با ارزش های غذایی و فواید عسل بیشتر آشنا شویم

با ارزش های غذایی و فواید عسل بیشتر آشنا شویم

عسل و ارزش غذایی و طبی آن شفای جمیع دردهاست: عسل از زمانهای قدیم، چه از جنبه غذایی و چه از حیث دارویی، اعتبار و برتری بسیار ممتاز و چشمگیر نسبت به تمام معجون های خوراکی داشته است. ارزش غذایی فراوان عسل از یک سو و تأثیر حیات بخشی آن از جنبه دارویی از سوی دیگر، موجب آن شد که در یونان قدیم عسل را به عنوان غذای خدایان المپ قلمداد کنند. بابلیها دو هزار سال قبل از میلاد مسیح برای عسل خدایی جداگانه قایل بودند و این ماده ی فساد ناپذیر شفابخش را ستایش می کردند.

در مکتوب پاپیروس مربوط به ۱۷۵۰ قبل از میلاد مسیح از عسل و ترکیبات آن به عنوان بهترین ادویه برای بیماران یاد کردهاند. در اثر معروف پزشک نامی دیپوسکورید، طبیب معاصر پلاین، از عسل به عنوان دارویی شفابخش و کهن و غذایی بی نظیر یاد شده است. در مذاهب، استفاده از عسل بسیار توصیه شده و آن را شفابخش معرفی کرده اند. در قرآن مجید در سوره ی نحل، آیه های ۷۰ و ۷۱ در مورد عسل چنین آمده است که به اختصار به معنی آن می پردازیم:

«یعنی این که خدا به زنبورعسل وحی کرد که در کوهها و درختان و سقفهای رفیع منزل گزینید و سپس از میوه های شیرین تغذیه کنید و راه پروردگارتان را به اطاعت بپویید، آنگاه از درون آنها شربت شیرینی به رنگهای مختلف بیرون آورید که در آن شفای مردمان است. در این کار نیز آیت قدرت خدا برای متفکران پیداست.»

ترکيبات عسل:

عسل حاوی ۷۵ درصد مواد گلوسیدی مخلوط از لولز Luulose ،فروکتوز Froctose و دارای ویتامینهای گروه B و ویتامینهای C، E،  K،  A و PP و به مقدار ۰/۵ میلی گرم الکالوییدهای شفابخش است. کلسیم ۴ میلی گرم. کلر، مس، منیزیوم، پتاسیم، آهن ۰/۰۷ میلیگرم منگنز، فسفر ۱۳ میلیگرم، سلیسیوم، گوگرد، ترکیبات گیاهی و مواد معطر (عطرگل و گیاهان) است و موادی مثل پورین، اسید اوگزالیک، اسید فورمیک و ۰/۵ گرم مواد پروتئینی، ۰/۲ گرم مواد چربی دارد.

برخی از اثرات عسل مثل مقوی بودن، تاثیر آن در هضم کلسیم، منیزیم و اثرات آن به کیسه ی صفرا در طب غربی به خوبی شناخته نشده است. عسل به علت وجود اسید فورمیک هیجگاه فاسد نمیشود. شگفت این است که زنبورعسل هیچ گاه به روی گیاه سمی و مواد غیر مفید نمی نشیند تا کنون عسل سمی دیده نشده است. عسل حاوی مواد ضد میکروبی است و میکروبها نیز قادر به رشد در عسل نیستند و این عامل ضد میکروبی تشعشع اتمی آن است به عبارت دیگر، عسل دارای تشعشع رادیواکتیو است و به همین علت از قدیم عسل را غذای انبیا و خطبا و نویسندگان می دانستند که لازم است بر اعصاب خود تسلط کامل داشته باشند، زیرا که اغذیه ی حامل رادیواکتیو مثل عسل، شلغم و خیار چنبر چنین خاصیتی دارند.

عسل اکسیر پر ارزشی است که زنبورها با گزینش لغزش ناپذیر از عصاره ی گلهای ارزنده می گزینند. خود گل شاهکار خلقت و سرآمد زیبایی ها است. با عشق به نور خورشید و جذب اشعه ی رادیواکتیو جان میگیرد. و ذخایری از نیروی جاذبه ی آفتاب و ستارگان را در خود دارد. به همین نظر در نهایت زیبایی و به رنگهای گوناگون ظاهر میگردد. عسل سرشار از مواد غذایی و حیات بخش است و تمام نیازهای طبیعی غذایی را برطرف میکند، زیرا که تمام عناصر و املاح و ویتامیتهایی را که ترتیب میکند و زنبور می پروراند، آفتاب قابل جذب درخون میسازد، حائز است.

لازم به یادآوری است که مواد غذایی گل هرگز وارد معده زنبور نمی شود، فقط در لابراتوار خدایی بزاق زنبور آمادهی خروج میگردد. قند عسل به عقیده ی بیشتر غذاشناسان و حکما و پزشکان شرقی برای بیماری دیابت نیز زیانبار نیست و ضرری ندارد و به هر حال عسل ماده ی حیات بخشی است که از مواد بیشمار ارزنده ی گل و گیاه ترکیب یافته است، نه از فضولات گل و یازنبور، عسل بلافاصله بعد از مصرف وارد خون می شود و درمان کم خونی، امراض هاضمه ای، ضعف اعصاب است و در رفع تنها بسیار موثر است، زیرا دارای آلکالوییدهای شفا بخش است که دانشمندان قدیم و جدید معتقدند اثر مهمی در رشد و حیات انسانها دارد. مواد غذایی و اجزای عسل بخشنده ی حیات است. ارزش درمانی عسل در استخوان دردها و دردهای روماتیسمی بسیار زیاد است. عده ای از پزشکان، این خاصیت عسل را بر اثر اسید فورمیک می دانند.

به همین نحو آلکالوییدهای آن مقو ی قلب است و اثر التیام بخش در بیماریهای ریوی دارد. در مورد زخم معده و اثنی عشر، خوردن یک قاشق سوپخوری عسل ناشتا یک ساعت قبل از صبحانه درمانی بسیار مفید است و در بیماریهای کلیوی بهترین ضد عفونی کننده ی مجاری ادرار شمرده می شود .

لازم به تذکر است که در طب غرب فقط خوردن زیاد عسل را به علت مواد پورین و اسید اگزالیک در مبتلایان به ورم مفاصل، نقرس و سنگ مثانه و میگرن مناسب نمی دانند، زیرا که اگزالات در مفاصل و مثانه رسوب میکند.

عسل هم دواست و هم غذا اکسیر؛ طول عمر را در عسل جستجو کنید. هیچ نوع میکروبی در عسل اثر ندارد، زیرا دشمن سرسخت آنها میباشد دوست کبد، شفابخش زخمهای دهان بوده، سستی اندام و عضلات را از بین میبرد. پادزهر خوبی برای سموم مختلف است و سنگهای کلیه و مثانه را خرد میکند و خلاصه هزاران خاصیت دیگر که کمتر کسی از آن مطلع است. عسل را به فارسی انگبین گویند و برادر ارجمندش که خوراک ملکه کندو و اکسیر جوانی و طول عمر است، شاه انگبین یا شهد نام دارد. عسل ماده قندی بوده که قبل از قندکام انسان را شیرین کرده، و ارزش غذایی خود را در طول .تاریخ حفظ نموده است.

در مقابر فراعنه ی مصر، کوزه های پر از عسل سالیان دراز باقی مانده و هنوز با گذشت چهل قرن فاسد نشده و مقداری از منافع خود را حفظ کرده است. و این خود از عجایب ذاتی عسل است که با وجود شیرینی ترش نمی شود و کبک نمیزند و تغیر ماهیت نمی دهد. در قرآن مجید سورهی مبارکهای «نحل» در شأن عسل نازل شده که عرض شد و این افتخاری بس بزرگ برای عسل است که با بدن آشنا ویکی از غذاهای اصلی بشر می باشد، که بدون تشریفات و به آسانی هضم شده، جذب یاخته های عضلات شما میگردد.

بنابر مندرجات قرآن مجید، در عسل سلامتی، شفا و موهبتی است که ایزد توانا آن را در گلهای و گیاهان به ودیعه نهاده، برای آنکه اندیشمندان پی به عظمت دستگاه آفرینش برند به زنبور عسل دستور داده شده است که آن را از شیره گلها و برگها گرفته عسل را که حاوی نیکنو شهای گوناگون به رنگهای مختلف است بسازند، اسرار ساختمان عسل با وجود پیشرفتهای علمی هنوز بر زیستشناسان و دانشمندان دیگر پنهان مانده و فقط میدانند که زنبورعسل پس از مکردن شیره گاها و گیاهان آن را به کیسه ی عسل که در شکم است برده پس از چند عمل شیمیایی ناشناخته و محرمانه آن را به مایعی خوشبو و خوش طعم و شیرین، مقوی و نشاط آور و نیکوخصال تبدیل کرده، در خانه های مومین که قبلاً ساخته شده ذخیره می نماید.

برای تهیه یک کیلو از این شهد گوارا، زنبور ناگزیر است دو میلیون دفعه روی گلها بنشیند و برای شما انگبین تهیه نماید که هم غذا باشد و هم شفا، حال اگر زنبور به جای مکیدن شیره گلها، از قند سفید استفاده کند، فرآورده آن را نمیتوان عسل نامید و به همین جهت است که در قوانین کشورهای مترقی عسل به شهدی اطلاق می شود که آن را زنبور عسل پس از تغذیه از گیاهان مختلف ساخته باشد. هنر عسل تنها شفای بیماران نیست، بلکه اکسیر طول عمر نیز در شاه انگبین قرار دارد. از این رو مشاهده فرمایید که عمر ملکه زنبورعسل که تنها از شاه انگبین تغذیه میکند، چهار تا پنج سال است. در صورتی که عمر زنبورهای کارگر تابستانی ۶ تا ۸ هفته و عمر کارگر زمستانی که از اضافات شاه انگبین تغذیه میکنند، ۶ تا ۸ ماه است. حال ببینید دو زنبور که یکی از انگبین و دیگری با شاه انگبین تغذیه میکنند چقدر تفاوت طول عمر دارند. این که گفته شد خدا شفا را در نیکنوش ما قرار داده است تنها یک ادعا نیست، بلکه متکی به دلایل علمی و تجربی زیر می باشد:

نخستین تجربه ای که آزمایش آن با وسائل علمی امروزی بسیار آسان است، این است که شما می توانید مقداری میکروب خطرناک رابا عسل مخلوط کنید و ببینید با این که عسل یک ماده ی غذایی کامل می باشد و می باید محیط خوبی برای پرورش میکروبها و قارچها باشد، نه تنها موجودات در روی عسل رشد نمی نمایند بلکه بزودی از بین رفته، اجساد آنها نیز به تدریج محو و نابود خواهد شد. این تجربه کوچک و بسیار آسان از آن جهت شایان توجه است که عسل از قویترین زهرها آنتی بیوتیک بیشتری دارد، ممکن است بعضی برسند که عسل با کدام اسلحه به جنگ این موجودات خطرناک می رود و چگونه این جانواران موذی را از بین می برد؟ سؤالی است بسیار بجا و منطقی.

عسل دارای چندین نوع آنتی بیوتیک خوراکی و بی ضرر است. با طبیعتی وسیع که انسان نسبت به انها حساسیت ندارد. نیز دارای تشعشعات رادیواکتیو می باشد. از همه مهمتر دارای مقداری دیاستاز و عوامل زنده است که میتوانند این میکروبها را خورده، از بین ببرند، حتی قادرند هر ماده ی خارجی را که با عسل مخلوط شود از خود برانند و روی همین اصل است که عسل مخلوط و تقلبی به آسانی شناخته شده حتی اگر قند هم به آن بزنند به موروث، شکرک، درآمده، متقارن را رسوا می نماید.

این عوامل زنده که در عسل هر چه تازه تر باشد بیشتر است. هنرهای بسیار دارند، که دانستن بعضی از آنها ملی از لطف نیست. اولین کار این دسته، تجزیه ی قند چغندر به قندهای انگور و توت است و با این که  ابتداعسل دارای مقداری از نوع قند چغندر است، معذالک پس از چندی فاقد آن شده، تمام قندهای آن عسل تجزیه شده به قند توت تبدیل می شود.

عوامل زنده می توانند مواد نشاسته ای و چربی را نیز تجزیه و تبدیل نمایند، و روی همین اصل است که قوی ترین میکروبها و قارچها در برابر انها یارای مقاومت ندارند. اگر شما عسل تازه را روی پینه های دست و پا و زبریهای روی زانو و آرنج بمالید، آنها را از بین خواهد برد و یا همین حربه است که عسل می تواند سنگرهای میکروب های کهنه و مزمن را خراب کرده، به داخل آن نفوذ نماید.

یکی دیگر از خواص شفابخش عسل آن است که هر دارویی با عسل مخلوط شود و یا همراه عسل مصرف گردد، خاصیت شفابخشی آن را چند برابر می نماید و روی همین اصل مسلم بود که پزشکان و داروسازان قدیم بیشتر داروها را همراه عسل تجویز و تهیه میکردند. عسل باداشتن قند فراوان سرکه نمی شود، شراب نمی گردد و قندهای عسل با شیرینی فراوانی که دارند به دندانهای شما صدمه نمیزنند، بلکه می توانند آنها راسفید و لثه ها را محکم سازند.

خاصیت ضد عفونی کننده عسل اگر تاکنون بر شما ثابت نشده است، میتوانید یک کاسه عسل و یک کاسه شربت قند را کنار هم بگذارید. پس از چندی خواهید دید که پشه و مگس در روی کاسه شربت جمع شده، ولی جرات نزدیک به عسل را ندارند شما می توانید از خاصیت ضد عفونی کننده عسل برای زخمهای دهان و غرغره با آن جهت اورام گلو استفاده کنید. بهترین خمیر دندان را می توانید از ترکیب عسل با مواد دیگر درست نمایید و مالیدن خالص عسل به لثه و دندان نیز نافع است و سبب روییدن گوشت نو می شود. عسل معده و عروق را باز می کند، لیزابه های بلغمی را جذب و از عمق بدن بیرون می آورد. برای ستی اندام و عضلات و استسقا و یرقان و ورم طحال مفید می باشد.

بادشکن بوده، برای معالجه قولنج روده تجویز شده. پادزهر سموم مخصوصاً مسمومیت غذایی می باشد. دوست کبد و شکننده سنگهای کلیه و مثانه می باشد. عسل به علت طعم شیرین، خاطر خواه زیاد دارد و ناسازگاری غذا را از بین برده، غذاهای ناگوار را گوارا می کند. چون زود جذب یاخته ها می شود، هر دارویی که همراه عسل خورده شود بسرعت اثر نیکنوش خود را خواهد بخشید. عسل حاوی تمام ویتامیها و تمام عناصر معدنی مورد نیاز بدن انسان است و کمبودهای غذایی را جبران می نماید.

داشتن قند زیاد آنگونه که سایر قندها برای مبتلایان به مرض قند ضرر دارند زیان بخشی نیست . ترشحات غدد داخلی و بزاق را تعدیل میکند و برای معالجه سختی عمل بلع و خشکی گلو و درمان سرفه زیاد توصیه و تجویز شده است. مبتلایان به مرض کم خوابی می توانند از عسل استفاده کنند و قبل از خواب چند قاشق مرباخوری از شهد گوارای عسل میل نمایند. برای رفع دل درد و سبوستوک اشتهایی می توانید از عسل استفاده کنید. خوردن عسل جریان خون را آسان میکند و کندی آن را از بین میبرد و گرفتگی مویرگها را باز می نماید و از سکته قلبی جلوگیری مینماید. برای زخم معده وروده مفید است و ترشی معده را از بین میبرد و اشتها به غذا را زیاد می کند.

در دوران پیری برای حفظ سلامتی انسان غذایی مناسب تر از عسل نیست. به اشخاص سالخورده بگویید که تا می توانید از خوردن قند سفید که بیجان و مرده است خودداری کنید و از شهد عسل که زنده و فعال است تناول نمایید. خوردن عسل همراه با کندر جهت پاک کردن سینه و فصبه الریه و استسقا و بند آمدن ادرار و شکستن بادهای سرفه و دفع سموم و مخلوط با آب مقطر یا باران جهت زیاد شدن ادرار و خرد شدن سنگهای کلیه و مثانه و رفع تشنگی بسیار نافع است.

سرمه عسل به تنهایی یا مخلوط با آب پیاز جهت شفاف شدن چشم و رفع خارش پلک و جلوگیری از آبریزش چشم مفید است. این خواص و هزاران منافع دیگر موقعی در عسل جمع است که تقلبی و ساختگی نبوده، به وسیله زنبور عسل از نیکنوش گلها تهیه شده باشد. سکنجبین که با عسل تهیه شود، بهترین مشروبات بوده، صفرابر اعلامی باشد. شربتها و مرباها و مار مالادها و شیرینی ها را با عسل درست کنید تا از زندگانی لذت برید. به مبتلایان جوش غرور توصیه کنید که همه روزه کمی عسل به صورت خود بمالند و آنقدر با دست مالش دهند تا از بین برود و بدون شستن آثار آن دیده نشود. اگر چند روز مرتباً این کار را ادامه دهند، جوش از بین رفته، اثار ان نیز محو میشود. ممکن است بعضی از زنبورها به گل خرزهره و چند گل سمی دیگر عادت کنندز محصول سلمیٰ تھیہ ن ند. این کار به ندرت اتفاق افتاده قابل جلوگیری است. نیکنوش یک کلمه فارسی است و فرنگها به آن تکتار گویند.

عسل حاوی املاح معدنی از قبیل: سولفور، نمکهای ید، آلومینیوم، کرومیوم، مس، لیتیم، نیکل، سرب، زنیک، اسمیوم، و سلیکن می باشد. با در نظر گرفتن این حقیقت که املاح معدنی بسیار لازم است و غذا هر قدر هم از لحاظ پروتئینها، کربوهیدارتها و ویتامینها و چربیها غنی باشد، چنانچه املاح معدنی نداشته باشد، نمیتواند سلامتی انسان را تامین کند، و حتی موجبات مرگ را فراهم می کند.

میتوان به اهمیت عسل از نظر غذاییت پی برد. عسل مرکب از گلوکز ولو ولز خالص است به همین جهت خیلی زود هضم و سریع جذب میگردد. و علاوه بر مواد قندی، عسل حاوی، مواد مغذی دیگری است که برای تقویت سلولها بسیار لازم و مفید است. علاوه بر مواد فوق عسل دارای اسیدهایی آلی، از قبیل اسید مالیک، اسید تارتاریک، اسید سیتریک، اسیدلاکتیک و اسید اکسالیک می باشد و به مقدار کافی پروتئین و ویتامین، کلروفیل و گزانتوفیل دارد، ارزش عسل از نظر کالری نیز قابل توجه است زیرا هر کیلوگرم عسل دارای ۳۱۵۰ کالری است در عسل ماده ای وجود دارد که به رشد کمک میکند. لذا به اطفالی که بنیه شان ضعیف و رشدشان بطئی است، باید عسل خوراند. عسل بالقوه یک غذای قلیایی است.

طبق آخرین تحقیقات، عسل دارای ویتامینهای ب ۲ و ب۶ و هاش و کا و ث می باشد. ویتامین B که معروف به Riboflavin میباشد در سوخت و ساز کار بوهیدرانها، چربیها، پروتئینها و جذب گلوکز از روده و تقویت قوه باصره رل مهمی بازی میکند. فقدان ویتامین با تولید بیماریهای اعصاب، چشم و پوست میکند. ویتامین ب ۶ که Pyridoxime هم خوانده شده، در سوخت و ساز پروتئین نقش مهمی بازی میکند و از امراض پوستی، سستی اعصاب، فلج، تشنج جلوگیری میکند. ویتامین (هاش) در سوخت و ساز چربیها و پروتئینها اثر داشته، مانع بروز جرب و بیماریهای بثوری و دملی میگردد.

ویتامین (کا) Anlihaemomhagic در خون ریزی مورد استفاده قرار میگیرد. ویتامین «ث» مقاومت بدن را در برابر عفونتها زیاده کرده، در عمل اکسیداسیون بسیار موثر است. اگرچه ویتامینهای فوق الذکر به مقادیر خیلی کم در عسل وجود دارند، ولی دارای نهایت اهمیت میباشند و علتش هم آن است که مخلوط با کاربوهیدارتها، املاح و اسیدهای آلی می باشند. تحقیقات نشان داده است که هر یک کیلوگرم عسل حاوی ویتامین به مقادیر زیر می باشد:

ویتامین ب ۲ در حدود ۱/۵ میلیگرم، ویتامین ب ۱ (آتئورین) در حدود ۰/۱ میلی گرم، اسید پانتوتنیک در حدود ۲ میلیگرم ویتامین ب، ۵ پ پ (اسید نیکوتنیک) یک میلیگرم، ویتامین ب۶ در حدود ۵ میلیگرم، ویتامین ث (اسید اسکوربیک) در حدود ۳ الی ۵۴ میلی گرم.

عسل چنانچه به نحو خوب نگهداری شود، برای مدت طولانی سالم باقی میماند. به همین سبب بود که مصریان قدیم و یونانیان مردگان خود را با عسل مومیایی می کردند. یکی از پزشکان قرن میلادی به نام عبدالعطیف در یکی از اهرام در یک تابوت مُهر شده جسد یک طفل مصری پیدا کرد که با عسل مومیایی شده بود.

اسکندر مقدونی هم پس از این که در بابل به جهنم رهسپار شد، جسدش با عسل مومیایی شد. برای تدفین به پایتخت مقدونیه حمل گردید. یونانیان و رومیان و مصریان قدیم به  خواص آنتی بیوتیک عسل پی برده بودند و برای حفظ و نگهداری غذا و فساد و عفونت از آن استفاده می کردند.

نگهداری عسل:

وزن عسل در هوای مرطوب و نمناک تا ۳۲ درصد افزایش می یاہد، عسل خیلی زود رنگهای خارجی و بوهای خارجی را به خود جذب میکند، به همین جهت عسل را نباید در کنار ماهی دودی و یا موادی مانند: پارافین، قیر، بنزین گذاشت. نگاهداری و بسته بندی عسل در ظروف فلزی خطرناک است زیرا آهن با مواد قندی عسل مخلوط می شود و روی Zincبا اسیدهای آلی عسل آمیخته شده، تولید مواد سمی خطرناک میکند.

تجربیات نشان داده است، عسلی که در ظرف آهنی و یا روی نگهداری شده ۱۹/۷۹ درصد از فلزات مزبور مخلوطش می شود و حال آن که پر سنتاز معمولی آمیختگی فلز مزبور با عسل فقط ۱۶ درصد است. سالم ترین طریق برای نگهداری عسل، نگاهداری آن در ظروف شیشه ای و یا کوزه های لعابی و سفالی است.