با خواص این گیاهان اعجاب انگیز بیشتر آشنا شویم

با خواص این گیاهان اعجاب انگیز بیشتر آشنا شویم

بابا آدم

این همان گیاهی است که دارای برگهای بزرگ و پهن می باشد و به موجب یک افسانه قدیمی: حضرت آدم و حوا، پس از این که به زمین آمدند، از برگ آن برای ستر عورت خود استفاده کردند و در ایران به صورت خود رو می روید. گلهای این گیاه بدون واسطه، ده برگ روی نهنج مشترکی است و رنگ آنها ارغوانی میباشد. در بالای میوه آن که به رنگ خاکستری یا حنایی است، دسته ای از تارهای ابریشمی کوتاه به رنگ سفید یا زرد دیده می شود.

اطراف تهران در تمام نواحی البرز، راه چالوس و کوههای هراز، ولی آباد، رودبار، زیر درختان زیتون، تفرش و کوههای خراسان و کرمان می روید، عموماً در ایران خودروست. ریشه این گیاه دارای اینولین، یک ماده رزینی و چند عامل دارویی است، از ریشه خشک شده آن متجاوز از پنجاه تا هفتاد درصد اینولین می گیرند، بعلاوه دارای املاح کربنات دو پتاس و کربنات دو سود هستند. برگهای آن دارای اکسیدازهای فعال و میوه ان دارای هشت درصد روغنی است که زود خشک می شود.

ریشه درخت بابا آدم تصفیه کننده خون، پیشاب آور و معرق است و از قدیم برای درمان رماتیسم و امراضی جلدی تجویز شده و آخیراً برای معالجه سفیلیس به کار میرود. ریشه گیاه برای درمان چاقی، ورم عمومی بدن که در اثر خرابی کلیه و سنگ مثانه می باشد. برای بیماریهای پوستی، جوش غرور جوانی تافع است. برای تبهای دانهای مانند سرخک و مخملک، سبب آسان شدن بروز دانه ها میگردد.

مضمضمه جوشانده بیخ آن مسکن درد دندان است و لثه را محکم میکند. و جهت امراض دهان، دندان و سینه مفید بوده. از خونریزی جلوگیری میکند. برای درد مفاصل و عرق النساء و برای ترک پوست و زخم سرانگشتان که به علت سرما به هم رسیده است سودمند است. و همچنین برای سوختگی آتش و زخمهای بیخ ناخن مفید است. و روی هم رفته برای زخم زانو، التهابات مخاط دهان و گلو و آب آوردن انساج منافع شایان دارد. جهت خارش بدن و اگزمای خشک می توان از ریشه تازه له شده درخت بابا آدم یا جوشانده غلیظ آن استفاده کرد. مالیدن جوشانده غلیظ ریشه آن بر روی موی سر مقوی بوده و از ریزش آن جلوگیری می کند. مخصوصاً صد گرم آن را با صد گرم گزنه در نیم لیتر اب بجوشانند یا در عرق خیس کنند.

ضماد ریشه آن مسکن درد مفاصل و التهاب بواسیر است، ریشه آن بهترین پادزهر مار و سایر حشرات گزنده است، و برای این کار می توان از ضمادله شده ی ریشه آن استفاده کرد.

نوشیدن جوشانده یا دمکرده برگ بابا آدم برای پایین آمدن قند خون اثر فوری دارد. اثر ریشه و برگ تازه آن بهتر از خشک شده آنهاست و برای تصفیه خون ۳۰ گرم ریشه بابا آدم و سی گرم ریشه شیرین بیان و سی گرم تاجریزی در یک لیتر آب به مدت بیست دقیقه جوشانیده، نصف آن را در روز به بیمار بدهند.

پونه

پونه خواص بیشماری دارد، منجمله خلط آور و ملین معده بوده، از سوزش آن جلوگیری میکند، مسکن سکسکه وقی می باشد، بادشکن و ضد استسقا و یرقان و اخراج مشیمه و برای باز شدن ادرار موقعی که ادرار بند می آید و بند آمدن اسهال تجویز کردهاند. زیاده روی در خوردن پونه برای زنان آبستن خوب نیست. شستشو با آب جوشانده پونه خارش رحم را برطرف می کند و سختی آن را از بین می برد. مالیدن سوخته پونه دندان و لثه را محکم میکند. بوییدن سرشاخه های آن مقوی قلب و نیرو بخشی است. زیاده روی در خوردن پونه برای معده خوب نیست.

در فارسی به پونه، پودنه و پودنگ گویند. معرب آن فودنج است. اعراب به آن حبقه گویند. بیابانی، کوهی و نهری دارد.

پونه نهری (گل پونه):فارسی آن پونه نهری است و به آن ضو مران و حق التماح نیز گفته اند. پادزهر مسمومیت غذایی و ضد زهر قارچهای سمی هست. چکاندن آب آن در گوش، سنگینی آن را برطرف می کند و آن را ضد عفونی می کند. جوشاندهٔ پونه جهت داء الفیل و جذام تجویز شده است. عصاره آن با عسل پیشاب آور است. عرق را زیاد می کند، با سکنجبین و رب انار از قی جلوگیری میکند، سکسکه را تسکین می دهد.

خوردن پونه با عسل و نمک جهت کرم کدو نافع است. حمول برگ آن جهت جلوگیری از خون ریزی مفید است «ولی برای زنان آبستن خوب نیست زیرا باعث سقط جنین است».

ضماد پخته آن در شراب ضد سم است. ضماد خشک آن بر محل نیش حشرات مفید است و مالیدن آن بر مواضعی که کرم گذاشته باشند نافع است.

پرسیاوشان

برگهای پرسیاوشان کوچک و میخی شکل است و از گیاهانی است که دارای لعاب نباتی (موسیلاژ)  است و عطری ضعیف و طعمی گس دارد، اخیرا که در آزمایشگاه آن را تجزیه کرده اند معلوم شده است  دارای موسیلاژ، قند، تانن، اسید کالیک ویک ماده تلخ نام (کابیلارین) و کمی اسانس است. برگهای پرسیاوشان را در طب برای معالجه امراض و عفونتهای خز کہ کی ساعت آن را دم میکنند. از پرسیاوشان شربت غلیظی برای سینه تهیه می کنند که برای تهیه آن این امواد لازم است:

برگ سیاوشان ۱۸۰۰ گرم، آب جوش یک لیتر ونیم، شکر دو کیلو، برای تهیه آن ابتدا باید دو قسمت ده، شکر را به آن اضافه نموده روی اتش بگذارند تا بجوشد و به قوا بردارند و روی زمین بگذارند تادم بکشد و سپس آن را صاف کرده در بطری بریزند.

پرسیاوشان را به عربی کز برةالبشر، شعرالارض، شعرالجسن، جعدةالقنا میگویند.

استاد پورداوود در کتاب هرمزد نامه، پرسیاوشان را با خون سیاوشان یکی دانسته اند و نوشته اند که چون این گیاه در زمینی که خون سیاوش ریخته شده در آمده است، بدین جهت آن را خون سیاوشان می نامند.

کتان

منشاء کتان از مشرق زمین است و قدیمها مثل امروز از آن پارچه می بافتند. کتان گیاهی یک ساله که ساقه آن کشیده و رنگ آن سبز می باشد. از دانه های کتان روغن مایعی استخراج میکنند که در صنایع و هنرهای زیبا مصرف می شود. همچنین دانه و تخم کتان مصارف پزشکی هم دارد و برای ان خواص نرم کننده و ملین و ادرارآور و مسکن ذکر کرده اند و در تمام بیماریها که مربوط به تورم مجاری هاضمه و ادرار است از قبیل یبوست، ورم رودههای کوچک، ورم مثانه، حبس البول، ورم کلیه و سوزاک تجویز میگردد. مقدار مصرف آن سه قاشق سوپخوری تخم کتان در یک لیتر آب جوش است که باید یک شب آن را دم کرد. پس از آن هر روز سه تا چهار فنجان مصرف کرد. برای مصرف تخم کتان باید تخمهایی را انتخاب کرد که گرد و سنگین و درخشان باشند و تخمهای پوک سبک یا تیره خاکستری رنگ را به دور ریخت.

تخم کتان در مصارف خارجی نیز مورد استعمال دارد. پنجاه گرم آن رادر یک لیتر آب دو دقیقه میجوشانند و آن را برای رفع یبوست تنقیه میکنند. دانه های کتان را آرد کرده، از آن ضمادی تهیه می کنند که برای رساندن دمل و کورک و آبسه مفید است و مورد استعمال زیادی دارد. تخم کتان را اغلب به قناریها هم می دهند.

از تخم و پوست کتان مانند پنبه تابیده لباس می بافند. طبیعت کتان سرد و خنک بوده، رافع حرارت باعث تقلیل عرق و جهت خارش و ورم صلب “نافع و بخور گیاه آن جهت سده زکامی و اصلاح حال رحم، و سوخته آن قاطع خون جراحات و التیام دهنده، گل آن فرح آور و مقوی قلب و ریشه آن مایل به سردی و گرد پاشیدن آن جهت زخمها مفید است. تخم آن گرم و خشک و با رطوبت فضلیه و ادرارآور و حیض و عرق و شیر و محلل و جالی و ملین طبع و جهت زخم کلیه و مثانه و عفونت آنها و مداومت آن. روزی نیم مثقال جهت درد امعا (روده) و با عسل جهت ورم سپرز (طحال) و با اندک فلفل و عسل جهت تحریک باه مأیوسین مجرب دانسته اند. بو داده آن قابض و جهت نفس الدم یعنی بلغم سینه و خون و سرفه رطوبتی بغایت مفید است، سه درهم (هر درهم ۱۸ نخود است) آن جهت تنقیه سینه و جهت تحلیل ورم جگر و اعضاء باطنی و ضماد جهت ورم صلب (پشت کمر) و زخم با (بذر قطونا) جهت تسکین درد مفاصل و نقرس و سیاتیک موثر می باشد.