برخی از رفتارهای تغذیه ای ناسالم را بشناسید

آشنایی با چند مورد از رفتار های تغذیه ای ناسالم

اختلالات خوردن

در چند دهه ی قبل تشخیص روانپزشکی رسمی برای رفتار هایی که امروزه به نام اختلالات خوردن می شناسیم، وجود نداشت. شایع ترین این بیماری ها بی اشتهایی عصبی و جوع عصبی می باشند. هرچند این اختلالات در ارتباط با غذا هستند، محققین به آن ها به صورت« اختلالات خوردن» می نگرند. زیرا تصور بدنی شخص بر این بیماری تأثیر متقابل دارد و این بیماری ها می توانند سلامت روانی و جسمانی فرد را به خطر اندازند.

اگر شخصی را می شناسید که به اختلال خوردن مبتلاست، به وی نشان دهید که به این موضوع علاقمندید و به آن اهمیت می دهید. هرگز از عادات غذا خوردن وی خرده نگیرید و او را مسخره نکنید. دوستتان را تشویق کنید که درباره مشکلات خود صحبت کند و به وی پیشنهاد کنید که درباره مشکلش با مشاور یا مشاورین مراکز درمانی یا پزشک خانوادگی یا سایر بزرگسالان مورد اعتماد صحبت کند. اگر فکر می کنید متزلزل است، پیشنهاد دهید که وی را تا رفتن نزد مشاور همراهی نمایید.

تدابیری برای تغییرات تشخیص پرخوری وسواسی

رفتارهای زیر، نشانه ای از خطر احتمالی است

۱.روی آوردن به غذا هنگام افسردگی یا تنهایی یا هنگام طرد شدن یا غذا خوردن به عنوان تشویق.

۲.سابقه شکست در رژیم غذایی با سابقه اضطراب هنگام رژیم گرفتن

٣.اندیشیدن به غذا در سراسر روز.

۴.خوردن سریع و بدون لذت

۵.صحبت کردن مکرر درباره غذا یا برعکس امتناع از صحبت کردن راجع به غذا

۶.ترس از ناتوانی در قطع غذا خوردن پس از شروع آن. تداوم خوردن حتی پس از سیری.

بی اشتهایی عصبی

هرچند بی اشتهایی عصبی به معنی از دست دادن اشتهاست، و لیکن اکثر افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی در واقع دائما گرسنه هستند. از نظر ایشان، غذا یک دشمن است که درک فرد از خود و هویت و استقلالش را تهدید می کند. در آینه مخدوش دیدگان ذهنشان، خود را چاق و وارفته می بینند، در صورتی که وزنشان طبیعی و حتی زیر طبیعی است : گروهی فقط به صورت عادی احساس می کنند چاق هستند، در حالی که گروهی دیگر فکر می کنند که بعضی از نقاط بدن آنها لاغر است و بعضی جاهای دیگر مانند شکم، باسن و ران ها چاق می باشند. در فرم محدود کننده بی اشتهایی عصبی، شخص مبتلا با اجتناب از غذاهای چاق کننده و با پیروی از رژیم غذایی، روزه گرفتن و ورزش، وزن از دست می دهد. گروهی به عنوان یک راه کنترل وزن، شروع به سیگار کشیدن می کنند.

در نوع پرخوری – پاکسازی، بیمار با حرص و ولع می خورد و پاکسازی می کند (از طریق استفراغ عمدی، ملین ها، مدرها یا انما و یا این که هر دو عمل را انجام می دهد).  این بیماران ترسی شدید و وسواسی به چاقی دارند، هر روز چندین بار خود را وزن می کنند و قسمت های مختلف بدنشان را اندازه می گیرند. اگر چاق به نظر برسند، آینه را وارسی می کنند و اگر احساس کنند لباس به تنشان تنگ است، لباس های مختلفی را امتحان می کنند.

علل بی اشتهایی روانی، پیچیده هستند:

عوامل ژنتیکی، بیوشیمیایی و عوامل رشد و نموی در این مورد نقش دارند.

نتایج خطیر این بیماری عبارت اند از:

در خانم ها، سیکل های قاعدگی متوقف می شود. و در مردان؛ سطح تستوسترون کاهش می یابد. در نوجوانان مبتلا به این بیماری، بلوغ جنسی طبیعی – مثلا بزرگ شدن پستان ها-رخ نمی دهد و فرد مبتلا، به قد مورد انتظار دست نمی یابد. حتی افرادی که به نظر سالم می رسند، ممکن است اختلالات جزئی و پنهانی داشته باشند؛ مانند آریتمی ها و بی نظمی های قلبی که خطر مرگ ناگهانی را می افزاید. در خانم هایی که ۶ماه، یا بیشتر قاعده نشوند، احتمال بروز پوکی استخوان وجود دارد و از ضعف و نازکی غیر قابل برگشت استخوان هایشان رنج می برند.

طبق دستورالعمل های کنونی پزشکی، درمان بی اشتهایی عصبی شامل درمان طبی (تغذیه کافی بیمار برای رفع سوء تغذیه) رفتار درمانی، شناخت درمانی، روانکاوی و خانواده درمانی می باشد. داروی ضد افسردگی گاهی کمک کننده است؛ به خصوص در کسانی که سابقه شخصی یا خانوادگی افسردگی دارند. اکثر افرادی که این کمک ها را دریافت می کنند، به وزن طبیعی باز می گردند. البته تغییر رفتار های نادرست غذا خوردن ایشان به رفتار صحیح و متعادل و این که بپذیرند تصویر ذهنی غلطی از بدن دارند، ممکن است وقت زیادی ببرد.  بی اشتهایی عصبی علل چندگانه ای دارد و درمان موفق این بیماری به وسیله روش های طبی – تغذیه ای و رفتار درمانی صورت می گیرد.

تدابیری برای تغییرات تشخیص بی اشتهایی عصبی

ویژگی های بی اشتهایی عصبی چنین است:

*امتناع از حفظ وزن طبیعی بدن.

*ترس شدید از افزایش وزن و چاق شدن ؛ در صورتی که شخص کمبود وزن داشته باشد.

*یک تصویر ذهنی مخدوش از بدن؛ بنابراین فرد مبتلا حتی زمانی که لاغر است، خود را چاق می پندارد.

*در خانمها؛ عدم وجود حداقل سه سیکل قاعدگی

جوع عصبی

افراد مبتلا به پر اشتهایی عصبی با ولع غذا می خورند و مقدار زیادی غذا – که معمولا غذا های شیرین است. مصرف می کنند. آنان فقط زمانی از خوردن باز می ایستند که دچار دل درد شوند و یا به خواب روند و یا به دلیلی مجبور به توقف در غذا خوردن شوند. آنان که مبتلا به نوع پر اشتهایی – پاکسازی هستند، برای از بین بردن احساس گناه و کنترل وزنشان، اقدام به استفراغ یا مصرف مقدار زیادی ملین می کنند. در نوع غیر پاکسازی پر اشتهایی، جهت جبران پرخوری از روش های دیگر (مانند روزه گرفتن یا ورزش سنگین) استفاده می کنند. عوامل بسیاری مانند عوامل روانشناختی، رشدی و بیوشیمیایی با پر اشتهایی عصبی مرتبط هستند. بعد از یک رژیم غذایی سخت که برای چندین هفته تا یک سال ادامه می یابد – وضعیت بیوشیمیایی مغز به نوعی تغییر می یابد که مکانیسم های طبیعی اشتها و سیری را تخریب می کند. همین امر به بیماری پر اشتهایی عصبی منجر می گردد. وقتی شخص پس از هر بار شکستن رژیم غذایی و پرخوری دچار استرس می شود، پاکسازی را آغاز می کند.

هرگاه این نوع بیماران مطمئن شوند که استفراغ، اضطراب ناشی از پرخوری را کاهش می دهد، دیگر از پرخوری نمی هراسند و به پرخوری – پاکسازی دائمی عادت می کنند. پر اشتهایی ممکن است سال ها ادامه یابد. در بین دوره های پرخوری حریصانه، دوره هایی از غذا خوردن طبیعی نیز یافت می شود. دندانپزشکان – معمولا اولین گروهی هستند که بیماران مبتلا به پراشتهایی را تشخیص می دهند. زیرا ایشان در معاینات دندانپزشکی – متوجه تخریب دندان ها و لثه بیمار می شوند. مثلا خوردگی مینای دندان به دلیل اسید معده موجود در استفراغ را متوجه می شوند.

استفراغ های مکرر می تواند عوارض دیگری را ایجاد کند، مثلا سبب از بین رفتن مواد مغذی ضروری و مایعات بدن می شود، ایجاد کم آبی و عدم تعادل در الکترولیت ها می کند و توانایی عملکرد قلب و عضلات را مختل می سازد. پر اشتهایی ایجاد آریتمی قلبی کرده و گاهی به مرگ ناگهانی نیز منجر می شود. اکثر متخصصین بهداشت روانی پر اشتهایی را با مجموعه ای از مشاوره تغذیه ای، روانکاوی، درمان شناختی – رفتاری، و روان درمانی فردی یا گروهی و تجویز دارو، درمان می کنند. دارویی که اغلب تجویز می شود، یک داروی ضد افسردگی مانند فلوکستین است. این دارو ها، سطح نوروترانسمیتر سروتونین را افزایش می دهند. در حدود ۷۰ افرادی که این برنامه درمانی را کامل می کنند، پرخوری – پاکسازی کاهش می یابد. با این وجود عود بیماری هنگام برخورد با استرس شایع است.

تدابیری برای پیشگیری تشخیص پراشتهایی عصبی

ویژگی های پراشتهایی روانی عبارت اند از:

۱. پرخوری دائمی و با حرص.

٢. احساس عدم کنترل بر رفتار پرخوری.

٣. وابستگی دائم به استفراغ عمدی، ملينها یا مدرها.

۴. رژیم گرفتن یا روزه داری شدید یا ورزش سنگین برای جلوگیری از افزایش وزن

۵. در یک هفته حداقل ۲دوره پرخوری حریصانه دارد که برای حداقل ۳ ماه ادامه می یابد.

۶. مشغولیت ذهنی با شکل بدن و وزن.