بیماری های ژنژیویت و پریودونتیت که لثه ها را درگیر می کنند چه علائمی دارند؟

با دو بیماری مربوط به لثه (ژنژیویت و پریودونتیت) بیشتر آشنا شوید

التهاب لثه (ژنژیویت)

به التهاب لثه که معمولا بر اثر عدم رعایت بهداشت دهان ایجاد می گردد اصطلاحا “ژنژیویت (gingivitis) گفته می شود. ژنژیویت خفیف که به بیماری لثه معروف است در ۹۰ درصد بزرگسالان دیده می شود. لثه های سالم، محکم بوده و به رنگ صورتی با قهوه ای می باشند. در التهاب لثه (ژنژیویت لثه ها به رنگ قرمز ارغوانی در آمده و حالت نرمی پیدا می کنند. آنها به آسانی دچار خونریزی می شوند (بخصوص در هنگام مسواک زدن). این وضعیت به ویژه در هنگامی که جرم دندان در محل اتصال با لثه ها تشکیل می شود ایجاد می گردد.

التهاب لثه با مصرف بعضی از داروها مثل داروی فنی توئین (داروی ضدتشنج)، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، و بعضی از داروهای ضد فشار خون، بدتر می شود. این داروها ممکن است باعث رشد بیش از حد لثه ها شده و باعث شوند که پاک کردن جرم از آنها مشکل شود. بعضی از داروهای ضد بارداری نیز می توانند باعث بدتر شدن علایم و مشكلات التهاب لثه (ژنژیویت شوند. خانمهای حامله بخاطر تغییرات شدیدی که در میزان هورمونهای آنها در طی دوران بارداری پدید می آید بیشتر مستعد ابتلاء به التهاب لثه می شوند. اگر التهاب لثه (ژنژیویت) خیلی سریع و بطور ناگهانی ایجاد شود به آن اصطلاحا ” ژنژیویت حاد اولسراتیو نکروزه” (Acut Necrotizing Ulcerative gingivitis) و یا به طور اختصار ANUG گفته می شود. ANUG معمولا در نوجوانان و جوانان دیده می شود. این وضعیت گاهی اوقات از ژنژیویت مزمن ایجاد می شود که بر اثر یک رشد غیرطبیعی باکتریهایی که بطور طبیعی و بی ضرر در دهان وجود دارند بوجود می آیند. وضعیت ANUG بیشتر در افرادی که تحت استرس بوده و بدحال هستند و یا اینکه به بیماری ایدز مبتلا هستند دیده می شود.

علائم التهاب لثه( ژنژیویت)

علایم التهاب لثه به تدریج ظاهر شده و معمولا شامل موارد زیر می باشد:

• لثه های به رنگ قرمز ارغوانی، نرم، براق و متورم.
• خونریزی از لثه ها در هنگام مسواک زدن.

اگر التهاب لثه (ژنژیویت) درمان نشود، لثه ها در نهایت از دندان ها فاصله گرفته و یک فضایی در بین دندانها ولئه ایجاد می شود که جرم های بیشتری می توانند در آن ایجاد شوند. باکتریهایی که در جرم قرار دارند ممکن است باعث شوند که التهاب لثه منتشر شود. در نهایت بیماری پریودونتیت و یا تحلیل رفتن لثه ها ممکن است ایجاد شود. در موارد شدید، یک یا چند دندان ممکن است لق شده و بیفتند. علایم وضعیت ANUG معمولا به سرعت و در عرض یکی دو روز ظاهر می شوند و شامل موارد زیر می باشند:

• لثه ها به رنگ قرمز روشن در می آیند که روی آنها را رسوبی خاکستری رنگ می پوشاند.
• ایجاد زخم هایی به شکل دهانه آتشفشان بر روی لثه ها.
• خونریزی آسان لثه ها
• بوی بد دهان
• ایجاد یک مزه فلزی در دهان.
• درد لثه ها.

وقتی وضعیت ANUG پیشرفت می کند و بدتر می شود، غدد لنفاوی گردن ممکن است بزرگ شده و تب نیز ظاهر شود.

نحوه ی درمان التهاب لثه (ژنژیویت)

اگر شما دچار التهاب لثه هستید، دندانپزشک شما احتمالا دندانهایتان را جرم گیری خواهد نمود. سپس دندان ها پولیش می شوند. برای مراقبت از لثه های شما، ممکن است نیاز باشد که برای بررسی لثه ها چندین بار دیگر به دندانپزشک در فواصل زمانی منظم مراجعه نمایید. دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند از دهانشویه هایی که حاوی پراکسید هیدروژن هستند استفاده نمایید تا از ساخته شدن مجدد جرم دندان جلوگیری شود. اگر شما دچار وضعیت ANUG هستید، دندانپزشک تمام دندان های شما را به دقت نمیز خواهد نمود و همچنین برایتان آنتی بیوتیک و دهانشویه ضد عفونی کننده تجویز خواهد کرد. داروهای مسکن نیز ممکن است برایتان تجویز شود. وقتی دندان های شما جرم گیری و تمیز شدند، لثه هایتان به تدریج باید به . وضعیت طبیعی خود بازگردند. شما می توانید با رعایت خوب بهداشت دهان و دندان هایتان از بروز بیماری التهاب لثه (ژنژیویت) جلوگیری نمایید.

پریودونتیت

به التهاب بافت های محافظ دندان ها اصطلاحا “پریودونتیت” (Periodontitis) گفته می شود. بیماری پریودونتیت در بسیاری از افراد بالای ۵۰ سال ایجاد می شود و یکی از علل مهم از دست دادن دندانها می باشد. در این بیماری، بافتهای اطراف دندان که باعث محافظت دندان در سر جایش می شوند دچار التهاب شده و باعث لق شدن دندان می شوند که در نهایت موجب افتادن دندان می گردد. آسیبی که بر اثر بیماری پریودونتیت ایجاد می شود غیر قابل برگشت می باشد اما می توان با انجام درمان مناسب و رعایت بهداشت دهان، از التهاب بیشتر جلوگیری نمود. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اگر بیماری پریودونتیت را بدون درمان به حال خود رها کنیم ممکن است فرد را مستعد ابتلاء به بیماری قلبی عروقی نماید.

نحوه ی درمان پریودونتیت

شایعترین نوع بیماری پریودونتیت را اصطلاحا پریودونتیت مزمن بزرگسالان می نامند. این وضعیت اغلب به عنوان عارضه ای از التهاب لثه (ژنژیویت) ایجاد می شود که آن هم معمولا بخاطر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و یا سیگار کشیدن ایجاد می گردد. اگر دندان ها مسواک نشوند، جرم دندان ایجاد می شود. بر اثر ساخته شدن جرم، لثه ها ملتهب شده و از دندان ها فاصله می گیرند. در فاصله با فضایی که ین لثه ها و دندان ها ایجاد می شود، جرم بیشتری تجمع پیدا می کند. وقتی التهاب لثه (ژنژیویت) ایجاد می گردد، باکتریهایی که در داخل جرم قرار دارند به بافتهای اطراف دندان حمله کرده و باعث التهاب و جدا شدن آنها از دندان می شوند. همچنین التهاب باعث از دست رفتن استخوان محافظ دندان ها شده و دندان ها ممکن است بیفتند.

پریودونتیت پری آپیکال (Periapical) نوع دیگری از پریودونتیت می باشد که بر اثر پوسیدگی دندان ایجاد می شود و معمولا بخاطر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد می گردد. اگر پوسیدگی دندان را درمان نکنیم، مینای دندان و عاج دندان که در زیر آن قرار دارد در نهایت از بین رفته و اجازه می دهند که باکتریها به پولپ دندان وارد شوند.

علائم بیماری پریودونتیت

در مراحل اولیه بیماری پریودونتیت، ممکن است هیچگونه علایم و مشکلی دیده نشود. علایم پریودونتیت مزمن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• قرمز شدن، نرم شدن و براق شدن لثه ها که به آسانی خونریزی کرده و ممکن است تحلیل لثه ها نیز ایجاد شود.
• بوی بد دهان و ایجاد یک مزه بد در دهان.
• درد گرفتن دندان در هنگام خوردن یک غذا یا نوشیدنی داغ، سرد یا شیرین

در مراحل بعدی پریودونتیت مزمن، ممکن است لق شدن دندانها ایجاد می شوند. علایم پریودونتیت پری آپیکال ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد دندان در یک محل خاص (بخصوص در هنگام گاز گرفتن).
• لق شدن دندانها
• تورم فک.

در بعضی از موارد، یک آبسه دندان ممکن است ایجاد شود. اگر با هر یک از علایم فوق مواجه شدید فورا با دندانپزشک خود مشورت نمایید.

نحوه درمان بیماری پریودونتیت

دندانپزشک، دندان ها و لثه های شما را معاینه نموده و عمق فضایی که بین دندانها و لثه تان ایجاد شده است را با یک وسیله مخصوص اندازه گیری می کند. او برای اینکه ببیند که چه مقدار از استخوان های محافظی که در اطراف دندانها وجود دارند از بین رفته است اقدام به عکس برداری رادیوگرافی از دندان ها می کند .

بیماری پریودونتیت مزمن را با برداشتن جرم های دندان ها درمان می کنند. در بعضی از موارد برای کاهش اندازه فضای ایجاد شده بین دندان ها و لثه ها، اقدام به انجام جراحی لثه ( ژنژیوکتومی gingivectomy) می کنند. در این جراحی، بافتهای بیمار لثه برداشته می شوند تا به بافتهای سالم اجازه داده شود که به دندان ها بچسبند.

بعد از جراحی لثه، دندانپزشک برایتان یک دهانشویه ضد عفونی کننده تجویز خواهد نمود که شما باید از آن بطور منظم استفاده نمایید. اگر بیماری پریودونتیت شما شدید باشد، دندانپزشک ممکن است برایتان یک دوره آنتی بیوتیک تجویز نماید و یا اینکه داروی آنتی بیوتیک بصورت خمیر در عمق فاصله بین دندان ها و لثه قرار داده شود. برای جلوگیری از افتادن دندان های لق شده، دندانپزشک ممکن است آنها را به سایر دندان هایتان متصل نماید.

بیماری پریودونتیت پری آپیکال را با برداشتن باکتری های دندان و انجام عمل روت کانال (عصب کشی) درمان می کنند. دندانی که نتوان برایش کاری نمود ممکن است لازم باشد که کشیده شود. پس از درمان، دندانپزشک به شما توصیه خواهد نمود که دندان هایتان را حداقل روزی دوبار مسواک زده و از نخ دندان استفاده نمایید تا از تشکیل مجدد جرم دندان پیشگیری شود. اگر شما سیگاری هستید، ترک کردن سیگار به شما کمک خواهد نمود که از التهاب بیشتر لثه ها جلوگیری نمایید.