اختلالات روانی مرتبط با غذا خوردن

چرا در غذا خوردن اختلالات روانی مشاهده می شود؟

اختلالات خوردن، مشکلات روانی هستند که با میزان و نحوه غذا خوردن فسرد در ارتباط است. بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی سر دسته این اختلالات هستند. این بیماری ها افراد را مستعد سایر بیماری های جسمی و روانی می نماید. لذا آشنایی با این بیماری ها از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. در این قسمت بی اشتهایی عصبی و پرخوری را به اختصار توضیح خواهیم داد.

بی اشتهایی عصبی

بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا نروزا) یک اختلال رفتاری مربوط به غذاخوردن است. در این وضع فرد به صورت افراطی از چاق شدن واهمه دارد و از غذاخوردن اجتناب می کند. چنین فردی به رغم این که لاغر – و گاهی بسیار لاغر – است، خود را چاق – و گاهی بسیار چاق – می پندارد. از این رو رژیم غذایی خود را روز به روز محدودتر می کند. این اختلال در دختران جوان (۱۳ تا ۱۹ ساله بیشترین شیوع را دارد. با توجه به این که افراد در این سن در حال تکمیل مراحل نهایی رشد خود هستند، محرومیست از مواد غذایی موجب بروز مشکلات مختلفی در آنان خواهد شد. به علاوه مبتلایان به بی اشتهایی عصبی به سمت اختلالات رفتاری و روانی چون افسردگی و یا اضطراب نیز پیش خواهند رفت. لذا لازم است علل و علایم این بیماری را بشناسید تا در صورت بروز آن در خود یا اطرافیان تان، قادر باشید برای رفع مشکل اقدام نمایید.

ابتلا به بی اشتهایی عصبی را نمی توان تنها به یک علت نسبت داد اما موارد زیر احتمال ابتلا به این اختلال را افزایش می دهند:

١- دختران زنانی که یکی از افراد خانواده شان (مادر، خواهر و …) مبتلا به بی اشتهایی عصبی بوده باشد، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

۲- نوجوانانی که والدین شان بیش از حد به وضعیت ظاهری خود و دیگران توجه نشان می دهند. . نشان می دهند. داد

٣- نوجوانان و جوانان عصبی و مضطرب که تلاش زیادی برای کنترل خود انجام می دهند. آنها به غذا نخوردن – و گاهی گرسنگی کشیدن – و مقاومت در برابر غذا، به عنوان شاهد و مدرک اراده و توانایی شان در کنترل رفتارها و خواسته های شان، نگاه می کنند. از این رو برای این که به خود و دیگران ثابت کنند که بر خود مسلط هستند، گرسنگی می کشند.

علایم بی اشتهایی عصبی به شرح زیر است:

۱- کاهش وزن و لاغری؛

۲- نگرانی بیش از حد در مورد چاقی به نحوی که فرد روزی چند بار خود را وزن می کند و مرتبا راجع به وزن و تناسب اندام خود صحبت می کند؛

۳- عقب افتادن یا قطع دوره های عادت ماهیانه در دختران و زنان؛

۴- اجتناب از غذا خوردن در حضور دیگران؛

۵- اصرار بر حفظ یک رژیم غذایی بسیار کم کالری و محدود؛

٦- خلق افسرده یا مضطرب؛

۷- کاهش کارایی فردی و اجتماعی؛

۸- استفاده از ملین و داروهای مدر و یا فعالیت های شدید بدنی برای کاهش وزن؛

این اختلال دارای عوارضی به شرح زیر است:

ا- دریافت ناکافی مواد غذایی، می تواند فرد را به هر یک از اختلالات کمبود مواد غذایی دچار نماید؛

۲- ابتلای به بی اشتهایی عصبی در سنین رشد می تواند به کوتاه قدی منجر شود؛

۳- قطع عادت ماهیانه در زنان جوان، موجب اختلال در باروری شان می شود؛

۴- زنان قد کوتاه، لگن کوچک و زایمان سختی خواهند داشت. این امر موجب صدمه به مادر و نوزاد می شود؛

۵۔ جنین مادران مبتلا به بی اشتهایی عصبی نیز دچار کمبودهای مواد غذایی و ناهنجاری های مربوط به آن خواهد شد؛

٦- افسردگی از عوارض بی اشتهایی عصبی است که خود می تواند منجر به بروز عوارض متعدد شود. برای درمان بی اشتهایی عصبی، مراجعه به روانپزشک و روانشناس ضرورت دارد.

نکاتی درباره بی اشتهایی عصبی

۱- در مورد ظاهر خود، بیش از حد وسواس به خرج ندهید. همین قدر که وزن شما در محدوده قابل قبول برای حفظ سلامتی تان باشد (۲۰-۵/۱۸ = BMI)، کافی است؛

۲- از غذا نخوردن برای ریاضت کشیدن و تسلط بر نفس خود استفاده نکنید؛

۳- در صورتی که به بی اشتهایی عصبی دچار هستید، به روانپزشک مراجعه کنید؛

۴- در صورتی که کسی از اطرافیان شما به بی اشتهایی عصبی مبتلا است، سعی کنید او را برای مراجعه به یک روانپزشک راهنمایی کنید.

پرخوری عصبی

پرخوری عصبی (بلومیا نروزا) از اختلالات رفتاری مربوط به غذا خوردن است که طی آن فرد متناوبة، ۲ دوره پرخوری و جبران پرخوری را طی می کند. در دوره پرخوری فرد به طرزی افراط گونه مقادیر بسیار زیادی غذا می خورد، پس از آن احساس پشیمانی از این پرخوری به وی دست می دهد و وارد فاز دوم یعنی جبران پرخوری می شود. در این مرحله فرد برای جلوگیری از چاق شدن در اثر غذای مصرف شده دست به برخی اقدامات می زند. مثلا با تحریک حلق خود با انگشت، استفراغ می کند، از داروهای مسهل استفاده می کند یا به شدت ورزش می کند. گاهی هم رژیم های سختی می گیرد اما پس از چندی مجددا فاز پرخوری را تکرار می کند که به دنبال آن فاز جبران خواهد آمد، این چرخه مرتبا تکرار می شود. این اختلال در دختران و زنان جوان، به خصوص بعد از ۱۸ سالگی شایع است. عوارض جسمی و روانی ناشی از آن ایجاب می کند که علل و علایم این اختلال را بشناسید تا در صورت بروز آن در خود یا اطرافیانتان قادر باشید، برای رفع مشکل اقدام نمایید.

ابتلای به پرخوری عصبی را نمی توان محدود به یک علت نمود اما این اختلال معمولا در افرادی دیده می شود که اعتماد به نفس شان پایین است و از قاطعیت لازم در کارها برخوردار نیستند. بروز این اختلال معمولا پس از یک بحران عاطفی مانند به هم خوردن نامزدی و… در افراد مشاهده می شود.

افراد مبتلا به پرخوری عصبی از نادرست بودن رفتار خود چه در فاز پرخوری و چه در فاز جبران پرخوری آگاه هستند. در نتیجه معمولا این رفتارها را در حضور جمع انجام نداده و پنهان می کنند ولی در صورت بروز کم حوصلگی و خلق افسرده و مشاهده رفتارهایی مانند برخواستن ناگهانی از سر میز غذا و رفتن به دستشویی، استفراغها و یا اسهال مکرر می توان به بروز پرخوری عصبی شک کرد. این علایم معمولا در پی بحران های عاطفی و عصبی مانند ناراحتی، خشم، عصبانیت و غصه دار شدن تشدید میشود.

بلومیا نروزا دارای عوارضی به شرح زیر است:

١- القای استفراغ های مکرر و مصرف مواد مسهل موجب به هم خوردن تعادل اسید و باز بدن و بروز مشکلات متعدد می شود؛

۲- در پی استفراغ های مکرر، اسید معده مرتبا در تماس با دندان ها قرار می گیرد و موجب آسیب به دندان ها می شود؛

٣- نظم عادت ماهیانه در زنان و دختران مبتلا به پرخوری عصبی برهم می خورد؛

۴- افسردگی عارضه شایعی در این افراد محسوب می شود؛

۵- در موارد شدید، در پی استفراغ های مکرر، احتمال پاره شدن معده وجود دارد. درمان این اختلال، نیازمند مراجعه به روانپزشک و روانشناس است.

نکاتی درباره پرخوری عصبی

۱- وضعیت ظاهر خود را عامل اصلی عدم موفقیت، بروز مشکل و یا ناراحتی ایجاد شده برای خود ندانید؛

۲- در صورتی که به پرخوری عصبی مبتلا هستید، به روانپزشک مراجعه کنید؛

٣- اگر فکر می کنید کسی از اطرافیانتان به پرخوری عصبی مبتلا است، رفتارهای او را پنهانی تحت نظر بگیرید؛

۴- در صورتی که فردی از اطرافیانتان دچار پرخوری عصبی است، او را به مراجعه به روانپزشک تشویق کنید.