بیماری های شدیدی که به مراقبت های پزشکی ویژه ای نیاز دارند

درمان بیماری هایی که در این مقاله آمده است بدون كمك پزشك غالبا مشکل یا ناممکن است. بسیاری از این بیماری ها به داروهای ویژه ای نیاز دارند که به دست آوردنشان در مناطق روستائی مشکل است. درمان های خانگی آنها را شفا نمی دهد. اگر شخصی به یکی از این بیماری ها مبتلا شد، هر چه زودتر کمک های پزشکی دریافت دارد، شانس بهبودی او بیشتر است.

احتیاط: بسیاری از بیماری هانی هم که در فصل های دیگر آمده است نیز ممکن است خطرناك باشد و به كمكهای پزشکی احتیاج داشته باشند.

سل

شایع ترین علایم سل:

• سرفه مزمن به ویژه پس از بیدار شدن.
• تب ملایم در عصرها و عرق کردن در شب ها.
• ممکن است سینه یا قسمت فوقانی پشت درد بگیرد.
• کاهش مداوم وزن و افزایش ضعف.

در موارد شدید یا پیشرفته:

• خوندار بودن سرفه (معمولا کم است اما در برخی موارد بسیار زیاد است).
• پوست پریده رنگ و چسبناك.
• صدا خشن می شود )بسیار شدید است(.

سل معمولا شش ها را مبتلا می سازد. ولی می تواند هر بخش بدن را نیز مبتلا سازد. در کودکان کم سال ممکن است سبب مننژیت شود.

اگر فکر می کنید که به بیماری سل مبتلا هستید

بدون شک مراجعه کنید. با اولین علایم بیماری سل به مرکز بهداشت بروید. در آنجا بهداشتيارها بك آزمون پوستی بر روی شما انجام می دهند، از ریه شما با اشعه ایکس عکسبرداری می کنند و خلط شما را (بلغی با موکوس) آزمایش می کنند تا ببینند شما به سل مبتلا هستید یا نه، در بسیاری از کشورها داروی سل مجاز است. آنرا از نزدیک ترین مرکز بهداشتی بخواهید. احتمالا ۲ یا ۳ دارو از داروهای زیر به شما داده خواهد شد.

• آمبول استربتوميسين
• تباساتازون
• قرص ایزوتیازید
• قرص پاس (اسید آمینوساليسيليك)
• قرص اتامبوتول

بسیار مهم است که از داروها آنچنانکه توصیه شده است استفاده کرد. دست کم دو دارو باید همزمان مصرف شود.

تا زمانی که بهداشتیار به شما بگوید که شما معالجه شده اید، به خوردن داروها ادامه دهید. هیچگاه فقط به خاطر این که احساس می کنید بهتر شده اید خوردن داروها را متوقف نکنید. درمان کامل سل معمولا ۱ تا ۲ سال طول می کشد.

تا آنجائیکه ممکن است خوب بخورید: مقدار زیادی غذاهای غنی از پروتئین و ویتامینها. هم چنین غذاهای انرژی زا.

استراحت نیز اهمیت دارد. باید کار کردن را ترک کنید و تا وقتی که شروع به بهتر شدن نکرده اید زندگی را سهل بگیرد. از آن زمان به بعد سعی کنید آنقدر زیاد کار نکنید تا خسته شوید یا با اشکال تنفس کنید. سعی کنید همیشه استراحت و خواب کافی داشته باشید.

سل قسمت های دیگر بدن نیز مانند سل ششها درمان می شود. در مورد کودکانی که به سل شدید ستون مهره ها مبتلا هستند، برای جلوگیری از فلج ممکن است جراحی لازم شود.

سل ستون فقرات سل بسیار مسری است. افرادی که با شخص مبتلا به سل در يك خانه زندگی می کنند، به ویژه کودکان، بیشتر در معرض خطر ابتلاء به این بیماری هستند.

اگر شخص مسلولی در خانه است:

• در صورت امکان، مراقب باشید که همه افراد خانه برای سل آزمایش شوند.
• کودکان را بر علیه سل واکسن بزنید. و همه افراد، به ویژه کودکان، باید مقدار زیادی غذاهای مقوی بخورند.
• شخصی که به سل مبتلا است تا وقتی که اصولا سرفه می کند باید جدا از کودکان بخورد و بخوابد، در صورت امکان در يك اطاق جداگانه .
• شخص مبتلا به سل باید دقت کند که هنگام سرفه کردن دهانش را بپوشاند و هیچگاه نباید بر زمین تف کند.
• با اولین علایم سل یا هنگامی که سرفه کردن کودک بیش از ۲ هفته طول می کشد او را به مرکز بهداشت ببرید.
• سل را فورا تحت درمان قرار دهید. شخصی که دیگر به سل مبتلا نیست نمی تواند آن را انتقال دهد.

هاری

هاری در اثر گاز گرفتن يك جانور هار یا وحشی» و معمولا سگ، گربه، روباه، گرگ یا شغال هار ایجاد می شود. خفاش و برخی حیوانات دیگر نیز ممکن است هاری را انتقال دهند.

علایم هاری:

در حیوانات:

• رفتار عجیبی دارند – گاهی غمگین، بیقرار با تحريك پذير.
• کف کردن دهان، جانور نمی تواند بخورد یا بنوشد.
• گاهی اوقات جانور، وحشی میشود و ممکن است که هر کس یا هر چیزی را که در نزدیکی اش است گاز بگیرد.
• حیوان در مدت ۵ تا ۷ روز میمیرد در انسان و درد و خارش و سوزش در نواحی گازگرفتگی ظاهر می شود.
• درد و اشکال در بلع، مقدار زیادی بزاق غلیظ و چسبناك ترشح می شود.
• تشنجات عصبی در فواصل آرامش پیش می آید.
• همچنانکه مرگ نزدیک می شود تشنج و فلج پیش می آید.

اگر شما دلیلی دارید که مطمنید حیوانی که شخصی را گزیده است هاری دارد:

• مدت یکهفته حیوان را ببندید یا در قفس نگهدارید.
• محل زخم را با صابون، آب و آب اکسیژنه تمیز کنید. زخم را نبندید بلکه آنرا باز بگذارید.
• اگر جانور پیش از تمام شدن يك هفته مرد (یا کشته شد یا نتوانستید او را بگیرید) شخص گاز گرفته شده را فورا به مرکز بهداشت ببرید، در آنجا می توان بك سری آمپول ضد هاری به او تزریق کرد.

اولین علایم هاری بین ۱۰ روز تا دو سال پس از گاز گرفتن (و معمولا بین ۳ تا ۷ هفته) ظاهر می شود. درمان باید پیش از آنکه اولین علایم بیماری ظاهر گردد آغاز شود. هنگامی که این بیماری آغاز شد، هیج درمان شناخته شده پزشکی نمی تواند زندگی شخص را نجات دهد.

پیشگیری:

• هر حیوان مظنون به داشتن هاری را بکشید و دفن کنید (یا مدت یکهفته در قفس نگهدارید).
• با برنامه های واکسن زدن به سگها همکاری کنید.
• کودکان را از جانورانی که بیمار به نظر می رسند با رفتار عجیبی دارند دور نگهدارید.

در ارتباط با هر حیوانی که بیمار به نظر می رسد یا رفتارش عجیب است بسیار دقت کنید. حتی اگر این حیوان کسی را گاز نگیرد اگر بزاقش وارد يك خراشیدگی یا بریدگی شود می تواند سبب هاری شود.

کزاز

ابتلا به بیماری کزاز هنگامی پیش می آید که میکروبی که در مدفوع حیوانات با انسان وجود دارد از طریق يك زخم وارد بدن شود. بخصوص زخم های عمیق با کثیف بسیار خطرناك اند.

علل کزاز در نوزاد:

میکروب کزاز در اثر فقدان بهداشت با عدم اجرای اقدامات ساده احتیاطی از طریق ناف وارد بدن نوازد می شود. احتمال کزاز بسیار زیادتر است اگر…

اگر ناف به فاصله زیادی از بدن پریده شود، مانند شکل زیره احتمال کزاز زیادتر است.

• ناف با وسیله نی که قبلا جوشانده نشده و کاملا تمیز نبوده است بریده شود.
• نان به فاصله نزديك از بدن پربده نشود.
• هنگامی که نافی به تازگی بریده شده است کاملا پوشیده و خشك نباشد.

علائم کزاز

• یك زخم عثرت (گاهی هیج زخمی را نمی توان پیدا کرد).
• ناراحتی و اشکال در بلع (فرو بردن خوردنی ها).
• آرواره ها سفت شده و چفت می شوند. سپس عضلات گردن و سایر قسمت های بدن سفت می شوند.
• تشنجات دردناك (سفت شدن ناگهانی) آرواره و سرانجام تمام بدن. حرکت دادن و لمس کردن شخص ممکن است باعث آغاز اسپاسم هانی شود. روشنانی و صدای ناگهانی ممکن است چنین اسپاسم هانی را باعث شود.

آزمون رفلکس زانو

در حالیکه ساق با آزادانه آویزان است. با مشت به زیر استخوان کشکک بزنید.

• اگر ساق پا زیاد به بالا برید، این علامت به بیماری خطرناك نظير گراز است او با مننژیت با مسمومیت با برخی از داروها را با مرگ موش است).
• اگر ساق پا کمی به جلو پرتاپ شد واکنش طبیعی است.

این آزمون مفیدی است. به ویژه هنگامی که شما به وجود کزاز در يك نوزاد مشکوک هستید.

هنگامی که علایم کزاز وجود دارد چکار باید کرد؟

کزاز یك بیماری مرگبار است. با دیدن اولین علامت به پزشک مراجعه کنید. اگر دریافت کملی با تأخير همراه است، کارهای زیر را انجام دهید.

• تمام بدن را برای جست وجوی زخم ها با جراحات عفونی معاینه کنید. غالبا زخم جركبن است زخم را باز کنید و آنرا با صابون و آب جوشیده بشوئيد، تمام جرك، خار و خاشاك و غیره را بیرون آورید اگر آب اکسیژنه در دسترس دارید، زخم را با آن کاملا بشوئيد.
• فورا را یك میلیون واحد پروكائين پنی سیلین تزریق کنید و هر ۱۲ ساعت يك بار آنرا تکرار کنید، (برای نوزادان پنی سیلین کریستال بهتر است). اگر پنی سیلین ندارید. از آنتی بیوتیك دیگری مانند تتراسیکلین استفاده کنید.
• اگر توانستید ۴۰ تا ۵۰ هزار واحد آنتی توکسین کزاز با ۵هزار واحد هیومن ایمبون گلر برلين تزریق کنید. سعی کنید تمام احتیاط های لازم را رعایت کنید. با استفاده از گلوبولین انسانی خطر واکنش های شدید آلرژی کمتر است، اما گران تر و دسترسی به آن مشکل تر است.
• تا زمانی که شخص می تواند بنوشد، جرعه های کوچک و مکرر و از مایعات مغذی به او بدهید.
• برای کنترل تشنجات، فنوباربیتال یا دیازپام تزریق کنید. بزرگسالان برای شروع ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم و سپس در صورت لزوم مقدار بیشتر.
• تا آنجائی که ممکن است شخص را کمتر لمس کرده و حرکت دهید. او را از سر و صدا در رشنائی دور نگهدارید.
• در صورت لزوم از يك كانتر (سوند با لوله لاستیکی که به یك سرنگ متصل است برای بیرون کشیدن موکوس از بینی و حلق استفاده کنید. این کار راه های تنفسی را تمیز می کند.

چگونه از کزاز پیشگیری کنیم؟

حتی در بهترین بیمارستانها، نیمی از مبتلایان به کزاز میمیرند. پیشگیری از بیماری کزاز آسان تر از درمان آن است.

واکسیناسیون: مطمئن ترین روش حفاظت بر علیه کزاز است. هم کودکان و هم بزرگسالان باید واکسن بزنید. تمام خانواده خود را در نزدیکترین مرکز بهداشت واکسن بزنید واکسینه کردن زنان آبستن بر علیه کزاز از بروز کزاز در نوزادان پیشگیری می کند.

• هنگامی که بك زخم در بدن دارید، به ویژه يك زخم کثیف و عمیق، آن را تمیز کرده و از آن مواظبت کنید.
• اگر زخم بسیار بزرگ، عمیق یا کثیف است به دنبال پزشك بروید اگر بر علیه کزاز واکسینه شده اید از پنی سیلین استفاده کنید. تزریق بك آنتی توکسین کزاز را نیز مورد ملاحظه قرار دهید.
• در نوزادان رعایت نظافت در پیشگیری از کزاز بسیار اهمیت دارد. وسیله نی که برای بریدن بند ناف به کار می رود باید ضد عفونی شود، بند ناف باید کوتاه بریده شود و ناحیه اطراف نان باید تمیز و خشك نگهداری شود.

مننژیت

مننژیت عفونت خطرناك مغز است که در کودکان شایع تر است. مننژیت ممکن است در اثر بیماری های دیگری نظیر سرخك، گوش (اوریون)، سیاه سرفه یا عفونت گوش شروع شود. کودکان مادران مبتلا به سل گاهی اوقات در اولین ماه های زندگی مننژیت سلی می گیرند.

علائم:

• سل.
• سردرد شدید.
• خشکی گردن کودک بسیار بیمار به نظر می رسد و در حالیکه گردن و سرش به پشت خم شده
• پشت او به حدی سفت و خشك است که نمی تواند سرش را بین زانوان بگذارد.
• در نوزادان کمتر از یک سال: ملاج (بخش نرم جمجمه) بیرون زده است.
• استفراغ وجود دارد.
• كودك بسیار خواب آلود است.
• گاهی اوقات غش (تشنج) یا حرکات عجیب و غریب وجود دارد.
• كودك پیوسته بد و بدتر می شود تا اینکه هوش و حواس خود را از دست میدهد.
• مننژیت سلی به آهستگی و در طی روزها با هفته ها پیشرفت می کند، معمولا شکل های دیگر مننژیت سریع تر در ظرف چند ساعت یا چند روز پیش می آیند.

درمان:

بسرعت به پزشک مراجعه کنید- هر دقیقه اهمیت دارد. در صورت امکان شخص را به بیمارستان برسانید. در همین ضمن:

• هر چهار ساعت ۵۰۰ میلی گرم آمپی سلین تزریق کنید یا هر چهار ساعت بك میلیون واحد پنی سیلین کریستال تزریق کنبد.
• اگر تب شدید است (بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد) با پارچه مرطوب و آسپیرین با استامینوفن آن را پائین بیاورید.
• اگر مادر مسلول است یا به مننژیت سلی در کودك مشكوك هسنید. بازاء هر ۵ کیلو وزن ۲ دهم میلی لیتر استربتوميسين به او تزریق کنید و فورا به پزشک مراجعه کنید. همچنین از آمپی سیلین یا پنی سیلین نیز استفاده کنید، زیرا ممکن است مننژیت، ناشی از سل نباشد.

پیشگیری:

برای پیشگیری از بیماری مننژیت سلی، به نوزاد مادران مسلول هنگام تولد باید واکسن ب.ث.ژ زد. مقدار تزریق برای نوزادان ۵ صدم میلی لیتر است که نیمی از مقدار معمولی ۱ دهم میلی لیتر است).

مالاریا

مالاریا بیماری است عمونی خونی که باعت نه شدید و لرز می شود. مالاریا توسط بشه انتقال می یابد. بنه، انگل مالاریا را از خون شخص مبتلا به مالاریا می مکد و به شخص بعدی که می گزد تزریق می کند.

علائم مالاریا

• حملات شخص مالاربانی ۲ یا ۳ روز و با چندین ساعت طول می کشد. و آن شامل سه مرحله است

۱- غالیا با لرزد سردرد شروع می شود شخصی مبتلا بعدت ۱۵ دقیقه الی بلکه ساعت می لرزد.

۲- به دنبال لرز، تبی معادل ۲۰ درجه با بیشتر به دنبال دارد. شخص معين و ملتهب است پوست سرخرنگ است و گاهی هذیان می گوید در وضع روانی مناسبی نیست). تب جندین ساعت طول می کشد

۳- سرانجام شخص شروع می کند بهرنی کردن دهش پائین می آید. پس از هر حمله شخص احساس ضعف می کند اما کم و بیش احساس بهبودی می کند.

• معمولا مالاریا هر ۲ با ۳ روز به ایجاد می کند (برحسب نوع مالاریا). اما در آغاز ابتلا ممکن است هر روز تب ایجاد کند. در کودکان کم سال و اشخاصی که پیش از این به مالاریا مبتلا بوده اند الگوی تب ممکن است منظم یا مشخص نباشد. بهمین جهت کسی که به تب های نامعلوم مبتلاست باید خونش را مورد آزمایش مالاریا قرار دهد.
• مالاریای مزمن غالبا سبب بزرگ شدن طحال و کم خونی می شود.

تجزیه و درمان:

• اگر شما مظنون به مالاریا هستید یا دچار تب های مکرر هستید، برای آزمایش خون به مرکز بهداشت مراجعه کنید.
• اگر در نزدیکیتان مرکز بهداشت نیست از کلروکین یا هر داروی دیگری که در منطقه تان در درمان مالاريا مؤثر است استفاده کنید. از قرص هانی که ۱۵۰ میلی گرم باز كلروكين دارد استفاده کنید. بزرگسالان باید به مدت سه روز هر روز چهار قرص را یکجا میل کنند.
• اگر با کلروکین بهتر شدید، اما پس از چندین روز در باره تب شروع شد، ممکن است داروی دیگری مانند پریما کین لازم داشته باشید. از نزدیک ترین مرکز بهداشت كمك بگیرید.
• اگر شخصی که احتمالا مالاریا دارد تشنج یا سایر علایم مننژیت را نشان داد ممکن است مالاریای مغزی داشته باشد. در صورت امکان فر را به او کلر وکین تزریق کنید.

چگونه از مالاریا جلوگیری کنیم

مالاریا در بسیاری از نواحی گرم و حاره جهان يك مشكل بهداشتی است. اگر همه برای ریشه کن کردن آن همکاری کنند، آنرا می توان کنترل کرد. تمام این معیارهای کنترل را باید همزمان انجام داد.

۱. از پشه ها پرهیز کنید. در جانی که پشه ندارد بخوابید در غیر این صورت در زیر ملافه یا شمد بخوابید.

بر روی گهواره کودك يك پشه بند با ملافه نازك بیندازید.

۲. هنگامی که مأموران مبارزه با مالاریا به روستای شما می آیند با آنها همکاری کنید. کسانی را که در خانواده تان به تب مبتلا هستند به آنها معرفی کنید و بگذارید خون آنها را برای آزمایش بگیرند.

٣. اگر به مالاریا مشکوک هستید فورأ درصدد درمان آن برآئید. پس از درمان، پشه هائی که شما را نیش می زنند نمی توانند مالاریا را به دیگران منتقل کنند.

۴. پشه ها و لارو (نوزاد) آنها را از بین ببرید. پشه ها در آبهای راکد زاد و ولد می کنند. اگر در اطراف تان حوضچه، تالاب، قوطی حلبیهای کهنه یا کوزه های شکسته نی که آب در آنها جمع می شود وجود دارد آنها را از میان ببرید. در آبگیرها یا مرداب هانی که پشه ها زاد و ولد می کنند کمی روغن بریزید یا آنها را بخشکانید. برای پر کردن سر ساقه بامبوها انیهائی که در ساختمان پرچین ها به کار رفته اند) با شن از کودکان کمک بگیرید.

5. با استفاده از مقادیر مختلف داروهای ضد مالاریا با يك برنامه منظم میتوان از مالاریا پیشگیری کرد با اثر آن را به مقدار زیادی کاهش داد.

بروسلوز (تب مواج، تب مالت)

ز بروسلوز پیشگیری کنید:

هیچگاه شیر نجوشیده نخورید.

بروسلوز بیماری نی است عفونی که از خوردن شیر تازه گاو یا گوسفند مبتلا به این بیماری، منتقل می شود. بروسلوز ممکن است از طریق خراش یا زخم در پوست کسانی که با گاو، گوسفند با بز بیمار سر و کار دارند به بدن آنها راه یابد.

علائم

• بروسلوز ممکن است با تب و لرز آغاز شود، ولی غالبا بسیار تدریجی همراه با خستگی، ضعف، از دست دادن اشتها، سردرد، دل درد و گاهی اوقات درد مفاصل که پیوسته بیشتر می شود آغاز می شود.
• تب ممکن است ملایم یا شدید باشد. به طور مشخص، عصرها با لرز شروع شده و در اوایل صبح با عرق ریزان پایان می یابد. در بروسلوز مزمن ممکن است نب چندین روز قطع شود و دوباره باز گردد. تب مالت اگر درمان نشود ممکن است سالها طول بکشد.
• ممکن است عقده های لنفاوی متورم شوند.

درمان

• اگر به بروسلوز مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید زیرا اشتباه گرفتن این بیماری با بیماریهای دیگر بسیار آسان است و درمان آن طولانی و پرهزینه است.
• بروسلوز را با تتراسیکلین درمان کنید، بزرگسالان دو کپسول ۲۵۰ میلی گرمی، چهار بار در روز به مدت ۱۵ تا ۲۱ روز.
• پیشگیری
• شیر گاو و گوسفند بازی را بخورید که جوشیده شده یا پاستوریزه شده باشد. در مناطقی که بروسلوز مشکلی بهداشتی است. بهتر است پنیری را که از شیر نجوشیده تهیه شده است نخورید.
• اگر با گاو، گوسفند و بز سر و کار دارید، به ویژه اگر زخم با خراشهائی دارید خیلی دقت کنید و با مأموران اداره دامپزشکی که دامهای شما را بازرسی می کنند تا از سلامتی آنها مطمئن شوند همکاری کنید.

تب حصبه

حصبه، بیماری عفونی احشاء است که سراسر بدن را مبتلا می سازد. حصبه از مدفوع به دهان و از طریق غذاهای آلوده انتقال می یابد و غالبا به شکل همه گیری (اپیدمی یا ابتلا تعداد زیادی افراد در يك زمان) است.

از چند بیماری عفونی که همگی «تب» نامیده می شوند حصبه خطرناكترین آنهاست.

علائم: هفته اول:

• مانند يك سرماخوردگی با آنفلوانزا آغاز می شود.
• سردرد و گلودرد
• تب هر روز کمی بالاتر می رود تا اینکه به ۴۰ درجه ۳۸۰ روز سوم سانتیگراد با بیشتر می رسد
• در مقایسه با تب موجود نبض غالبأ کند است. نبض و تب را هر نیمساعت يك بار بگیرید.

هنگامی که تب بالا می رود اگر نبض کندتر شد، لبببب شخص احتمالا به حصبه مبتلاست.

گاهی استفراغ، اسهال با یبوست نیز وجود دارد.

هفته دوم:

• تب شدید و نبض نسبتا کند است.
• چند لکه صورتی ممکن است روی بدن ظاهر شود.
• لرز
• هذیان (شخص در حال هشیاری و آگاهی نیست).
• ضعف، کاهش وزن و از دست رفتن آب بدن (دهیدراتاسیون).

هفته سوم:

• اگر اشکالاتی نباشد، تب و سایر علائم کم کم از بین می رود.

درمان:

• به پزشک مراجعه کنید.
• کلرامفنیکل تجویز کنید، بزرگسالان در کپسول ۲۵۰ میلی گرمی چهار بار در روز. اگر کلرامفنیکل ندارید از آمپی سیلین استفاده کنید. اگر آمپی سیلین هم ندارید از تتراسیکلین استفاده کنید.
• تب را با پارچه مرطوب و خنك پائین بیاورید.
• برای جلوگیری از دهیدراتاسیون مقدار زیادی مایعات، سوپ، آب میوه و مایع آبرسان بدهید.
• غذاهای مقوی بدهید، در صورت لزوم به شکل مایع.
• شخص باید در رختخواب بماند تا این که تب کاملا از بین برود.
• اگر مدفوع شخص خونین بود با علایم ورم صفاق ( پریتونیت)، با ذات الریه، داشت باید فورا او را به بیمارستان برسانید.

پیشگیری از حصبه:

• برای پیشگیری از حصبه باید دقت کرد تا آب و غذا با مدفوع انسان آلوده نشود. از رهنمودهای بهداشت شخصی و عمومی در فصل ۱۲ پیروی کنید. آبریزگاه بسازید و از آبریزگاه استفاده کنید. سعی کنید که این آبریزگاه ها از جانی که مردم آب آشامیدنی خود را تهیه می کنند فاصله لازم را داشته باشد.
• حصبه معمولا پس از سیل یا سایر سوانح طبیعی شایع میشود و در این مواقع مراقبت های ویژه نی باید در مورد بهداشت به عمل آورد. سعی کنید که آب آشامیدنی پاك باشد. اگر موردی از حصبه در روستا با شهرتان پیدا شده است. تمام آبهای آشامیدنی را باید جوشاند. به جست وجوی علل آب با غذای آلوده برآئید.
• برای پیشگیری از شیوع حصبه، شخص مبتلا باید در اطاق جداگانه نی بستری شود. هیچکس نباید از ظروف این شخص بیمار استفاده کند. مدفوع او را باید سوزاند و یا در چاله های عمیق دفن کرد. کسانی که از او پرستاری می کنند باید بلافاصله دستهای شان را بشویند.
• برخی اشخاص پس از بهبودی از حصه، باز هم این بیماری را با خود دارند و می توانند آن را به دیگران انتقال دهند. به همین علت کسی که حصبه داشته است باید در مورد بهداشت شخصی فوق العاده دقت کند و نباید در رستوران ها و غذاخوری ها یا جاهانی که غذا تهیه میشود کار کند. گاهی آمپی سیلین در درمان حاملین حصبه مؤثر است.

تیفوس

تیفوس (محرقه) یک بیماری مشابه حصبه اما متفاوت با آن است. این عفونت در اثر گزش یکی از حشرات زیر انتقال می یابد:

علائم:

• تیفوس مانند بك سرماخوردگی شدید آغاز می شود. پس از يك هفته یا بیشتر تب و لرز، سردرد و درد در عضلات و در سینه آغاز می شود.
• پس از چند روز تب، بثورات (دانه ها و برجستگی ها) مشخص، ابتدا بر روی بخش های اصلی بدن سپس بر روی بازوها و ساقها پدیدار می شود اما بر روی صورت ظاهر نمی شود. این بثورات مانند تعداد زیادی خونمردگی های کوجك به نظر می رسد.
• تب در هفته یا بیشتر طول می کشد. تیفوس معمولا در کودکان ملایم است اما در افراد مسن بسیار شدید است. مخصوصا همه گیری تیفوس خطرناك است.
• در تیفوسی که از کنه انتقال می یابد، غالبا زخمهای دردناك بزرگی در نقطه گزش به وجود می آید و عقده های لنفاوی نزدیك آن متورم و دردناك هستند.

درمان تیفوس

• اگر فکر می کنید که کسی احتمالا به تیفوس مبتلاست، از پزشك كمك بخواهید. غالبا به آزمونهای ویژه نی نیاز است.
• تتراسیکلین تجویز کنید. بزرگسالان ۲ کپسول ۲۵۰ میلی گرمی ۴ بار در روز به مدت ۴ تا ۱۰. کلرامفنیکل نیز مؤثر است اما خطر آن بیشتر است.

چگونه از تیفوس جلوگیری کنیم:

• نظافت را مراعات کنید. به طور منظم تمام خانواده را شپش زدانی کنید.
• اگر سگ دارید کنه هایش را از بین ببرید و در خانه تان سگ نگاهداری نکنید.
• موش ها را بکشید و در سوراخها و لانه هایشان حشره کش بریزید.

جذام (بیماری هانسن)

این بیماری مزمن به آهستگی و غالبا در طی چندین سال پیشرفت می کند. جذام به سهولت از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابد، و کسانی هم که مدت زیادی در تماس نزدیك با افراد جذامی بوده اند گاهی این بیماری را می گیرند.

علائم:

علائم  بیماری جذام برحسب مقاومت طبیعی شخص نسبت به این بیماری بسیار متفاوت است.

• غالبا علامت عمده جذام، فقدان حس است که معمولا ابتدا در دستها و پاها ظاهر می شود. اشخاص جذامی گاهی بدون توجه انگشتان خود را می سوزانند.
• علایم پوستی بسیار متفاوت است. این علایم عبارتند از: نقطه های بریده رنگ با نشانه های بزرگ شبیه کچلی که در ترمه های ضخیم مرکزشان حس ندارند، اعصاب متورمی که طناب با | برجستگی های ضخیمی در زیر پوست تشکیل میدهند، و اعصاب ضخیم جراحت های بزرگ و مزمنی که ناراحت نمی کنند و خارش ندارند. در يك نوع جذام. پوست صورت ضخیم و ناهمواری که حس ندارند میشود یا نرمه های گوش ممکن است ضخیم کوتاه و چهارگوش شود. ابتدا انتهای خارجی تر و سپس تمام ابروها میریزند.
• در موارد پیشرفته، دستها و پاها ممکن است تا حدودی فلج شده و شبیه چنگال شود. انگشتان دستها و پاها یا تمام دست و پا ممکن است به تدریج کوتاه تر شده و مانند کنده و پاها درخت گردد:

درمان بیماری جذام:

جذام معمولا قابل درمان است، اما داروهای ضد جذام را باید سالها مصرف کرد. بهترین داروها سولفونها هستند. به هنگام مصرف داروهای ضد جذام اگر واکنش جذامی»، (تب، دانه های پوستی، درد و شاید تورم دستها و پاها با آسیب های چشمی) پیش آید یا شدیدتر شود، مصرف داروها را ادامه دهید و به پزشك نیز مراجعه کنید.

پیشگیری از آسیب دیدن دستها و پاها:

جراحت های وسیع و سر باز و از بین رفتن تدریجی دستها و پاها که آنهمه در جذامیان دیده می شود در اثر خود جذام ایجاد نمی شود و می توان از آن پیش گیری کرد. به این علت این جراحتها ایجاد میشود که با از میان رفتن حس، شخص دیگر نمی تواند در برابر آسیب ها از خود حفاظت کند.

مثلا هنگامی که یک شخص سالم مسافت زیادی راه می رود و پایش شروع به تاول زدن می کند او از راه رفتن باز می ایستد و با هنگام راه رفتن می لنگد. این عمل پای او را در برابر آسیب بیشتر محافظت می کند. اما يك شخص جذامی، که دردی حس نمی کند به راه رفتن ادامه می دهد و این تاول به جراحت سر بازی تبدیل می شود. این جراحت عفونی می شود و از آنجائی که هنوز اذیت نمی کند شخص از آن محافظت نمی کند با امکان نمی دهد که بهبودی یابد. بنا بر این عفونت به آهستگی به استخوانها سرایت پیدا می کند و شروع به از میان بردن آنها می کند. در نتیجه بدشکلی های مشخصی ایجاد می شود. با مراقبت می توان از این آسیب ها جلوگیری کرد:

١. دستها و پاها را از چیزهایی که باعث بریدن، خراش دادن، تاول زدن با سوزاندن می شوند محافظت کنید:

پا برهنه راه نروید، به ویژه هنگامی که سنگ های تیز یا تیغ وجود دارد. کفش یا سرپائی به پا کنید. کفی نرمی در داخل کفش و در زیر بندها که ممکن است پوست را بسایند، بگذارید.

هنگامی که با دست هایتان کار می کنید یا آشپزی می کنید، دستکش بپوشید. ماهیتابه یا سایر ظروفی را که ممکن است داغ باشند هیچگاه بدون دستگیره یا دستکش ضخیم برندارید. در صورت امکان از کارهایی که با اشیاء سه معظمه ا تیز یا داغ سر و کار دارد خودداری کنید. سیگار نکشید.

٢. در پایان هر روز (یا اگر زیاد کار می کنید یا زیاده راه می روید به دفعات بیشتری در روز) دستها و پاهایتان را به دقت معاینه کنید . یا از کس دیگری بخواهید تا آنها را معاینه کند. به جست وجوی بریدگی خونمردگی و زخم برآئید. هم چنین به جست وجوی نقاط با قسمتهایی از دستها و پاها که سرخ، داغ و متورم هستند یا علایم شروع تاول زدن را دارند برآئید. اگر هر يك از این علایم را پیدا کردید دستها و پاها را به حالت استراحت قرار دهید تا اینکه پوست در باره کاملا طبیعی شود. بدین طریق، پوست به جای اینکه تاول دار و نرم شود سفت تر و سخت تر می شود. از جراحت ها می توان پیشگیری کرد.

٣. اگر پیش از این يك جراحت باز داشته اید یا بتازگی ایجاد شده است. قسمت زخمی را بسیار تمیز و به حالت استراحت نگهدارید تا کاملا بهبود یابد. سپس بسیار دقت کنید تا این قسمت در باره آسیب نبیند. اگر این کارها را انجام دهید و درمان را از همان ابتدا شروع کنید؛