با خواص درمانی بالنگ و بادرنجبویه بیشتر آشنا شویم

با خواص درمانی بالنگ و بادرنجبویه بیشتر آشنا شویم

بالنگو و یا بالنگ

بالنگ نوعی از ریحان سبز مایل به سفیدی و برگش به کنگره شبیه است. در خاصیت جهت اسهال دموی و معدی که از امعا باشد با گلاب مجرب دانستهاند و جهت زحیر مفید و خوراک آن دومثقال است. و بذرش تخم ریحان است که به آن (بادروج) و به فارسی ریحان کوهی گویند. تخمش همان تخم شربتی معروف است که از شیراز می آورند و با شربت قند میخورند. در طبیعت گرم و خشک و بارطوبت فصلی و مفرح و مقوی قلب و فم معده و مبهی و مدرشیر و بول و حیض و عرق آور و استنشاق کوبیده آن عطسه آور قوی، ملین طبع و جهت خفقان و غشی و عسرالنفس و ضعف جگر بارد و سده سپرز تقویت قوه مثانه وریزاننده سنگ کلیه و مثانه، آب آن با سرکه و کافور جهت رعاف «خون آمدن ازبینی» و قطره آن برای جلای چشم و مالیدن آن جهت ورم چشم و منع آبریزش و گزیدن عقرب و زنبور و رطیل، و با آرد جو و روغن گل سرخ جهت ورم گرم پستان و اورام مولد شیر، «کوبیده آن مورث خلط و تاریکی چشم و دوار یعنی (سرگیجه) و مولد کرم معله است». مصلح آن خیار و خرفه سرکه، قدر شربت از آب آن تا ده مثقال و بدلش به وزن آن سوسنبر و از خواص آن است.

آن را ساییده در آفتاب بگذارید کرم از آن متولد می شود و تخمش مانع تولید سودا و جهت حبس البول و تحلیل نفخ مقدار خوراک آن سه مثقال.

بادرنگبویه یا بادرنجبویه

کسانی که عقرب و ماریا زنبور و رطیل و یا حشرات دیگر زهردار آنها را گزیده باشند، محل گزش را با عرق بادرنجبویه بشویند. اگر عرق نبود با آبجوشانده آن، محل گزش را بشویند سودمند است.

جالینوس معروف حکیم یونانی گیاه فراسیون را از لحاظ خواص مشابه با بادرنجبویه می داند.

بادرنجبویه را به عربی «مفرح القلب» گویند. در امراض قلبی و برای کسانی مانند کوهنوردان که در بعضی ارتفاعات دچار «سرگیجه و دل به هم خوردگی یا استفراغ» می شوند، دمکرده بادرنجبویه رفع این بیماری را می کند.

بادرنجبویه در طبیعت گرم و مقوی قلب و دماغ (مغز) و خواص آن در بو، شبیه به بادرنگ و خورد و بستانی می باشد. به جای سبزی خوردن میخورند. مفرح، لطیف و برگش طولانی، اطراف برگش مثل اره و ساقش پر شعبه و شبیه به ریحان و گلش بنفش مایل به سرخی، در هر سال تخم آن سبز می شود. خواص ریشه و تخمش را شبیه به تخم کتان و ترنجبان گویند.

ریشه آن مثل نعنا می باشد. مؤلف اختیارات بدیعی گفته، بالنکوت غلط است. تخم بادرنجبویه باریکتر از تخم ریسخان است. بادرنجبویه گرم، مقوی دل و دماغ و حواس و معده و جگر، مفرح و مفتح، ملطف طعام غلیظ، هاضم غذا جهت تنگ نفس و خفقان و غشی و تحلیل سودا و امراض بلغمی و کابوس و کلیه و رفع سموم و سده دماغ، نافع و برگ مسحوق آن از پنج تا ده در هم با شراب جهت گزیدن سگ دیوانه و رطیل شریا و ضماد مفید.

ساییده آن جهت بدبویی دهان بسیار مؤثر، مضمضه طبخ آن جهت فساد دندان و جلوس در آن جهت حبس حیض و ضمادش جهت درد مفاصل و مالیدن آن خارش و سوداوی با نمک جهت خنازیر و سه درهم آن بانیم درهم قطرون گویند. چون یک ساقه آن را با ریشه و تخم خشک کرده در پارچه با ریسمان ابریشم بسته با خود نگاه دارند، باعث محبت دلها می شود و تخمش در افعال ضعیف تر از برگش، یک مثقال آن جهت رفع لرز و قشعیره نافع است. خوراک دو مثقال است.