همه آنچه باید درباره ید بدانیم/ کمبود ید باعث بیماری هایی می شود؟

همه آنچه باید درباره ید بدانیم

از مهمترین شبه فلزاتی که وجودشان لازم و حیات و فعالیت بشر را تامین می کندید می باشد. این ماده بیشتر در بدن، در غده تیروئید، تشکیل تیروکسین داده Thyrixine و متمرکز شده است و مقدار ان در غده نامبرده بر حسب نوع تغذیه و آب و هوا و فصل تغییر کرده متفاوت میباشد و هر چه مقدارید چه به وسیله مواد غذایی و چه به شکل دارو وارد بدن شود بر مقدار و همچنین فعالیت آن افزوده میشود. مقدارید تیروئید در هر گرم ماده تازه آن ۱/۵ میلی گرم تا ۳ میلی گرم و در تمام غده تقریباً ۱۵ میلیگرم می باشد.

در سایر نقاط بدن به مقدار خیلی کم یافت می شود. باید دانست وظائف مهمی که غده تیروئید در بدن انجام می دهد، در رشد و نمو بدن، در فعالیت، نشاط، در هوش و استعداد در رفع چاقی، ایجاد تعادل و تناسب بدن، در رفع خستگی است، اهمیت ید در بدن واضح میباشد، به طوری که روی کبوتر آزمایش نموده اند اگر به این حیوان اغذیه ای داده شود که به اندازه کافیید نداشته باشد، حیوان مبتلا به گواتر می شود و نیز به طوری که مشاهده گردیده، در نواحی که مقدارید آب کم است بیماری گواتر شایعتر می باشد. مقدار لازم ۰/۰۰۰۲ میلیگرم برای هر کیلوگرم وزن بدن در روز میباشد.

ید در چه مواد غذایی موجود است؟

ید در اغذیه مخصوصا نباتی و بعضی اغذیه حیوانی و در هوا و اب و زمین یافت می شود، ید در هوای سطح دریا و مجاورت آن خیلی بیشتر است و به شکل ترکیبات آلی یافت می شود (حیوانات ذره بینی)، دفع ید به وسیله عرق بدن و موها و ناخنها و خون قاعدگی و استثنائا به وسیله کلیه ها انجام میگیرد. غذای اصلی و جزو مصالح ساختمانی غده سیب آدم یعنی غده تیروئید می باشد.

خون مردگی عضلات و هجوم خون را از غدد لنفاوی برطرف می کند و خون سازی را سهل و آسان می نماید. ید قدرت تبادلات سلولی را افزایش میدهد وجود ید برای اعمال ویتامین (ث) لازم و ضروری است. برای معالجه نرمی استخوان (راشیتیسم) برنشیت، عقب افتادگی در رشد، فلج و لقوه، بیماریهای پوستی، سل و از همه بالاتر برای درمان گواتر نقش ارزنده دارد.

ید در گیاهان دریایی و به مقدار زیاد در هویج، در شاهی (تره تیزک) سیر، لوبیای سبز، پیاز، آناناس، اسفناج، شلغم، مارچوبه، کلم، قارچ، توت فرنگی، گوجه فرنگی، تمشک، برنج، ترشک، تره، انگور، تره فرنگی، فلفل سبز، کنگر، کاهو، لوبیای خشک، گلابی، تربچه وجود دارد. بزرگترین منبع ید دریا و آب دریاست، نوشیدن آب دریا روزی یک قاشق چایخوری، شنا کردن، شستشو با آن و همچنین استنشاق هوای دریا بهترین راه استفاده از ید بوده، گرسنگی مزمن ید بدین وسیله بر طرف میشود. «شخاصاً از نمک ید بسته بندی شده به نام کف دریای شیراز در غذاهای روزمره استفاده می نمایم».

گرسنگی نامرئی ید

دوری فلات ایران از دریا عامل اصلی گرسنگی نامرئی «ید» است، زیرا سالها زمین را آب باران و رودخانه ها شسته و شبه فلزید آن را در خود حل کرده، به قعر زمین و به سوی کویر و دریا برده و اکنون مسیر رودخانه ها عاری از این شبه فلز شده است و کسانی که با آب رودخانه مشروب می شوند، کمبودید دارند. کمبود این شبه فلز تولید خنازیر گواتری مینماید که با آن در زبان فارسی غمباد گویند.

در شهریار که مردم از آب رودخانه کرج مشروب می شوند این بیماری زیاد دیده می شود. در تهران هم از موقعی که استفاده از اب قناتهای قدیم متروک شده و همه از اب تصفیه شده رودخانه کرج استفاده می کنند، روز به روز این مرضی زیادتر می شود. فقر و فاقه عمومی و همچنین افزایش میزان استعمال مواد الکلی بر شدت این بیماری میافزاید و به طور کلی ضعف و ناتونی جسمی نیز مزید علت است. انحطاط جسمی و روحی و عصبانیت فوق العاده نیز در مبتلایان دیده می شود. اختلال در امر رشد، کوتاهی قد، بد شکلی های موضعی و ضعف حافظه، حماقت و هزاران عوارض دیگر به دنبال این مرض می آید.

عدم مقاومت ساکنان تهران در برابر پارهای از امراضی و سرماخوردگیهای گوناگون که همه ساله در این شهر و چند شهر دیگری که از آب رودخانه استفاده میکنند، رنگهای زرد و پریده، دندانهای ست و کرم خورده و زیاد شدن بیماریهای روحی و جسمی، هیکلهای ناجور وبی قواره و زیاد شدن گواتر بدخیم و غیره دلائل محکمی بر وجود یک سلسله گرسنگیهای نا آشکار رایج در بین ما ایرانیان است.

گرسنگی خواه حاد باشد خواه مزمن، خواه علنی باشد خواه مخفی، در روان و جسم انسان اثر میکند و آن را دگرگون میسازد و در حقیقت میتوان گفت که ریشه اصلی بیماریهای جسمی و روانی ما ایرانیان یک سلسله گرسنگیهای مجهول و نا آشکار میباشد که در راس آنها گرسنگیهای پنهانی شبه فلزید و شبه فلز فلوئور می باشد.

باری، گرسنگی مزمن ید یکی از بیماریهای رایج تهران است که تظاهر آن به صورت گواتر در بین عدهای ظاهر میشود. با این که پرکاری غده ی سیب آدم «تیروئید» در بین خردسالان کمتر دیده می شود و پزشکان اطفال معمولاً بیشتر با کم کاری این غده در بین کودکان سروکار دارند، معذالک در سالهای اخیر یعنی پس از توسعه شبکهٔ لوله کشی در تهران متخصصین اطفال با تعدادی از بیماران رو به رو شده اند، و عجیب این که از نه طفل بیمار، چهار نفر آنها به کم کاری و پنج نفر دیگر به پرکاری این غده مبتلا می باشند و به دلائلی که بعداً شرح داده میشود پرکاری غده سیب آدم به علت کمبود شبه فلزید در آب آشامیدنی است و با خوردن محلول این شبه فلز آناً قابل معالجه است.

با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی تهران، زیاد بودن بیماری غمباد در این شهر عجیب نیست. در قسمتهای دیگر ایران و ممالک دیگر و هم شهرهایی که در مناطق کوهستانی یا دامنه های پرشیب قرار داشته دور از دریا می باشند، بیماری دیده می شود و آنچه مهم و قابل توجه است، افزایش روزافزون آن میباشد. در این جا باز هم تکرار می کنیم که این افزایش دلیلی جز گرسنگی مزمن شبه فلزید ندارد.

انسان می تواند از راه هوا، غذا و آب، ید مورد نیاز بدن خود را به دست آورد، ولی عملاً مقداری از آن حتماً باید از راه آب وارد بدن شود و به همین جهت است که باید کمبودید آب آشامیدنی تهران رابا افزودن املاح آن به شبکه لولهکشی جبران کرد. گرسنگی ید ابتدا افراد را لاغر و نحیف ساخته، باعث ضعف عمومی آنها میگردد، ولی استثنائاً در بعضی از اشخاص تولید چاقی می کند و به طوری که مشاهده می شود اکثراً افراد مبتلا به غمباد ضعیف و لاغر می باشند، ولی در هر حال پس از بهبودی چاق و فربه میگردند و روی این اصل باید قبلاً از چاقی خود جلوگیری نمایند.

بالا رفتن آثار فلج مغزی اطفال و کودکان ناقص الخلقه و اطفال کرولال نیز یکی دیگر از عوارض این گرسنگی پنهانی است، ولی خوشبختانه چون بعضی از معادن نمک ایران کم و بیش یک ماده ی حیاتی دارند، میزان گرسنگی در ایران خیلی زیاد نیست و با محاسباتی که شده است اگر به هشت کیلو نمک آشپزخانه یک گرم ید دو پتاس اضافه نمایند، این گرسنگی از بین می رود و تمام این مصائب و بلایا از بین ما رخت بر می بندد.

وجود شبه فلز ید در معادن نمک ایران تا حدی از شدت این گرسنگی کاسته و با این که میزان ید شبکه ی لوله کشی تهران کم می باشد، معذالک بیماری غمباد در تهران عمومیت ندارد.