بیماری های قلبی و علل غذایی آن

مواد غذایی که موجب بروز بیماری قلبی می شوند

برنامه های کنترل همه گیری ایسکمی (کرونر) قلبی در کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی نشان داه است که تغذیه، به خصوص زیاده روی در مصرف چربی، نمک و مواد کالری را که به افزایش وزن منجر می شود، نقش مهمی در ایجاد این بیماری دارد. کالری اضافی دریافتی در بدن متابولیزه نشده و به صورت چربی ذخیره می گردد. مصرف چربی های اشباع شده همراه با رژیم غذایی پرکلسترول در دستگاه گوارش، رگها، کبد و روده ها گردش کرده و مجددا به جریان گردش خون برگشته و فرصت آن را پیدا می کند که در طول زمان به صورت یک لایه چربی در درون سرخرگها( سپس به صورت پلاگهای چربی) مستقر شود، و بالاخره نمک باعث افزایش فشار خون و چاقی می شود. بنابراین اغلب عوامل خطر ایجاد ایسکمی قلبی به شکلی بسیار روشن در این نوع رژیم غذایی فراهم است. .

مصرف مشروبات الکلی نیز به روش های مختلف در ایجاد بیماری های قلبی مسؤثر است. به ویژه وقتی در مصرف این مواد زیاده روی شود پر آمادگی شکم را سبب می شود. علاوه بر این کار گہا۔ را مختل کرده و به افزایش چربی هایی با وزن مخصوص پایین (کلسترول بد می انجامد. این نوع اختلالات در طول زمان باعث افزایش فشار خون می شود. مصرف مشروبات الکلی می تواند منجر به بروز کاردیومیوپاتي الكلى گردد. در یک جمله، پرخوری و بدخوری باعث غلبه عوامل مهم خطر ابتلای به ایسکمی قلبی می باشد.

در حال حاضر، مديران بهداشتی در بعضی از نقاط دنیا با بیماری های قلب و عروق ناشی از کم غذایی مردم مواجه هستند. گرچه شیوع این نوع بیماری ها در حال کاهش است ولی تا زمانی که کاملا از بین نرفته اند به عنوان یک مشکل بهداشتی قابل توجه مطرح می باشند، دو نوع مهم فقر غذایی، فقر غذایی پروتئینی و کمبود تیامین، در ایجاد بیماری های قلب و عروق ناشی از کم غذایی، نقش دارند.

گاهی اوقات فقر غذایی پروتئینی متعاقب کاهش تولید غلات و سایر محصولات کشاورزی یا بروز قحطی اتفاق می افتد. ولی در بیشتر مواقع متعاقب بروز بحران های اقتصادی، جنگ، مهاجرت اجباری مردم از خانه ها و زمین های شان پیش می آید. نتیجه نهایی تمام این نابسامانی ها، به جا ماندن مردمانی نیمه و یا تمام گرسنه است. تأمین غذای کافی، در حد امکان، برای مبارزه با این بیماری ها، راه حل این بحران ها است.

کمبود مواد غذایی پروتئینی در کشورهای آسیای جنوب شرقی و کشورهای آفریقایی زیر صحرا، یک مشکل دایمی است که به صورت آندمیک وجود دارد. ممکن است این نوع فقر غذایی در مناطق محدود و پراکنده ای در هر نقطه ای از دنیا نیز دیده شود. آن گروه از مدیران بهداشتی که معتقدند این نوع کمبودها نمی تواند در کشور آنها وجود داشته باشد باید به غربالگری گروه های فرعی جوامع خود بپردازند، به گفته کریتیرافن (۱۹۸۹) وقتی غربالگری انجام شود میزان شیوع و اهمیت فقر غذایی پروتئینی مشخص شده و معلوم می شود که بیش از حد مورد انتظار است، شدت ضایعه قلبی در ارتباط با طول زمان ادامه فقر غذایی پروتئینی است و هر اندازه این مدت ادامه داشته باشد بیماری مزمن تر شده و ضایعات بیشتری در قلب به جا می گذارد. فقر غذایی پروتئینی در اغلب شرایط خطرناک تر از کمبود مواد غذایی کالری زا است؛ و به همین علت باید به جبران کمبود پروتئین غذایی (حتی با منابع پروتئین گیاهی) اولویت داده شود.

کمبود تیامین (ویتامین B1)، نزد نوزادان و کودکان مبتلا به فقر غذایی دامنه وسیعی از نشانه های بالینی از جمله بیماری قلب و بری بری را ایجاد می کند. شكل حاد این بیماری می تواند به مرگ نوزادان و کودکان کم سن بیانجامد ولی می توان از پیشرفت بیماری با تجویز شکل تزریقی تیامین، در صورت فوریت داشتن و یا خوراکی، برای مدت طولانی تری جلوگیری کرد. کمبود تیامین گاهی اوقات می تواند به بروز نشانه های عصبی نیز منجر شود. وقتی بیماری بری بری به صورت مزمن در آید ضایعاتی دایمی در قلب به جا خواهد گذاشت.

بیماری بری بری و آثار قلبی آن نزد نوزادان، کودکان و افراد بالغ یا در نتیجه فقر غذایی مواد پروتئینی حاوی تیامن پیش آمده و با فشارهای جسمی حاد که باعث مصرف آمینو اسیدهای بدن می شود، این بیماری را به وجود می آورد. فعالیت جسمی شدید، تب، بیماری های انگلی و سایر بیماری ها ممکن است کمبود تیامین را ایجاد کند. خوردن بعضی از ماهی های خام در کشورهای آسیای جنوب شرقی می تواند تیامین ذخیره شده در بدن را مصرف کند.

بیماری قلبی ناشی از کمبود تیامین در کشورهای غربی، به غیر از افرادی که تغذیه مناسبی دارند، نیز اتفاق می افتد. در این کشورها بیماری بیشتر نسزد معتادان مزمن به مصرف مشروبات الکلی دیده می شود. در اینجا نیز مصرف ذخیره اسیدهای آمینه بدن به دلیل بیماری های حاد، نشانگان اختلال در جذب مواد و یا انجام کارهای سنگین، به ایجاد بیماری بری بری و ضایعات قلبی مربوط به آن می انجامد. پیشرفت بیماری بری بری نزد بالغین آرام تر از کودکان بوده و اغلب نیز به همراه ناراحتی های عصبی است.

در کشورهای صنعتی بخش دیگری از افراد جامعه که در خطر ابتلای به بیماری قلبی با منشاء غذایی هستند زنان جوانی می باشند که به قصد لاغری خود را گرسنه نگه داشته و در رژیم های سخت غذایی قرار می دهند. مدیران بهداشت عمومی هنگام برخورد با این بخش از جمعیت باید به این نکته توجه خاصی داشته باشند.