مجله سلامت

سرطان های مرتبط با ایدز

در افراد مبتلا به HIV انواعی از بیماریهای سرطانی و پیش سرطانی روی می دهند . در این میان شایع ترین آنها سارکوم کاپوسی ، لنفوم و سرطان گردن رحم و مقعد می باشند . این بیماریها در بیماریزایی و مرگ و میر بیماران مبتلا به عفونت HIV نقش بسزایی دارند .

ا- سارکوم کاپوس

در سال ۱۸۷۲کاپوسی استاد پوست شناسی دانشگاه وینا ( Vienna ) مقاله ای را منتشر کرد و طی آن اول بار یک نوع بدخیمی را شرح داد که بعدا به نام خود او معروف شد . ساركوم کاپوسی تومری است که از منشأ سلولهای پوشاننده رگهای خونی و رگهای لنفی در پوست و سایر اندامها به وجود می آید . به عبارت دیگر سلولهای این رگ ها هستند که سرطانی می شوند . سارکوم کاپوسی زمانی یک سرطان غیرمعمول و نادر بود . در سال ۱۹۸۱ رخداد فرم حاد و منتشره سارکوم کاپوسی در یک سری از مردان همجنس باز در لس آنجلس و کالیفرنیا نشان داد این سرطان یکی از تظاهرات شایع نوعی بیماری جدید یعنی ایدز می باشد . از آنجایی که به صورت طبیعی نیز سارکوم کاپوسی می تواند ایجاد شود ( اما همانطور که گفته شد خیلی شایع نیست ) ، برای افتراق سارکوم کاپوسی ایجاد شده به وسیله     HIV  و سارکوم های کاپوسی دیگر ، سارکوم کاپوسی ایجاد شده به وسیله HIV را نوع اپیدمیک می گویند و نوع کلاسیک آن را نوع اندمیک می نامند . ساركوم کاپوسی اپیدمیک اکنون یک معضل جهانی است و در بیش از ۱۰۰کشور دنیا گزارش شده است . ضایعات سار کوم کاپوسی بیشتر در پوست و مخاط دهان ظاهر می شود ، با این وجود اندامهای داخلی نیز ممکن است درگیر شوند.

سارکوم کاپوسی ایجاد شده به وسیله ایدز یا نوع اپیدمیک

بین اواخر زمستان ۱۹۷۹و بهار ۱۹۸۱، ۲۲مورد سارکوم کاپوسی پیشرونده و غیر معمول که قبلا گزارش نشده بود در جوانانی که ظاهرا سالم بودند، از نظر جنسی فعال بودند و سابقه نقص ایمنی نداشتند مشاهده شد. به صورت مستقل و همزمان پنج مورد عفونت فرصت طلب نادر یعنی عفونت پنوموسیستیس کارینی نیز در جوانان فعال از نظر جنی گزارش شد . بعدا مشخص شد این دو بیماری که یکی فرصت طلب و دیگری سرطان هستند از شایع ترین تظاهرات ایدز هستند . سیر بیماری سارکوم کاپوسی از انواع گند ( با درگیری مختصر پوستی یا غدد لنفى ) تا انواع برق آسا ( با درگیری وسیع پوست و اندامهای داخلی ) در تغییر است . از نظر بالینی سارکوم کاپوسی به طرق مختلفی ظاهر شده و ممکن است در هر مرحله ای از عفونت با HIV مشاهده شود . اولین ضایعه ممکن است ندولی کوچک ، برجسته و قرمز ارغوانی بر روی پوست با تغییر رنگی بر روی مخاط دهان باشد . ضایعات معمولا در نواحی در معرض آفتاب و به خصوص نوک بینی ظاهر می شوند . اندازه ضایعات از چند میلی متر تا چندین سانتی متر در تغییر است و ممکن است مجزا یا متصل به هم باشند . هنگامی که ضایعات در صورت فرد باشند ، صورت را زشت کرده و هنگامی که اندامهای تحتانی را درگیر می کنند فرد را ناتوان می کنند . در هر اندامی از جمله قلب و سیستم عصبی مرکزی نیز ممکن است ضایعات تومری ایجاد شود .

در صورت تشخیص زودرس می توان بیماری سارکوم کاپوسی را با رادیو درمانی با شیمی درمانی درمان نمود . به هر حال وقتی اندامهای داخلی درگیر می شوند احتمال مرگ وجود دارد .

لنفوم

در بیماران مبتلا به فقدان ایمنی مادرزادی و یا فقدان اکتسابی سلولهای T، این نوع سرطان بوفور روی می دهد . ایدز نیز از این قاعده مستثنی نبوده و شش درصد از تمامی بیماران مبتلا به ایدز در زمانی از سیر بیماری خود مبتلا به لنفوم می شوند که در مقایسه با جمعیت عمومی شیوع آن معادل ۱۲۰برابر است . با پیشرفت   HIV شانس بروز لنفوم افزایش می یابد . سه سال پس از عفونت ، خطر بروز لنفوم ۰/۸ درصد در سال است و ۸سال پس از عفونت این خطر به ۲/۶درصد در سال می رسد . لنفوم ها گروهی از بیماری ها هستند که در آن ها سلول های ایمنی سرطانی شده و به صورت غیر قابل کنترل تکثیر می یابند . در ابتدا ممکن است فقط یک غده در گیر باشد اما این لنفوم می تواند به سایر غدد لنفی و حتی سایر بافت ها مثل مغز استخوان گسترش یابد .

علایم لنفوم در انواع مختلف آن مشترک می باشد که عبارتند از :

*وجود یک یا چند توده بدون درد در گردن . زیربغل ، با کشاله ران که در اثر بزرگ شدن غدد لنفی ایجاد شده است.

* تب و عرق شبانه

*کاهش وزن

*ورم شکم به علت بزرگ شدن طحال

برخی از افراد مبتلا به لنفوم دچار کم خونی نیز می شوند که باعث بروز علایمی مثل خستگی ، رنگ پریدگی و تنگی نفس در هنگام فعالیت های جزئی می شود . با نمونه برداری از غدد لنفي و مشاهده آن در زیر میکروسکوپ می توان بیماری لنفوم را تشخیص داد . بعد از تشخیص لنفوم ، آزمایشات دیگری مثل اسکن CT درخواست می شود تا مشخص شود بیماری چقدر گسترش یافته است.

نحوه درمان لنفوم براساس نوع لنفوم و میزان گسترش آن فرق می کند . اگر فقط یک غده لنفی یا یک گروه از غدد لنفی درگیر شده باشند. لنفوم را می توان فقط با رادیوتراپی موضعی درمان کرد ، در غیر این صورت باید از شیمی درمانی هم استفاده کرد . لنفوم ها گاهی اوقات دوباره پس از درمان عود می کنند که باید یک بار دیگر آن را درمان کرد . اگر بعد از آنکه ۵ سال از درمان لنفوم گذشت ، این بیماری عود نکرد ، احتمال عود مجدد آن کم است .

سرطان گردن رحم

سرطان گردن رحم یکی از شایع ترین سرطان ها در خانم ها است . سرطان گردن رحم معمولا به آهستگی پیشرفت می کنند . علت ایجاد سرطان گردن رحم هنوز به درستی روشن نشده است . اما شواهی وجود دارد که نشان می دهد برخی از ویروس ها در بروز این سرطان نقش دارند . این ویروس ها از طریق تماس جنسی انتقال می یابند و خطر بروز سرطان را افزایش می دهند . برخی افراد از جمله افراد مبتلا به ایدز در معرض خطر بروز این نوع سرطان هستند. سرطان گردن رحم همیشه هم دارای علامت نمی باشد ، با این حال در بعضی از خانم ها ممکن است خونریزی از واژن پس از مقاربت دیده شود . با پیشرفت سرطان علایم دیگری به شرح زیر ممکن است ایجاد شود :

*ترشح آبکی قرمز رنگ با بوی زننده از مهبل

*دردهای لگنی

*ایجاد درد در هنگام تماس جنسی

در صورت عدم درمان ، سرطان گردن رحم ممکن است به رحم و سپس به غدد لنفي لگن گسترش یابد . در نهایت این سرطان ممکن است به سایر قسمت های بدن مثل کبد و ریه انتشار یابد . به وسیله نمونه برداری و آزمایش های دیگر می توان سرطان گردن رحم را تشخیص داد . نحوه درمان سرطان گردن رحم بستگی به میزان پیشرفت سرطان و شرایط بیمار دارد. بعضی مواقع بخش آسیب دیده و در برخی موارد كل رحم توسط جراحی برداشته می شود. در بعضی موارد لازم است به غیر از رحم، لوله های رحم، تخمدان ها و غدد لنفی اطراف آن برداشته شوند.