با خواص درمانی اگیر ترکی بیشتر آشنا شویم

با خواص درمانی اگیر ترکی بیشتر آشنا شویم

فارسی این گیاه سوسن زرد و سوسن باتلاقی است، ولی بیشتر به این گیاه اگیر ترکی و اکسیر ترکی میگویند. علت نسبت این گیاه به ترکی برای آن است که سابقاً این گیاه را از تاتارستان که زبان آنها ترکی است می آوردندہ ولی بهترین نوع این گیاه در بلوچستان ایران به عمل می آید. مخصوصاً در . تپه های یوب و جلوان که به زبان محلی به آن کول میگویند. اگر ترکی شباهت زیادی به زنبق دارد، از گنهای آن زرد رنگ بوده، در انتهای ساقه قرار دارد. قسمت مورد استفاده اگیر ترکی ساقه زیرزمینی آن است که آن را به غلط ریشه میگویند و ما به پیروی از داروسازان سنتی ایران آن را بیخ می گوییم : چه آنها به کلیه ساقه های زیرزمینی بیخ میگفتند. بیخ این گیاه سفید، خوشبو و گره دار است.

عطر ان را در بازار به نام عطر سوسن زرد می فروشند. طعم بیخ آن گرم و سوزان و بعد تند و تلخ می شود، بیخ آن دارای صمغ و لعاب بوده. چندین عامل مؤثر دارویی دارد، منجمله محرک و مقوی باه و معده بوده برای رفع نزله مفید است. (نزله به معنی سرماخوردگی که باعث تب و سرفه شود)، برای سوء هاضمه که منشاء اصلی نارسایی اعمال معده باشد، داروی بسیار خوبی است، برای درمان رماتیسم، نقرس و لنفاویسم تجویز می شود.

جوشانده ان برای رفع خون دماغ و خونریزی رحمی مفید است، و برای کبد سودمند می باشد و رافع بلغم، ضد عفونی کننده، بادشکن و پادزهر سموم است. خوردن اگیر ترکی با مصطکی جهت زهکشی دماغ و همچنین فلج و بی حسی اعضا، استسقا و لکنت زبان نافع است. جویدن و در دهان : نگاه داشتن آن سبب زود به حرف آمدن اطفال می شود و برای این کار بهتر است که آن را ریزریز کرده، اندک اندک در در دهان کودکان گذاشت و خورانید. این عمل برای تسکین درد دندان نیز مفید می باشد. سرمه آن برای برطرف کردن لکه سفید چشم و غلظت قرنیه و جلای چشم، رافع تاری و ظلمت آن تجویز می شود، برای این کار از عصاره تازه آن استفاده شود. خوردن آن جهت تقویت حافظه و کم شدن رطوبت دماغ و معده و زهشکی شکم و تصفیه خون و صفرا و درد سینه، درد پهلوو سرفه سود فراوان دارد. نفخ معده را از بین میبرد و کبد را تقویت می کند و برای طحال نافع است. همچنین برای : دل پیچه، درد معده، قطره قطره آمدن ادرار، سنگ کلیه و مثانه سودمند است، ادرار و حیض را باز می کند. ضماد آن جهت درمان فلج و رعشه و درد مفاصل توصیه شده است. فرزجه آن با شیرمادیان و زعفران جهت آسان شدن زایمان موثر است. .

خوردن آن، پادزهر سموم خوراکی و ضماد آن، بر روی محل نیش حشرات، مسکن درد آن است. نوشیدن دمکرده بیست در هزار به مقدار سه فنجان در روز رنگ رخسار را باز میکند. ضماد بیخ اگیر ترکی جھت آزبین بردن لکه های جلدی و برص نافع است. مربای اگیر ترکی جهت فلج، هیستری، قرقر شکم و قولنج مفید می باشد.

معجون آن که دستور تهیه آن در قرابادین نوشته شده است در جلد ۳ به نام «راز سلامتی و طول عمر» جزو معجون قوه باه مورد استفاده است. برای جلوگیری از آبریزش چشم و پیشگیری از آب آوردن و رفع خیالات باطله و تقویت معده توصیه شده، مقدار خوراک از بیخ آن به صورت پودر، یک تا چهار گرم و حداکثر یک مثقال است.