با این سبزی های خوردنی سالم تر بمانیم

با این سبزی های خوردنی سالم تر بمانیم

تره

فارسی این سبزی گندنامی باشد، ولی اکنون بیشتر به آن تره و سبزی تره می گویند. اهالی گیلان (کوار) می نامند در کردستان به نام (گیلافه) است. اقسام وحشی آن را که باریک و تند بوده کوچوک نامند. به عربی کرات و کرات البقل است. ادرارآور و خلط آور، سینه را نرم می نماید و برای از بین بردن ذرات و رسوبات زردرنگ از ادرار مبتلایان به رماتیسم تجویز می شود، جوشانده تره برای باز شدن صدا و درمان زکام، سرفه و لارنژیت و برنشیت و به طور کلی در التهاب دستگاه تنفس و ورمهای آنها به کار می رود. اگر تره را له کنند و بر محل نیش زنبور و زنبورعسل بگذارند درد آن را تسکین می دھد ، ترہ سرشار از ویتامین ث و املاح معدنی مثل کلسیم و آهن می باشد و مقدار این ویتامین و املاح تره بیشتر از مقدار آنها در تره فرنگی است. به حد کافی منیزی دارد و به همین جهت از سرطان جلوگیری می کند. مالیدن برگ آن با سرکه به پیشانی و جلو سر خون دماغ رابند می آورد. تره برای بواسیر و بادهای غلیظ شکم مفید می باشد. اشتها را باز می کند، غریزه جنسی را تحریک می کند و رنگ چهره را باز کرده به زیبایی و لطافت پوست می افزاید.

خوردن تره خام، قصب الریه را پاک و کیسه صفرا را باز میکند و به هضم غذا کمک می نماید. مقوی کمر، ملین طبع بوده، از قولنج جلوگیری می نماید. برگ تره پیشاب آور و قاعده آور است. خوردن برگ آن بعد از طعام مانع ترش کردن آن است. شهوت را زیاد می کند، چنانچه برگ آن به مقدار پانزده گرم خورده شود، خون بواسیر را بند می آورد. خوردن تره با عسل جهت امراضی سرد سینه و ورمهای ریه و باز شدن آنها مفید است. ریختن تره در آش جو جهت درمان تنگی نفس توصیه شده است. ترشی تره بازکننده جگر و سپرز و معالج قولنج است. گرد خشک کرده تره مسهل خون جمع شده در معده است.

حمول برگ کوبیده آن به تنهایی و یا با داروهای مناسب، پاک کننده ترشح رحم و ضد عفونی کننده آن بوده مانع از افتادن جنین است. چنانچه آن را با سرکه و نمک پخته، و زنی که مبتلا به ورم رحم است در آب آن بنشیند، درمان خواهد شد.

و چون آن را دو بار بپزند و بفشارند و بعد شسته با غذا میل نمایند، لذیذ تر می شود و نفخ از بین می برد، ولی از خواص آن کاسته میگردد. خوردن با عسل پادزهر سموم مخصوصاً مسمومیت غذایی است و برای معالجه امراضی جلدی نافع است. ضماد برگ تره با سماق جهت اگزما و با نمک جهت زخمهای چرکی نافع است. تره دارای نوعی پنیسلین بوده بیشتر خواص درمانی آن نتیجه آن است. انواع آن از پیاز دیرهضم تر و نفاخ تر است.

«زیادهروی در خوردن تره باعث تاریکی چشم و فساد لثه و دیدن خوابهای آشفته است».

اگر تیشه و شمشیر و کارد را با آب تره آب دهند، دیرتر کند خواهد شد.

تخم تره

خوردن دو مثقال تخم تره با ۲ مثقال (مورد) درمان امراض سرد و بند آوردن خونریزی است. جگر را باز می کند و محرک اشتها و مقوی کمر و کلیه و مثانه است و با شراب، مقوی شهوت و محرک باه میباشد. بو داده آن به تنهایی قاطع اسهال مزمن و پیچش معده است. بادشکن بوده، بخور آن جهت بواسیر نافع است.

بخور تخم آن با موم و قطران، درد دندان را تسکین میدهد و پوسیدگی آن را را کد میکند. ضماد عصاره تخم آن بر جای نیش حشرات و افعی و برای پاک کردن کک و مک و آثار جلدی مفید است، چنانکه بذر آن را بکوبند و داخل سرکه بریزند، ترشی آن از بین میرود و این به علت زیادی املاح قلیایی آن است. در تقویت باه تخم تره فرنگی قوی تر از بذر تره معمولی است.

ترخون

ترخون اشتها آور، سریع الهضم و مقوی است. برای انوع دل درد، دردهای معده و یبوست، دردهای رماتیسمی و اعصاب مفید است. جوشانده آن به مقدار ۲۵ تا ۳۷ گرم در یک لیتر آب توصیه و تجویز می شود.

چون اسفند را در سرکه کهنه بخیسانند و بعد بکارند ترخون سبز می شود. ترخون بادشکن و ضد عفونی کننده بوده، هنگام شیوع بیماری عفونی مثل وبا و طاعون جویدن ترخون برای جلوگیری از سرایت مرضی توصیه می شود. جویدن ترخون دهان را خوشبو می کند و زخمهای دهان را درمان می کند. آشامیدن آب بعد از ترخون گوارا و لذت آور است و اشتها را تحریک و جاذب رطوبت معده و سینه می باشد. برای درد معده و رفع یبوست و دردهای رماتیسمی و اعصاب مفید میباشد. جوشانده آن ۲۵ تا ۳۰ گرم در یک لیتر آب تجویز می شود. زیاده روی در خوردن ترخون خون را تیره و شهوت را کم می کند. ترخون رومی که فارسی آن (آکرکره) و آقرقره می باشد با این ترخون نسبتی ندارد.

ترشک

سبزی ترشک سرشار از ویتامین ث می باشد. اشتهاآور است. خون را تصفیه میکند و ادرار میآورد. اگر آن را پخته استفاده نمایید، کمبود ویتامین ث بدن را تکمیل میکند. سبزی ترشک بعضی از اغذیه ثقیل مخصوصاً تخم مرغ سفت و پخته را زود هضم میکند و غذاهایی که با آن در آشپزخانه تهیه می کنند، اشتها را تحریک میکند. با وجود این چون دارای املاح معدنی اسید اکسالیک میباشد برای جلوگیری از شن وسنگ مثانه و کلیه باید از اسراف در مصرف آن خودداری کرده، به حد اعتدال آن خورد.

ترشک به واسطه ملینی که دارد سوپی از آن درست کرده، بعد از هر تخلیهٔ شکم یک فنجان آن را مینوشند. برای تهیه این سوپ باید ۴۰ گرم ترشک و ۲۰ گرم کاهو، ۲۰ گرم پوارو (تره فرنگی) ۲۰ گرم کاسنی زرد، ۵ گرم کره، در یک لیتر آب را بدون نمک مصرف کنید.

دمکرده ترشک به مقدار ۲۵ گرم در یک لیتر آب، خون را تصفیه میکند و برای زمانی که دچار کورک و دملهای چرکی شدهایم فوقالعاده مفید است. اگر آن را بکوبند و بپزند و به شکل فرنی در آورند و به شکل ضماد استعمال کنند، آبسه های چرکی را خیلی زود می رساند و درد آن را برطرف میکند. برای معالجه سودا باید یک مشت ترشک را بجوشانند و با آب آن کمپرس نمایند.

اگر گزنه به بدن شما بخورد و تن شما را مجروح کند جای گزیدگی را با ترشک بمالید، فوراً ورم و زخم آن خوب می شود. ریشه ترشک را به مقدار ۲۵ گرم در یک لیتر آب بجوشانید. جوشانده مدری به دست می دهد که خون را هم تتصفیه میکند و مصرف آن در مورد جوشهای زیر پوستی تجویز شده است.

تخم مرغهایی که زرده ای به رنگ زرد تند دارند دارای مواد مغزی زیادتری میباشند.

و اگر به مرغان خانگی سبزی بیشتر دارای املاح آهن و فسفات می باشند، زرده تخم آنها را پر از مواد غذایی خواهد کرد. برگ ترشک را اگر به ظروف فلزی بمالند بخوبی آن را پاک می کند. اگر چندریزه برگ ترشک را در شیشه ای که روغن در آن بوده بیندازید و کمی آب به آن اضافه نمایید و حرکت دهید و بعد بشویید بخوبی پاک می شود. برای پاک کردن لکه های جوهر از لباس سفید باید برگ ترشک تازه را بچینید و آن را به جای لکه بمالید و سپس آن را با صابون بشویید و اگر لازم شد، چند بار این کار را تکرار کنید تا به کلی جوھر پاک شود.

گیاه ترشک را نباید در ظروف مسی پخت، زیرا در مورد بسیاری این عمل تولید مسمومیت کرده است. گیاه ترشک در گیلان، بین رشت و لاهیجان، بندرگز، جنگلهای بین کدوم و رستم آباد و اطراف تهران و لرستان می روید.

شاه تره

گل و برگ و ریشه شاه تره قابل استفاده است. شاه تره اشتهاآور و تصفیه کننده خون و ادرار اور بوده، تباہر، ضد خنازیرہ ضد اسکوربوت، یعنی کمبود ویتامین (بث) و برای بیماریهای جلدی، حبس البول، یرقان، انسداد مجاری کبد، تصلب شرایین بسیار مفید است و از حالت سختی در آورده، نرم می کند. اگر ده روز یک قاشق از گیاه شاه تره را در یک فنجان آب جوش، مدت ده دقیقه دم کرده هر روز دادها سه فنجان قبل از غذا و یکی هم موقع خواب بنوشید، خاصیت آن در بدن اشتهاآور و تقویت کننده خواهد بود. و اگر خوردن آن را بعد از ده روز ادامه دهید، خوابآور خواهد بود. اگر بخواهید با مصرف آن فقط مزاج را تقویت کنید، باید یک هفته آن را مصرف و دو هفته تعطیل کنید.

مصرف طولانی دمکرده شاه تره، خاصیت تسکین دهنده دارد و ضدا احتقان و تصفیه کننده خون میباشد، انبوه سمومی را که در کبد جمع شده خارج میسازد. عصاره شاه تره به مقدار دو تا چهار گرم در روز و عرق آن به مقدار صد تا صدوپنجاه گرم تجویز می شود. ضعف دستگاه هاضمه را برطرف میسازد. در شیراز از شاه تره عرق گرفته، آن را با شربت قند مینوشند و عرق شاه تره شیراز در تمام ایران معروف است.” شاه تره را اعراب شاه ترجگویند و لقب آن شجره الدم، چون خون را تصفیه و پاک میکند و سبزهای بنایت سبز و خرم بوده کمی تلخ و بازکننده گرفتگی کبد و سپرز میباشد. مقوی معده و کبد بوده آنها را دباغی می کند و سودا را از بین میبرد. صفرا را کم می کند. پیشاب آور می باشد، خشک شاه تره در تقویت معده بهتر از تازه آن میباشد. درمان تبهای سودایی و بلغم است.

په علت داشتن و پتامین (ث) مقوی لثه بوده، از خونریزی آن جلوگیری می کند. با سرکه جلوگیری از قی و صفراوی و بلغمی می کند و پاک کننده روده ها از فضولات آنهاست. آب برگ شاه تره با عسل و تمرهندی جهت پاک کردن معده و رودهها و گرفتگی کبد و طحال و رفع یرقان و درمان جرب «خارش» تجویز شده است.

آب مقطر شاهتره (عراق) ضد عفونی کننده بوده، مانع اسهال است. سرمه عصاره برگ شاه تره به چشم جهت تقویت قوه بینایی توصیه شده است. آب ریزش چشم را کم میکند. عصاره شاخه های گلدار شاه تره در حدود چهار مثقال استفاده می شود.