند. همچنین پزشک از شما در مورد دارو هایی که مصرف می کنید سوال می کند و نیز برای اینکه ببیند به عفونت ادراری مبتلا هستید یا نه از شما آزمایش ادرار می گیرد. در ضمن پزشک به شما می گوید که میزان مایعات مصرفی خود را در یک برگه یادداشت کنید، میزان ادرارتان چقدر است و چند دفعه به طور اتفاقی ادرار از بدن تان دفع می شود.

راه های تشخیص بی اختیاری ادرار

سونوگرافی

با انجام سونوگرافی می توان فهمید که در هنگام ادرار کردن، عطسه کردن، سرفه کردن و یا سایر فعالیت ها مثانه چگونه تغییر وضعیت می دهد.

آزمایش پد

این آزمایش نشان دهنده این است که حجم ادرار خارج شده از بدن شما در طول روز چه میزان است.

آزمایش استرس مثانه

این نوع از آزمایش کمک می کند تا بی اختیاری ادرار ناشی از فشار آسان تر تشخیص داده شود.

کیستومتری

با این کار می توان فشار وارد شده به مثانه را اندازه گیری کرده و به تشخیص بی اختیاری تحریک پذیر کمک می کند.

ام آر آی

برخی از اختلالات به روش تصویر برداری قابل تشخیص نمی باشد که از طریق ام آر آی می توان تمامی مشکلات پیش آمده را به راحتی تشخیص داد.

بی اختیاری ادراری خفیف چگونه کنترل می شود؟

* تعداد زیادی از زنانی که به بی اختیاری ادراری خفیف مبتلا هستند می توانند با کاهش مقدار مایعاتی که می نوشند بیماری شان را کنترل کنند.

* به هنگام نوشیدن مایعات سعی کنید نیمی از لیوان را پر کنید و همچنین از نوشیدن چای، قهوه و تمامی نوشیدنی هایی که کافئین دارند پرهیز کنید، زیرا نوشیدنی هایی که کافئین دارند ادرار آور هستند.

* سعی کنید به طور مداوم مثانه خود را خالی کنید حتی اگر هم هیچ نیازی به دستشویی رفتن ندارید باید هر دو تا چهار ساعت یک مرتبه به دستشویی بروید تا مثانه شما به طور کامل پر نشود.